بررسی راه پرداخت از تأثیر نوسانات اینترنت بر صرافی‌های رمزارز / از دست رفتن ۶۰ درصد حجم تراکنش‌ها در کمتر از دو هفته
۲۰ روز است که اینترنت ایران درنتیجه یک تصمیم تک‌بعدی، محدود یا به‌اصطلاح ملی شده است. این تصمیم که از سه هفته قبل برای سرکوب سلسله‌اعتراض‌ها به مرگ مهسا امینی گرفته شد، نه‌تنها مؤثر واقع نشد؛ بلکه با تبعات قابل‌پیش‌بینی‌اش، مردم که همان مصرف‌کنندگان و صاحبان کسب‌وکارهای اینترنتی و پلتفرمی هستند را متحمل خسارت کرد؛ قطعی اینترنت در کمتر از یک ماه یک میلیون کسب‌وکار را نابود کرد و درآمدشان را به صفر رساند، حجم تراکنش‌های پرداخت‌یارها را تا ۸۰ درصد کاهش داد و صرافی‌های رمزارز که محلهای مورد اعتماد مردم برای سرمایه‌گذاری بین‌المللی هستند را به عامل ازدست‌رفتن دارایی‌هایشان تبدیل کرد.
قطعی اینترنت به صرافی‌های رمزارز که محل تبادل ارزهای دیجیتالی هستند و افراد بسیاری بعد از ضربه از بورس به آنها توجه بیشتری نشان داده بودند، خسارت‌های زیادی وارد کرده است.
اکسیر یکی از صرافی‌های ایرانی است که بزرگ‌ترین نگرانی‌اش، سرانجام اینترنت و دارایی کاربرانش است. تترلند صرافی دیگری است که ۶۰ درصد حجم تراکنش‌هایش را در کمتر از دو هفته از دست داده است، فینوپیا به‌عنوان شرکتی درحال‌توسعه، ۲۰ روز است برای راه‌اندازی دو محصول جدیدش تلاش می‌کند؛ اما به‌دلیل محدودیت‌های اینترنت موفق نمی‌شود. او‌ام‌پی فینیکس پلتفرم دیگری است که در این شرایط ایران‌اکسس‌شدن را ترجیح داده اما می‌گوید CDNهای داخلی پاسخگوی نیاز شرکت نیستند. از بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ زمان قطعی اینترنت حجم معاملات آبان‌تتر ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده و رمزینکس که یک صرافی هفت‌ساله است، بر اساس تجربه این سه هفته، اینترنت ملی را ناکارآمد می‌داند. اکسبیتو هم اعلام کرده حجم تراکنش‌هایش ۶۰ درصد کاهش داشته است.
سرانجام اینترنت؛ بزرگ‌ترین نگرانی اکسیر
به گفته مسعود رحمانی، مدیر محصول اکسیر در چند ماه اخیر با رکود بازار جهانی، حجم معاملات در سراسر دنیا ازجمله ایران تا حدی کم شده بود؛ اما قطعی اینترنت و بروز مشکلات برای ورود به پلتفرم به این نزول دامن زد و حجم معاملات را کاهش داد. او با اشاره به پیامدهای مخرب اینترنت ملی ادامه داد: «بسیاری از سرویس‌های موجود در صرافی‌های رمزارز به ارتباط مستقیم با بازار جهانی و شبکه‌های بلاکچین وابسته هستند؛ با ملی‌شدن اینترنت، ارتباط با جهان قطع می‌شود و کاربران چون به هیچ یک از سرویس‌های جهانی دسترسی ندارند، دارایی‌های خود را از صرافی خارج می‌کنند.»
به گفته او، هرچه میزان دسترسی افراد به بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ اینترنت محدود شود، حجم معاملات در صرافی‌های رمزارز نیز به طور مستقیم تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. البته تبعات قطعی اینترنت فقط متوجه صرافی‌های رمزارز نیست و در این دوره هر کسب‌وکاری که زیرساختی مبتنی بر اینترنت دارد عملاً بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ کارکردش را از دست خواهد داد.
او با بیان اینکه سرانجام اینترنت، بزرگ‌ترین نگرانی اکسیر و کاربرانش است، تصریح کرد: «سرنوشت اینترنت ایران، موجی از نگرانی میان کاربران درباره دسترسی به دارایی‌هایشان به راه انداخته است. تمام این عوامل باعث می‌شود کاربران دارایی‌های خود را بفروشند و آن را به ریال و تومان تبدیل کنند و این خروج دارایی، خسارت‌های زیادی به صرافی وارد می‌کند.»
