راهنمای کامل تابلوخوانی بورس که تازهواردها باید بخوانند
تابلوخوانی در واقع نوعی روانشناسی و رفتارشناسی بازار بورس است. تابلوخوانی بورس از تکنیکهای باارزش در این بازار است که بر معاملات سرمایهگذار تاثیر میگذارد. در تابلوخوانی شما با مشاهدهی هر صفحه نماد، از میزان خرید و فروشها و نوسانات قیمتی و میزان عرضهی حقیقیها و حقوقیها اطلاع کسب میکنید. اما اصلیترین کاربرد این تکنیک، تعیین قدرت خریدار حقیقی (شخص) است؛ یعنی در صورت تحلیل شما، زمانی که قدرت خریدار به فروشنده به صفر متمایل باشد، نشان از خریدار کم، ولی حجم بالای معاملات است. در تکنیک تابلوخوانی بورس رفتار بازار را در کوتاهمدت و بلندمدت میتوان پیش بینی کرد، یعنی میتوان متوجه شد تحولات بازاری از هیجان سرچشمه دارند یا بر اساس اصول تکنیکال یا فاندمنتال رخ میدهند.
تابلوخوانی بورس چیست؟
به بررسی هر سهم (نماد)، میزان خرید و فروش، نوسانهای قیمت، میزان عرضه و تقاضای سهامداران حقیقی و حقوقی و موارد مشابه که به شما در خرید و فروش بهتر سهم کمک میکنند، تابلوخوانی میگویند. منظور از تابلو هم همان سایت شرکت مدیریت فناوری بورس است.
نکات مهم در تابلوخوانی بورس
برای تابلوخوانی حرفهای باید چند نکته را مورد دقت قرار دهید:
یک - قیمت
اولین نکتهای که در تابلوخوانی بورس باید مورد دقت و توجه قرار دهید، قیمت سهام است. در بخش اول تابلوی یک نماد، قیمت سهام را مشاهده میکنید. قیمت خرید، بهترین سفارشی است که سطر اول سفارشات است و در اولین معامله انجام میشود و قیمت معامله، نشانهی قیمت پایانی سهام در پایان روز با توجه به حجم معاملات است.
دو – بازهی قیمتی
در بخش دوم تابلوخوانی بورس تغییرات قیمت یک سهم در بازهی زمانی روزانه، هفتگی و سالیانه دیده میشود. در بازهی روزانه حداقل و حداکثر قیمت معامله شده نمایش داده میشود. نکتهی مهم قیمت مجاز است که میزان نوسان قیمت در روز را مشخص میکند و به همین تربیت بازهی هفتگی و سالیانهی قیمت سهام را در این بازهها نشان میدهد.
سه - خرید و فروش حقیقی و حقوقی
در این بخش، حجم معاملات انجام شده توسط افراد حقیقی و حقوقی نشان داده میشود. بررسی این فاکتور در تابلوی یک نماد به تصمیمگیری شما برای خرید یک سهم کمک میکند.
چهار – تعداد معاملات
در این بخش، تمامی معاملات انجام شده در یک روز برای یک سهم نشان داده میشود.
پنج - حجم مبنا
حجم مبنا به حداقل تعداد سهامی گفته میشود که باید در طول یک روز معامله شوند تا قیمت پایانی آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد. در واقع حجم مبنا برای کنترل رشد بیرویهی قیمت یک سهم است. توجه داشته باشید که سهام شناور، عبارت از درصدی از سهام شرکت است که در اختیار عموم قرار دارد. در حالی که میانگین حجم ماه، میانگین تعداد سهامی است که در یک ماه اخیر معامله شده است.
شش - EPS و P/E
EPS عبارت است از سود هر سهم شرکت. یکی از انواع صورتهای مالی شرکتها، صورت سود و زیان است که نشاندهندهی عملکرد یک شرکت در طی یک دورهی زمانی است که محصول نهایی آن یا سود و یا زیان است. P/E نسبت قیمت به درآمد برای هر سهم است که از تقسیم قیمت جاری سهم بر سود هر سهم به دست میآید.
هفت - خرید و فروش
به طور کلی این قسمت از جدول، روند کنونی معاملات یک سهم را نشان میدهد. روند انجام معاملات به شیوههای زیر انجام میشود: ۱-صف خرید ۲-صف فروش ۳- خرید و فروش به صورت معاملات
هشت - نمودار قیمت و حجم
این نمودار در تابلوخوانی بورس بیانگر این است که در دامنهی نوسان روز جاری، چه حجمی از سهام و در چه قیمتی معامله شده است.
اصطلاحات رایج در تابلوخوانی بورس
یکی از اصلیترین کاربردهای تابلوخوانی بورس شناسایی صفهای خرید و فروش صوری است. در این زمینه، سه اصطلاح رایج مبنی بر سفارش ترس، سفارش مخفی و بازیگر بیپول وجود دارند. با آگاهی از این سه اصطلاح، بهتر میتوانید در مورد خرید یا فرروش سهام تصمیم بگیرید.
۱- سفارش ترس
زمانی که سهامدار کل (بیشترین سهم) به دنبال خرید سهام بیشتر در کف قیمت است، با ایجاد یک صف فروش میلیونی، سهامدار دیگر را میترساند تا خودش بتواند سهم را با قیمت پایینتر بخرد و سپس با افزایش قیمت سهم، سود بیشتری به دست آورد. بازیگر سهم با سفارش ترس، سهامدار جزء را تشویق میکند تا در کف قیمت فروش بیشتری داشته باشد و باعث تصمیگیریهای احساسی در سهامداران جزئی تازهکار میشود.
