سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟


حواله بین بانکی پایا محدودیت جغرافیایی ندارد و در تهران، شهرستان‌ها و دیگر شهرها در تاریخ سررسید با سرعتی برابر ارسال می‌شود.

کارمندان بانکی

سامانه تسویه ناخالص آنی _ ساتنا ( R eal T ime G ross S ettlement ) RTGS سامانه ایست که با هدف کاهش ریسک نقدینگی در پرداختهای بانکی و به حداقل رساندن مخاطره برای انجام سریع و دقیق تهاتر میان بانکها ایجاد گردیده است 0

این سامانه ضمن اعمال مطلوبتر سیاستهای پولی ، افزایش توانایی نظام بانکی در مدیریت منابع مالی ، بهبود مدیریت نقدینگی بازار و ارتقاء بیشتر ارتباطات فی مابین بانکهای کشور،امکان انتقال وجه فی مابین حسابهای مشتریان بانکهای عضو ساتنا بدون صدور چک بین بانکی را فراهم نموده است 0

2. بانک اقتصادنوین

4. بانک پاسارگاد

5. پست بانک ایران

7. بانک توسعه صادرات ایران

12. بانک صادرات ایران

13. بانک صنعت و معدن

14. بانک کارآفرین

15. بانک کشاورزی

17. بانک ملی ایران

روزهای شنبه الی چهارشنبه از ساعت 8:30 الی 13:00

روزهای پنجشنبه ازساعت 8:30 الی 12:00

لازم به ذکر است حواله هایی که پس از اتمام ساعت کاری روزانه ارسال گردد ، در ابتدای روز کاری بعد ، از طریق سامانه ساتنا به بانک مقصد ارسال می گردد 0

در صورتیکه به هر دلیل تاریخ موثر انتقال با یکی از ایام تعطیل رسمی مصادف باشد ، عملیات انتقال در اولین روز کاری بعد از روز تعطیل انجام خواهد شد0

لذا ضروریست اطلاع رسانی کافی در این خصوص به مشتریان انجام پذیرد ، تا برنامه مناسبی در خصوص جابجایی وجوه داشته باشند0

نکاتی درباره ساتنا :

- دستور پرداخت صادر شده پس از پذیرش آن توسط بانک ، قطعی و غیر قابل برگشت بوده و انجام آن جزو تعهدات بانک محسوب می شود .

- بانک متعهد است در تاریخ درخواست شده توسط مشتری (تاریخ موثر) ، وجه را به بانک ذینفع ارسال نماید .

- مسئولیت واریز وجه انتقال داده شده به حساب ذینفع (مقصد) در تاریخ موثر انتقال ، بر عهده بانک ذینفع (مقصد) بوده و لذا مسئولیتی در این خصوص متوجه بانک پذیرنده دستور پرداخت نمی باشد .

- مسئولیت عواقب ناشی از هر گونه خطا یا اشتباه در مندرجات فرم دستور پرداخت بر عهده شعبه صادر کننده آن می باشد .

- در صورت برگشت دستور پرداخت سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ توسط بانک مقصد به هر دلیل (مسدودبودن حساب مقصد ، اشتباه در درج مشخصات ذینفع و نظایر آن) ،‌ اداره ساتنا پس از دریافت دستور پرداخت ، وجه آن را ، حداکثر تا پایان روز کاری به حساب دستور دهنده واریز ( در صورتیکه از حسابهای متمرکز باشد ) و یا جهت واریز به حساب دستور دهنده ( در صورتیکه از حسابهای سامانه سنجش باشد ) به شعبه صادر کننده حواله می نماید .

وظایف شعب جهت اطلاع از حواله های RTGS در سامانه بانکداری متمرکز :

با عنایت به اینکه در صورت دریافت دستورپرداخت جهت واریز به یکی از انواع حسابهای متمرکز ( جاری الکترونیک ملت ( جام ) ، قرض الحسنه پس انداز الکترونیک و سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت الکترونیک) ، وجه دستورپرداخت مستقیماً از طریق اداره ساتنا به حساب مشتریان بانک واریز می گردد ، تنها در صورتیکه حساب ذینفع غیرمتمرکز (سنجش ) باشد ، وجه آن توسط اداره ساتنا جهت واریز به حساب ذینفع ، به شعبه مقصد حواله می گردد که در این خصوص کلیه شعب موظفند در مقاطع مختلف در روزکاری و بویژه قبل از اجرای عملیات سـیتواسیون ( پردازش 242 ) و به منظور اطلاع از حواله های RTGS ( ساتنا ) وارده ، با استفاده از پردازش شماره 3953 " حوالجات وارده پرداخت نشده / شده " و انتخاب گزینه پرداخت نشده و نوع حواله " RTGS " نسبت به دریافت فهرست حواله های وارده اقدام ، سپس مطابق بند ( ج ) اطلاعیه 5739/2 مورخ 31/06/87 اداره کل سازمان وبهبود روشها ، نسبت به واریز وجه مربوطه پس از اطمینان از صحت اطلاعات از نظر صحیح بودن شماره حساب ، نام صاحب حساب و مفنوح بودن حساب در سامانه سنجش ، به حساب ذینفع اقدام نمایند 0