رحمانی توضیح داد که در این شرایط اکسیر خود را ضامن امنیت و امانت‌دار دارایی‌های کاربرانش می‌داند و در تمام ۲۴ ساعت شبانه‌روز پاسخگو و موظف به برطرف‌کردن ابهامات کاربران است.
۱۳۰ میلیون تومان خسارت روزانه تترلند
به گفته رضا مسعودی‌فر، مدیرعامل تترلند، قطعی اینترنت سبب اختلال درگاه‌های پرداخت شد و دسترسی کاربران به اینترنت و پلتفرم تترلند محدود شد؛ تا حدی که انجام معامله و انتقال رمزارز از کیف پول امکان‌پذیر نبود. این عوامل در کنار نگرانی کاربران از سرانجام دارایی‌هایشان، منجر به کاهش حجم و تعداد تراکنش‌های تترلند شد.
بر اساس آمارهای این شرکت، حجم تراکنش‌های تترلند ۶۰ درصد و تعداد تراکنش‌ها ۵۵ درصد کاهش پیدا کرده و این کاهش روزانه ۸۰ الی ۱۳۰ میلیون تومان به تترلند خسارت وارد می‌کند.
مسعودی‌فر در ادامه توضیح داد که بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ قطع‌شدن اینترنت چگونه تترلند را از برنامه‌های توسعه‌ای عقب نگه داشته است: «دسترسی‌نداشتن به رسانه‌ها و بسترهای بین‌المللی برای تحلیل، دنبال‌کردن اخبار و روندها، اتفاقات بازار جهت تصمیم برای معاملات، فروپاشیدن برنامه‌های مارکتینگی و در رأس آنها سوشال مارکتینگ برای جذب کاربر، تترلند را از برنامه‌های توسعه‌ای و برنامه‌ریزی‌های زمانی عقب گذاشته و بازدهی کاری کارمندان را تا ۵۰ درصد کاهش داده و روزانه ۱۳۰ میلیون تومان خسارت به تترلند وارد کرده است.»
به گفته او، نگرانی و دغدغه کاربران این صرافی از قطعی کامل اینترنت، دسترسی‌نداشتن به دارایی‌هایشان و نبود امکان مبادله است.
سدی برای توسعه محصولات
به اعتقاد آرش فروزان، مدیرعامل فینوپیا، قطعی اینترنت نه فقط به کسب‌وکارها بلکه به مردم هم آسیب می‌زند و آنها را از دسترسی به خدمات باکیفیت محروم می‌کند. زمانی که یک شرکت نتواند به‌درستی از سرویس‌دهنده خارجی خدمت بگیرد، بدون شک در عرضه آن سرویس به مردم هم خوب عمل نخواهد کرد.
او درباره تأثیر قطعی اینترنت بر فینوپیا که یک شرکت درحال‌توسعه است، توضیح داد: «از زمان قطعی اینترنت فینوپیا به بسیاری از وب‌سایت‌هایی خارجی در لایه‌های امنیت، پرداخت و شبکه دسترسی ندارد و سرویس‌های تراکنشی شرکت هم دچار مشکل شده است. به‌عنوان یک شرکت درحال‌توسعه ۲۰ روز است برای راه‌اندازی دو محصول جدید تلاش می‌کنیم؛ اما محدودیت‌های اینترنت سد توسعه محصولاتمان شده است.»
او همچنین اعلام کرد 40 درصد نرخ بازدید سایت فینوپیا کاهش پیدا کرده و این اتفاق برای شرکتی درحال‌توسعه، آسیب سنگینی است.
معاملات او‌ام‌پی فینیکس یک‌پنجم شد
سامان بیرقی، مدیرعامل او‌ام‌پی فینیکس اعلام کرد که قطعی اینترنت حجم معاملات او‌ام‌پی فینیکس را یک‌پنجم کرده است: «ما صرافی رمزارز هستیم و فعالیتمان مانند شرکت اسنپ نیست، ما به بازارها و قیمت‌های جهانی متصلیم و بدون اینترنت جهانی برقرار نخواهیم بود.»
