ریسک کلی برای هر دارایی مالی

معرفی انواع دارایی در ترازنامه

ریسک کلی برای هر دارایی مالی

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / نحوه محاسبه ریسک برای به دست آوردن میزان ریسک کلی و ریسک پرتفوی

نحوه محاسبه ریسک برای به دست آوردن میزان ریسک کلی و ریسک پرتفوی

برای محاسبه ی ریسک از روش های مختلفی استفاده می شود. توجه داشته باشید که بازده یک پرتفوی میانگین وزنی بازدهی سهام مختلف در آن پرتفوی است و ریسک پرتفوی که در این مطلب مورد توجه ماست بر خلاف بازده پرتفوی می باشد و به عواملی مانند درصد سرمایه‌گذاری در هریک از اقلام پرتفوی، انحراف معیار هریک از اقلام پرتفوی، کوواریانس یا نحوه ارتباط بین نرخ بازدهی اقلام مختلف (یا ضریب همبستگی بین بازدهی اقلام مختلف) بستگی دارد.

رابطه بین ریسک و بازده

ریسک و بازده تا یک نقطه مشخص باهم رابطه مستقیم دارند یعنی با افزایش ریسک بازده نیز افزایش می یابد اما با بالا رفتن ریسک از یک سطح مشخص قدرت بازده کم می‌شود و از نقطه شکست، خط بازده دارای شیب نسبتاً افقی خواهد گردید. به نحوی که از این نقطه به بعد هرچه ریسک را بالا ببریم با بازده مورد انتظار افزوده نمی‌شود.

رابطه ریسک و بازده

تعریف پرتفوی (سبد سرمایه‌گذاری بورس)

لغت پرتفوی به عبارت ساده به ترکیبی از دارایی ها گفته می شود که توسط یک سرمایه گذار برای سرمایه گذاری تشکیل می شود که هر کدام ریسک و بازده متفاوتی دارند.

از نظر تکنیکی یک پرتفولیو در برگیرنده مجموعه ای از دارایی های واقعی و مالی سرمایه گذاری شده یک سرمایه گذار است اما تاکید ما بر روی دارایی های مالی می باشد.

بازده پرتفوی بورس اوراق بهادار

بازدهی را که انتظار میرود در یک دوره ی یک ساله قسمتِ صاحب پرتفوی از اوراق بهادار شود، بازده مورد انتظار آن پرتفوی گویند.

که برای محاسبه آن می‌توان از رابطه زیر استفاده نمود:

ریسک پرتفوی بورس اوراق بهادار

بازده یک پرتفوی میانگین وزنی بازده سهام مختلف در آن پرتفوی است و ریسک پرتفوی بر خلاف بازده پرتفوی می باشد و به عوامل زیر بستگی دارد:

• درصد سرمایه‌گذاری در هریک از اقلام پرتفوی
• انحراف معیار هریک از اقلام پرتفوی
• کوواریانس یا نحوه ارتباط بین نرخ بازدهی اقلام مختلف (یا ضریب همبستگی بین بازدهی اقلام مختلف).

اگر دو نوع اوراق بهادار داشته باشیم، واریانس یک پرتفوی از طریق فرمول زیر به دست می آید:

واریانس پرتفوی = ( σ_p ۲ )
درصد سهم a از کل پرتفوی = x_a
انحراف معیار سهم a برابر σ_a
کواریانس بازدهی سهم a و سهم b برابر (cov(a،b

مفهوم کوواریانس:

یکی از روش های محاسبه ریسک محاسبه ی کوواریانس می باشد .بطور کلی کوواریانس نشان دهنده نحوه ارتباط دو گونه از اطلاعات با هم می‌باشد.

• اگر ۲ داده‌ دارای رابطه معکوس باشند، مقدار کوواریانس آن ها منفی میشود.
• اگر ۲ داده از هم مستقل باشند مقدار کواریانس آن صفر خواهد بود.
• اگر ۲ داده دارای ارتباط مستقیم باشند، مقدار کواریانس مثبت خواهد بود.

هدف تشکیل پرتفوی کاهش ریسک می باشد که برای دستیابی به آن، باید سهامی ‌را در پرتفوی قرار داد که دارای رابطه معکوس باشند و کوواریانس منفی داشته باشند تا بازدهی یک سهم کاهش و بازده سهم دیگر افزایش یافته و در نتیجه ریسک کاهش یابد.

با توجه به رابطه زیر:

مفهوم ضریب همبستگی:

ضریب همبستگی (ρ) در واقع بیانگر چگونگی ارتباط بین دو داده از نظر جهت و شدت می باشد و در فاصله [-۱ و ۱] قرار می‌گیرد:

اگر ρ بین صفر و یک باشد، دو متغیر دارای همبستگی مستقیم می‌باشند. (هرچه ρ به یک نزدیکتر باشد همبستگی دو متغیر شدیدتر خواهد بود.)
اگر ρ برابر صفر باشد، دو متغیر هیچ گونه تاثیری بر هم نداشته و تغییراتشان مستقل از یکدیگر می‌باشد.
اگر ρ بین منفی یک و صفر باشد، دو متغیر دارای همبستگی معکوس می‌باشند.( هرچه ρ به منفی یک نزدیکتر باشد، این همبستگی شدیدتر خواهد بود.)
با جایگذاری در فرمول واریانس خواهیم داشت:

نکته: برای محاسبه ریسک پرتفوی باید از عبارت‌های فوق جذر گرفت تا σ_p بدست آید.
نکته: وجود سهامی با ضریب همبستگی (۱) باعث می‌شود که ریسک پرتفوی حداکثر شود در حالیکه وجود سهام با ضریب همبستگی (۱-) ریسک پرتفوی را حداقل می‌نماید.

ریسک کلی دارایی مالی تابعی از چندین عامل است که به آن ها اشاره می‌کنیم:

در این بخش مطالب خلاصه ای در ارتباط با ریسک نوسان نرخ بهره، ریسک بازار، ریسک تورمی،ریسک تجاری، ریسک مالی ،ریسک نقدینگی،ریسک نرخ ارز و ریسک کشور بیان کردیم.

ریسک نوسان نرخ بهره (Interest Rate Risk)

ریسک بازار (Market Risk)

ریسک تورمی (Inflation Risk)

ریسک تورمی با ریسک نوسان نرخ بهره مرتبط می باشد، به دلیل اینکه نرخ بهره معمولاً در اثر افزایش تورم افزایش می‌یابد.

ریسک تجاری (Business Risk)

ریسک مالی (Financial Risk)

ریسک نقدینگی (Liquidity Risk)

ریسک نقدینگی، ریسک مرتبط با بازار ثانویه‌ای است که اوراق بهادار در آن معامله می‌شوند. هرچه عدم اطمینان و ابهام قیمتی در خصوص عامل زمان

ریسک نرخ ارز (Exchange Rate Risk)

ریسک کشور (Country Risk)

نام دیگر ریسک کشور،ریسک سیاسی می باشد. سرمایه‌گذارانی ریسک کلی برای هر دارایی مالی که در کشورهای دیگر سرمایه‌گذاری می‌کنند باید به ثبات آن کشور از نظر سیاسی و اقتصادی توجه داشته باشند. هرچه ثبات سیاسی و اقتصادی کشوری بالا باشد ریسک سیاسی در آن کشور پایین است.

انواع ریسک

منابع ریسک که دلیل تغییر و پراکندگی در بازده است به دو دسته کلی تقسیم می شود:

ریسک غیرسیستماتیک (قابل اجتناب)

ریسک سیستماتیک (غیر قابل اجتناب)

ضریب بتا (β)

شاخص ریسک سیستماتیک یا همان ضریب بتا(β) نتیجه مقایسه ی بین ریسک سیستماتیک موجود در یک سهم با ریسک سیستماتیک موجود در کل بازار سهام می‌باشد. بتا معیار نسبی ریسک یک سهم با توجه به پرتفوی بازار تمامی سهام ها می باشد. برای محاسبه (β) از شاخص قیمت بورس سهام استفاده می شود.