۲- سفارش مخفی
سفارش مخفی در معاملات آنلاین کاربرد دارد. در این تکنیک سهامدار کل به یکباره سهم زیادی نمیخرد و آرام آرام شروع به خرید سهام میکند، اما سهامدار جزء از خرید سهام باخبر نمیشود. در خریدهای یکباره سهام زیاد حجم معاملات در تابلو به نمایش داده میشود و اگر سهامدار کل به یکباره تمام سهم را بخرد، سهامدار جزء تحریک میشود تا آن سهم را بخرد.
۳- تکنیک بازیگر بیپول
یکی از اصلیترین تکنیکها برای سهامدار کل، بالا بردن صوری قیمتهاست تا سهامدار جزء تشویق شود سهم را بخرد، سپس خودش از سهم خارج میشود.
۴- کد به کد
هر سهامدار حقوقی ممکن است چند کُد حقیقی داشته باشد و سهام را از حقیقی به حقوقی (و بالعکس) رد و بدل کند. وقتی سهامدار حقوقی با کد حقوقی سهم را بفروشد و سپس با کد حقیقی آن را بخرد، اصطلاحاً کد به کد انجام دادهاست. کد به کد کردن معمولاً برای فریب دادن خریدار و فروشنده و یا جابجایی سهم در جهت مثبت یا منفی بازهها در تابلوخوانی بورس است.
۵- معاملات بلوکی
معملات بلوکی ساز و کاریست که توسط سازمان بورس برای معاملاتی در نظر گرفته شده است که با ارزش معامله دو میلیارد تومان در یک روز کاری انجام میشوند. در واقع هدف سازمان بورس با توجه به ورود نقدینگی بالا، ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضاست. منظور از محدودهی مقاومت، زمانی است که انتظار داریم عرضه زیاد شود، ولی نوعی سد مقاومتی پیش روی سهم ایجاد میشود. حمایت و مقاومت دو مفهوم متقابل هستند، یعنی با شکسته شدن مقاومت، تبدیل به حمایت و زمانی که حمایت از دست برود، مقاومت ایجاد میشود. منظور از محدودهی حمایت، محدودههایی هستند که انتظار داریم در آنها افت قیمت متوقف شده و ریزش بیشتری نداشته باشیم.
۶- قدرت خریدار و فروشنده
یکی دیگر از موضوعات مطرح در تابلوخوانی بورس قدرت خریدار و فروشنده است. زمانی که تعداد خریدار از فروشنده کمتر باشد، یعنی قدرت خریدار بیشتر از فروشنده است و سهم خوبی برای خرید است.
۷- ورود و خروج پول به سهم
یکی دیگر از نکات مهم در تابلوخوانی، شناسایی ورود و خروج پول به سهم است. زمانی که ورود پول بیشتر میشود، قدرت خریدار هم بیشتر شده است.
۸-الگوی تیک صعودی
یکی از بهترین سیگنالهایی که در تابلوخوانی بورس میتوان به خوبی از آن استفاده کرد، تیک صعودی است. تیک صعودی زمانی انجام میشود که ارزش سهم از مقدار اولیه کمتر شود و سپس با برگشت قیمت ارزش سهام از حالت اولیه بیشتر شود.
۹- الگوی تیک نزولی
زمانی که قیمت سهم از حالت اولیه بیشتر شده، سپس دچار اُفت شدیدی شود، الگوی تیک نزولی میشود. الگوی تیک نزولی در آستانهی مقاومت خطرناک است.
چند نکتهی پایانی
یکی از فاکتورهای مهم تابلوخوانی بورس حجم معاملات است. حجم معاملات نشانهی استقبال از یک نماد در یک بازهی زمانی مشخص است. حجم معامله را نمیتوان یک سیگنال قوی در انجام معاملات دانست، اما فاکتور مهمی در تحلیلات است و میتوان از آن، در کنار ورود و خروج پول و نمودار سهم استفاده کرد. یکی از نکات مهم در مورد ورود پول به بازار است. ورود پول یک روزه اتفاق نمیافتد و ممکن است زمان زیادی لازم داشته باشد. گاهی کد به کد حقیقی یا حقوقی، چه به صورت سنگین و چه معمولی، صوری بوده و فقط برای محک زدن توان خریدار یا فروشنده است. اگر حجم پول وارد شده در نقطهی حمایت سهم با حجم پول خارج شده در مقاومت سهم برابر باشد، یعنی بازیگردان سهم تغییر نکرده است. اگر در یک بازهی مشخص، حجم معاملاتی افزایش یا کاهش یابد، میتواند نشانهای برای سهم باشد. هیچگاه ارزش یک سهم را صرفاً براساس صف خرید یا صف فروش نسنجید. هیچ صعودی شدید و یکباره نیست، اما صعودها کوتاه مدت و موقتی هستند. نسبت خریدار به فروشنده به تنهایی تعیینکنندهی روند قیمت نیست، ولی یکی از اصلیترین فاکتورهاست. شما میتوانید برای اطلاعات بیشتر و کسب آموزشهای تخصصی از پکیج تابلوخوانی آکادمی دکتر ژند استفاده کنید.
معرفی کامل انواع بازه در تابلو خوانی بورس ایران
یکی از بخش هایی که در تابلوی هر سهم قابل مشاهده می باشد، بازه هایی است که در تابلو وجود دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تمامی این موارد می توانید به بخش آموزش تابلو خوانی در بورس وب سایت مراجعه کنید. مثلا در عکس زیر می توانیم این بازه ها را مشاهده کنیم:
که در ادامه این مطلب، به بررسی هرکدام از این موارد می پردازیم:
همانطور که در تصویر بالا میبینید، اقلامی که در تابلو می توانید مشاهده کنید شامل موارد زیر است:
- بازه روز
- قیمت مجاز
- بازه هفته
- بازه سال
بازه روز:
نشان دهنده بیشترین و کمترین قیمتی است که سهم در آن روز معامله شده است. به عنوان مثال، در تصویر بالا، بازه روز شرکت بین قیمت های 3390 ریال و 3680 ريال معامله شده است.