او ادامه داد: «برای رفع محدودیت در صرافی از روزهای ابتدایی محدودیت اینترنت، به سمت ایران‌اکسس‌شدن رفتیم و به‌اجبار تمام ترد پارتی‌ها را حذف کردیم، اما تمام ماجرا رفع موانع برای ارائه خدمات نیست. زمانی که کاربران به سایت دسترسی نداشته باشد یا فقط هفت ساعت از ۲۴ ساعت شبانه‌روز موفق شوند وارد سایت شوند، صرافی با ریزش کاربر و درآمد مواجه می‌شود.»
او درباره ایران‌اکسس‌شدن او‌ام‌پی فینیکس توضیح داد: «علاوه بر موضوعات مالی و خسارات، با CDNهای داخلی مانند ابرآوران هم چالش داریم، سرورهای ما روی ابرآروان است، اما درخواست بازکردن عکس سلفی از سمت شرکت پاسخ داده نمی‌شود.» از نگاه او، فشارهای موجود بر شرکت ابرآوران باعث بروز این اختلالات می‌شود.
کاهش ۵۰درصدی تراکنش‌های آبان‌تتر
امید امین‌زاده، مدیر نوآوری و سرمایه‌گذاری آبان‌تتر اعلام کرد که اختلال‌های مربوط به پرداخت‌های ریالی و نگرانی سرمایه‌گذاران در شرایط فعلی، حجم معاملات آبان‌تتر را ۵۰ درصد کاهش داده است. او می‌گوید: «اختلالات داخلی نرخ خطای درگاه پرداخت ریالی را به‌شدت افزایش داده و سطح تراکنش‌های موفق را از ۷۰ درصد در حالت طبیعی به ۳۰ درصد رسانده است.»
او با بیان اینکه ریسک قطعی و متحمل ضررشدن، حجم معاملات مشتریان را کاهش داده توضیح داد: «در دوران قطعی اینترنت شاهد کاهش محسوس جذب کاربران جدید هستیم. علت این موضوع را می‌توان ترجیح نقدینگی نسبت به سرمایه‌گذاری و ترس کاربران در سرمایه‌گذاری‌های وابسته به اینترنت دانست.»
امین‌زاده بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ تصریح کرد که در شرایط فعلی، تعامل با کاربران از طریق شبکه‌های اجتماعی به‌شدت کاهش پیدا کرده و آسیب‌های ناشی از این اتفاق تا مدت‌ها بعد از رفع اختلال‌ها گریبان‌گیر مجموعه خواهد ماند.
ناکارآمدی اینترنت ملی ایران
به گفته روح‌الله جهنده، قائم مقام رمزینکس، در این سه هفته که اینترنت در ایران با اختلال شدید مواجه شده، بسیاری از کسب‌وکار با چالش‌های زیادی مواجه شده‌اند و کسب‌وکارهای کوچک هم در حال ازبین‌رفتن هستند، او با اشاره به قطعی اینترنت و تأثیر آن بر رمزینکس تصریح کرد: «رمزینکس به‌عنوان یک صرافی ارز دیجیتال ایرانی به دلیل ازکارافتادن موتورهای جست‌و‌جو حجم زیادی از ورودی‌ها را از دست داده، در سیستم پرداختی و درگاه‌های آنلاین با مشکل مواجه شده و به دلیل افزایش ناپایداری در شبکه داخلی با چالش مدیریت سایت صرافی روبه‌رو شده است.»
او ادامه داد: «کاربران ایرانی به پلتفرم صرافی، کیف پول‌های خارجی، اخبار وضعیت بازار و به ابزار معروف و مرجع بازار کریپتو همچون تریدینگ‌ویو دسترسی ندارند، پیامک‌های مربوط به برداشت‌ها و واریزی‌ها دیر ارسال می‌شود یا اصلاً ارسال نمی‌شود و این عوامل باعث کاهش چشمگیر حجم معاملات رمزینکس شده است.»
به گفته جهنده، آسیب‌های رمزینکس از قطعی اینترنت به کاهش حجم تراکنش‌ها محدود نمی‌شود. او می‌گوید با ایجاد مشکلات متعدد برای پشتیبانی و ارتباط با مشتریان به دلیل فعالیت آنلاین این بخش و استفاده از برنامه‌های کاربردی خارجی پشتیبانی (LIVE CHAT )، زمان، هزینه و انرژی شرکت‌ها به‌جای توسعه صرف رفع اختلالات می‌شود.
جهنده با بیان اینکه کسب‌وکارهای رمزارزی نیازمند ارتباط نود (node) بلاکچین‌های داخلی با خارجی هستند تصریح کرد که اینترنت ملی برای این نوع کسب‌وکار به دلیل نداشتن زیرساخت‌های قوی ناکارآمد است.