R_{i =} بازده مورد انتظار دارایی :منظور از بازده بدون ریسک (R_f)، حداقل بازدهی است که سرمایه‌گذار بدون قبول هیچ گونه ریسکی می‌تواند کسب نماید

R_{f =}بازده بدون ریسک :متوسط نرخ سود بدون ریسک سالانه .با توجه به اینکه خرید سهم برای سرمایه‌گذار دارای ریسک است لذا نرخ بازده مورد انتظار از سهم (R_i) به خاطر ریسک مورد نظر، نسبت به نرخ بازده بدون ریسک افزایش می‌یابد که به تفاوت آن دو صرف ریسک دارایی می‌گویند:

R_{m =} بازده یا شاخص بازار :نشان دهنده متوسط بازدهی ساتنه محقق شده

صرف ریسک دارایی = R_i– R_f

با توجه به توضیحات فوق به تفاوت بازده مورد انتظار بازار (R_m) و نرخ بازده بدون ریسک (R_f)، صرف ریسک بازار گفته می‌شود.

صرف ریسک بازار = R_m– R_f

به تفاوت بین شاخص بازار با بازده بدون ریسک صرف ریسک بازار گفته می شود. بنابراین ضریب بتا درجه تغییر پذیری و نوسان بازدهی سهم را نسبت به تغییرات شاخص بورس و یا میزان ریسک سیستماتیک یک سهم را نسبت به میزان ریسک سیستماتیک کل سهام موجود در بازار نشان می‌دهد. با این توضیح رابطه بتا به صورت زیر خواهد بود:

β= (سهم بازدهی تغییرات)/(بازار بازدهی تغییرات)

با توجه به موارد فوق خواهیم داشت:

اگر β>1 باشد، ریسک سیستماتیک سهم بیشتر از ریسک سیستماتیک بازار است پس تغییرات بازدهی سهم بیشتر از تغییرات بازده بازار و در نتیجه بازده مورد انتظار از سهم (R_i) بیشتر از بازده مورد انتظار از بازار (R_m) خواهدبود. این نوع سهام، به سهام تهاجمی شهرت داشته و در زمان رونق بازار جهت سرمایه گذاری مناسبند.
اگر β=۱ باشد، ریسک سیستماتیک سهم با ریسک سیستماتیک بازار برابر خواهد بود. بنابراین تغییرات بازدهی سهم با تغییرات بازدهی بازار برابر و در نتیجه بازده مورد انتظار از سهم (R_i) برابر بازه مورد انتظار از بازار (R_m) خواهدبود یعنی بازده مورد تملک آن سهم هماهنگ با کاهش یا افزایش نرخ بازده کل سهام تغییر می‌کند.
اگر βi) کمتر از بازده مورد انتظار از بازار (R_m) خواهد بود. این نوع سهام، به سهام تدافعی شهرت داشته و در زمان رکود بازار جهت سرمایه گذاری مناسب می‌باشند.

رابطه بین نرخ بازده مورد انتظار سهام و بتا :

فرمول بیان شده فوق به مدل CAPM شهرت داشته و بیان می‌کند که نرخ بازده مورد انتظار یک ورقه بهادار (R_i) برابر است با نرخ بازده یک قلم دارایی بدون ریسک (R_f) به اضافه صرف ریسک یا بازده اضافی ناشی از ریسک سیستماتیک آن ورقه بهادارمی‌باشد، به عبارت دیگر

نرخ بازده مورد انتظار = نرخ بازده بدون ریسک + صرف ریسک دارایی

نمودار مدل CAPM به خط SML یا خط بازار اوراق بهادار شهرت دارد و به شکل زیر است:

خط SML بیانگر رابطه ریسک سیستماتیک (β) و بازده مورد انتظار یک سهم (R_i) بوده و بیان می‌کند این دو ربطه ای مثبت با یکدیگر دارند. بطوریکه هرچه ریسک سیستماتیک سهم افزایش یابد، نرخ بازده مورد انتظار نیز افزایش می‌یابد.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

منظور از سرمایه‌گذاری امن چیست و چه مشکلاتی را همراه دارد؟

سرمایه‌گذاری (Investment) در یک تعریف کلی به معنای خرید وسایل یا دارائی‌هایی، به امید سودآوری در آینده است که در علم اقتصاد و نیز علم ملی جایگاه ویژه‌ای دارد. به عبارتی دیگر سرمایه‌گذار پس از تحلیل و بررسی اوضاع اقتصادی اقدام به خرید، پس‌انداز و یا قرض اموالی را می‌نماید تا پس از یک بازه زمانی اصل سرمایه به همراه سود حاصل از آن به او برگردد. در این میان برخی سرمایه‌گذاری‌ها دارای ریسک زیاد و برخی دیگر از ریسک کمتری برخوردار هستند. عوامل زیادی را باید سرمایه‌گذار در نظر بگیرد تا بتواند یک سرمایه‌گذاری امن را ایجاد کرده و کمتر دچار مشکل شود و درواقع یک سرمایه‌گذاری پر سود اما کم‌خطر را انجام دهد که در ادامه بیشتر به این نوع سرمایه‌گذاری پرداخته می‌شود.

بررسی کلی بازار مالی جهت سرمایه‌گذاری در ایران

سرمایه‌گذاری در ایران با توجه به شرایط داخلی و خارجی کشور و نوسانات ارز و نیز تحریم‌ها همواره با چالش‌های فراوانی روبرو بوده است. در این شرایط پیش‌بینی میزان سودآوری سرمایه‌گذاری گاهی سخت به نظر می‌رسد.

اما اساساً سرمایه‌گذاری با ریسک همراه است در این بین نکته‌ای که وجود دارد این است که گاهی سرمایه‌گذاری امن باشد اما سود کمتری هم بدهد و در مقابل سرمایه‌گذاری با ریسک بالاتری سوددهی بیشتری با خود به همراه بیاورد‌. بهر حال سرمایه‌گذار با توجه به هدف خود از سرمایه‌گذاری، میزان نقدینگی و بررسی کامل شرایط اقدام به سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی می‌کند.

اگر به دنبال حفظ ارزش پول خود باشد، باید به سراغ بازارهای امن اما با سود کم برود.

انواع بازارهای سرمایه‌گذاری

1. طلا و سکه
2. بورس و فرابورس
3. ارز
4. مسکن
5. سپرده‌‌گذاری در بانک

کدام بازار مالی برای سرمایه‌گذاری امن مناسب است؟

در شرایط کنونی کشور که بازار سکه و ارز با نوسانات و تغییرات شدیدی همراه است، عملاً سرمایه‌گذاری در این دو بسیار پرخطر بوده و توصیه نمی‌گردد. همچنین بازار مسکن نیز با این‌که طی یک سال گذشته رشد چشمگیر داشته اما در مقابل رشد پایین ساخت‌وساز بوده و نیز در پی افزایش شدید قیمت مسکن، معاملات مسکن با کاهش زیادی روبه‌رو شده است. بنابراین سرمایه‌گذاری در این بخش نیز دارای ریسک فراوانی است‌.

بنابراین به گفته کارشناسان اقتصادی، با توجه به خطرپذیری و ناامن بودن سرمایه‌گذاری در بازار ارز، طلا و مسکن، سرمایه‌گذاری در بورس به سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر و سپرده‌های بانکی به سرمایه‌گذاران کم ریسک پیشنهاد می‌شود.

درواقع سرمایه‌گذاری در بازارهای سکه، ارز و مسکن از نوع غیر مولد است، در حالی که اگر سرمایه‌گذاران با آگاهی وارد بازار بورس شوند، سرمایه‌گذاری مولد را تجربه خواهند کرد.

شیوه سرمایه‌‌گذاری امن در بورس

طبق آمار به دست آمده طی نیمه اول سال ۹۷، بازار سرمایه با رکوردی بی‌سابقه مواجه شده و رشد ۱۰۲ درصدی داشته است که بر این اساس سرمایه‌گذاری در بورس به‌عنوان بهترین بازار سرمایه‌گذاری در ایران به شمار می‌آید.