قیمت مجاز :
می دانیم که قیمت پایانی هر روز سهم، مبنای بازهی است که قیمت در روز بعدی می تواند در آن نوسان کند. یعنی اگر قیمت پایانی یک سهم 1000 تومان باشد، در روز بعدی قیمت می تواند در نهایت 5% رشد داشته باشد یا 5% کاهش پیدا کند. یعنی قیمت آن می تواند در نهایت تا 1050 تومان رشد کند یا تا 950 تومان کاهش پیدا کند.
به عنوان مثال، در عکس بالا، قیمت سهام شرکت می تواند بین 3340 ريال و 3680 ريال معامله شود. سقف قیمتی در این بازه، قیمت صف خرید سهم و کف قیمتی در این بازه، همان قیمت صف فروش است.
بازه هفته :
در این بازه بیشترین و کمترین قیمتی که سهم در هفته گذشته معامله شده است، نمایش داده می شود.
بازه سال :
در این بخش، بیشترین و کمترین قیمتی که سهم در هفته گذشته معامله شده است، نمایش داده می شود.
نکته مهم درباره این قسمت این است که، ممکن است در تابلوی یک سهم، بیشترین قیمتی که در سال معامله شده است با قیمت حال حاضر سهم اختلاف زیادی داشته باشد. این امر نشان دهنده این نکته می باشد که شرکت در سال گذشته، احتمالا افزایش سرمایه داشته و به همین علت است که قیمت سهم با بازه سال آن تا این حد، تفاوت دارد.
به عنوان مثال، در تابلوی شرکت زیر می توانیم مشاهده کنیم که قیمت پایانی سهم، 480 تومان بوده اما ببیشترین قیمت سال آن حدودا 2800 تومان بوده است. این امر نشان دهنده این نکته می باشد که احتمالا این شرکت، اخیرا افزایش سرمایه داشته است.
تابلوخوانی در بورس چیست؟ آشنایی با مفاهیم مهم تابلوخوانی
با توجه تمایل افراد به ورود به عرصه بورس و فعالیت در بازار بورس و فرابورس باید این نکته را خاطر نشان کنیم که برای کسب سود و سرمایه گذاری در بورس باید در مورد تمامی اصطلاحات بازار بورس اطلاعات کامل داشته باشید. یکی از مهمترین دانش هایی که باید در بازار بورس داشته باشید، تابلوخوانی و بازارخوانی است که همین موضوع باعث فرق بین سرمایه گذار حرفه ای و تازه کار میشود. به هر میزان که یک سرمایه گذار و سهامدار به تابلوخوانی تسلط داشته باشد از سود بیشتری برخوردار میشود و ضرر کمتری هم میکند. در این پست قرار است به سوال تابلوخوانی در بورس چیست؟ بپردازیم و با مفهوم و اجزای تابلوخوانی آشنا شویم.
در یان نوشته قصد داریم مفاهیم تابلوخوانی که هر سرمایه گذاری باید با آن ها آشنایی داشته باشد را مورد بررسی قرار دهیم. مباحثی که در این پست مورد بررسی قرار میگیرند:
- تابلوخوانی در بورس چیست؟
- چگونه تابلو خوانی در بورس را آغاز کنیم؟
- قیمت در تابلوخوانی
- بازه قیمتی در تابلوخوانی (بازه روز، بازه مجاز، بازه هفته، بازه سال)
- خرید و فروش حقیقی و حقوقی در تابلوخوانی
- معاملات در تابلوخوانی
- حجم مبنا در تابلوخوانی
- EPS و P/E در تابلوخوانی
- خرید و فروش در تابلوخوانی
- نمودار قیمت و حجم در تابلوخوانی
تابلوخوانی در بورس یعنی چه؟
اولین سوالی که برای هر فردی که با اصطلاح تابلوخوانی روبه رو میشود این است که، تابلوخوانی در بورس چیست؟
به طور خلاصه، تابلو خوانی یعنی بررسی هر نماد، میزان خرید و فروش، نوسانهای قیمت، میزان عرضه و تقاضای سهامداران حقیقی و حقوقی و…که باعث شناخت وضعیت کوتاهمدت و میانمدت سهم میگردد و این عوامل برای انجام معاملات آینده به منظور خرید و فروش سهام و داد و ستد بسیار بارزش هستند. به عبارتی سرمایه گذاران و صاحبان سهام با دانستن و بررسی میزان خرید و فروش، نوسان قیمت و عرضه و تقاضای یک سهام خاص معاملات خود را انجام میدهند و برای تصمیم گیری های مهم برای دارایی و سرمایه خود این اطلاعات بسیار میتواند مفید و کارآمد باشد. برای مشاهده این اطلاعات و بررسی آن ها باید فرد سرمایه گذار از دانش تابلوخوانی بهره مند باشد تا بتواند سود خوبی کسب کند. با استفاده از تابلوخوانی و اطلاعاتی که تابلوخوانی در اختیار سرمایه گذاران و سهامداران میگذارد میتوان روند بازار را متوجه شد و از ضررهای احتمالی جلوگیری کرد.
چگونه تابلو خوانی در بورس را آغاز کنیم؟
حال که با اهمیت تابلوخوانی آشنا شده اید بهتر است که به سوال چگونه تابلو خوانی در بورس را آغاز کنیم؟ پاسخ دهیم و شما را با اصطلاحات تابلو خوانی بورس آشنا کنیم.