شماره تماس واحد " ساتنا " در شبکه بانکی کشور:

1. بانک ملت 63922355-63922358-66760559

2. بانک اقتصاد نوین 82331023-82331002

3. بانک پارسیان 81152523-81152565

4. بانک پاسارگاد 88649439

5. پست بانک ایران 66745542

6. بانک تجارت 66484049-44484059

7. بانک توسعه صادرات ایران 88100751

8. بانک رفاه 88054975

9. بانک سامان 26211086

10. بانک سپه 35912379 – 66746799

11. بانک سرمایه 88890842

12. بانک صادرات ایران 88833707

13. بانک صنعت و معدن 22029648

14. بانک کارآفرین 26215070

15. بانک کشاورزی 24883327-88242734

16. بانک مسکن 64572294

17. بانک ملی ایران 66739053

18. بانک سینا 88759407 – 88759409

شرح وظایف اداره ساتنا :

1. برقراری ارتباط با مرکز ساتنا و دریافت گزارش های لازم 0

2. دریافت تابلوهای مربوط به نتایج اتاق پایاپای اسناد بانکی استان ها از اتاق پایاپای تهران0

3. کنترل نتایج مربوط به کلرتهران ، پایاپای شهرستان ، ایران چک و کارمزد ایران چک0

4. کنترل دقیق اسناد دریافتی از ادارات کل و ارسال به اداره حسابداری0

5. انجام پیگیری های لازم در خصوص دریافت اسناد بین واحدهای مربوط به نتایج اتاق های پایاپای اسناد بانکی از مراکز استان ها و یا مراکز وصول و ممیزی اسناد0

6. انجام عملیات بررسی ، کنترل و ثبت اسناد حسابداری مرتبط به سامانه ساتنا0

7. کنترل و ارسال حواله های RTGS دریافتی از شعب 0

8. پاسخگویی به تماسهای تلفنی شعب و مشتریان بانکها0

9. واریز حواله های C to C دریافتی از بانکهای عضو ساتنا به حسابهای مشتریان نزد بانک ملت0

10. تامین وجوه مورد نیاز جهت دریافت اسکناس و مسکوک و ایران چک از بانک مرکزی0

11. تامین وجه جهت تقویت صندوق مدیریت های شعب شهرستان0

مطالب این وبلاگ هیچگونه ارتباطی با سایت بانک ملت ندارد.

سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا) چیست و چه مزایایی دارد؟

آشنایی با سامانه تسویه ناخالص آنی یا ساتنا

سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا) چیست؟

سیستم بانکی در هر کشور به دنبال آن است که مبادلات بین بانکی را تسهیل کند و افزایش بدهد. بر همین اساس روش‌های مختلفی برای نقل و انتقال وجود دارد که می‌تواند مسیر رسیدن به این هدف را هموار کند. سامانه تسویه ناخالص آنی یا ساتنا که نوعی حواله بین بانکی است یکی از همین روش‌های انتقال وجه است. بر این اساس مشتریان می‌توانند مبالغ موردنظرشان را به صورت آنی بین بانک‌ها جابجا کنند. در این مقاله از اخبار بورس می‌خواهیم بدانیم که مزایای ساتنا چیست و چقدر زمان میبرد. هم‌چنین کارمزد و سقف انتقال ساتنا را بررسی می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که فرق سامانه‌‌های پایا و ساتنا در چیست.


فهرست مطالب با دسترسی سریع

سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا) چیست؟

حواله بین بانکی یا انتقال وجه از طریق ساتنا

اول از همه برویم سراغ تعریف سامانه تسویه ناخالص آنی (Real Time Gross Settlement) تا بهتر متوجه شویم که ساتنا اصلا چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم. احتمالا تا الان فهمیده‌اید که واژه‌ی ساتنا از سرواژه‌های عبارت «سامانه تسویه ناخالص آنی» گرفته شده است. به کمک این سیستم می‌توانیم نقل و انتقال‌های الکترونیک (یا حضوری) را در بین بانک‌ها و موسسه‌های بزرگ مالی به آسانی انجام بدهیم. ساتنا نخستین بار در سال ۱۳۸۵ برای انتقالات آنلاین بین بانکی تاسیس شد اما بعدا در سال ۱۳۸۶ فعالیتش را در قالب سیستم نقل و انتقال وجوه بین بانکی گسترش داد.

