ارزش اسمی و بازاری سهام به چه معناست و چه تفاوت‌هایی دارند؟
ارزش اسمی و بازاری سهام به چه معناست؟ ارزش‌های اسمی و بازاری سهام هرکدام چه ویژگی‌ها و تفاوت‌هایی دارند؟ در این مطلب از سایت sdbroker به توضیح کامل ارزش اسمی و بازار می‌پردازیم.
سرمایه‌گذاری در بازار بورس و فرابورس نیازمند دانش کافی و آشنایی با اصطلاحات متعددی است که در این بازارها به کار می‌روند. اگر می‌خواهید ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید، باید بدانید ارزش سهام چیست و انواع آن کدام‌اند، کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ ارزش بازاری سهام چیست و تفاوت آن با ارزش اسمی سهام چیست. با توجه به اینکه بسیاری افراد از دو اصطلاح ارزش اسمی و ارزش بازاری به جای یکدیگر استفاده می‌کنند یا آنها را باهم مرتبط می‌دانند، در این مطلب به بررسی کامل مفهوم و نحوه کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ محاسبه این دو ارزش سهام می‌پردازیم. با این حال، به منظور افزایش آگاهی و آشنایی بیشتر شما با بازارهای بورس و فرابورس، نگاهی گذری به سایر انواع ارزش سهام نیز خواهیم داشت.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم سهام فرابورس چیست؟ کلیک کنید.
ارزش سهام چیست؟
ارزش سهام به انواع اسمی، ذاتی، بازاری و دفتری تقسیم شده و تعیین آن بر اساس روش‌های مختلف ارزش‌گذاری انجام می‌شود. بر اساس تجربه، بازار بورس با نوسانات زیادی همراه است و نتیجه بررسی قیمت روز سهام چندان قابل اعتماد نیست. مقایسه انواع ارزش سهام، اطلاعات بیشتر و امکان پیش‌بینی روند قیمت سهام را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد و نقش پررنگی در انجام یک سرمایه‌گذاری منطقی و کم ریسک دارد. این اطلاعات همچنین به فعالان بازار بورس نشان می‌دهد که برای سرمایه‌گذاری کوتاه و بلندمدت باید چه شرکتی را انتخاب کنند و سرمایه آنها تا چه زمانی می‌تواند در امنیت باقی بماند.
ارزش اسمی سهام چیست؟ نحوه محاسبه ارزش اسمی سهام
زمانی که یک شرکت در بازار بورس آغاز به فعالیت میکند، تعدادی از سهام خود را به منظور جذب سرمایه به فروش می‌گذارد. ارزش هر سهم بر روی اوراق بهادار ثبت می‌شود. طبق قوانین بازار بورس ایران، مبلغ هر سهم باید برابر با یک هزار ریال یا 100 تومان ثبت شود. این قیمت، ارزش اسمی هر سهم در بازار سرمایه یا همان ارزش اسمی سهام است. بنابراین، میتوان ارزش اسمی سهام را قیمت هر سهم منتشر شده دانست. حاصلضرب 100 تومان و تعداد سهام شرکت، سرمایه آن شرکت در بازار بورس را نشان می‌دهد. در یک مثال ساده و غیرواقعی اگر یک شرکت 900 هزار سهم در بازار بورس مبادله کرده باشد، 90 میلیون تومان سرمایه در این بازار دارد. با در دست داشتن برگه سهام و انجام یک ضرب ساده می‌توانید متوجه شوید ارزش اسمی سهام چیست و سرمایه‌ای که شرکت در بورس وارد کرده است را محاسبه کنید.
در هر برگه سهام، ارزش اسمی کل سرمایه شرکت و تعداد سهام منتشر شده در بازار بورس آورده کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ می‌شود. درواقع اهمیت ارزش اسمی در کنار سایر انواع ارزش سهام مشخص می‌شود و به تنهایی نمی‌تواند معیار مناسبی برای سنجش یک شرکت باشد. لازم به ذکر است که سهام تمام شرکت‌ها با قیمت 100 تومان به فروش نمی‌رسند. اغلب شرکت‌ها، سهام خود را با قیمتی بسیار بیشتر از این مبلغ به فروش می‌گذارند. در چنین مواقعی اصطلاحاً گفته می‌شود که سهام با صرف به فروش رسیده است. در مقابل، زمانی که سهام با قیمتی کمتر از ارزش اسمی به فروش برسد، می‌گویند سهام با کسر فروخته شده است. البته امروزه این امر، برخلاف قانون بوده و انجام آن غیرممکن است. توجه داشته باشید که این قیمت با ارزش بازاری سهام کاملاً متفاوت است.