در مرحله اول که فرد سرمایه گذار یا سهامدار باید اطلاعات کاملی از تابلوخوانی داشته باشد و بعد از آن با جستجوی نام نماد در موتورهای جستوجو و کلیک روی اولین پیوندی که به نمایش درآمده است، یا با وارد شدن به سایت «tsetmc.com» و استفاده از بخش جستجوی آن، میتوانید دومین مرحله از تابلوخوانی را پشت سر بگذارید. اما اگر در مورد تابلوخوانی آگاهی ندارید نگران نباشید زیرا در این قسمت قصد داریم به شما تابلوخوانی را با جزئیات بیشتری توضیح دهیم تا با اطلاعات بیشتری سرمایه گذاری کنید و بتوانید در بورس سود بسیار بدست آورده و در عین حال کمتر ضرر کنید. در ادامه شما را با مفاهیم مهم تابلوخوانی در بورس آشنا می کنیم.
قیمت در تابلوخوانی
با وارد شدن به سایت tsetmc.com و جستجو نماد شرکت مد نظر چنین صفحه ای از اطلاعات کلی شرکت مذبور در اختیارتان گذاشته میشود.
یکی از اطلاعات بسیار مهمی که در تابلوخوان می توانید به دست آورید قیمت است. در مستطیل اول سمت راست اطلاعات کاملی از قیمت سهام مورد نظر در اختیارتان گذاشته میشود.
قیمت خرید: نشان دهنده بهترین سفارش است که در سطر اول سفارشات وجود دارد.
قیمت معاملات: نشان دهنده قیمت آخرین معامله ای است که در آن روز انجام شده است.
قیمت پایانی: بیان کننده قیمتی است که در آن روز سهام بسته میشود البته این قیمت، میانگینی از قیمتهای معامله شده همان روز سهام با توجه به حجم معاملات است. اگر تعداد سهام معامله شده در یک روز بسیار کمتر از حجم مبنا باشد قیمت پایانی نزدیک صفر خواهد بود. اگر عدد آخرین قیمت معامله از قیمت پایانی بیشتر باشد، باینگر این است که در روز بعدی کار روند این سهام مثبت است.
بازه قیمتی در تابلوخوانی ( بازه روز، بازه مجاز، بازه هفته، بازه سال)
اطلاعات دیگری که تابلوخوانی در اختیار سرمایه گذاران میگذارد بازه قیمتی است که به صورت روزانه، هفنگی و سالانه است و هرکدام عدد خاصی را نشان میدهند که در ذیل به آن ها میپردازیم.
بازه روز در اصل حداقل و حداکثر قیمتی که سهم در طی یک روز معامله میشود را نشان میدهد و تغییرات قیمت سهم را در همان روز معاملاتی نشان میدهد.
به قیمتی که سهم میتواند در طول روز معاملاتی نوسان کند بازه مجاز میگویند پس باید سفارش خرید و فروش سهام باید در این محدوده باشد.
همانطور که از عنوانش پیداست، بازه هفته تغییرات قیمت سهام در یک هفته جاری را نشان میدهد و اگر سرمایه گذاری تلاش در نوسانگیری دارد و یا قصد خرید و فروش کوتاه مدت دارد این بازه هفته بسیار میتواند کمک کند.
بازه سال، بیانگر تغییرات قیمت سهام در یک سال گذشته است.
خرید و فروش حقیقی و حقوقی در تابلوخوانی
در قسمتی از تابلوخوانی بورس و فرابورسی کمی باهم تفاوت دارند. این قسمت از خرید و فروش حقیقی و حقوقی در تابلوخوانی بورس وجود دارد و به شکل زیر در چارت تابلوخوانی به شما نمایش داده میشود.
همانطور که مشاهده میکند در این قسمت از تابلوخوانی خرید و فروش حقیقی و حقوقی ها، تعداد خریداران و فروشندگان، میزان خرید و فروش حقیقی ها و حقوقی ها و حجم معاملات آنها را نشان میدهد و با دانستن و بررسی این اطلاعات سرمایه گذاران میتوانند درمورد سهامی که قصد خرید یا فروش آن را دارند آگاهانه تر تصمیم بگیرند.
معاملات در تابلوخوانی
به منظور پاسخگویی به سوال ” تابلوخوانی در بورس چیست؟ ” باید بگوییم که یکی از اصلی ترین قسمت های تابلوخوانی مشاهده حجم، ارزش و تعداد معاملات مربوط به هر نماد است. باید اطلاعات داخل تابلو را خوب بررسی کنیم.
شاید سوال باشد که در تابلوخوانی، معاملات چه چیزی را نشان میدهد؟
- همانطور که در تصویر مشاهده می کنید، تعداد معاملات حاکی از تعداد معامله هایی که در یک سهم انجام شده و این تعداد معاملات به حجم مبنا ارتباطی ندارد.
- حجم معاملات نشان دهنده تعداد سهام شرکت که در طی روز بین خریدار و فروشنده معامله میشود است.
- ارزش معاملات هم بیانگر مجموع ارزش کلیه معاملاتی که در طول روز در یک سهم انجام میشود است.
- و منظور از ارزش بازار، حاصلضرب تعداد سهام کل شرکت در قیمت پایانی سهم است و سرمایه گذاران حرفه ای اگر به دنبال سیگنال هستند باید گفت که با مقایسه میزان حجم معاملات با میانگین حجم ماه از تابلوخوانی میتوانیم استفاده کنیم و تصمیم درست برای معاملات خود بگیریم.