کارت به کارت کردن یکی از رایج‌ترین روش‌های انتقال وجه است اما سقف مشخصی دارد. برای انتقال وجه مبالغ بیشتر می‌توانیم از روش‌هایی مثل ساتنا یا پایا استفاده کنیم.

می‌توانیم بگوییم که ساتنا پلی ارتباطی میان بانک‌های فعال سراسر کشور است که به نقل و انتقال آنلاین و حضوری وجوه کمک می‌کند. در تعریف این سامانه، واژه‌ی آنی اهمیت زیادی دارد و نشان می‌دهد که خدمات در این سیستم در لحظه انجام می‌شوند. هم‌چنین ویژگی دیگر این سیستم آن است که تراکنش در آن قطعی است و پس از تکمیل، امکان برگشت وجه یا لغو عملیات وجود ندارد.

نحوه انتقال وجه ساتنا

دستور پرداخت‌هایی که در این سامانه صادر می‌شوند، با شماره‌ای ۱۶ رقمی مشخص می‌شوند. سررسید تمام این دستورهای پرداخت مربوط به همان روز است و این امر باعث می‌شود امکان تکرار فرایند در کل شبکه بانکی کشور غیرممکن شود. ممکن است برخی فکر کنند که این سیستم فقط آنلاین است؛ ولی این‌طور نیست و حتی به صورت حضوری هم می‌توانید از این خدمات استفاده کنید.

برای انجام تراکنش‌های بالای ۲۰۰ میلیون تومان (برای اشخاص حقیقی) و یک میلیارد تومان (برای اشخاص حقوقی) لازم است که اسنادی موجه برای انجام معامله به منظور انتقال وجه ارائه شود. این کار برای مقابله با پولشویی انجام می‌شود.

اگر مانده حساب فردی که قصد انتقال وجه را دارد کم باشد، تراکنش تا پایان روز در صف انتظار می‌ماند. اگر نقدینگی در این فاصله تامین شود که تراکنش انجام می‌شود. در غیر این صورت درخواست باطل می‌شود.

برای انجام انتقال وجه ساتنا می‌توانید به صورت حضوری به یکی از شعب بانک موردنظرتان مراجعه کنید و فرم مربوط به «دستور پرداخت الکترونیک بین بانکی» را پر کنید. در این فرم باید نام بانک گیرنده، شماره شبای گیرنده و نام دریافت‌کننده‌ی وجه را درج کنید. پس از تایید فرم از جانب بانک، درخواست‌تان به مرکز ساتنا ارسال می‌شود. در نهایت وجه درخواستی به حساب بانک مقصد واریز می‌شود.

از سامانه ساتنا می‌توان برای نقل و انتقال انواع حساب‌های جاری، پس‌انداز و کوتاه‌مدت استفاده کرد.

پایا سامانه‌ای است که از آن برای پرداخت‌های شرکتی و سازمانی مثل حقوق، سود سهام و پرداخت‌هایی با تعداد بالا استفاده می‌شود.

اگر هم دوست دارید انتقال وجه به صورت آنلاین انجام بشود می‌توانید از طریق اینترنت این کار را انجام بدهید. اگر همراه بانکی دارید که قابلیت انتقال وجه ساتنا در آن وجود دارد می‌توانید از این طریق اقدام به حواله بین بانکی کنید.

فرق پایا و ساتنا چیست؟

یکی از مسائلی که در حواله بین سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ بانکی باید به آن توجه کنیم فرق بین پایا (سامانه اتاق پایاپای الکترونیکی یا ACH) و ساتناست. شباهت‌شان را که همین الان گفتیم: از هر دو روش برای انتقال وجه بین بانکی استفاده می‌شود. هر دو هم سرعت بالایی دارند و ایمنی معامله را تضمین می‌کنند. هم‌چنین در هر دو روش پس از تایید دستور پرداخت توسط بانک، امکان برگشت وجه یا لغو تراکنش وجود ندارد. اما تفاوت‌هایی در این میان وجود دارد که این دو سامانه را از هم مجزا می‌کند. این تفاوت‌ها را در چند گروه بررسی می‌کنیم:

  • زمان انتقال وجه: حواله بین بانکی ساتنا حداکثر نیم ساعت طول می‌کشد. ولی در سیستم پایا انتقال وجه در زمان‌های ثابتی انجام می‌شود. درست است که سرعت پایا هم زیاد است ولی در مقایسه با ساتنا، با تاخیر بیشتری انجام می‌شود. انتقال پایا فقط در روزهای کاری (شنبه تا پنج شنبه) در ساعت‌های ۳:۴۵، ۱۰:۴۵، ۱۳:۴۵ و ۱۷:۴۵ قابل انجام است.
  • سقف مبلغ انتقال: انتقال وجه ساتنا برای مبالغ کمتر از ۵۰ میلیون تومان ممکن نیست. ولی در انتقال وجه پایا حداقل مبلغ یک ریال و حداکثر آن ۱۰۰ میلیون تومان است.
  • روش واریز وجه: واریز وجه در ساتنا به صورت تکی است. هر زمان بانک درخواست انتقال وجه ساتنا را ارسال کند، بانک مرکزی هم وجه را به بانک مقصد ارسال می‌کند. اما در سامانه پایا فقط در ساعت‌های مختلفی که بالا به آن اشاره کردیه انتقال وجه به صورت گروهی از بانک مبدا به مقصد انجام می‌شود.
  • کارمزد:‌ کارمزد ساتنا ۰.۰۲٪ وجه انتقالی تا سقف ۲۵ هزار تومان و کارمزد پایا ۰.۰۱٪ مبلغ وجه قابل انتقال از ۲۰۰ تومان تا سقف ۲,۵۰۰ تومان است.

البته دستور پرداخت‌های ساتنا و پایا با مبدا و مقصد بانک مرکزی و هم‌چنین دستور پرداخت‌های مربوط به تسویه وجوه پرداخت‌یاران از این قاعده مستثنی هستند و این سقف و کف‌های قیمتی روی آن‌ها اعمال نمی‌شود.

فرق سامانه ساتنا و سحاب

به جز سامانه ساتنا و پایا سامانه‌های دیگری مثل سحاب هم داریم که می‌خواهیم ببینیم فرق آن با ساتنا در چیست. سحاب مخفف سرواژه‌های عبارت سامانه حواله الکترونیکی بین بانکی است. به کمک این سیستم می‌توانیم به صورت آنی و از طریق کارت بانکی، مبلغ موردنظرمان را به کارت بانکی دیگری در شبکه‌ی شتاب واریز کنیم. در این روش، انتقال وجه هم از طریق شعبه، هم از طریق خودپرداز و هم از طریق اینترنت امکان‌پذیر است. دقت کنید که حواله‌های سحابی فقط از طریق کارت قابل انجام هستند. هم‌چنین امکان پرداخت با تاریخ آینده در این روش وجود ندارد.

از سامانه ساتنا می‌توان برای نقل و انتقال انواع حساب‌های جاری، پس‌انداز و کوتاه‌مدت استفاده کرد.

حواله بین بانکی از طریق ساتنا چقدر زمان میبرد و سقف آن چقدر است؟

سامانه تسویه ناخالص آنی واقعا نقل و انتقالات را به صورت آنی انجام می‌دهد. سقف آن هم نامحدود است. البته به شرطی که به صورت حضوری این کار را انجام دهید. هرچند به دلیل مبارزه با پولشویی، لازم است که علت جابجایی وجوه در مبالغ بالا به صورت کامل مشخص شود. ولی اگر بخواهید از طریق اینترنت بانک و موبایل بانک اقدام به حواله بین بانکی ساتنا کنید، باید به دستورالعمل‌های همان بانک توجه کنید که ممکن است با سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ هم متفاوت باشند.

حواله بین بانکی پایا محدودیت جغرافیایی ندارد و در تهران، شهرستان‌ها و دیگر شهرها در تاریخ سررسید با سرعتی برابر ارسال می‌شود.

مزایای سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا)

این سامانه با اهداف زیر تاسیس شده است:

  • ارتقای سطح کیفی نقل و انتقالات بین بانکی
  • کاهش زمان انجام مبادلات بین بانکی
  • جایگزینی برای چک‌های رمزدار
  • کاهش جابجایی ایران چک و وجه نقد
  • انتقال وجه در زمان موردنظر مشتری
  • امنیت بالا

کدام بانک‌ها عضو سامانه ساتنا هستند؟

فهرست بانک‌هایی را که به سامانه ساتنا متصل هستند در جدول زیر می‌بینید. هم‌چنین می‌توانید شماره تماس پشتیبانی ساتنای این بانک‌ها را هم در جدول زیر مشاهده کنید:

نام بانکتلفن پشتیبانی ساتنانام بانکتلفن پشتیبانی ساتنانام بانکتلفن پشتیبانی ساتنا
اقتصاد نوین۸۲۳۳۲۰۹۵توسعه صادرات۸۸۷۰۰۹۲۴قرض‌الحسنه مهر ایران۸۹۵۹۰۳۶۹
انصار۸۸۳۱۱۳۶۲حکمت ایرانیان۸۹۶۵۱۲۳۰قرض‌الحسنه رسالت۷۷۶۴۱۹۴۳
ایران زمین۲۲۹۱۳۸۷۴خاورمیانه۸۸۷۲۴۵۰۸کارآفرین۲۵۶۲۱۵۰۷۰
ایران و ونزوئلا۸۸۷۹۸۸۹۲دی۲۸۹۳۱۲۸۴کشاورزی۸۴۸۹۳۳۷۷-۹
آینده۸۵۹۳۲۲۳۲رفاه کارگران۸۲۱۸۸۳۰۶-۷گردشگری۲۲۶۳۴۶۲۹
بانک شهر۶۶۷۲۸۸۹۶سامان۲۳۰۹۵۴۱۳مسکن۶۴۵۷۲۴۹۰-۹۴
پارسیان۸۴۸۴۲۵۲۳سپه۳۵۹۱۲۴۲۰-۲۱ملت۸۸۳۲۵۴۵۶
پاسارگاد۸۲۸۹۱۳۱۶-۱۸سرمایه۸۸۸۹۰۸۴۲ملی ایران۳۳۹۵۵۸۵۲
پست بانک۸۱۵۶۲۰۴۵سینا۸۵۵۷۳۱۲۴موسسه اعتباری توسعه۸۸۶۷۷۸۵۴
تجارت۶۶۴۸۴۰۴۹صادرات ایران۸۸۸۳۳۷۰۷موسسه اعتباری عسکریه۸۸۰۳۴۸۶۷
توسعه تعاون۶۱۰۳۲۲۶۸صنعت و معدن۲۷۸۷۴۰۵۷موسسه اعتباری کوثر۸۲۱۳۳۲۱۵

نکاتی در مورد سامانه تسویه ناخالص آنی

  • هنگام انجام انتقال وجه از طریق سامانه تسویه ناخالص آنی باید شماره شبای مقصد را بدانید.
  • همراه داشتن کارت ملی در مراجعات حضوری الزامی است.
  • موقع انتقال وجه باید تاریخ را مشخص کنید. می‌توانید این تاریخ را برای روزهای آینده هم تنظیم کنید. اگر این تاریخ مصادف با تعطیلات رسمی باشد، انتقال در اولین روز کاری پس از پایان تعطیلات انجام می‌شود.
  • چنانچه امکان واریز وجه به حساب مقصد وجود نداشته باشد، وجه موردنظر تا انتهای همان روز کاری به حساب مبدا برگشت داده می‌شود.
  • اگر گیرنده و فرستنده‌ی وجه شماره دستور پرداخت را بدانند، می‌توانند وضعیت انتقال وجه را از بانک مبدا و مقصد استعلام کنند.
  • بهتر است حواله بین بانکی ساتنا را در آغاز ساعت کاری بانکی انجام بدهید که تراکنش به روزهای بعد موکول نشود.
  • اگر از طریق شعبه اقدام به حواله بین بانکی ساتنا می‌کنید، سقف انتقال نامحدود است.
  • در صورتی که توکن بانکی داشته باشید می‌توانید تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان در روز و سه میلیارد تومان در ماه انتقال وجه ساتنا داشته باشید.
  • حواله بین بانکی ساتنا برای مبالغ کمتر از ۵۰ میلیون تومان امکان‌پذیر نیست.
  • سقف انتقال وجه ساتنا از طریق اینترنت بانک یا موبایل بانک به قوانین همان بانک مربوط است و ممکن است با هم فرق داشته باشد.
  • کارمزد انتقال وجه ساتنا برابر است با ۰.۰۲٪ مبلغ تراکنش و تا سقف ۲۵ هزار تومان. در میان سایر کارمزدهای نظام بانکی ایران، روش ساتنا از همه گران‌تر است؛ ولی در عوض پرداخت امن و آتی را تضمین می‌کند.
  • برای حواله بین بانکی ساتنا، باید در بانک مبدا حساب داشته باشید و شماره شبای مقصد را نیز بدانید.

جمع بندی

سامانه انتقال وجه ناخالص آنی یا همان ساتنا سیستمی است که برای انتقال وجه بین بانکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر مبال انتقالی بیشتر از سقف کارت به کارت و حداقل ۵۰ میلیون تومان است می‌توانید از این ساتنا برای حواله بین بانکی استفاده کنید. اگر هم مبلغ‌تان کمتر از این مقدار است سامانه پایا گزینه‌ی مناسبی برای انتقال است. در بیان فرق بین ساتنا و پایا همین بس که پایا محدودیت حداقلی ندارد ولی ساتنا دارد. هم‌چنین در سامانه پایا واریز وجه به صورت گروهی و در ساعت‌های ثابت مشخص انجام می‌شود. ولی حواله بین بانکی ساتنا آنی است و به صورت مورد به مورد انجام می‌شود.

سوالات متداول با پاسخ های کوتاه

سامانه تسویه ناخالص آنی که برای انتقال وجه بین بانکی به صورت حضوری یا آنلاین کاربرد دارد.

سرعت بالا، امنیت، جایگزینی مناسب برای چک رمزدار، انتقال مورد به مورد و آنی. هم‌چنین برخی از بانک‌ها ساتنا را بدون کارمزد انجام می‌دهند.