به عقیده کارشناسان بهترین و مطمئن‌ترین راه برای سرمایه‌گذاری امن در بورس، آموزش و ورود از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. هم‌اکنون بیش از ۲۰۰ صندوق وجود دارد ریسک کلی برای هر دارایی مالی که برای افراد مبتدی و تازه‌کار که قصد دارند سرمایه‌گذاری امنی را در بورس داشته باشند، اما بلد نیستند، با کمک کارشناسان مسلط به بورس شیوه سرمایه‌گذاری در بورس را به آن‌ها یاد می‌دهند.

نکات طلایی برای ایجاد سرمایه‌گذاری امن

همان‌طور که اشاره شد برای سرمایه‌گذاری امن و کم‌خطر باید با آگاهی و دانش قدم برداشت. در این راه یک سری نکات کلیدی وجود دارد که دانستن آن‌ها کمک بزرگی برای سرمایه‌گذاری امن به حساب می‌آید.

۱. سرمایه‌گذاری همواره با ریسک همراه است. پس باید منتظر هر اتفاق و ضرر و زیانی بود.

۲. سرمایه‌گذاری فرآیند بلندمدت است و نتایج آن در آینده مشخص خواهد شد.

۳. برای سرمایه‌گذاری نیاز نیست سرمایه‌گذار دارای تخصص خاصی باشد اما باید با اصول و تکنیک‌های سرمایه‌گذاری آشنا باشد.

۴. برای سرمایه‌گذاری نباید فرصت‌ها را از دست داد و بهتر است هر چه زودتر شروع کرد تا فرصت جبران وجود داشته باشد.

۵. زمان نقش مهمی در میزان ریسک سرمایه‌گذاری دارد. به طوری که هر چه بازه زمانی بیشتری باشد، قدرت ریسک‌پذیری بالاتر می‌رود در نتیجه سرمایه‌گذاری کم‌خطرتر خواهد بود.

۶. سرمایه‌گذاری در موارد مختلف امن‌تر از سرمایه‌گذاری تمام دارائی بر روی یک زمینه‌ است.

۷. سرمایه‌گذاری پروسه‌ای هزینه‌بر است و هر میزان پول بیشتری برای آن صرف شود، میزان ریسک آن نیز دچار تغییر خواهد شد.

جمع‌بندی

سرمایه‌گذاری فقط برای ثروتمندان نیست و هر فرد با هر مقدار دارایی بهتر است در شرایط کنونی که نرخ تورم و میزان نوسانات شاخص‌های اقتصادی زیاد است، اقدام به سرمایه‌گذاری پول‌های نقد خود کند. در این راه ارز، مسکن، طلا، بورس و سود بانکی پنج زمینه سرمایه‌گذاری در ایران هستند. میزان سودآوری سرمایه‌گذاری و ریسک آن رابطه مستقیمی با هم دارند. به عبارتی دیگر معمولاً سرمایه‌گذاری‌های امن سود کمتری داشته و هر چه میزان سود یک سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، به همان نسبت ریسک‌پذیرتر است. در این راه شناخت محیط سرمایه‌گذاری در امن بودن آن بسیار تأثیرگذار است. در اصل چنانچه سرمایه‌گذار با اطلاع کامل و دید دقیق وارد فضای سرمایه‌گذاری انتخابی شود، خطر کمتری داشته و میزان موفقیت او بیشتر است که در نتیجه سرمایه‌گذاری امنی خواهد داشت.

هفت نوع ریسک که سرمایه‌گذاران در بورس باید از آن دوری کنند

سرمایه‌گذاران همواره با انواع ریسک در بازار بورس مواجه هستند که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. ساده‌ترین تعریفی که از ریسک می‌توان ارائه داد این است که: «یک سرمایه گذار احتمال دارد بخشی یا همه سرمایه خود را از دست بدهد». نترسید، اگر انواع ریسک در بازار بورس را بشناسید و برای روبرو شدن با آن برنامه‌ریزی کنید، آسیبی به شما نخواهد رساند. ابتدا لازم است قدیمی‌ترین رابطه‌ای را که در دنیای سرمایه‌گذاری وجود دارد، به شما معرفی کنم… بله رابطه ریسک و بازده.

رابطه ریسک‌و بازده بیان می‌کند که اگر بخواهید بازده بالاتری به دست آورید، باید ریسک بیشتری را هم تحمل‌کنید و اگر نمی‌خواهید، پس بازدهی سرمایه‌گذاری شما هم زیاد نخواهد بود. (برای اطلاعات بیشتر درباره ریسک و بازده این مقاله را مطالعه نمایید: قانون الاکلنگ (ریسک و بازده) در بازار بورس!)

یک مثال از دنیای واقعی موضوع را روشن‌تر می‌کند. یکی از دوستانم مبلغی پس انداز داشت که می‌خواست جایی سرمایه گذاری کند. وقتی از نرخ بهره سپرده های بانکی مطلع شد، با تعجب به من گفت: «اینکه حتی از نرخ تورم هم کمتر است! می‌خواهم پولم را جایی سرمایه گذاری کنم که سود بیشتری داشته باشد.» پرسیدم چرا در بازار بورس سرمایه گذاری نمی‌کنی؟ و جواب داد: «بورس؟ مگر دیوانه شدم؟ سرمایه گذاری در سهام خیلی ریسکی است!» خب… اگر نمی‌خواهید ریسک بیشتری را تحمل‌کنید، پس اعتراضی هم به نرخ سود سپرده های بانکی نداشته باشید! ریسک از هر نوعی که باشد، بر سرمایه شما اثر می‌گذارد، خواه پولتان در بانک باشد، خواه در بورس یا حتی زیر بالش شما پنهان‌شده باشد، بازهم از گزند ریسک در امان نخواهد بود. ریسک آتش‌سوزی منزل یا دزدیده شدن پولتان را در نظر بگیرید!

به همین دلیل فهمیدن ریسک، پیش از سرمایه گذاری بسیار مهم است. در زیر انواع ریسک در بازار بورس را به‌طور مختصر معرفی می‌کنم.

ریسک مالی

فرض کنید شما در سهام شرکت آلی‌بالی سرمایه گذاری کرده‌اید و سهام آن را در قیمت ۳۷۰ تومان خریده‌اید. حالا بعد از مدتی، شرکت آلی‌بالی با مشکلاتی در فرآیند تولید و فروش روبرو می‌شود و نمی‌تواند محصولات خود را بفروشد و تعهدات خود را عملی کند و لذا با جدی‌تر شدن مشکلات، شرکت اعلام ورشکستگی می‌کند. حالا شما صاحب سهام یک شرکت ورشکسته هستید که سهامتان در بازار هیچ ارزشی ندارد. به چنین ریسکی که همواره در بازار بورس سرمایه گذاران را تهدید می‌کند، ریسک مالی گفته می‌شود.

راه‌حل در امان ماندن از ریسک مالی چیست؟ برای اینکه ریسک مالی سرمایه گذاری خود را کاهش دهید لازم است قبل از خرید سهام، اطلاعات کافی در مورد آن جمع‌آوری کنید و این اطلاعات را تجزیه‌وتحلیل کنید (نگران نباشید، ما در مدیرمالی به شما کمک خواهیم کرد). توجه داشته باشید یک تحقیق کامل تا حدودی برنامه‌ریزی و کمی شم مالی تا حد زیادی ریسک مالی را کاهش می‌دهد.