حجم مبنا در تابلوخوانی
در پست های گذشته در مورد حجم مبنا صحبت کرده ایم اما در تابلو خوانی چه؟ تابلوخوانی در بورس چیست و حجم مبنا در تابلوخوانی نشانه چیست؟
در این قسمت از حجم مبنا مشاهده می کنید که عناوینی مانند تعداد سهام، حجم مبنا، سهام شناور و میانگین حجم ماه وجود دارد.
همانطور که از نامش پیداست، تعداد سهام نشان دهنده تعداد سهم هایی است که مورد معامله قرار گرفته شده اند.
حجم مبنا حاکی از حداقل تعداد سهامی است که در طول یک روز معاملاتی باید انجام شود تا قیمت پایانی آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد.
سهام شناور نشان دهنده درصدی از سهام شرکت است که در اختیار عموم قرار دارد و اگر شرکتی سهم شناور بیشتری داشته باشد کنترل قیمت سهام و سفته بازی ها در این شرکت به حداقل میرسد زیرا سهام این شرکت بر اساس عرضه و تقاضای واقعیتر قیمتگذاری شده است.
میانگین حجم ماه هم بیانگر، میانگین تعداد سهامی است که در یک ماه اخیر معامله شده است.
EPS و P/E در تابلوخوانی
در پست های گذشته به صورت تخصصی به EPS و P/E پرداخته ایم و هر کدام را در پستی جداگانه توضیح داده ایم. اما در ادامه به صورت خلاصه اشاره ای به این مفاهیم می کنیم:
- EPS به صورت اختصار نشان دهنده سود پیش بینی شده شرکت و سود هر سهم است و اگر در تابلوخوانی با EPS منفی روبه رو شده اید باید گفت که این EPS منفی نشان دهنده زیان ده بودن شرکت است.
- P/E هم از تقسیم قیمت جاری سهم بر سود هر سهم به دست میآید.
خرید و فروش در تابلوخوانی
در این قسمت از تابلوخوانی با روند های بازار بورس آشنا میشوید که یا در صف خرید است یا صف فروش و یا این صف خرید و فروش به صورت متعادل است. خرید و فروش سهامداران حقیقی و حقوقی از دلایل خاصی تبعیت می کند و میتواند هر کدام از این خرید ها و فروش ها دلیل خاصی داشته باشد که در روزهای آتی معاملات تاثیر بسیار زیادی بر بازار بورس بگذارد.
نمودار قیمت و حجم در تابلوخوانی
با استفاده از نموادر تابلوخوانی که متشکل از دو متغیر قیمت و زمان است، میتوانیم دامنه نوسان روز جاری، مقدار حجم و قیمت معاملات را متوجه بشویم.
تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس چیست؟
گروه اقتصادی: برای ورود و موفقیت در هر حرفه و شغلی، آموزش و کسب مهارت درزمینهٔ موردنظر، گام اول است. ورود به بازار سرمایه و تبدیل به یک معامله گر حرفهای شدن، نیاز به آموزش دارد.
در کنار مفاهیمی، چون تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی، یکی از مباحث بسیار مهم که هر سرمایهگذار نیازمند آن است، بازارخوانی و تابلوخوانی در بورس است که به نوعی کار روانشناسی بازار بورس را انجام میدهد. یک سرمایه گذار میبایست بر تابلو بورس و بازارخوانی تسلط کافی داشته باشد تا بتواند به بررسی و تجزیه و تحلیل اتفاقات روی تابلو پرداخته و به دنبال آن به خرید و فروش سهام بپردازد.یکی از سایتهای پرکاربرد برای بررسی و خرید و فروش سهام، سایت مدیریت فناوری بورس تهران است که اطلاعات جامعی از معاملات روزانه سهام در اختیار سرمایه گذار قرار میدهد.هر سهم در این سایت با نماد مخصوص به خود نمایش داده میشود. تابلو خوانی یعنی بررسی هر نماد، میزان خرید و فروش، نوسانهای قیمت، میزان عرضه و تقاضای سهامداران حقیقی و حقوقی و…که باعث شناخت وضعیت کوتاه مدت و میانمدت سهم میگردد. اگر به دنبال سهم خاصی باشیم، با جستجو در سایت (Tsetmc) میتوان سابقه معاملات آن سهم را مشاهده و بررسی کرد.
قیمت
بعد از جست و جوی نماد یک شرکت قیمت خرید بهترین سفارشی که در سطر اول سفارشات وجود دارد است. قیمت معامله بیانگر آخرین قیمت معاملهشده سهام است. قیمت اولین، اولین معاملهای که در نماد انجام شده است را نشان داده و قیمت پایانی، میانگین موزون قیمتهای معاملهشده همان روز با توجه به حجم معاملات است. قیمت فروش نیز مانند قیمت خرید بوده و قیمت دیروز، قیمت پایانی روز گذشته را نشان میدهد.چنانچه آخرین قیمت معامله نسبت به قیمت پایانی بیشتر باشد، نشاندهنده اقبال بازار به سهام است و روند مثبت احتمالی در روز بعد را نشان میدهد و برعکس. در محاسبه قیمت پایانی سهام، میزان حجم مبنای سهم نیز بررسی میشود و درصورتیکه تعداد سهام معاملهشده در یک روز بسیار کمتر از حجم مبنا باشد، قیمت پایانی نزدیک صفر است. در کل از قیمت پایانی برای محاسبه قیمت مجاز روز آینده استفاده میشود.