ارزش بازاری سهام چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
بعد از رسیدن سهام به دست سرمایه‌گذاران و فعالان در بازار بورس، قیمت‌ها به‌شدت تحت تأثیر میزان کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ عرضه و تقاضا قرار می‌گیرند. بر اساس این اصل، هرچه تقاضا بیشتر از عرضه باشد، قیمت سهام افزایش پیدا میکند و هرچه عرضه بیشتر از میزان تقاضا اتفاق بیفتد، موجب افت قیمت سهام شرکت می‌شود. ارزش بازاری سهام در واقع قیمت روز سهام یا مبلغی است که سهام با آن خرید و فروش می‌شود. ارزش بازاری سهام کاملاً تحت تأثیر عرضه و تقاضای بازار قرار می‌گیرد و ممکن است به صورت دقیقه‌ای یا روزانه تغییر کند. بنابر این تعریف، مقدار ارزش بازاری سهام ممکن است چند برابر ارزش اسمی آن باشد یا حتی به مبلغی بسیار کمتر از آن برسد. این ارزش می‌تواند در شرکت‌های بزرگ تأثیر چشمگیری بر شاخص‌ها گذاشته و وضعیت بازار را تغییر دهد. برای اطلاع از ارزش بازاری سهام می‌توانید به پورتفوی یا سایت کارگزاری خود مراجعه کرده و بر روی نام شرکت مورد نظر کلیک کنید. این اطلاعات همواره در حال بروزرسانی هستند.
ارزش ذاتی یا ارزش واقعی سهام یک شرکت، تحت تأثیر عواملی مانند بدهی‌ها، وضعیت کنونی، پیش‌بینی میزان سوددهی در آینده و میزان سرمایه‌گذاری‌های شرکت مشخص می‌شود. ممکن است برخی ارزش ذاتی و بازاری را با یکدیگر یکی بدانند، اما این دو مفهوم کاملاً متفاوت هستند. اکنون که می‌دانید ارزش بازاری سهام چیست حتماً این را نیز می‌دانید که پیش‌بینی وضعیت شرکت با استفاده از آن (به تنهایی) می‌تواند دشوار یا غیرممکن باشد. این در حالی است که ارزش ذاتی به سرمایه‌گذاران امکان پیش‌بینی وضعیت یک شرکت و تحلیل بنیادی آن را می‌دهد. به این ترتیب، سرمایه‌گذاران متوجه می‌شوند چه تعداد سهام را برای چه مدت خریداری کنند و سهامداران شرکت از زمان مناسب برای فروش یا نگهداری سهام خود مطلع می‌شوند.
ارزش دفتری چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
یکی دیگر کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ از انواع ارزش سهام، ارزش دفتری است که به سهامداران این آگاهی لازم درباره حقوق صاحبان سهام را می‌دهد. لازم است سهامداران از این موضوع مطلع باشند که در صورت انحلال و ورشکستگی شرکت، چه میزان از سرمایه به آنها تعلق می‌گیرد. به همین منظور، ارزش دفتری طی فرمول ساده مشخص میکند که تقسیم سهام میان سهامداران در چنین شرایطی چگونه خواهد بود. در این فرمول، تمام بدهی‌های شرکت از مجموعه دارایی آن کسر شده و بر تعداد سهام منتشر شده شرکت در بازار بورس تقسیم می‌شود. حاصل این محاسبه، همان ارزش دفتری یا مبلغی است.
همراه با این مطلب متوجه شدید که انواع ارزش سهام چیست و هر یک دارای چه ویژگی‌هایی هستند. به این ترتیب، با بررسی کامل و دقیقی از انواع ارزش سهام و مقایسه آنها با یکدیگر می‌توانید به اطلاعات بیشتر و کارآمدتری درباره شرکت‌های موردنظر خود دست پیدا کنید. این ارزش‌ها به شما می‌فهمانند که سرمایه‌گذاری شما منطقی است یا خیر و تنوع سبد سرمایه‌گذاری شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
ارزش اسمی هر سهم
در این مقاله سعی داریم تا برای شما عزیزان در رابطه با مبلغ اسمی و مبلغ واقعی سهام ونحوه تغییرات شرکت توضیحات جامعی را ارائه دهیم و فراموش نکنید در صورتی که نیاز به توضیحات بیشتر داشته باشید می توانید با کارشناسان ثبت بین الملل در تماس باشید .
ارزش سهام یعنی
هر سهم دارای دو نوع مبلغ است ، مبلغ اسمی و مبلغ واقعی سهام . منظور از مبلغ اسمی، مبلغی است که در ورقه سهم برای هر سهم قید شده است.
چون مبلغ اسمی سهام باید با یکدیگر مساوی باشد، پس در واقع مبلغ اسمی هر سهم، عبارت از رقمی است که از تقسیم کل سرمایه شرکت بر تعداد سهام آن، حاصل می شود.