ریسک نرخ بهره

وقتی تاریخچه این ریسک را در بازارهای جهانی بررسی می‌کنیم، می‌بینم که ریسک نرخ بهره ، در بیشتر موارد اوراق بهادار با درآمد ثابت را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما با توجه به ربوی بودن آن به شکل معمول و جهانی‌اش در اقتصاد ما تعریف نمی‌شود؛ اما می‌توان نرخ بهره بانکی را به‌عنوان نرخ بهره عمومی در نظر گرفت. حالا فرض کنید هفته گذشته در اوراق مشارکت دولتی با نرخ علی‌الحساب ۲۱ درصد سرمایه‌گذاری کردید، در آن روز، نرخ سپرده‌های بانکی بلندمدت ۱۸ درصد بود؛ بنابراین سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت دولتی بازده بالاتری داشت. حالا اگر دولت به بانک‌ها اجازه دهد که نرخ سپرده‌هایشان را تا حداکثر ۲۵ درصد افزایش بدهند چه اتفاقی می‌افتد؟ اوراق مشارکتی که شما پیش‌ازاین خریده‌اید، ارزش خود را تا حد زیادی از دست خواهد داد!

این تنها اثر مخرب ریسک نرخ بهره نیست. افزایش نرخ بهره باعث می‌شود نرخ وام دهی بانک‌ها هم افزایش یابد و درنتیجه هزینه تأمین مالی شرکت‌های بورسی بیشتر شود. افزایش هزینه‌های مربوط به تأمین مالی شرکت‌ها ممکن است بر تولید و فروش آن‌ها اثر بگذارد و شرکت‌ها با مشکلاتی روبرو شوند. همین‌طور افزایش نرخ بهره بانکی باعث خروج سرمایه از بازار بورس به سمت بانک‌ها و کاهش نقدینگی بازار بورس می‌شود که رکود در بازار بورس را به دنبال خواهد داشت.

برای مقابله با این ریسک همواره نیم‌نگاهی به جریانات کلی اقتصاد و همین‌طور قوانین و مقررات بانک مرکزی داشته باشید، پس انداز خود را فقط در یک نوع دارایی سرمایه‌گذاری نکنید. بهتر است آن را در منابع مختلف نظیر سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و سهام بورسی سرمایه‌گذاری کنید.

ریسک بازار

بازار بورس از چندین هزار نفر سرمایه‌گذار تشکیل‌شده که روزانه خریدوفروش می‌کنند. برآیند تصمیم‌گیری این سرمایه گذاران است که مشخص می‌کند قیمت یک سهم افزایش یابد یا کاهش. یک سهم هرچقدر هم که خوب باشد، درصورتی‌که اغلب سرمایه گذاران تصمیم به فروش آن بگیرند، با مازاد عرضه و کمبود تقاضا روبرو خواهد شد و درنتیجه قیمت آن کاهش می‌یابد. برعکس سهمی که تقاضای بیش‌ازاندازه برای آن باشد، به دلیل کمبود عرضه قیمتش افزایش می‌یابد. نوسانات قیمت سهام در بازار، ریسک بازار را برای سرمایه‌گذاران به وجود می‌آورد.

باید توجه داشت که بازار بورس ماهیتاً نوسان پذیر است، بنابراین اگر پیش از خرید خود با دقت تحقیق کرده‌اید و از خرید خود مطمئن هستید، فریب نوسانات روزانه و کوتاه مدت را نخورید… بلند مدت فکر کنید.

ریسک تورم

امروز شما ده هزار تومان چه چیزهایی می‌توانید بخرید؟ پنج سال قبل چه؟ بیست سال قبل چطور؟ به این میگویند ریسک تورم!

پول خود را یکجا راکد نگه ندارید، درجایی سرمایه‌گذاری کنید که بازده آن بیشتر از نرخ تورم باشد…همین!

ریسک سیاسی یا ریسک دولتی

اگر شرکت‌ها را ماهی فرض کنیم، دولت و سیاست‌های آن مانند برکه‌ای می‌ماند که ماهی‌ها در آن شنا می‌کنند؟

آیا ماهی‌ها در برکه‌ای که آب آن آلوده است، زنده می‌مانند؟ مسلماً خیر! قوانین و سیاست‌های دولت هم می‌تواند اثرات غیرقابل جبرانی بر برخی شرکت‌ها داشته باشد. اگر سهامدار شرکتی هستید که تحت تأثیر قوانین دولتی قرار دارد، بیشتر مراقب باشید. ممکن است یک‌شبه سرمایه خود را از دست دهید!

ریسک شخصی

منشأ ریسک های سرمایه گذاری همیشه بازار و عوامل اقتصادی نیست. گاهی سرمایه گذاران خودشان سرمایه گذاری خود را دچار خطر می‌کنند. فرض کنید شما ۵ میلیون تومان در سهامی سرمایه‌گذاری کرده‌اید. حالا قیمت سهام تحت تأثیر عوامل مقطعی، کاهش‌یافته و ارزش سرمایه‌گذاری شما به ۴ میلیون تومان رسیده است. علی‌رغم اینکه شما باهدف بلندمدت در این سهام سرمایه گذاری کرده‌اید، اما ناگهان رخدادی پیش می‌آید که شما به پول سرمایه‌گذاری شده احتیاج پیدا می‌کنید. پس مجبورید سهام خود را با زیان بفروشید. این نوع خطر، ریسک کلی برای هر دارایی مالی ریسک شخصی نام دارد.

ریسک احساسی

منطق و انضباط در سرمایه گذاری از اصول اولیه ورود به بازار بورس است؛ اما همه ما انسان هستیم و گاهی مغلوب احساساتمان می‌شویم. نتیجه اینکه ضرر می‌کنیم! یاد بگیرید حریص نباشید، به خاطر ترس از زیان، دست از سرمایه‌گذاری نکشید و عاشق سهامتان نشوید و به‌موقع آن‌ها را بفروشید.

نکته نهایی اینکه اجازه ندهید ریسک سرمایه‌گذاری شما را بترساند، چراکه زندگی کردن همراه با ریسک و خطر است. مطمئن باشید که همه انواع ریسک ها را یاد گرفته‌اید و سعی کنید دانشتان را در مورد انواع ریسک در بازار بورس سرمایه گذاری بیشتر کنید و اثرات آن‌ها بر اهداف مالی و سرمایه‌گذاری خود مدیریت کنید.

ما در مدیرمالی تلاش می‌کنیم در این مسیر همراه شما باشیم. (اگر علاقمند به یادگیری سایر نکات کلیدی درباره بورس هستید به آموزش بورس مراجعه کنید)

منبع: مدیرمالی

اگر سؤال یا نظری درباره انواع ریسک در بازار بورس دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

1 در مورد “هفت نوع ریسک که سرمایه‌گذاران در بورس باید از آن دوری کنند”

با سلام و احترام .
ضمن تشکر از مطالب خوب و مفیدتان سوال دارم و آن اینکه :
ببخشید چرا مطالب شما قابل کپی برداری نیست ؟ با تشکر و سپاس فراوان .

انواع دارایی در حسابداری چیست

در این مقاله اطلاعات جامعی درباره انواع دارایی در حسابداری ارائه شده است و شما در انتهای این مقاله اطلاعات کافی در مودر دارایی ثابت ، دارایی جاری ، داریی مشهود ، استهلاک پذیر، استهلاک ناپذیر و انواع دارایی در ترازنامه و مفاهیمی در این حوزه بدست خواهید آورد. اگر برای انجام امور مالی و حسابداری به دنبال مرکزی معتبر هستید میتوانید از خدمات تخصصی حسابداری و مالیاتی شرکت حسابداری آریا تهران بهره مند شوید.

تعریف دارایی

در ابتدای این مقاله تصمیم گرفتیم شما را با تعریف دارایی آشنا کنیم تا در انتهای این مقاله بتوانید مفهوم دارایی را متوجه شوید و درک گسترده تری از انواع دارایی پیدا کنید و پاسخ جامعی از دارایی چیست داشته باشید.

بر اساس استاندارد های حسابدارید تعریف دارایی عبار است از:

همه اموال و منابع اقتصادی که در معاملات اقتصادی کسب میشوند و یا به بیان ساده تر در عملیات اقتصادی و مالی یک سری منابع اقتصادی به مالکیت واحد تجاری در میاید که بر حسب فاکتور پول مورد سنجش قرار میگیرند و به آن دارایی گفته میشود.