بازه قیمتی
این بخش تغییرات سهم را بهصورت روزانه، هفتگی و سالیانه نشان میدهد. بازه روز حداقل و حداکثر قیمتی است که سهام شرکت در آن روز معامله شده است. قیمت مجاز قیمتی است که سهم میتواند روزانه در آن بازه نوسان داشته باشد.بازه هفته درواقع قیمت سهام شرکت در طی یک هفته را نشان میدهد و بازه سال قیمت سهام را در طی یک سال گذشته نشان میدهد؛ یعنی اگر امروز ۲۰ خرداد باشد قیمت سال نشاندهنده قیمت سهام شرکت از ۲۰ خرداد سال گذشته تا ۲۰ خرداد امسال است.
خرید و فروش حقیقی و حقوقی
در بازار سرمایه دو دسته سرمایهگذار داریم که شامل سرمایه گذاران حقیقی و سرمایه گذاران حقوقی است. سرمایه گذاران حقوقی، شرکتهای ثبتشدهای هستند که از طریق شرکت اقدام به دریافت کد بورسی کردهاند (شرکتهای سرمایه گذاری، سبدگردانی، صندوقهای سرمایه گذاری و…). سرمایه گذاران حقیقی افرادی، هستند که اقدام به دریافت کد معاملاتی کرده و سپس به خرید و فروش سهام میپردازند.یکی از بخشهای مهم سایت TSE این بخش است که در آن تعداد خریداران و فروشندگان، میزان خرید و فروش حقیقیها و حقوقیها و حجم معاملات آنها را نشان میدهد. با بررسی تعداد سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی و حجم معاملات انجامشده، میتوان به تجزیه و تحلیل سهم موردنظر پرداخت.
معاملات
تعداد معاملات، تعداد معامله هایی که در یک سهم انجام شده است را نشان میدهد.
ارزش معامله
سهام یک شرکت در طول روز و در ساعات معاملات تعیین شده با قیمتها و حجمهای گوناگون مورد معامله قرار میگیرد.مقایسه میزان حجم معاملات با میانگین حجم ماه، یکی از سیگنالهایی است که تابلوی معاملات بازار به ما میدهد که در کنار مباحث تکنیکالی میتوان از آن بهره برد.
حجم مبنا
تعداد سهام همانطور که از نام آن پیداست به تعداد سهامی که مورد معامله قرار گرفته است گفته میشود. حجم مبنا به حداقل تعداد سهامی گفته میشود که باید در طول یک روز معامله شود تا قیمت پایانی آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد. فلسفه حجم مبنا برای کنترل رشد بیرویه قیمت سهام در سال ۱۳۸۲ با ۱۵ درصد از کل سهام یک شرکت طی یک سال تصویب گردید. بدین ترتیب حجم مبنای روزانه ۰۰۰۶/۰ (شش ده هزارم) کل سهام شرکت شد. در سال ۱۳۸۳ تغییر کرده و به ۲۰ درصد افزایش و حجم مبنا نیز ۰۰۰۸/۰ (هشت ده هزارم) افزایش یافت؛ اما از سال ۱۳۹۳ به ۱۰ درصد کاهش یافت. در اواخر سال ۱۳۹۸ این قانون مجدداً تغییر کرد و اکنون بر اساس میزان معاملات سهم و قیمت پایانی آن و بهصورت شناور محاسبه میشود.
سهام شناور درصدی از سهام شرکت است که در اختیار عموم قرار دارد. در سهام دزهراوی ۱۹ درصد سهام در اختیار مردم است و درواقع هرچقدر میزان درصد سهام شناور یک شرکت بیشتر باشد میتوان گفت سهام آن شرکت بر اساس عرضه و تقاضای واقعیتر قیمتگذاری شده است و کنترل قیمت سهام و فعالیتهای سفته بازی در چنین شرکتهایی کمتر اتفاق میافتد. میانگین حجم ماه هم میانگین تعداد سهامی است که در یک ماه اخیر معامله شده است.
EPS و P/E
یکی از اطلاعات مهم در تابلو بورس، سود هر سهم شرکت (EPS) و نسبت قیمت به درآمد (P/E) برای هر سهم است. درواقع یکی از انواع صورتهای مالی شرکتها، صورت سود و زیان است که نشاندهنده عملکرد یک شرکت در طی یک دوره زمانی است که محصول نهایی آن سود یا زیان است. هرگاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم نماییم؛ سود هر سهم به دست خواهد آمد. چنانچه EPS در تابلوی معاملات سهام، منفی باشد نشاندهنده زیان ده بودن شرکت است.P/E از تقسیم قیمت جاری سهم بر سود هر سهم به دست میآید. این نسبت بهعنوان ابزار دست تحلیل گران بوده که تلاش میکنند با تخمین دقیق آن بتوانند ارزش ذاتی یک شرکت را به دست آورند.
خرید و فروش
این بخش روند کنونی معاملات سهم را نشان میدهد. سه حالت در معاملات یک سهم میتواند رخ دهد. اول اینکه صف خرید باشد، دوم اینکه صف فروش باشد و سوم خرید و فروش بهصورت متعادل انجام شود. خرید و فروش اوراق بهادار در بورس بر اساس سازوکار حراج انجام میشود. در این حراج اولویت اول قیمت مناسب و اولویت دوم زمان است.سامانه معاملات بهصورت خودکار اولویت خرید را به شخصی میدهد که زودتر سفارشش را ثبت کرده باشد. در قسمت عرضه موضوع برعکس بوده و قیمت از پایینترین به بالاترین قرار میگیرد.درنهایت زمانی که قیمت پیشنهادی برای خرید سهم با قیمت پیشنهادی برای فروش سهم برابر باشد، معامله انجام میشود. در این حالت سامانه معاملاتی بهصورت خودکار خرید و فروش را در کسری از ثانیه انجام میدهد و بلافاصله سفارشهای انجامشده از سامانه معاملاتی حذف میشوند.