کاهش ۶۰درصدی حجم معاملات اکسبیتو به دلیل مشکلات غیرضروری
به گفته سعید عبادتی، مدیرعامل اکسبیتو، حجم معاملات اکسبیتو در روزهای ابتدایی قطع اینترنت 60 درصد کاهش پیدا کرد و به‌مرور به ۴۰ درصد رسید. عبادتی با اشاره به معضلاتی که قطعی اینترنت برای اکسبیتو ایجاد کرده، گفت: «تمام برنامه‌های بخش مارکتینگ اکسبیتو که به‌صورت نقشه راه فصلی تهیه و تدوین شده بود، به تعلیق درآمد و تیم مارکتینگ تصمیم گرفت فقط بر اطلاع‌رسانی‌های مربوط به امنیت کاربر تمرکز کند. امکان رونمایی از بخش‌های مختلف جدید به دلیل شرایط فعلی اینترنت وجود ندارد؛ در همین مدت دو قابلیت جدید به پلتفرم اضافه شده اما رونمایی از آن منوط به شرایط پایدار شده است. بخش بزرگی از تیم مجموعه هم به‌صورت دورکاری با واحدهای مربوطه در ارتباط هستند.»
به گفته او، قطع اینترنت و مشکلات گفته‌شده، عملاً یک سیستم فین‌تکی و های‌تک را با مشکلات غیرضروری مواجه کرده است.
عبادتی با بیان اینکه حجم قابل‌توجهی از تماس‌های اینترنتی به تماس تلفنی تغییر پیدا کرده، توضیح داد: «دسترسی‌نداشتن به اینترنت توسط همکاران یا کاربران، نحوه ارائه سرویس به کاربر را مختل کرده و کاربران به‌جای استفاده از چت آنلاین، تیکت یا ایمیل برای ارتباط با شرکت بیشتر از تلفن استفاده می‌کنند. ما همه سعی‌مان را در طراحی سیستم با هدف خودکار و آنلاین‌بودن انجام داده‌ایم و تا به امروز هم جزو سریع‌ترین و کم‌اصطکاک‌ترین پلتفرم‌ها بوده‌ایم؛ اما با اختلال اینترنت، حجم قابل‌توجهی از تماس‌های اینترنتی به تماس تلفنی تغییر پیدا کرده است.»
او با اشاره به تأثیر قطعی اینترنت بر کاربران نیز گفت: «دسترسی‌نداشتن کاربران و مخاطبان کریپتو به پلتفرم برای رصد و معامله ۲۴*۷ یک سمت آسیب‌ها و سمت دیگر کیف پول‌های کاربران و صرافی‌های دیگر هستند. اغلب کاربران برای نیازهای روزمره خود از کیف پولشان برداشت یا از بازار نوسان‌گیری می‌کنند، قطعی اینترنت در معاملات کاربران و درآمدزایی آنان تأثیر بسزایی داشته و زندگی روزمره کاربران را نیز مختل کرده است.»
به گفته او، کاربران با نبود دسترسی به اینترنت، نتوانسته‌اند مشکلات روزمره خود مانند واریز رمزارز برای سیستم‌های بلاکچینی یا برداشت ریال برای کارت‌های بانکی دیگر را انجام دهند.
عبادتی با تأکید بر استفاده از کانال‌های امن برای اتصال به اینترنت و ورود به پلتفرم گفت: «صرافی‌های رمزارز مرجع مالی و فین‌تک به‌حساب می‌آیند و دردسترس‌بودن همیشگی جزو لاینفک این سیستم‌ها به شمار میرود. استفاده از VPNهای غیرامن می‌تواند مشکلات متفاوتی اعم از سرقت دارایی‌ها، دسترسی به‌حساب کاربری توسط سارقان و نبود امکان معامله را به وجود آورد.»