قیمت واقعی سهم، ارزشی است که هر سهم در بورس اوراق بهادار دارد و آن در ارتباط با وضع شرکت و فعالیت و عواید آن و عوامل دیگر ، ممکن است از مبلغی اسمی سهم کمتر یا بیشتر یا با آن برابر باشد .
در هر حال در روابط دارنده سهم با شرکت و تعیین میزان مشارکت و تعهدات و منافع وی ، مبلغ اسمی سهم ملاک است و مبلغ واقعی در آن تأثیری ندارد .
محاسبه ارزش اسمی هر سهم
ارزش اسمی سهام به ارزش برگه سهم گفته می شود زمانی که شرکت ها به ثبت می رسند انتشار سهام برای هر ورق ه سهم عادی ، تعیین شده و در اساسنامه درج می شود.
ارزش اسمی سهام مساوی با سرمایه شرکت و تقسیم بر تعداد برگه های سهام است.
زمانی که از ارزش اسمی سهام صحبت می شود باید به این نکت توجه کرد که ارزش اسمی اوراق مشارکت یا قرضه گروهی دیگر به ارزش اسمی سهام نیست ارزش اسمی اوراق قرضه در کشورهای خارجی معمولا 100 یا یک هزار دلار است .
اما باید توجه داشته باشید که سهام معمولا ارزش اسمی نداشته یا ارزش اسمی کمی مثلا یک سنت برای هر سهم دارند.
ارزش به روز اوراق قرضه یا مشارکت در بازار امکان دارد کمتر یا بیشتر از ارزش اسمی آن باشد.
این موارد به عواملی مانند نرخ عمومی بهره بازار و اعتبار اوراق قرضه بستگی دارد باید بدانید که از نظر حقوق سهامداران ارزش اسمی ارتباط خیلی کمی با قیمت سهام در بازار دارد در کشورمان ارزش اسمی هر سهم یک هزار ریال یا همان 100 تومان است و معمولا با ارزش سهام اختلاف قابل توجهی خواهد داشت.
ارزش اسمی هر سهم
ارزش اسمی سهام چیست در ایران اوراق قرضه ارزش اسمی دارند و بازپرداخت اصل اوراق در سررسید و پرداخت سود علی الحساب و عده داده شده را تضمین میکند. در ایران بازار منسجم و توسعه یافته برای خرید و فروش اوراق مشارکت وجود ندارد و این اوراق معمولا از نقد شوندگی پایینی برخوردار هستند .
ارزش اوراق مشارکت نیز مانند اوراق قرضه با نرخ بهره بانکی رابطه معکوس دارد و افزایش نرخ سودبانکی باعث کاهش ارزش این اوراق و کاهش نرخ سود بانکی ارزش اسمی سهام اوراق مشارکت را افزایش می دهد.
ارزش اسمی اوراق بهادار در حقیقت قیمتی است که بر روی این اوراق ثبت می گردد زمانی که از ارزش اسمی صحبت میکنیم ممکن است هم به ارزش اسمی اوراق مشارکت و هم به ارزش اسمی سهام فکر کنیم.
اطلاع از ارزش اسمی برای اوراق قرضه و یا ابزارهای مالی با درآمد ثابت مهم است. در ایران ارزش اسمـی هر سهم ۱۰۰۰ ریال یا ۱۰۰ تومان است و معمولاً اختلاف قابل‌توجهی با ارزش بازار سهام دارد. اوراق مشارکت .
مبلغ اسمی سهام
مبلغ اسمی سهام چیست : مبلغ روی برگه سهام نوشته می شود که کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ به آن سهام گفته می شود.
زمانی که یک شرکت تاسیس می شود و سهام آن 200 هزار تومان است و به طور کلی با 100 عدد سهام و تعدادی از سهامداران سرمایه ای معادل 100 میلیون تومان دارد این شرکت بعد از اینکه سالها فعالیت خود را ادامه داد از نظر رونق و کسب و کار به مرحله ای می رسد که ارزش سهام ان بالا می رود به گونه ای که ارزش واقعی سهام آن به مراتب بیشتر از 100 هزار تومان می شود و برابر با چندین میلیون می گردد.
ماده 158 در مرود مبلغ اسمی سهام و منابعی که از طریق آنها میتوان سهام جدید را پرداخت نمود در قسمت ذیل توضیح داده شده است .
- پرداخت مبلغ اسمی سهم به نقد.
- تبدیل مطالبات نقدی حال شده اشخاص از شرکت به سهام جدید.
- انتقال سود تقسیم نشده یا اندوخته یا عواید حاصله از اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه شرکت
- تبدیل اوراق قرضه به سهام.