نمودار قیمت و حجم
این نمودار بیانگر این است که در دامنه نوسان روز جاری چه حجمی و در چه قیمتی معامله شده است.
آشنایی با تابلوخوانی در بورس و برخی از اصطلاحات تابلو بورس
تابلوخوانی و بازارخوانی از جمله مهارتهای بسیار مهم و کاربردی در بورس میباشد که هرچه سریعتر باید به یادگیری آن بپردازید. وقتی که شما بهعنوان یک سرمایهگذار بتوانید به مهارت تابلوخوانی اشراف داشته باشید، میتوانید به تجزیه و تحلیل تمام اتفاقاتی که در تابلو معاملاتی بورس میبینید بپردازید. در نهایت با کمک این اطلاعات قادر خواهید بود تا به خرید و فروش سهام بپردازید. در واقع شما میتوانید ردپای تغییرات در بازار بورس را از طریق یک سری اعداد و ارقام و همچنین شاخصها و نمادها به دست آورید و در آخر به آن چیزی که از فعالیت در بازار بورس برایتان اهمیت دارد برسید. مثلا بفهمید که چه موقع به اطلاعات بورسی ورود پیدا کنید و حد ضرر را چطور انتخاب کنید و کجا از معامله خارج شوید. در ادامهی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس چراغ راجع به نحوهی تابلوخوانی در بورس بیشتر صحبت خواهیم کرد.
منظور از تابلوخوانی در بورس چیست؟
تابلوخوانی در بورس
هر شخص حقیقی یا حقوقی که بخواهد وارد بحث عرضه و تقاضا شود، باید از تابلو استفاده کند و نحوهی کار با آن را بداند. تابلوخوانی در بورس به معنای پیشبینی آیندهی قیمت تنها با تکیه بر مشاهدات نوع خرید و فروشهای معاملهگران بر روی تابلوی بورس است؛ یعنی ما نوع معاملاتی که در حال عرضه و تقاضا هستند را ببینیم و حدس بزنیم که آیندهی سهم به چه صورت روند صعودی یا نزولی در پیش خواهد گرفت. البته این را هم بگوییم که در بحث تابلوخوانی نیازی به تحلیل بنیادی یا تکنیکال نمیباشد. تابلوخوانی لزوماً یک سری اطلاعاتی را به شما میدهد که به کمک آن میتوانید آیندهی قیمتی سهم را حدس بزنید. اما برای آنکه با خیال راحتتر به خرید و فروش بپردازید و درصد خطای شما کاهش یابد، باید از سیستمهای معاملاتی دیگری هم در کنار مهارت تابلوخوانی استفاده نمایید.
کلیاتی در رابطه با مبحث تابلوخوانی بورس
- پیش از آنکه به بررسی نحوهی تابلوخوانی در بورس بپردازیم، راجع به کلیاتی در این زمینه صحبت خواهیم کرد که دانستن آنها برای سرمایهگذاران مبتدی خالی از لطف نمیباشد.
- بورس اوراق بهادار تهران از شنبه تا چهارشنبه باز است و تایم بازار هم از ساعت ۸/۵ تا ۱۲/۵ میباشد.
- برای تابلوخوانی در بورس باید بدانید که ساعت ۸/۵ تا ۹، تایم پیشگشایش بازار است؛ یعنی در این بازهی زمانی خرید و فروشی انجام نمیشود. در این زمان میتوان فهمید که چه تعداد خریدار و فروشنده در بازار هستند.
- ساعت ۹ تا ۱۲/۵ تایم بازار است و در آن خرید و فروش انجام میشود.
- ساعت ۹ تا ۹/۵ معمولاً تایم بازی حقیقیها در بازار است.
- اگر دقت کرده باشید بازهها در تابلوخوانی بورس در بازارهایی که به صورت هیجانی نیستند و روند عادی خود را در پیش گرفتهاند معمولاً تقاضا زیاد است و قیمتها بالاست. اما از ساعت ۹/۵ به بعد شاید ببینید که سهمی با سرعت به سمت صف خرید میرود و بعد از آن متعادل میشود. در این زمان قیمت به سمت پایین برمیگردد و صورت تعادلی به خودش میگیرد.
- معمولاً معاملهگران حرفهای بین ۹ تا ۹/۵ دست به معامله نمیزنند و خریدی انجام نمیدهند. بازی اصلی در بورس از ساعت ۹/۵ تا ۱۲ میباشد. (البته به دلیل استثنائاتی که در بازار بورس وجود دارد، ممکن است گاهی بسته به شرایط لازم باشد تا معاملاتی در این بازهی زمانی انجام شود).
- در دقایق پایانی بازار، حجم معاملات بازار هیجانی میشود و گاهی فشار فروش زیاد میشود. چرا که خیلیها میگویند باید یک پله از خرید خود را به ساعات پایانی موکول کنید.
نحوه شروع تابلوخوانی در بورس
چگونگی شروع تابلوخوانی در بازار بورس
برای تابلوخوانی بورس ، ابتدا کلمهی بورس را در گوگل جستجو کنید و سپس بر روی اولین لینک یعنی سایت tsetmc کلیک کنید و وارد این سایت شوید. شما هر سهمی را که بخواهید میتوانید در سایت tsetmc پیدا کنید تا تابلوی سهم برای شما نمایش داده شود. شما میتوانید اطلاعات مربوط به خرید، فروش، سهم شناور، حجم مبنا و مواردی از این دست در رابطه با سهم موردنظرتان را در تابلوی معاملاتی مشاهده نمایید.