معامله‌گران در انتظار «آتش‌بس» اختلالات
صاحب‌نظران اقتصادی دلایل مختلفی را در مورد ریزش‌های مکرر نماگرهای بازار سهام عنوان می‌کنند که اکثر آنها از پدیده‌های مختلفی به‌ویژه عوامل بیرونی نشات می‌گیرند. سقوط قیمتی در بازارسهام تهران در حالی رکوردهای جدیدی از خود برجای گذاشته که بنابر اظهارات کارشناسان بورسی این وضعیت می‌تواند به تداوم سکته‌‌‌‌‌‌های مکرر در نمادهای مختلف بینجامد. طی ۱۳۱روز معاملاتی از ابتدای ۱۴۰۱این بازار تنها در ۲۶ روز شاهد ورود پول بوده و این در حالی است که در ۱۰۵روز باقی‌مانده پول با قدرت هرچه تمام از تالار شیشه‌ای خارج شده است. این روند ناامیدکننده که ریزش ۴۷/ ۳ درصدی شاخص‌کل بورس اوراق‌بهادار از ابتدای سال را به‌دنبال داشته است از اواخر شهریور و همزمان با ناآرامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اجتماعی اخیر، انسداد اینترنت بین‌الملل، وضعیت فوق را وارد فاز جدیدی از ابهامات کرده است. گفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وگو با کارشناسان بازارسرمایه و تحلیلگران حرفه‌ای بورس فارغ از آنکه بر پیامدهای روانی این مساله تاکید می‌کند، به ابعاد دیگری از ایرادات موضوع مذکور می‌پردازد. در پی اختلالات اخیر اینترنت، دسترسی سهامداران به تبادل اطلاعات، اتاق‌های فکر سهام و کلاس‌های آموزشی مرتبط با سهام در فضای مجازی قطع شده است. به این ترتیب محدودیت در دسترسی‌های مذکور باعث کاهش شفافیت در عملکرد بازار سهام شده است. بازار سهام زیر سایه کندی اینترنت «اصرار دولت بر اجرای برخی دستورالعمل‌ها که بعضا کوتاه‌مدت و مقطعی است، موجب تهدید طرح‌های توسعه‌ای و افزایش بهره‌وری می‌شود.» فردین آقابزرگی کارشناس بازارسرمایه ضمن بیان این مطلب گفت: نگاه انتزاعی مسوولان به اجرای برخی قوانین می‌تواند اثرات منفی بر عملکرد فعالان اقتصادی در بازارهای مختلف بگذارد. اجرای تصمیمات انتزاعی از جمله اعمال محدودیت‌های جدید در حوزه اینترنت بین‌الملل، قطعی‌های مکرر و عدم‌دسترسی فعالان اقتصادی به فضای‌مجازی در حالی است که دولت توقع دارد سرمایه‌گذاران وارد بازار سهام شوند اما همانطور که مشاهده کردیم قطعی‌های اخیر موجب ناامیدی و آزرده‌خاطرشدن بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی شده است. این مهم تناقض آشکار میان سیاستگذاری‌های متولیان مربوطه را به‌وضوح نشان میدهد که موجب اختلال گسترده در شبکه کسب‌وکارهای مختلف شده است. به گفته این کارشناس بورسی، یکی از مهمترین ابزار محیط کسب‌وکار بهره‌‌‌‌‌‌مندی از سامانه‌های قابل‌استفاده در فضای‌مجازی است که با اختلالات به‌وجود آمده طی یک‌ماه گذشته موجب بلاتکلیفی سرمایه‌گذاران و نارضایتی‌های گسترده شده است. او در همین رابطه اظهار می‌کند؛ کندی و قطعی‌های مکرر اینترنت نمونه دیگری از سیاستگذاری‌های دستوری است که بدون توجه به عواقب آن از سوی متولیان امر به مردم دیکته شده است، از این‌رو با توجه به اثرات منفی دستورالعمل‌های چکشی این مساله نیز پیامد منفی بر بازارسرمایه خواهد داشت. برخی از سرمایه‌گذاران خارجی از طریق کانال‌های موجود فعال در فضای‌مجازی (که هم‌اکنون با فیلترینگ مواجه شده است) بازار سهام را رصد می‌کنند. اتفاقات اخیر در حوزه مذکور نسبت به بازارهای دارایی اثرات مخرب‌تری برجای می‌گذارد. او در ادامه به نقش برخی سیاستگذاری‌های دولت در وضعیت رکودی بازارسهام اشاره کرد و گفت: پیشروی رکود در بخش معاملات سهام به‌رغم ارزنده‌بودن قیمت‌ها در این بازار سبب رونق بخش‌های دیگر شده است؛ به‌طوری‌که حتی دولت با توجه به رکودبورس، مشغول تامین‌مالی است. از رونق افتادن بازارسهام که با پیشبرد اهداف مقطعی و