۰.۰۲٪ از وجه انتقالی.

از ۸ تا ۱۴ روزهای شنبه تا پنج شنبه

وجه موردنظر حداکثر تا پایان روز کاری بعد به بانک صاحب حساب حواله‌کننده واریز می‌شود تا به او عودت داده شود.

در ساتنا انتقال وجه به صورت موردی انجام می‌شود ولی در پایا ساعات واریز وجه ثابت و مشخص است و به صورت دسته‌ای انجام می‌شود. پس در ساتنا پرداخت وجه سریع‌تر از پایا صورت می‌گیرد. حداقل وجه انتقالی ساتنا ۵۰ میلیون تومان است ولی در پایا چنین محدودیتی وجود ندارد. هم‌چنین سقف انتقال وجه پایا هم ۱۰۰ میلیون تومان است.

هر کجا هستم آسمان مال منست

ساتنا» سامانه است كه به مشتريان يك بانك امكان مي دهد با مراجعه به شعب بانك خود، هر حواله اي را به هر حسابي در هر بانكي به صورت « همانروز» انجام دهند.
· «ساتنا» جايگزين كاملي براي چكهاي رمزدار بين بانكي است كه به جاي ابزارهاي سنتي كاغذي از ارتباطات الكترونيك بين بانكي استفاده مي كند.
· «ساتنا » مي تواند در كاهش حجم ايران چك و اسكناسهايي كه براي انتقال از يك بانك به بانك ديگر استفاده مي شوند موثر باشد.

ويژگي هاي «ساتنا»
· حواله هاي «ساتنا» حداكثر تا پايان روز كاري كه مشتري درخواست داده است به حساب مقصد واريز مي شود.
· حواله هاي «ساتنا» محدوديت جغرافيايي ندارد و در تهران و شهرستان ها يا بين شهرهاي مختلف كشور به يك نوع و با يك سرعت ( همانروز ) انجام مي شوند.
· مشتريان براي صدور حواله هاي «ساتنايي» بايد به شعب بانك خود- كه در آن حساب دارند- مراجعه كنند.
· خدمات «ساتنا» از طريق تحويلداري به مشتريان ارائه سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ مي شود.
· فعلاً‌ براي ارائه خدمات «ساتنايي» كارمزدي از مشتريان دريافت نمي شود.
· فعلاً حواله هاي «ساتنايي» محدوديتي از نظرمبلغ ندارند.

جهت اين كار مشتريان با مراجعه به شعبه دارنده حساب خود در بانك ملي، فرم تقاضاي انتقال وجه از طريق ساتنا را با ذكر نام گيرنده،شماره حساب و نام دريافت كننده وجه تكميل مي كنند.

دستور پرداخت:
· پذيرش درخواست حواله «ساتنايي» تنها از طريق دستور پرداخت امكان پذير است.
· دستور پرداخت به صورت فرم استاندارد در اختيار مشتري قرار مي گيرد.
· اين فرم حداقل در دو نسخه ( بانك و مشتري) تنظيم مي شود.
· دستور پرداخت توسط مشتري تنظيم و به وسيله امضاء تأييد شده و در اختيار متصدي مربوطه قرار مي گيرد.

مفاد دستور پرداخت:
· مشخصات كلي فرم:
- شماره
- تاريخ صدور دستور پرداخت
· مشخصات هويتي درخواست كننده:
- نام و نام خانوادگي
- نام پدر
- شماره شناسنامه
- شماره ملي
- تاريخ ومحل صدور
· مشخصات اقامتي درخواست كننده:
- آدرس
- شماره تلفن
· مشخصات انتقال:
- تاريخ موثر انتقال
- مبلغ( به عدد و به حروف)
- شماره حساب انتقال دهنده
- مشخصات هويتي انتقال گيرنده
o نام و نام خانوادگي
- مشخصات بانكي انتقال گيرنده
o نام بانك مقصد
o نام/ كد شعبه انتقال گيرنده در بانك مقصد
o شماره حساب انتقال گيرنده
o نوع حساب انتقال گيرنده

پردازش دستور پرداخت
· متصدي شعبه پس از تكميل فرم توسط صادركننده دستور پرداخت و امضاي آن، صحت مندرجات فرم را مورد بررسي قرار مي دهد.
· احراز هويت عيني براي تأييد مندرجات فرم الزامي است.
· در صورت صحت مندرجات فرم و امكان برداشت از حساب، وجه مور انتقال از حساب مشتري برداشت مي شود.
· پس از برداشت از حساب مشتري، فرم توسط متصدي مهرو امضا شده و به مشتري تسليم مي گردد. اين عمل به معني پذيرش دستور پرداخت است.