قیمت اسمی سهام
ارزش اسمی سهام چیست : قیمت اسمی سهام 100 هزار تومان تعیین شده است . که این قیمت اولیه سهم است شرکتی که قیمت سهام خود را 100 تومان تعیین می کند و دروز اول سهامم دادن برای خرید هر سهم 100 پرداخت می کنند قیمت اسمی سهام است
مبلغ اسمی سهام چیست
در خصوص با اوراق قرضه باید گفت میزان پولی که به طور معمول از طریق ناشر اوراق در زمان سررسید پرداخت میگردد اشاره دارد.
اوراق مشارکت در کشور ما یک مقدار متفاوت می باشد این اوراق همانند اوراق قرضه ارزش اسمی دارند ناشر بازپرداخت اصل اوراق در سررسید و همین‌طور پرداخت سود علی‌الحساب وعده داده شده را تضمین میکند.
باید بدانید در بازار توسعه یافته ای برای خرید و فروش این اوراق وجود ندارد این اوراق معمولا از نقدشوندگی پایینی برخوردار هستند ارزش اوراق مشارکت با نرخ بهره بانکی رابطه عکس دارد با افزایش نرخ سود بانکی این ارزش کاهش می یابد و با کاهش نرخ سود بانکی ارزش اوراق افزایش می یابد.
سپاه پاسداران در بازار سهام
روزنامه «تهران امروز» نزديک به محمد باقر قاليباف، شهردار تهران، چهارشنبه گذشته خبر داد که احتمال خريد سهام شرکت مخابرات از سوی بنياد تعاون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی جدی شده است.
بر اساس گزارش‌ها، سهام شرکت مخابرات ايران روز ۱۸ شهريور در بورس تهران عرضه خواهد شد و اگر بنياد تعاون سپاه پاسداران در خريد اين سهام موفق شود، مالک ۵۱ درصد سهام شرکت مخابرات خواهد بود.
به نوشته اين روزنامه، براساس پروانه‌ای که برای ورود شرکت مخابرات به بورس تنظيم شده، همه بخش‌های زير پوشش کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ شرکت، از جمله تلفن ثابت، تلفن همراه، ارتباطات ديتا و زيرساخت‌های آن، يک جا از انحصار بخش دولتی خارج می شود و به بخش خصوصی منتقل خواهد شد.
تهران امروز افزود: «بنياد تعاون سپاه هم‌اکنون ۴۵ درصد سهام گروه بهمن، چهار درصد سهام گروه سايپا و ۲۵ درصد سهام پتروشيمی کرمانشاه را در اختيار دارد. همچنين اين بنياد در بورس بسيار فعال بوده و سهام برخی شرکت‌های بورسی چون شرکت "باما" را خريداری کرده است.»
بر اساس اين گزارش، از جمله شرکت‌های معروفی که صد درصد سهام آنها متعلق به بنياد تعاون سپاه کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ است، میتوان به شرکت‌های کشت و صنعت شاداب خراسان، خدمات هوايی پارس و صنايع غذايی مائده اشاره کرد.
شرکت مخابرات ايران در سال ۱۳۵۰ با سرمايه‌ای بالغ بر پنج ميليارد ريال تأسيس شد. به نوشته تهران امروز، در حال حاضر ميزان سرمايه اين شرکت برای واگذاری در بورس، به بيش از ۳.۵ ميليارد دلار رسيده است. بيش از ۴۷ هزار نفر در اين شرکت و زيرمجموعه‌های آن شاغل هستند.
احمد علوی، اقتصاددان و استاد دانشگاه در استکهلم سوئد، در همین ارتباط به پرسش‌های رادیو فردا پاسخ گفته است.
- رادیو فردا:کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ آقای علوی، هدف از تلاش بنياد تعاون سپاه برای خريد سهام شرکت مخابرات و يا شرکت‌های ديگر چیست؟
احمد علوی: اين نخستين بار نيست که خبری در اين مورد از سپاه پاسداران به عنوان يک بازيگر اقتصادی مطرح می‌شود. پيش از اين هم سپاه پاسداران در امور بازرگانی، چه به شکل قانونی و چه به شکل غير قانونی، دخالت داشت.
سپاه پاسداران تمايل دارد خود را از دولت و ساير نهادها مستقل کند و شرط يکه تازی سياسی آن هم، استقلال هرچه بيشتر از بودجه دولت است. بنابراين طبيعی است که سپاه تلاش میکند به عنوان يک عنصر بخش خصوصی ظاهر شود تا هم از امکانات بخش دولتی استفاده کند و هم از امکانات بخش خصوصی.