کوتاه‌مدت دولت به‌دنبال قطعی‌های پی‌درپی اینترنت روند جدیدی به خود گرفته است بر عدم‌جذابیت این بازار افزوده است. برخی گمانه‌زنی‌ها نیز حاکی از آن است که عدم‌جذابیت سهام می‌تواند به برخی از اهداف دولت کمک کند؛ در واقع عدم‌جذابیت بازارسهام مساوی با جذابیت سرمایه‌گذاری در انواع اوراق است. این موضوع که به شیوه ناصحیح از سوی نهادهای وابسته به دولت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیکته‌شده فضای بازارسرمایه در هفته‌های گذشته را تحت‌الشعاع قرار داده است. اعمال برخی سیاستگذاری‌های ناصحیح از سوی دولت سود شرکت‌ها را مورد هدف قرار داده است. سود شرکتهای بورسی و فرابورسی بالغ بر ۷۵۰هزار میلیاد‌تومان است که با هزینه‌های عمومی یک‌سال دولت برابری می‌کند، لذا با درنظر گرفتن این موضوع که اقتصاد ایران با تورم عجین شده، پافشاری دولتمردان بر اجرای برخی طرح‌های خلق‌الساعه، سهامداران را متحمل زیان‌های گسترده‌ای خواهد کرد. تشدید ابهامات چندوجهی بازارسهام که در ماه‌های گذشته تحت‌تاثیر متغیرهای داخلی و خارجی عقبگرد چشمگیری داشته در هفته‌های گذشته نیز متاثر از قطعی‌های پی‌درپی اینترنت و عدم‌دسترسی به فضای‌مجازی، برخی از سرمایه‌گذاران خود را از دست داده است. وضعیت کنونی نشان میدهد با توجه به اینکه گروهی از سرمایه‌گذاران از طریق کانال‌های بورسی در فضای‌مجازی اقدام به خرید و فروش سهام می‌کنند، اختلالات اخیر پیامد منفی بر روند این دسته از سرمایه‌گذاری‌‌‌‌‌‌ها ایجاد می‌کند؛ این در حالی است که بازار مذکور همچنان با نبود پول و خروج منابع ریالی دست‌وپنجه نرم می‌کند. درهمین رابطه احمد اشتیاقی، کارشناس بازارسرمایه ضمن اشاره به اثرات کندی و اختلالات ایجاد‌شده اینترنت بر بازار سهام تاکید کرد: برخی از سرمایه‌گذاران خرد و غیرحرفه‌ای برای کسب اطلاعات بیشتر از نمادهای موردنظر از طریق سایت یا کانال‌های بورسی اقدام می‌کنند. این دسته از سرمایه‌گذاران در هفته‌های اخیر بخشی از اطلاعات موردنظر خود را از دست داده‌اند. به این ترتیب بازارسهام که با تعدد ریسک‌های متنوع دست‌به‌گریبان است؛ به‌نظر می‌رسد طی هفته‌های اخیر نیز تحت‌تاثیر عامل ذکر شده بخشی از سرمایه‌گذارانش را از دست داده است. به گفته این کارشناس، در صورت ادامه‌دار بودن اختلالات اینترنتی، اهالی بازار سهام با تشدید ابهامات چندوجهی مواجه خواهند شد. این کارشناس بورسی با بیان اینکه اجرای طرح‌های محدود‌کننده، وضعیت کلی سرمایه‌گذاری را زیر سوال می‌‌‌‌‌‌برد، تصریح کرد: با عنایت به این مهم که اینترنت به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین بسترها برای انتقال داده‌های اقتصادی به‌شمار میرود، اختلال در آن موجی از سرگردانی و بلاتکلیفی درمیان سرمایه‌گذاران را رقم خواهد زد. بی‌اطلاعی از نوسان‌های روزانه در پی اختلالات به‌وجود آمده در اینترنت اکثر کارشناسان بازار سهام بر این اعتقادند که کاهش سرعت اینترنت (که بعضا با قطعی‌های طولانی‌مدت طی روز همراه است)، تبعات منفی بر بازارهای دارایی ایجاد می‌کند. در همین بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ رابطه محمدعلی ایمانی، گفت: بی‌اطلاعی از نوسان‌های روزانه بازارها نیز باعث‌شده تا سرمایه‌گذاران نتوانند در فضایی شفاف فعالیت کنند. بسیار مبرهن است که محدودیت‌های ایجاد شده، بازارهای دارایی را درگیر تعمیق رکود کند و بخشی از نقل‌وانتقالات سهام در کشور که با اینترنت انجام می‌شود، مختل شود. حتی کاهش سرعت اینترنت نیز می‌تواند بر مشکلات بورس بیفزاید، ضمن آنکه این موضوع ترس سرمایه‌گذاران خارجی و تعلل بیشتر برای ورود به بازارهای دارایی ایران را به‌دنبال خواهد داشت.