برای مثال میتوان از پول نقد، موجودی کالا، زمین ، ساختمان، ماشین الات، اسبغاب و اثاثیه اداری و اوراق بهادار نمونه هایی از دارایی در حسابداری هستند.

دارایی به انگلیسی Asset میباشد و در واقع منابعی میباشند که دارای ارزش اقتصادی هستند. در ادامه مقاله شما را با انواع دارایی آشنا میکنیم و تعریف دارایی و بدهی را به زبان ساده به شما توضیح میدهیم.

انواع دارایی در حسابداری

برای اینکه بدانیم انواع دارایی در حسابداری چیست ابتدا لازم است با تعریف دارایی آشنا شویم.

دارایی یا Asset به منابعی اطلاق می شود که دارای ارزش اقتصادی هستند و شرکت یا افراد از آنها منفعت می برند و در آینده می توانند ایجاد درآمد کنند.

دارایی ها در ترازنامه به ثبت می رسند و ستون سمت راست ترازنامه مربوط به دارایی های شرکت و سمت چپ مختص بدهی ها است.

معرفی انواع دارایی در حسابداری

ویژگی دارایی ها در حسابداری

دارایی ها دارای سه ویژگی هستند که به تفکیک به توضیح هر کدام می پردازیم.

منبع، طبق تعریف دارایی، دارایی ها منابعی هستند که در آینده برای شرکت منفعت اقتصادی دارند.

ارزش اقتصادی، دارایی ها ارزش اقتصادی دارند، به عبارتی دیگر دارایی ها قابلیت مبادله شدن دارند و میتوانند خرید و فروش شوند.

مالکیت، دارایی ها مالکیت دارند بدین معنا که می توانند به وجه نقد یا و یا معادل های آن تبدیل شوند.

طبقه بندی انواع دارایی

اکنون می خواهیم انواع دارایی از منظر حسابداری را بررسی کنیم تا انواع دارایی در حسابداری را بشناسید. دارایی ها به طور کلی به سه روش طبقه بندی می شوند :

طبقه بندی براساس سهولت تبدیل آنها به پول

طبقه بندی براساس وجود فیزیکی و ملموس آنها

طبقه بندی براساس روش استفاده یا به عبارتی هدف از فعالیت تجاری آنها

انواع دارایی در حسابداری بر مبنای وجود فیزیکی

دارایی ها بر مبنای وجود فیزیکی به دو دسته ی مشهود (ملموس) و غیر مشهود تقسیم بندی می شوند. در این قسمت انواع دارایی ها را بر مبنای فیزکی طبقه بندی کرده ایم تا به راحتی با ویژگی های خاص هرکدام آشنا شوید.

معرفی انواع دارایی در حسابداری بر مبنای وجود فیزیکی

دارایی مشهود یا Tangible Asset

همانطور که از نام دارایی های مشهود برمی آید دارایی های مشهود دارایی هایی هستند به صورت فیزیکی قابل دیدن یا لمس کردن هستند.

دارایی های مشهود به دو دسته ی جاری و ثابت تقسیم بندی می شوند.

دارایی های ثابت مشهود مانند زمین، ساختمان ها، ماشین آلات و… که به اسم اموال نیز معرفی می شوند. این دارایی ها اغلب تضمین کننده ی بقا و قدرت شرکت را دارند.

بنابراین حفاظت از آنها یکی از اصلی ترین و مهم ترین وظایف بخش حسابداری یک شرکت است.

دارایی جاری مشهود به اقلامی مانند لیست کالاهای موجود اطلاق می شود. همچنین دارایی های ثابت مشهود خود دارای سه نوع هستند که به توضیح و توصیف هر یک می پردازیم.

دارایی استهلاک پذیر

دارایی های استهلاک پذیر دسته ای از دارایی های مشهود هستند که در طی زمان، پس از طی کردن عمر مفید خود دچار استهلاک می شوند و عمر مفید اقتصادی شان به پایان می رسد.

دارایی استهلاک ناپذیر

دارایی های استهلاک ناپذیر دسته ای از دارایی های مشهود هستند که با گذر زمان دچار استهلاک نمی شوند و در اصطلاح دارای عمر نامحدود هستند. مانند زمین

دارایی نقصان پذیر

دارایی های نقصان پذیر دسته ای از Tangible Asset هستند که قابل استخراج هستند و بر اثر استخراج تهی می شوند.

این دارایی ها پس از استخراج تبدیل به به موجودی مواد یا کالا می شوند. مانند معادن، جنگل ها و… . این دسته از دارایی های مشهود در ترازنامه با نام معادن و ذخایر قید می شوند.

طبق این دسته بندی به اهمیت طول عمر مفید اقتصادی، استفاده در روال عادی عملیات و منابع آتی قابل اندازه گیری در دارایی های ثابت مشهود پی می بریم.

دارایی نامشهود یا Intangible Asset

دارایی های نامشهود دارای ماهیت فیزیکی نیستند و قابل لمس نمی باشند.

دارایی های نامشهود در طبقه بندی دارایی های ثابت قرار می گیرند و اگرچه قابل دیدن نیستند اما سود آتی شرکت را تضمین می کنند.

از مثال های دارایی نامشهود می توان به حق ثبت اختراع، حق چاپ ، سرقفلی، برند و نام تجاری و حق رای و روش منحصر به فرد یک شرکت اشاره کرد.

این دارایی ها می توانند در بازه ی زمانی محدود یا به طور نامحدود در اختیار یک شرکت باشند.

اما چیزی که مبرهن است، آنها راه را برای موفقیت و مطرح بودن شرکت هموار می کنند.

انواع دارایی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی

طبق این دسته بندی دارایی ها بر اساس عملیات های تجاری به دو دسته ی دارایی های عملیاتی و دارایی های غیر عملی تقسیم می شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا با نوع های مختلف داریی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی بیشتر آشنا شوید.

معرفی انواع دارایی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی

دارایی عملیاتی

دارایی های عملیاتی در معاملات روزانه قابل استفاده هستند. در حقیقت دسته ای از دارایی ها که یک شرکت برای تولید محصولات خود و همچنین ارائه خدمات از آنها بهره می برد، دارایی های عملیاتی هستند.

به طور مثال وجه نقد، موجودی انبار و کارخانه، مانده ی حساب های بانکی، تجهیزات و… شامل این ریسک کلی برای هر دارایی مالی دسته از دارایی ها می شوند.

دارایی غیر عملی

پیش تر اشاره کردیم که دارایی های عملیاتی دارایی هایی هستند که در معاملات روزانه استفاده می شوند.

اما دارایی های غیر عملی در معاملات تجاری روزانه جایی ندارند و نقش خود را در برطرف سازی نیازهای آینده ایفا می کنند.

به طور مثال املاک و مستغلاتی که برای ارزش آنها توسط شرکت خریداری شده اند نمونه ای از دارایی های غیر عملی هستند.

انواع دارایی در حسابداری بر اساس قابلیت تبدیل یا همگرایی

انواع دارایی در حسابداری بر اساس قابلیت همگرایی و نقدشوندگی به دو دسته ی جاری و ثابت تقسیم بندی می شوند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

تعریف انواع دارایی در حسابداری بر اساس قابلیت تبدیل یا همگرایی

انواع دارایی ثابت

دارایی های ثابت دارایی هایی هستند که به آسانی تبدیل به وجه نقد نمی شوند، و برای خرید و فروش آنها باید مراحل و مدت زمانی را طی کرد.

دارایی های ثابت با نام های دیگر مانند دارایی غیرجاری، بلند مدت و دارایی های سخت نیز یاد می شوند.

ارزش دارایی های ثابت به مرور کم شده و به جز زمین، دچار استهلاک می شود.