انگيزه مالکيت بر سهام شرکت‌های گوناگون، انگيزه کنترلی يا انگيزه سوداگرانه و يا حتی انگيزه بلندمدت توسعه‌گرايانه است. انگيزه توسعه‌گرايانه معمولاً در واحدهای اقتصادی است که در کار خود تخصص دارند و معمولاً در پی سود کوتاه‌مدت هم نيستند. انگيزه سپاه، اما احتمالاً از دو نوع نخست؛ يعنی کنترلی و سوداگرايانه است.
انگيزه سوداگرانه که در اينجا و برای خريد سهام شرکت مخابرات می‌تواند مطرح باشد، خريد سهام زير قيمت و فروش آن در بازار انحصاری به قيمتی بسيار بالاتر و بدست آوردن يک سود رانتی هنگفت در زمان کوتاه است.
معمولاً وقتی قيمت سهام يک شرکت برای اولين بار به بازار بورس عرضه می‌شود، پايين‌تر از قيمت بازار است. اما قيمت سهام ظرف چند روز به سرعت بالا می‌رود و میتوان از شکاف ميان قيمت عرضه و قيمت بازار سود سرشاری را نصيب خود کرد. با توجه به اينکه کسی نمی‌تواند با امکانات انبوه و قدرت سياسی و امنيتی سپاه رقابت کند، اين گزينه دور از ذهن نيست.
-
آيا اين اقدام سپاه پاسداران برخلاف مقررات مربوط به اصل ۴۴ که بر خصوصی‌سازی تأکيد میکند، نيست؟
بنابراين به طور صوری، میتوان موانع را دور زد. هر چند حتی اگر قوانين دقيقی هم وجود داشت، سپاه می‌توانست آنها را نيز به گونه‌ای خنثی کند. زيرا الان بخش عمده بدنه و رأس قوای سه‌گانه ايران در دستان سپاه است. سپاه در نبود قوه قضائيه و مجريه مستقل و کارا و همزمان، در اختيار داشتن دولت، هر کاری بخواهد، میکند.
- آيا بازار سهامی که مؤسسات دولتی و نظامی چنين نقش مهمی در آن دارند، با فلسفه بورس که در آن ايجاد رقابت برای سرمايه ريسک‌پذير است، سازگاری دارد؟
چنين بازار سهامی، البته با الگوی بورس رايج در ساير کشورهای شباهتی ندارد. چون نخستين پايه فعاليت در بورس خصوصی، بودن آن و دوری از انحصار و اقتصاد دولتی است. اما اين تنها مشکل بورس ايران نيست. چون قوانين حاکم بر اين بورس هم چندان دقيق نيست و رعايت هم نمی شود.
يک بازار سهام فعال، بازاری است که بازيگران آن چنان زياد باشد که نتوان در آن انحصار ايجاد کرد. اين بازيگران همچنين بايد مستقل از يکديگر باشند تا ضمن کنترل يکديگر نتوانند تبانی کنند. تنها در چنين صورتی است که قيمت‌ها به شکل آزاد و عادلانه بازتاب پيدا میکند.
گردش اطلاعات و آزادی رسانه‌ها، يکی ديگر از شرايط لازم بورس مؤثر است، چون در صورتی که برخی بتوانند از رانت اطلاعاتی استفاده کنند، رقابت بی‌معنا خواهد بود و بورس موضوعيت نخواهد داشت. در غير اين صورت، قيمت‌ها بازتاب تعامل بازيگران بازار نيستند و مکانيسم قيمت معيوب عمل میکند و ريسک تقلب افزايش می‌يابد. ممکن است قيمت بالاتر يا پايين‌تر از قيمت بازار تشکيل شود. در چنين حالتی؛ سرمايه ريسک‌پذير از بازار فرار میکند. پيامد فرار سرمايه هم روشن است. کاهش معامله و رکود است. لازمه پيشرفت و توسعه بورس، افزايش معامله و مطرح شدن شرکت های جديد در بورس است.
افزون بر آنچه گفته شد، نبود بخش خصوصی قوی و مستقل از دولت، مانع بزرگی برای يک بورس جدی است.
نگاهی به انواع ارزش سهام در بازار سرمایه
در بازار سرمایه ایران، چهار نوع ارزش برای قیمت یک سهم تعریف می‌شود. در این مقاله به معرفی انواع ارزش سهام خواهیم پرداخت.
انواع ارزش سهام
الف) ارزش اسمی
ارزش اسمی یکی از انواع ارزش سهم است که نشان‌دهنده قیمتی است که عرضه اولیه سهام شرکت براساس آن انجام می‌شود. ارزش اسمی هر سهم شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ایران، ۱۰۰ تومان (یک هزار ریال) است. مبلغ ارزش اسمی، بر روی برگه‌های سهام درج می‌شود. در تصویر زیر، نمونه یک برگه نشان داده شده است. همانطور که مشاهده می‌کنید، کل سرمایه شرکت، تعداد سهام منتشر شده و ارزش اسمی هریک از سهام، به‌علاوه تعداد سهامی سهامدار در اختیار دارد، بر روی برگه سهام درج شده است.