تابلوخوانی بورس و سفارشهای خرید و فروش
هنگام تابلوخوانی در بورس وقتیکه صفحهی نماد موردنظرتان را باز میکنید، میتوانید سفارشهای خرید و فروش مختلف را ببینید که سهامداران حقیقی و حقوقی در حال ثبت آنها هستند. منظور از افراد حقیقی در بورس همان سرمایهگذاران معمولی هستند که هر کدام کد ملی مشخصی دارند. اما حقوقیها شرکتهایی همچون شرکتهای کارگزاری ، شرکتهای سرمایهگذاری و غیره هستند که کد بورسی گرفتهاند و در حال خرید و فروش میباشند. در قسمت سفارشها میتوانید تعداد و حجم خرید و همچنین قیمت خرید و فروش را مشاهده کنید. در بخش خرید سفارشها به ترتیب از بالاترین قیمت و در بخش فروش سفارشها به ترتیب از کمترین قیمت پیشنهاد شده برای فروش مرتب شدهاند.
تعداد، حجم و ارزش معاملات در تابلوخوانی بورس
حجم، ارزش و تعداد معاملات بازار در تابلوخوانی بورس
تعداد معاملات در بحث تابلوخوانی در بورس به معنای کل معاملات روز میباشد و در واقع تعداد آن مد نظر است. حجم معاملات نیز به معنای حجم کل سهام معامله شده در طول روز میباشد. منظور از ارزش معاملات هم که حجم معاملات ضربدر قیمت سهام معامله شده میباشد و بازهها در تابلوخوانی بورس البته ارزش بازار هم به معنای تعداد کل سهام شرکت (اعم از حقیقی و حقوقی ) ضربدر قیمت روز سهم میباشد. در تحلیل سهمها این نکته را باید در نظر داشته باشید که سهم خوب سهمی است که ارزش بازار آن کمتر از ارزش واقعی آن باشد. در پایین این اعداد اطلاعات دیگری مثل ساعت آخرین معاملات انجام شده طی روز و همچنین وضعیت نماد نیز قابل مشاهده میباشد.
سهام شناور در تابلوخوانی بورس
منظور از سهام شناور در تابلوخوانی در بورس این است که از کل سهامی که یک شرکت دارد، ببینیم چند درصد آن قابل معامله میباشد؛ یعنی درصدی از سهام شرکت که در اختیار عموم مردم قرار دارد. این موردی است که در تحلیلهای خود حتما باید به آن توجه کنید. چرا که سهام شناور برای شرکتها به این معناست که آنها مستعد سفته بازی هستند. لذا این احتمال وجود دارد که سهام این شرکتها خیلی سریع بالا برود و یا بالعکس روند نزولی در پیش گیرد. دلیل آن هم این است که بازیگردانهای این دسته از سهام تعداد افراد کمتری هستند که میتوانند برای سهام خود تصمیم بگیرند. در تمام سهمهایی که شناوری بالایی دارند، تغییرات و نوسانات قیمت طبق اصول و منطق پیش خواهد رفت.
بازهها در تابلوخوانی بورس
در تابلوخوانی بورس بازه ها به چه معنا هستند؟
بالاترین و پایینترین قیمتی که سهم در آن طی روز معامله شده است را بازه روز میگویند. این بازه در طول روز بین مثبت ۵ و منفی ۵ قیمت پایانی روز قبل میتواند تغییر کند که به آن قیمت مجاز روز هم میگویند . در بحث تابلوخوانی در بورس، منظور از بازهی هفته و بازه سال هم به ترتیب نوسان قیمت در طی هفته و سال میباشد.
منظور از حجم مبنا چیست؟
هنگام تابلوخوانی در بورس با مفهومی به نام حجم مبنا برخورد خواهید کرد. حداقل تعداد سهمی که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در دامنهی نوسان کامل رشد کند یا کاهش یابد را حجم مبنا گویند. طبق قانون، باید حداقل ۲۰ درصد از کل سهام یک شرکت در یک سال معامله شود. حال اگر تعداد روزهای کاری یک سال را ۲۵۰ فرض کنیم، حجم مبنای روزانه برابر با ۰٫۰۰۰۸ (هشت ده هزارم) کل سهم میباشد. مثلاً اگر شرکتی ۲۰ میلیون سهم داشته باشد، حجم مبنای آن ۱۶ هزار سهم خواهد بود. بنابراین، باید حداقل ۱۶ هزار سهم معامله شود تا تغییرات قیمت آن روز در سهم اعمال شود.
البته در تابلوخوانی در بورس میبینید که برای برخی شرکتهایی که در فرابورس فعالیت میکنند، حجم مبنا ۱ (یک) است؛ در واقع، این قانون بازار فرابورس برای شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس است که حجم مبنای (۱) داشته باشند. یعنی کافی است یک سهم در نماد مورد نظر معامله شود تا افزایش یا کاهش قیمت در سهم اعمال شود.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ راجع به تابلوخوانی در بورس و برخی اصطلاحات مهم در تابلو بورس صحبت کردیم. همانطور که در این مقاله گفتیم، تابلوخوانی از جمله مهارتهایی است که به کمک آن میتوانید آیندهی سهمی را پیشبینی کنید. اما توصیه میشود که به هیچ عنوان تنها با بحث تابلوخوانی ترید نکنید و در کنار آن از تحلیل بنیادی و تکنیکال هم استفاده کنید. در نهایت خروجیهای چندین نوع تحلیل را کنار هم قرار دهید تا یک خروجی خوب داشته باشید و با درصد اعتماد بیشتری به خرید و فروش در بازار بپردازید. چراغ ، به عنوان نسل جدیدی از پلتفرمهای آموزش و استخدام در تلاش است تا بیان و ارائهی نکات و دورههای آموزشی مفید در رابطه با بورس به شما برای سرمایهگذاری و کسب سود در این بازار پرتلاطم کمک کند.
دیدگاه شما