لیست دارایی ثابت

در دارایی های مشهود به دارایی های ثابت نیز اشاره کردیم و آنها را از نظر استهلاک پذیر بودن، استهلاک ناپذیری و نقصان پذیری مورد بررسی قرار دادیم؛ اکنون از دیدگاه دارایی های ثابت به بررسی آنها می پردازیم.

زمین تنها دارایی استهلاک ناپذیر است.

ساختمان می تواند، انبار، شرکت و یا محل سکونت باشد. از این دارایی برای پوششی جهت نگهداری از ماشین آلات، تجهیزات، محصولات، انجام خدمات و… استفاده می شود. بنابراین تمام فعالیت های شرکت به نوعی وابسته به ساختمان هستند.

ماشین آلات، دستگاه ها یا ابزاری هستند که با نیروی محرکه ی خود به تنهایی یا توسط محرک های دیگر در فعالیت اصلی و خط تولید شرکت دخالت دارند.

این دارایی استفاده ی خدماتی دارد، به طوریکه برای راه اندازی یا تعمیر سایر لوازم و دارایی ها بهره برداری می شوند.

این دارایی از دسته دارایی های غیر مشهود است که به شرکت حق خرید و فروش و استفاده از یک اختراع در مدت زمان معین را می دهد.

علائم تجاری یا برند ها از دارایی های غیر مشهود هستند که نشانه ی یک محصول هستند و می توانند بارِ کیفی داشته باشند.

علائم تجاری یا برند ها از دارایی های غیر مشهود هستند که نشانه ی یک محصول هستند و می توانند بارِ کیفی داشته باشند.

نحوه ثبت انواع دارایی در حسابداری

نحوه ثبت انواع دارایی در حسابداری دارایی ها و بدهی ها در ترازنامه به ثبت می رسند.

دارایی ها در سمت راست ترازنامه و بدهی ها در سمت چپ آن به ثبت می رسند. همچنین برای منظم شدن و دسترسی راحت تر معمولا بخش دارایی خود به طبقه بندی حساب ها مانند حساب های دریافتی، سود حفظ شده و… تفکیک می شود.

همچنین همانطور که میدانید دارایی خود به سه دسته تقسیم می شود و هر کدام از دسته ها شامل دو نوع هستند.

به طور مثال دسته ی وجود فیزیکی به مشهود و غیر مشهود تقسیم می شود.

حال اگر یک شرکت دارایی های غیر مشهود ندارد نیازی به ذکر آنها در ترازنامه ی مالی نیست.

در کنار ترازنامه، شرکت ها صورت حساب های سود و زیان نیز دارند که توضیح آنها در این مقال نمی ریسک کلی برای هر دارایی مالی گنجد.

انواع دارایی در ترازنامه

دارایی های ثابت مشهود در ترازنامه با سر فصل های دارایی های سرمایه ای، دارایی های بلند مدت، دارایی های ثابت یا اموال، ماشین آلات و تجهیزات، عنوان می شوند.

معرفی انواع دارایی در ترازنامه

انواع دارایی جاری

دارایی های ثابت دارایی هایی هستند که می توانند به آسانی تبدیل به وجه نقد شوند. این نوع از دارایی ها به نام دارایی های نقدی نیز یاد می شوند و نسبت به دارایی های ثابت از طول عمر کوتاه تری برخوردار هستند.

لیست دارایی جاری یا Current Asset

در این قسمت به لیست دارایی های جاری اشاره می کنیم:

وجه نقد اسکناس هایی است که یک شرکت در اختیار دارد و توسط آن می تواند نیازهای اساسی خود را تامین و کالا و خدمات خود را عرضه کند.

شبه نقد جایگزین وجه نقد است و به سپرده های غیردیداری و مدت دار اطلاق می شود

این دسته از سپرده ها توسط شرکت برای بهره برداری از سود سپرده ایجاد می شود.

موادی که در انبار شرکت تحت عنوان مواد اولیه، مواد نیمه آماده یا محصول آماده در مدت زمان مشخص نگهداری می شوند.

به اسنادی که مالک آن می تواند آن را خرید و فروش کند، اطلاق می شود.

بدهی هایی که شرکت های دیگر به شرکت دارند، از جمله دارایی های جاری است.

از دیگر دارایی های جاری می توان به طور مختصر به درآمد های حساب شده، قبض های دریافتی، هزینه های پیش پرداخت شده و… نیز اشاره کرد.

اهمیت طبقه بندی دارایی ها

اکنون که طبقه بندی دارایی ها را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم، اهمیت دسته بندی آنها مشخص می شود.

یک طبقه بندی درست نه تنها به نظم شرکت کمک می کند بلکه باعث پیشرفت آن نیز شده و فرصت های تازه ای برای آن ایجاد می کند.

دانستن دارایی های مشهود و نامشهود در یک کسب و کار پر ریسک به ارزیابی مقدار ریسک و توانایی پرداخت آن کمک می کند.

برای دانستن سهم درآمدهای هر دارایی و تعیین درصد سود و درآمد یک شرکت باید با دارایی های عملیاتی و غیرعملی و انواع آن به خوبی آشنا باشیم.

و در نهایت تشخیص و تمییز دارایی های جاری و ثابت از یکدیگر نقش موثری در درک سرمایه در گردش خالص شرکت دارد.

تفاوت دارایی ودارایی خالص

کل دارایی ها از جمع کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام به دست می آید. در حالیکه دارایی خالص به طور کلی با حقوق صاحبان سهام تقریبا یکسان و برابر است؛ و مقدار آن از تفاوت کل بدهی ها از کل دارایی به دست می آید.

کل دارایی = کل بدهی + حقوق صاحبان سهام

دارایی خالص = کل دارایی – کل بدهی

مفهوم دارایی در حقوق

در حقوق، تعریف دارایی با اموال متفاوت است و مفهوم دارایی در حقوق گسترده تر از اموال می باشد.

در نتیجه دارایی جز مثبت اموالی که متعلق به یک شخص یا شرکت است و جز منفی که شامل بدهی ها می شود را پوشش می دهد.

تعریف دارایی و بدهی

اکنون می خواهیم دارایی ها و بدهی ها را بیشتر بشناسیم. پیش از این با تعریف دارایی و انواع دارایی به طور کامل آشنا شدیم و آنها را شرح دادیم و می دانیم که دارایی در حسابداری چیست.

بدهی ها در کنار سرمایه مجموع دارایی یک شرکت را تشکیل می دهد. اما تعریف بدهی چیست؟

بدهی به طور کلی بدهی کلیه مبالغی است که شرکت متعهد شده است در یک مدت زمان مشخص آنها را بازپرداخت کند.

دارایی و بدهی چیست

انواع بدهی

بدهی ها به دو دسته ی جاری یا کوتاه مدت و غیرجاری یا بلند مدت تقسیم می شوند.

بدهی های غیرجاری یا بلند مدت

بدهی های بلند مدت به آن دسته از بدهی ها اطلاق می شود که مهلت و فرآیند پرداخت آن از یک دوره ی مالی طولانی تر است. مانند اسناد یا وام های ریسک کلی برای هر دارایی مالی پرداختنی بلند مدت، کمک های بلاعوض دولت به شکل دارایی بلندمدت

بدهی های جاری یا کوتاه مدت

بدهی های کوتاه مدت بدهی هایی هستند که شرکت موظف به پرداخت آنها در یک سال مالی است.

بدهی های جاری یا کوتاه مدت

بدهی های کوتاه مدت بدهی هایی هستند که شرکت موظف به پرداخت آنها در یک سال مالی است.

انواع بدهی های جاری در حسابداری

که بدهی شرکت به دیگران هستند

به چک و سفته هایی که شرکت به دیگران داده است، اطلاق می شود.

وجهی که در ازای ارائه ی کالا یا خدمات شرکت از دیگران دریافت شده است

این حساب شامل تمام واریزها و برداشت ها توسط شرکا است.

شرکت ها مبلغ بعضی از بدهی های خود را مانند مزایای پایان خدمت یا مالیات بر درآمد را برآورد می کنند که در دسته ی بدهی های جاری قرار می گیرد.