ب) ارزش دفتری
اگر مجموع بدهی‌های شرکت را از مجموع دارایی‌های آن کم کنیم، مبلغ باقیمانده نشان‌دهنده مجموع ارزش سرمایه سهامداران شرکت یا به تعبیر دقیق‌تر، مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت خواهد بود. حال اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر ارزش دفتری هر سهم است.
ارزش سرمایه سهامداران = مجموع بدهی‌ها – مجموع دارایی‌ها
ارزش دفتری = تعداد سهام / ارزش سرمایه
برای مثال، فرض کنید مجموع ارزش دارایی‌های شرکت الف در پایان سال اول فعالیت شرکت، ۱۰ میلیارد تومان است. این شرکت همچنین در مجموع هفت میلیارد تومان به بانک‌ها و سایر شرکت‌ها، بدهی دارد. بنابراین، مجموع حقوق صاحبان سهام این شرکت سه میلیارد تومان خواهد بود. حال اگر شرکت مذکور در مجموع تعداد ۲۰ میلیون سهم منتشر کرده باشد، ارزش دفتری هر سهم این شرکت ۱۵۰ تومان خواهد بود. دلیل ذکر کلمه «دفتر» در ارزش دفتری سهم هم این است که اعداد و ارقام مربوط به دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت، براساس ارقام ثبت‌شده در دفاتر حسابداری شرکت، مدنظر قرار می‌گیرند.
ج) ارزش بازار
ارزش بازار یا قیمت معاملاتی، قیمتی است که سهام براساس آن، در بورس معامله می‌شود. همانطور که قبلا توضیح داده شد، اگرچه قیمت اسمی هر سهم در بورس ۱۰۰ تومان است، اما سهام اغلب شرکت‌ها در بورس براساس قیمت اسمی و حتی ارزش دفتری، معامله نمی‌شود.
آنچه قیمت سهم در بورس را تعیین میکند، میزان عرضه و تقاضا برای یک سهم است (مکانیزم تعیین قیمت معاملاتی سهام در بازار بورس). برای مثال، ممکن است به علت عملکرد خوب یک شرکت، سرمایه‌گذاران زیادی متقاضی خرید سهام آن شرکت در بورس باشند. بنابراین، قیمت آن در بورس براساس میزان تقاضا، افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است این افزایش تا چند برابر قیمت اسمی هم باشد. در نقطه مقابل، عملکرد ضعیف یک شرکت ممکن است باعث بی‌رغبتی سرمایه‌گذاران به خرید یا نگهداری سهم مذکور و درنتیجه، افزایش عرضه آن در بورس باشد. طبیعتا با افزایش عرضه، قیمت سهم کاهش‌یافته و اگر این روند ادامه یابد، ممکن است قیمت سهم حتی به زیر قیمت اسمی، یعنی ۱۰۰ تومان برسد؛ بنابراین، ارزش بازاری یک سهم، قیمتی است که در بورس بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
د) ارزش ذاتی
در مباحث مالی به ارزش واقعی سهام یک شرکت یا یک دارایی ارزش ذاتی اطلاق می‌شود که بر پایه بررسی تمامی ابعاد کسب‌وکار مورد نظر، از جمله صورت‌های مالی، پتانسل رشد شرکت و لحاظ دارایی‌های مشهود و نامشهود انجام گرفته است. اجازه بدهید با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید قیمت بازار سهم شرکت الف، هم اکنون ۲۰۰ تومان است، به‌بیان‌دیگر، سهام شرکت الف هم اکنون با قیمت ۲۰۰ تومان در بورس در حال خریدوفروش است. اما سرمایه‌گذاران زیادی همچنان متقاضی خرید این سهم هستند. اگر از این سرمایه‌گذاران سؤال کنید که چرا قصد دارید سهام این شرکت را خریداری کنید؟ پاسخ همه آنها این خواهد بود که «به نظر ما، این سهم بیشتر از ۲۰۰ تومان ارزش دارد.» معنی این جمله این است که ارزش واقعی سهام شرکت الف، بیشتر از قیمت بازار این سهم است.
بنابراین، در یک تعریف ساده، ارزش ذاتی یک سهم، بیانگر قیمتی است که سرمایه‌گذاران برای سهم قائل هستند. طبیعتا اگر از دید سرمایه‌گذاران، ارزش ذاتی یک سهم بالاتر از ارزش بازار آن سهم باشد، گزینه مناسبی برای خرید خواهد بود، اما اگر ارزش ذاتی یک سهم کمتر از ارزش بازار آن باشد، سهم مذکور گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری به شمار نمی‌رود.