شرايط دستور پرداخت:
· مشتري با امضاي دستور پرداخت، ضمن پذيرش كليه مندرجات اظهار شده بر روي آن، كليه شرايط دستور پرداخت را قبول مي نمايد.
· مشتري با امضاي اين دستور پرداخت به بانك اجازه مي دهد تا وجه مورد انتقال را از حساب وي برداشت نمايد.
· ابطال دستور پرداخت پس از پذيرش آن توسط بانك به هيچ وجه امكان پذير نيست.
· استرداد وجه مورد انتقال پس از پذيرش دستور پرداخت توسط بانك به هيچ وجه امكان پذير نيست.
· بانكي كه مشتري دستور پرداخت خود را به آن داده است متعهد است تا پايان وقت اداري روز درخواست، وجه را به بانك مقصد ارسال نمايد.
· بانكي كه مشتري دستور پرداخت خود را به آن داده است در قبال واريز وجه به حساب ذينفع توسط بانك مقصد مسئوليتي ندارد.
· بانك مقصد مكلف است حواله هاي دريافتي « ساتنايي» را به محض دريافت و حداكثر تا پايان وقت اداره تاريخ حواله به حساب ذينفع واريز كند.
· مسئوليت عواقب ناشي از هر گونه خطا يا اشتباه در مندرجات فرم دستور پرداخت بر عهده صادركننده آن است.

برگشت دستور پرداخت
· در صورتي كه به هر دليلي ( مسدودي حساب مقصد، اشتباه در مشخصات حساب مقصد و نظاير آن ) امكان واريز وجه به حساب ذينفع وجود نداشته باشد، بانك مقصد وجه را ظرف يك روز كاري به بانك مبدأ بر مي گرداند.
· شعبه به محض وصول اعلاميه برگشت، موظف است وجه را به حساب وي( حسابي كه در دستور پرداخت مشخص شده است) عودت دهد.

روش انجام كار


مزاياي سامانه :
1- در اين سامانه مشتريان اين بانك در صورت تمايل به انتقال وجه به حسابهاي مورد نظر در ساير بانك ها ، نياز به داشتن حساب در بانك هاي مقصد را ندارند و مي سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ توانند از طريق حساب خود در بانك ملي ، عمليات انتقال وجه به هر مبلغ را از طريق شعبه مبدأ انجام دهند.
2- جهت اين كار مشتريان با مراجعه به شعبه دارنده حساب خود در بانك ملي، فرم تقاضاي انتقال وجه (دستور پرداخت) از طريق ساتنا را با ذكر نام گيرنده،شماره حساب و نام دريافت كننده وجه تكميل مي كنند.
3- مزایای کلی سامانه تسویه ناخالص آنی براي مشتريان


توجه : براي استفاده از ساتنا مشتري فقط بايد در شعبه مبدا حساب داشته و مشخصات كامل شعبه و حساب مقصد خود را داشته باشد .

مزایای کلی سامانه تسویه ناخالص آنی برای اقتصاد کشور

این سامانه مکانیسم ایمنی را برای بانکها ایجاد می کند که می توانند با اطمینان به انتقال وجوه بپردازند.

مزاياي سيستم براي اعضاي آن

خواننده گرامی : در حد بضاعت سعی شده تا مطالبی در خصوص بانکداری الکترونیک .مباحث مدیریتی و بازاریابی .حسابداری وحسابرسی. تجارت الکترونیک و. ارائه گردد امید است با نظرات خود مارا در بهبود مطالب یاری دهید .

تسویه ناخالص آنی در ساتنا یعنی چه؟

سامانه تسویه ناخالص آنی (Real Time Gross Settlement) یک سامانه الکترونیکی است، که به منظور تسویه مبالغ درشت که باید بسیار سریع بین بانک‌ها منتقل و سپس به حساب مقصد واریز شود، ایجاد و راه‌اندازی می‌شود.

در سامانه تسویه ناخالص آنی که به اختصار به آن ساتنا گفته می‌شود، بانک‌ها دستور پرداخت‌های کلان را به صورت الکترونیکی به ساتنا در بانک مرکزی ارسال می‌کنند و ساتنا بلافاصله بانک دستوردهنده را بدهکار و بانک مقصد را بستانکار می‌کند.

تسویه ناخالص آنی

دو نوع تسویه در سیستم پرداخت وجود دارد: تسویه خالص و تسویه ناخالص

۱- تسویه خالص

مبادله مبالغ (تسویه وجوه) بین بانک‌ها و یا مشتریان حاصل تفاوت مبالغ بدهکاری و بستانکاری می‌باشد. همانند تسویه پایا، شتاب و کلر که تسویه بین بانک‌ها به صورت موردی نمی‌باشد بلکه مبلغ خالص بین بانک‌ها مبادله می‌شود.

۲- تسویه ناخالص

در این حالت مبادله وجوه بین بانک‌ها و مشتریان به صورت مورد به مورد می‌باشد.