سوالات متداول

همه اموال و منابع اقتصادی که در معاملات اقتصادی کسب میشوند و یا به بیان ساده تر در عملیات اقتصادی و مالی یک سری منابع اقتصادی به مالکیت واحد تجاری در میاید که بر حسب فاکتور پول مورد سنجش قرار میگیرند و به آن دارایی گفته میشود.

در این مقاله انواع دارایی ها را به تفکیک توضیح داده ایم به طور مثال برای انواع دارایی ها میتوان به دارایی های مشهود، نامشهود، استهلاک پذیر و استهلاک ناپذیر و دارایی ثابت و غیره اشاره کرد

مدیریت سرمایه و ریسک چیست؟

مدیریت سرمایه بدین معنی که بخشی از پس‌انداز خود را سرمایه‌گذاری کنید، مفهوم خیلی کلی است. مثلا شاید به فکر خرید سکه، دلار، ماشین یا سهام بیفتید. در شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه کدام سرمایه‌گذاری سودآور است؟ آیا تمامی سرمایه‌گذاری‌ها بازده یکسان دارند؟ آیا ریسک سرمایه‌گذار‌ی‌ها با هم برابر است؟ برای پاسخ دادن به این سوالات بهتر است ابتدا با مفهوم مدیریت سرمایه آشنا شویم.

مدیریت سرمایه به صورت مدیریت حرفه‌ای انواع دارایی‌ها به منظور تحقق اهداف سرمایه‌گذار تعریف می‌شود، چه دارایی‌های ملموس مانند مسکن و چه دارایی‌های ناملموس مثل سرقفلی و ارزش برند.

استراتژی مناسب برای سرمایه‌گذاریِ هر فرد با دیگری متفاوت است. عواملی مثل میزان تحصیلات و سواد مالی، سن، میزان درآمد، میزان سرمایه اولیه، ریسک‌پذیری و. باعث پیدایش استراتژی‌های متفاوت سرمایه‌گذاری می‌شود.

ریسک چیست؟

کلمه ریسک بیشتر افراد را به یاد خطر و ضرر می‌اندازد. اما ریسک موقعیتی است که از ترکیب خطر و فرصت به دست می‌آید. وقتی شما ریسک می‌کنید، خطری را به‌جان می‌خرید، به امید آن‌که فرصتی به دست بیاورید. شما با توجه به میزان توانایی‌های فردی خود در کنار شناخت کامل از تهدیدهای احتمالی، می‌توانید از این فرصت‌ها استفاده کنید تا به اهداف خود برسید.

بیشتر روش‌های سرمایه‌گذاری با درصدی از ریسک همراه هستند. تنها سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی چون سپرده‌گذاری در بانک یا مواردی چون سرمایه‌گذاری در اوراق خزانه است که ریسک بسیار پایینی دارند.

این موارد (که می‌توان آن‌ها را سرمایه‌گذاری بدون ریسک نیز نامید) یک بازدهی مشخص، قطعی ولی محدود دارند. یعنی با سرمایه‌گذاری روی آن‌ها، امیدی هم به کسب یک بازدهی چشم‌گیر نباید داشت.

مدیریت سرمایه صحیح

اما آشنایی با مدیریت سرمایه به‌صورت صحیح، به شما امکان کسب بازدهی بالاتر خواهد داد. برای مثال خرید مستقیم سهام ریسک بیشتری دارد. اما در کنار ریسک بیشتر، سرمایه‌گذاران می‌توانند به بازدهی بیشتر هم دست‌پیدا کنند. از این منظر شاید بتوانیم بگوییم که ریسک «بهای بازدهیِ بیشتر» است.

پس دیدیم که احتمالِ کسب سود بیشتر، معادل است با پذیرش ریسک بالاتر. پس چرا افراد تنها به سپرده‌گذاری در بانک و کسب یک بازده قطعی اکتفا نمی‌کنند و به سمت نوعی دیگر از سرمایه‌گذاری‌ها متمایل می‌شوند؟ آیا این کار درستی است که در بازارهای دیگر، مثل بورس دست به سرمایه‌گذاری زد؟

یکی از دلایلی که باعث می‌شود بازار سرمایه محبوب‌تر از بانک‌ها باشد، این است که شما با سپرده‌گذاری در بانک حداکثر میزان بازدهی که می‌توانید کسب کنید محدود (مثلا بیست درصد به طور سالیانه) است. در حالی که بازاری مانند بورس و اوراق بهادار به شما امکان کسب بازدهی‌های بیشتر از 100 درصد را هم می‌دهد.

مدیریت سرمایه با توجه به نرخ تورم

علاوه بر موضوع ریسک و بازده با توجه به شرایط سیاسی و تحریم‌های بی‌شماری که بر کشور اعمال شده است و با توجه به وضعیت اقتصادی حاکم، شاهد رشد بی‌اندازه نرخ تورم (41%) در سال اخیر بوده‌ایم.

وقتی نرخ تورم در کشوری افزایش می‌یابد شاهد کاهش قدرت خرید پول خواهیم بود، که به اصطلاح می‌گویند پول ارزش خود را از دست داده است. بنابراین سپرده‌‌گذاریِ تمامِ پول خود در بانک کار منطقی به نظر نمی‌رسد، چون نرخ تورم، بیشتر از نرخ بهره سالانهِ بانک است و پول شما نمی‌تواند متناسب با نرخ تورم رشد کند. یعنی پول شما نمی‌تواند قدرت خرید خود را حفظ کند. این در حالی است که بازار سرمایه (بورس اوراق بهادار) می‌تواند متناسب با رشد تورم رشد ‌کند. در این بازار افراد با سرمایه‌گذاری مناسب و مدیریت سرمایه می‌توانند ارزش پول خود را حفظ کنند و حتی به سودهای جذابی دست یابند.

تشکیل سبد سرمایه‌گذاری

برای پوشش ریسک در سرمایه‌گذاری، بهترین کار تشکیل سبد سرمایه‌گذاری است. برای این کار فرد، سرمایه خود را به چند قسمت تقسیم می‌کند و هر قسمت از آن را به بازارهای مختلف می‌برد. مثلا درصدی از سرمایه‌اش را به خرید ملک و درصدی دیگر را به خرید طلا اختصاص می‌دهد و مابقی را صرف خرید سهام و یا کالاهای سرمایه‌ای، مانند ماشین‌آلات و تجهیزات می‌کند. برای مطالعه بیشتر در این رابطه روی اینجا کلیک کنید.

هرکدام از بازارهای موجود ریسک متفاوتی دارند و مدت‌زمان بازدهی و میزان بازدهی مورد انتظار از آن‌ها نیز متفاوت است. هنگام انتخاب یک بازار هدف برای سرمایه‌گذاری، باید به دو متغیر ریسک و بازده به طور همزمان توجه کرد، در واقع ریسک و بازده به‌عنوان دو رکن اصلی در اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری هستند.

در واقع ریسک و بازده به‌عنوان دو رکن اصلی در اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری هستند.

همواره بیشترین بازدهی، با توجه به حداقل مقدار ریسک، معیاری مناسب برای سرمایه‌گذاری به‌حساب می‌آید. شکل بالا تنها مثالی از چند بازار است که افراد می‌توانند در آن با توجه به شرایط خود بازارهای متفاوتی را برای سرمایه‌گذاری و توزیع ریسک انتخاب کنند. حتی می‌توانند بر تعداد بازارهای انتخابی بیفزایند و یا از تعداد آن بکاهند.