ارزش ذاتی یکی از پارامترهای کلیدی در تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) محسوب می‌شود و تحلیلگر با محاسبه ارزش ذاتی و مقایسه آن با ارزش بازاری، در مورد خرید، فروش یا نگهداری سهم تصمیم‌گیری میکند.
ارزش بازار (Market Cap) چیست و چه ارتباطی با قیمت دارد؟
شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که منظور از «ارزش بازار» یا همان «Market Capitalization» چیست؟ در این مقاله به زبان ساده و با مثال‌های کاربردی به توضیح این مفهوم مهم در بازارهای سرمایه می‌پردازیم.
تعریف ارزش بازار
ارزش بازار برابر است با تعداد واحدهای یک سهام یا دارایی، ضرب در قیمت هر واحد از سهام یا دارایی.
به عنوان مثال اگر قیمت هر واحد بیت کوین ۱۰,۰۰۰ دلار باشد و تعداد بیت کوین‌های در گردش ۱۷,۰۰۰,۰۰۰ میلیون باشد، ارزش بازار بیت کوین برابر است با ۱۰,۰۰۰ ضربدر ۱۷,۰۰۰,۰۰۰ که مساوی است با ۱۷۰,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ دلار یا به عبارتی ۱۷۰ میلیارد دلار.
در مورد سهام و دارایی‌های دیگر هم همین رابطه وجود دارد. به عنوان مثال اگر قیمت سهام یک شرکت ۱۰۰ تومان باشد و ۱ میلیون برگه سهم منتشر کرده باشد، مارکت کپ آن، برابر با ۱۰۰ میلیون تومان خواهد بود.
ارزش کل بازار یا همان مارکت کپ، تکنیکی ریاضی برای تعیین ارزش یک بازار است. برخلاف عقیده بسیاری از مردم که فکر می‌کنند قیمت نمایانگر ارزش است، حقیقت چیز دیگری است.
به عنوان نمونه، در زمان نگارش این مقاله، قیمت هر واحد ریپل فقط ۰.۳۲ دلار است، اما قیمت هر واحد لایت کوین به حدود ۱۰۰ دلار می‌رسد. از آنجایی که تعداد واحدهای در گردش ریپل (XRP) بیش از ۴۲ میلیارد واحد است و لایت کوین فقط حدود ۶۲ میلیون واحد در گردش دارد، مارکت کپ ریپل بزرگتر است و در نتیجه ریپل در رده بالاتری نسبت به لایت کوین قرار می‌گیرد.
اگر یک سرمایه‌گذار تازه‌کار ارزش کل بازار را درک نکند، ممکن است فکر کند که لایت کوین بازار بزرگتری نسبت به ریپل دارد زیرا قیمت آن بیشتر است. اما همانطور که در عکس فوق می‌بینید، عرضه ریپل بسیار زیاد است و با توجه به این حجم از عرضه، طبیعتا نسبت به لایت کوین قیمت پایین‌تری دارد. پس قیمت یک دارایی نمی‌تواند معیاری در جهت تشخیص اعتبار و بزرگی بازار باشد.
هم‌اکنون ارزهای دیجیتال زیادی وجود دارند که به قیمت بیش از ۱۵۰۰ دلار می‌رسند اما نسبت به ارزی مثل لایت کوین که قیمتش فقط ۱۰۰ دلار است، در جایگاه بسیار پایینی قرار دارند. بنابراین مارکت کپ معیاری مهم در اعتبار و بزرگی یک بازار است و قیمت به تنهایی تعیین کننده نخواهد بود.
ارزش بازار چه چیزهایی را نشان می‌دهد؟
اگر چه شاید ارزش بازار فقط یک رقم معمولی به نظر برسد اما در خود اطلاعاتی را جای داده است که به سرمایه‌گذاران کمک شایانی میکند. مهمترین نکاتی که از ارزش بازار به دست می‌آید عبارتند از:
ریسک سرمایه‌گذاری
به طور کلی و از نظر تئوری، کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ ارزش بازار با ریسک سرمایه‌گذاری رابطه معکوس دارد، یعنی هر چقدر که ارزش کل بازار یک دارایی بیشتر باشد، سرمایه‌گذاری در آن خطر کمتری را برای سرمایه‌گذاران به دنبال خواهد داشت.
در بازار بورس، سهام شرکت‌ها به سه دسته «کم ارزش»، «ارزش متوسط»، و «پر ارزش»، تقسیم می‌شوند.