دولت ها و خطای مداخله؛ به یاد مهسا امینی
یک پیمایش رسمی می گوید: مردم مخالف بدحجابی انگیزه ای به مواجهه ندارند. وقتی مردم خود انگیزه مواجهه با بدحجابی ندارند چرا دولت برای خود چنین تکلیفی را ایجاد می کند؟ شاید در مقوله فرهنگ دچار سوء تفاهم شده ایم.
مرگ مهسا امینی دختر 22 ساله، احساسات بسیاری را در جامعه برانگیخته است. نحوه مرگ و ابهامات آن موجب شده بسیاری از شهروندان در وضعیت واکنشی قرار گیرند.
وقتی هنوز بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ پدر و مادر مهسا و صدها هزار ایرانی دیگر داغدار چنین مصیبتی هستند سخت ترین کار آسیب شناسی است، اما به یادبود او و هشدار درباره آنچه پیش رو هست فقط یک نکته یادآوری می شود.
در موج سوم پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان دو سوال در مورد موضوع حجاب وجود دارد. یکی در سطح باورها و نگرش هاست که از مردم می پرسد: «تا چه اندازه با این نظر که همه خانم ها باید حجاب داشته باشند، حتی اگر به آن اعتقاد نداشته باشند موافق یا مخالفید؟ » پرسش دیگر در سطح رفتاری طرح شده که در مورد اعتقاد افراد سوال نمی کند بلکه به نوعی با سیاست رسمی در مورد حجاب پیوند می خورد. صورت بندی این سوال به این شکل است: «شما در برخورد با بی حجابی چه کار می کنید؟ »
درباره سوال اول اکثریت موافق بوده اند یعنی همه خانم حجاب ها داشته باشند حتی اگر با آن مخالف باشند.بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ اما اکثریت همین مردم در سوال دیگر گفته اند گرچه با بدحجابی مخالف هستند اما کاری نمی کنند.
پیمایش ارزش ها و نگرش های ایرانیان از سوی نهادهای رسمی جمهوری اسلامی انجام می شود. این نتیجه می توانست و می تواند محل تامل باشد.
وقتی مردم خود انگیزه مواجهه با بدحجابی ندارند چرا دولت برای خود چنین تکلیفی را ایجاد می کند؟ شاید در مقوله فرهنگ دچار سوء تفاهم شده ایم.
اهل فن می گویند:" فرهنگ دارای چهار لایه باورها، ارزشها، هنجارها و نمادها است.لایه باورها، تاریخی ترین لایه فرهنگ است که در طی تاریخ یـک تمـدن شـکل گرفتـه و بخـش ته نشین شده یک فرهنگ را تشکیل میدهد. هر چه از لایه باورهـا بـه بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ سـمت لایـه نمادهـا حرکـت مـی کنـیم، از میـزان تاریخ مندی و ثبات کاسته شده و بر تغییرپذیری افزوده می شود؛ به طوری که لایه نمادها، تغییرپـذیرترین لایـه فرهنـگ و عرصه ظهور تنوع و گوناگونی فرهنگی است".(پایان نامه علی محمد زاده با عنوان مسئله مداخله دولت در فرهنگ با تأکید بر نظریه دولت نامحدود بالقوه)
با این چارچوب حتی اگر دولت برای خود رسالتی قائل است و قصد مداخله و ارشاد دارد آیا روا است هدف مداخله خود را بر تغییر پذیرترین بخش قرار دهند که می تواند تنش زا ترین بخش باشد.