مدیریت سرمایه در شرکت ها

مدیریت سرمایه امری بسیار مهم به خصوص در امور شرکت‌ها است. برای مثال اگر یک شرکت به دنبال احداث یک خط تولیدی جدید باشد، برای احداث این خط به مقدار زیادی وجه نقد نیاز دارد. در این مواقع مدیر، سبد سرمایه‌گذاریِ شرکت را بررسی می‌کند تا مشخص کند کدام سرمایه‌گذاری‌ها سریع‌تر به وجه نقد تبدیل می‌شوند. اگر درصد عمده‌ای از سبد شرکت را ملک و ساختمان تشکیل داده باشد مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا این املاک به وجه نقد تبدیل شوند. در حالی که اگر بخش عمده‌ای از سبد را سهام تشکیل دهد بسیار راحت‌تر و سریع‌تر می‌تواند آن را به وجه نقد تبدیل کند و از پول به دست آمده برای راه اندازی خط تولید جدید استفاده کند.

بنابراین هر فردی چه برای تشکیل سبد شخصی و چه در سمت مدیریت برای تشکیل سبد سرمایه شرکت، می‌تواند بر اساس اهداف و نیازهای احتمالی خود، یک سبد سرمایه‌گذاری مطمئن بسازد به‌شکلی که در صورت لزوم بتواند از آن استفاده کند.

فرآیند مدیریت سبد سهام

برای اینکه بتوانید یک سبد سهام (پرتفوی) بهینه تشکیل دهید و آن را به طور صحیح مدیریت کنید، در مرحله اول لازم است که با مفاهیم مالی و اصول اساسی آن آشنا شوید. بعد از آشنایی با این موارد می‌توان اقدام به ایجاد یک سبد سرمایه‌گذاری متناسب با ویژگی‌های شخصی خود کرد.

هر فرد بعد از یادگیری اصول اساسی مالی می‌تواند با توجه به میزان ریسک‌پذیری و بازده مورد انتظار خود اقدام به ایجاد یک پرتفوی بهینه کند و در گذر زمان با توجه به تغییر شرایط، در صورت لزوم پرتفوی خود را اصلاح کند.

یکی از راه‌های کم کردن ریسک یک پرتفوی تنوع‌بخشی به آن است. تنوع‌بخشی با هدف کاهش ریسک پرتفوی تا حداقل مقدارِ ریسک و افزایش بازده پرتفوی تا بالاترین اندازه ممکن انجام می‌شود.

با تقسیم کردن مبلغ سرمایه‌گذاری در سهم‌های متنوع، می‌توان بخشی از ریسک پرتفوی را حذف کرد. برای انجام این کار بهتر است که سهم‌ها، از صنایع و گروه‌های متفاوت از هم انتخاب شوند تا اگر یک صنعتی دچار مشکل شد تنها بخش کوچکی از سبد سرمایه‌گذاری شما به‌خطر بیفتد.

تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و سبد سهام

نقل قولی معروف در رابطه با تنوع‌بخشی وجود دارد که بیان می‌کند: تمامی تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار ندهید، تا در صورت افتادن سبد همه تخم مرغ‌هایتان از بین نروند.

نکته‌ی قابل توجه این است که شما با تنوع‌بخشی نمی‌توانید کل ریسک سبد خود را از بین ببرید، اما می‌توانید آن را کم کنید.

ریسک کل

ریسک کل از دو بخش ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک تشکیل شده است. ریسک غیرسیستماتیک منحصر به یک دارایی نظیر سهم یک شرکت است، که این ریسک با تنوع‌بخشی قابل کاهش است.

اما بخش دیگری از ریسک کل، ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار است، که به آن ریسک حذف‌نشدنی هم می‌گویند. این ریسک از طریق تنوع‌بخشی کاهش پیدا نمی‌کند.

نمونه‌ای از ایجاد سبد سهام متنوع را در شکل بالا می‌بینید. می‌توان از گروه‌ها و صنعت‌های مختلف یک سهم مناسب انتخاب کرد و تشکیل سبد داد. افراد با استراتژی‌های متفاوت می‌توانند سبدهای متفاوتی ایجاد کنند.

انواع سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاران به دو طریق می‌توانند دست به خرید اوراق بهادار بزنند: اولین شیوه آن است که افراد به طور مستقیم اقدام به خریدوفروش سهام کنند که به آن سرمایه‌گذاری مستقیم می‌گویند؛ یا اینکه این کار را از طریق واسطه‌های مالی انجام دهند، که به آن سرمایه‌گذاری غیرمستقیم می‌گویند.

انواع سرمایه گذاران بر مبنای میزان تحمل ریسک

نظریه مطلوبیت مورد انتظار، سه نوع گرایش را بر مبنای میزان تحمل ریسک توسط سرمایه‌گذاران معرفی کرده است. بر طبق این نظریه سرمایه گذاران به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• ریسک‌گریز
• ریسک‌پذیر
• ریسک خنثی

سرمایه‌گذاران ریسک خنثی افرادی هستند که به میزان ریسک سرمایه‌گذاری توجهی نمی‌کنند و تنها به دنبال حداکثر کردن بازدهی خود هستند و میزان مطلوبیت آن‌ها توسط بازدهی سرمایه‌گذاری تعیین می‌شود.

برخی از سرمایه‌گذاری‌ها و دارایی‌ها نوسانات بیشتری نسبت به سایر دارایی‌ها دارند. در نتیجه سرمایه‌گذاری در آن‌ها ریسک بیشتری دارد.

گروهی ریسک کلی برای هر دارایی مالی از سرمایه‌گذاران نسبت به سایرین ریسک‌پذیر‌تر هستند؛ در نتیجه می‌توانند نسبت به دیگران بهتر با این نوسانات کنار بیایند و آن را تحمل کنند. این افراد زمانی که با دو پروژه با بازدهی یکسان رو‌به‌رو می‌شوند، پروژه‌ای که ریسک بیشتری دارد را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند، زیرا مطلوبیت ناشی از موفق شدن در پروژه پرریسک بیشتر از عدم مطلوبیت ناشی از زیان آن‌ها است.

این افراد تمایل بیشتری به فعالیت در بورس دارند و تمایل کمی به سپرده‌گذاری در بانک دارند.

سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز

آخرین دسته، سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز هستند. این افراد بیشتر به سرمایه‌گذاری در مواردی که بازدهی مطمئن داشته‌ باشند علاقه‌مند هستند و از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پرریسک دوری می‌کنند. بیشتر این افراد به سپرده‌گذاری در بانک روی می‌آورند و معتقدند که سپرده‌گذاری در بانک نوعی سرمایه‌گذاری ایمن است.

این سه طبقه، خود می‌توانند هرکدام به سه طبقه متفاوت نیز تقسیم شوند. برای مثال افرادی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند، همه حاضر به پذیرش سطح یکسانی از ریسک نیستند. مثلا برخی از آن‌ها در سهم‌هایی که ریسک بسیار زیادی دارند (مثل سهم‌هایی با وضعیت بنیادی نه چندان خوب که در وضعیت تکنیکالی مناسبی قرار دارند و انتظار رشد سریعی از آن‌ها در آینده‌ای نزدیک می‌رود) سرمایه‌گذاری می‌کنند. در حالی که برخی دیگر تنها در سهام شرکت‌هایی بزرگ که وضعیت بنیادی قوی و سود تقسیمی بالا دارند سرمایه‌گذاری می‌کنند، در حالی که ممکن است این سهم‌ها رشد آهسته‌ای داشته باشند.

نظریه مطلوبیت مورد انتظار با ریسک کلی برای هر دارایی مالی انتقادهایی نیز مواجه شده که در مقالات بعدی راجع‌به آن توضیح داده خواهد شد.

ریسک دارایی‌های مالی از منظر مدت زمان نگهداری

می‌توان ریسک دارایی‌های مالی را از نظر دوره نگهداری آن‌ها نیز طبقه‌بندی کرد. به بیانی دیگر ریسک یک سرمایه‌گذاری زمانی که به دید کوتاه‌مدت خریداری می‌شود با ریسک آن وقتی که با دید بلند‌مدت خریداری می‌شود، متفاوت است.

با افزایش مدت‌زمان نگهداری یک دارایی، نوسانات آن کاهش می‌یابد و ریسک آن تا حدی قابل کنترل خواهد بود.