در بحث سهام شرکت‌های با ارزش، سرمایه‌گذاران با خطرات کمتری در سرمایه‌گذاری مواجه‌اند. از طرف دیگر شرکت‌های کم ارزش، خطرات بیشتری را متوجه سرمایه‌گذاران میکند، چرا که احتمال شکست چنین شرکت‌هایی بالاست. از طرف دیگر این شرکت‌ها با اعطای مزایا و پاداش‌های بیشتر، سرمایه‌گذاران را به سرمایه‌گذاری تشویق می‌کنند.
در بحث ارزهای دیجیتال هم همین موضوع صدق میکند. سرمایه‌گذاری در بیت کوین از نظر تئوری ریسک کمتر در مقابل سرمایه‌گذاری در یک ارز دیجیتال گمنام دارد.
از سوی دیگر، پایین بودن ارزش کل یک سهام یا یک ارز دیجیتال به این معناست که آن دارایی برای افزایش قیمت به اندازه مثلا ۵۰% به حجم سرمایه کمتری در مقایسه با یک دارایی که حجم بازار بیشتری دارد، نیاز دارد.
به طور کلی میتوان گفت که هر چقدر مارکت کپ یک دارایی پایین‌تر باشد، ریسک بالاتری دارد اما در صورت صعودی شدن، معمولا سودآوری خیلی خوبی خواهد داشت. یادمان نرود که هر چقدر ریسک کمتر شود، پاداش هم کمتر خواهد شد.
توانایی دست‌کاری در بازار
یکی از جنبه‌های ارزش کل بازار، دست‌کاری های موجود در بازار است. بازارهای کم ارزش معمولاً بیشتر خود را در معرض دست‌کاری بازار قرار می‌دهند. فعالان سودجو ممکن است بتوانند با در اختیار گرفتن تعداد کافی از یک ارز، بازار آن را دست‌کاری نمایند. بر اساس کتابی نوشته «ادوین لفرور» که در سال ۱۹۲۳ منتشر شد، در سال‌های ابتدایی بازارهای سهام، بسیاری از کسانی که در بازار فعالیت می‌کردند، توانستند از این کار، سود بسیار زیادی کسب کنند.
بررسی میزان اهمیت یک فناوری در بازار
میتوان پروژه‌هایی با کاربردها و اهداف و تکنولوژی‌های مشابه را پیدا کرده و با جمع کردن مقدار مارکت کپ آنها و مقایسه آن با کل سرمایه موجود در بازار، میزان اهمیت و سهم یک نوع تکنولوژی در این بازار را سنجید.
مثلا میتوان در بازار بورس، ارزش تمام شرکت‌های فناوری موجود در بازار بورس را محاسبه کرد و میزان اهمیت این موضوع در بازار را درک کرد.
در بازار ارزهای دیجیتال هم مثلا میتوان با جمع‌آوری ارزش بازار ارزهای دیجیتالِ حریم‌خصوصی محور یا همان پرایوسی کوین‌ها (مانند مورنو، دش، زی کش و ..)، کل حجم سرمایه موجود در این حوزه را بدست آورد و آن را با کل سرمایه موجود در بازار ارزهای دیجیتال مقایسه کرد و دید کلی نسبت به جایگاه و اهمیت پرایوسی کوین‌ها کسب کرد.
سکه‌های مرده در ارزهای دیجیتال
در حوزه ارزهای دیجیتال، سکه‌های مرده یکی از فاکتورهای تعیین‌کننده در محاسبه ارزش کل بازار است. برخی از افراد کیف پول خود را گم می‌کنند و برخی نمی‌توانند کیف پول‌های نابودشده خود را بازیابی کنند. اشکالات سیستمی از دیگر عواملی هستند که باعث از بین رفتن سرمایه‌های یک فرد می‌شوند. از طرف دیگر هکرهای ممکن است اقدام به دزدیدن سرمایه‌های فعالان بازار کنند.
درواقع فرمول دقیق‌تر محاسبه مارکت کپ به شکل زیر است:
ارزش بازار = (تمام سکه‌های کدام سهام ارزش خریدن را دارد؟ در گردش – سکه‌های مرده) * قیمت فعلی
متأسفانه روش کارآمدی برای محاسبه و تعیین میزان سکه‌های مرده وجود ندارد.
سخن پایانی
ابزارهای بسیاری در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دارد که می‌توانند برای دستیابی به اطلاعات از آنها بهره گیرند. ارزش بازار نیز یکی از همین ابزارهاست. این ابزار دورنمایی بلند مدت از این ارزها را برای سرمایه‌گذار روشن میکند. همانطور که گفتیم، مارکت کپ یکی از معیارهای اصلی در تعیین بزرگی و اعتبار یک بازار و دارایی است و نمی‌توان فقط به قیمت اتکا کرد. با بررسی این معیار میتوان تصمیمات بهتری برای سرمایه‌گذاری گرفت.
دیدگاه شما