حسرت این خطای مداخله وقتی می شود که از لحظه اعلام مرگ مهسا امینی دستورهای رنگ به رنگ برای رسیدگی صادر شده است.دستوراتی که علاوه بر اینکه نوش داروی پس از مرگ سهراب است یک پرسش بزرگ با خود دارد: دقیقا به چه چیز می خواهد رسیدگی شود؟
زمین سفت بورس و مردودی دولت سیزدهم
ساعت 24 - شاخص کل قیمت سهام شرکتهای عرضه کننده سهام در بورس تهران نماد کامیابی یا ناکامی این بازار شده است. این شاخص در یک دوره کوتاه مدت با تشویق های بدون پشتوانه در دنیای واقعی اقتصاد ایران به سرعت افزایش یافت و حسن روحانی و وزیر اقتصاد دولت وی ونیز برخی از مدیران سیاسی و اقتصادی با تشجیع وتشویق شهروندان به ویژه شهروندان خرده پا هزاران میلیارد تومان از پس اندازهای ایرانیان را به این بازار سرازیر کرد. اما همانطور که کارشناسان هشدار داده بودند حباب بورس تهران ترکید و میلیونها سهامدار ایرانی خرده پا با زیان این بازار را ترک کردند. مدیران امروز دولت سیزدهم در آن سالها ادعا می کردند می توانند این بازار را رونق دهند اما حالا بورس با چه ابهاماتی رو به رو است؟ یک سال پس از روی کارامدن دولت بازار سهام کم جان تر از پایان دوره دولت روحانی شده است.
هواداران افراطی رسانه های هوادار دولت سیزدهم ومدیران این دولت یکدیگررا برای بزرگ نمایی در نشان دادن دستاوردهای اقتصادی دولت شارژ کرده و در یک دور فزاینده افتاده و چنان از پیروزی ها می گویند که اندک اندک خودشان هم باور می کنند. به طور مثال مدیرارشد مناطق ازاد که همین روزها برکنار شد می گوید پس از چندین ده سال صادرات مناطق ازاد ازواردات جلوزده است و یک مدیر ارشد سازمان برنامه ریزی کشف می کند که جهان به نفت ایران نیاز دارد یا یک خبرگزاری خبر صادرات ایران را به صدخبر کوچک تقسیم کرده و هرروز جوری می نویسد که گویا دولت سیزدهم دنیای صادرات را فتح کرده است. با این همه اما هیچ کدام از مدیران ارشد اقتصادی درباره مهمترین بازار اقتصادی یعنی بازار سرمایه چیزی نمی گویند. مقایسه میزان بازده بازارها در نیمه نخست امسال نشان میدهد با وجود اینکه هیچ بازاری نتوانسته متناسب با سطح تورم رشد کند اما تقریبا اغلب بازارها در 6 ماه گذشته به‌طور میانگین بین 8تا28درصد رشد کرده‌اند اما شاخص کل بورس که بیانگر بازده سرمایه‌گذاری در بورس است در این مدت نه فقط رشد نکرده بلکه یک درصد افت هم داشته است. آمارها همچنین نشان میدهد از ابتدای سال تاکنون هزاران میلیارد تومان نقدینگی از بازار سهام خارج شده و سطح معاملات خرد نیز به پایین‌ترین حد خود در 4 سال گذشته رسیده که نشان میدهد سهامداران برای سرمایه‌گذاری در بورس با تردید مواجهند. به زعم کارشناسان اقتصادی بخشی از نقدینگی خارج شده از بورس از اواخر سال قبل وارد بازار مسکن شده و یکی از دلایل رشد بازار مسکن هم همین موضوع بوده است .
واقعیت تمام عیار این است که بازار سرمایه و سهام ممتازترین وشفاف ترین بازاردرمیان انواع بازارهای دیگر به حساب می اید و تحولات کمی وکیفی ان نشان دهنده و برایند سیاستهای اقتصادی و رفتار بازیگران اقتصاد دردیگر بخش های اقتصاد است . به همین دلیل است که این بازار زودترین واکنش را به هر اتفاق اقتصادی وسیاسی در همه کشورها نشان می دهد. ایا اینکه شهروندان ایرانی به ویژه سرمایه گذاران خرده پا با سرمایه گاری در این بازار در یک نیمه سال به طور میانگین حتی با زیان روبه رو شوند نشان نمی دهد دولت سیزدهم در سایر بازارها و در دیگر بخش های اقتصاد نتوانسته است کاری از پیش ببرد و بازار سرمایه همچنان زیر بار بازار دلار مانده است. دولت سیزدهم به جای اینکه بارها و بارها از اینکه دارد هنوز بدهی دولت قبلی را پرداخت می کند بهتر نیست به این بازار رسیدگی کند.بازار سهام بهترین محل برای راستی آزمایی دولت در اداره موفق یا شکست خورده اقتصاد ایران به حساب می آید و یک زمین سفت است که نمی شود روی آن به سادگی راه رفت .
دیدگاه شما