لذا مفهوم واژه ناخالص در سامانه ساتنا به این علت می‌باشد که دستور پرداخت‌ها به صورت موردی تسویه می‌شوند.

لازم به توضیح می‌باشد که واژه «آنی» به معنای انتقال آنی وجه برای مشتری نمی‌باشد بلکه بدین معناست که اگر دستور پرداختی وارد سامانه ساتنا بانک مرکزی شود در صورت کفایت موجودی بانک، به‌لحظه تایید می‌شود و اگر موجودی کافی نباشد، دستور پرداخت تا تامین موجودی در صف انتظار باقی می‌ماند.

انواع سامانه‌های تسویه در سیستم بانکداری

در بانکداری دو نوع نظام تسویه تعریف شده است که هر یک کاربرد مشخصی دارد: تسویه خالص ( Net Settlement) و تسویه ناخالص ( Gross Settlement).

در تسویه خالص که به پایاپای یا کلر (clearing) نیز معروف است، تراکنشها صرفاً ثبت دفتری می شوند و در مقاطع زمانی مشخصی که cut off نام دارد مورد پردازش و عملیات netting قرار می گیرند. مانند شتاب، پایا و چکاوک. این نوع سامانه های پرداخت الگوی high volume و low value دارند و به واسطه محدودیتهای پردازشی در حجم بالای تراکنش،مجبور به اختصاص زمان توقف (cut off) برای انجام محاسبات و پردازش هستند. این سامانه ها ذاتاً دارای ریسک سیستمی هستند و قصور پرداخت یکی از بازیگران در زمان تسویه می تواند منجر به اثر دومینو در سایر بازیگران شود و به همین علت سقف هایی برای مدیریت ریسک تراکنشهای این نوع سیستم‌ها لحاظ می کنند.

تسویه ناخالص، از سوی دیگر به تسویه لحظه ای تراکنشها می پردازد و هر تراکنش را به محض ورود به سامانه تسویه نهایی و بی بازگشت می کند. در نتیجه کل بازیگران در هر لحظه با هم بی حساب هستند و ریسک سیستمی متوجه آنها نیست. تراکنش یا منابع دارد و انجام می شود، یا در صف انتظار می ماند که منابع آن تأمین شود و سپس انجام شود. این نوع نظام تسویه برای پرداختهای کلان و پر ریسک استفاده می شود که تعداد آنها نیز کم است و در سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ اصطلاح high value و low volume هستند. ساتنا از این جنس نظام پرداخت است که مقادیر کلان بین بانکی و بازار بین بانکی را پشتیبانی می کند. حتی نتیجه تسویه خالص سامانه های پایا، شتاب و چکاوک نیز در ساتنا تسویه نهایی می شود و پس از هر cut off در سامانه های مذکور، نتیجه در قالب یک netting record به ساتنا منتقل و در آن تسویه نهایی می شود.

تسویه ناخالص در دنیا وظیفه ذاتی بانک مرکزی است و به ندرت برون سپاری می شود، اما سامانه های تسویه خالص متعددی می توانند بین بانکها فعالیت کنند که الزاماً در اختیار بانک های مرکزی نیست. به عنوان مثال VISA یا MasterCard سامانه های تسویه خالص پرداختهای کارتی هستند که در اختیار شرکتهای خصوصی هستند و از طریق بانکهای همکار به سامانه تسویه ناخالص متصل شده و تسویه نهایی بین بانکها را انجام می دهند.

با پیشرفت فناوری در سالهای اخیر و افزایش توان پردازش ماشین، امروزه سامانه های تسویه هیبرید (hybrid) در برخی بانکهای مرکزی به کار گرفته شده اند که عملیات تسویه خالص و ناخالص را بصورت تقریباً آنی (instapay) انجام می دهند و ریسک پرداختهای خرد را نیز کاهش می دهند و بستر بسیار مناسبی برای فینتک ها و بازیگران جدید مالی به وجود می آورند. این سامانه ها بسته به تعداد تراکنش قابل پردازش، هر چند ثانیه یک بار محاسبات cut off را انجام داده و بازیگران را تسویه نهایی می کنند تا در عمل سامانه همواره برای بازیگران در حالت تسویه نهایی و با حداقل ریسک سیستمی باشد.

در اروپا همزمانی برپایی سیستم instapay با الزامات PSD2 برای بانکها منجر به ایجاد بستری خلاقانه، امن و کارآمد برای تعامل بانکها و فین تک ها شده است و امیدوارم این جنس سامانه‌های پرداخت هیبرید به سرعت در کشور راه اندازی شده و امکانات جدید پرداختی با ریسک کمتر برای بازیگران صنعت مالی کشور مهیا شود.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.
مزایای کلی سامانه تسویه ناخالص آنی چیست؟ سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا)