ایجاد سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری

نمونه ای از یک سبد محافظه‌کارانه

پرتفوی (Portfolio)

گروهی از دارایی های مالی مثل سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه و معادل‌های پول نقد نظیر سپرده های بانکی، همچنین سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله، پرتفوی یا سبد دارایی ها (به فرانسوی: Portfolio) گفته می‌شود. پـرتفوی به صورت مستقیم توسط سرمایه گذاران نگه‌داری شده و یا به وسیله حرفه‌ای‌های عرصه مالی مدیریت می‌شود.

توضیحات مدیر مالی در مورد پرتفوی

احتیاط حکم می‌کند که سرمایه گذاران باید یک پرتفوی سرمایه گذاری بر حسب میزان تحمل ریسک و اهداف سرمایه گذاری خود تشکیل دهند. به پرتـفوی سرمایه گذاری به شکل یک کیک که به چند قسمت با اندازه‌های مختلف تقسیم شده و برای تهیه هر قسمت از مواد و طعم‌دهنده‌های مختلف استفاده شده، نگاه کنید.

به طور مثال، یک سرمایه گذار ریسک گریز و محافظه کار ممکن است پرتفوی‌ای با سهام شرکت‌های بزرگ، صندوق های سرمایه گذاری در شاخص، اوراق ایجاد سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری قرضه یا مشارکت و همین‌طور سپرده بلندمدت بانکی با نقد شوندگی بالا داشته باشد. در مقابل، یک سرمایه گذار ریسک پذیر ممکن است سهام چند شرکت کوچک را به سهام یک شرکت رو به رشد با سرمایه بزرگ بیفزاید و در اوراقی با ریسک و بازده بالا سرمایه گذاری کند، همین‌طور به دنبال املاک، فرصت‌های سرمایه گذاری بین‌المللی و سایر فرصت‌های برای بزرگ‌تر کردن پرتفوی خود باشد.

معمولاً در زبان فارسی از نام‌های دیگری نظیر پورتفولیو، سبد سهام و سبد دارایی ها به جای پرتـفوی استفاده می‌شود.

وقتی شما در بازار بورس و در سهام مختلف سرمایه گذاری می کنید، در واقع یک پرتفوی بورسی برای خود ایجاد کرده اید که در آن سهام چندین شرکت مختلف قرار دارد. وقتی هم در مورد مدیریت ریسک و خرید سبد سهام در بورس صحبت میشود دقیقا منظور همین است که از خرید تک سهم و سرمایه گذاری تمام پول خود در یک سهم خودداری کنید و به جای آن کل سرمایه خود را به سه، چهار یا پنج بخش تقسیم کنید و هر قسمت را در یک شرکت سرمایه گذاری کنید. در تشکیل پرتفو شما باید از دانش تحلیلی شامل تحلیل بنیادی سهام و همینطور تحلیل تکنیکال آن آگاهی داشته باشید. به علاوه وقتی می خواهید هر بخش از سرمایه خود را به یک شرکت اختصاص دهید برای اینکه اصول متنوع سازی را رعایت کنید لازم است شرکتهایی را که انتخاب میکنید در چند صنعت مختلف بورسی باشند. همینطور میتوانید بخشی از سهام خود را به شرکتهای بزرگ بازار و بخشی دیگر را به شرکتهای کوچک و پرنوسان اختصاص دهید.

مفهوم پرتفوی بهینه سهام از شاخه‌های نظریه پرتفوی مدرن است. این نظریه فرض می‌کند که سرمایه گذاران در حالی دیوانه‌وار به دنبال حداقل کردن ریسک خود هستند که برای بیشترین بازده ممکن هم تلاش می‌کنند. مبنای این نظریه آن است که سرمایه گذاران به شکل عقلایی عمل خواهند کرد و همیشه ایجاد سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری تصمیماتی می‌گیرند که ضمن پذیریش مقدار قابل قبولی ریسک، بازده سرمایه گذاری آن‌ها را بیشینه می‌کند.
هری مارکویتز در سال ۱۹۵۲ مفهوم پرتفوی بهینه را مطرح کرد و به ما نشان داد که این امکان وجود دارد تا در عین واحد هزاران پرتفوی مختلف با سطوح متفاوت ریسک و بازده تشکیل داد. این به عهده سرمایه گذار است که تصمیم بگیرد چه مقدار ریسک را می‌تواند تحمل کند و در قبال آن میزان ریسک پرتفوی خود را به‌گونه‌ای متنوع سازی کند که بیشترین بازده ممکن را به دست آورد. اینجاست که مفاهیمی چون متنوع سازی و تخصیص دارایی‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند.
اگر به موضوع پرتفوی بهینه سهام علاقه دارید پیشنهاد میکنیم حتماً مقاله پرتفوی بهینه سهام: روی مرز کارایی حرکت کنید را مطالعه کنید.

تنوع بخشی سبد سهام یک تکنیک برای مدیریت ریسک است. برای استفاده از این تکنیک شما باید انواع مختلفی از ابزارهای سرمایه گذاری را در یک پرتفوی با هم ترکیب کنید تا تأثیری را که هر یک از این ابزارها بر عملکرد کل پرتفوی خواهد داشت به حداقل برسانید. ابزارهای سرمایه گذاری شامل سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، طلا و ارز می‌شود. تنوع بخشی ریسک پرتفوی شما را کاهش می‌دهد. مدیران مالی می‌توانند با فرمول‌های پیچیده‌ای به شما نشان دهند که تنوع بخشی چگونه می‌تواند ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهد.

یکی از خطراتی که همواره سرمایه گذاران و فعالان بازار بورس را تهدید می‌کند، نوسانات قیمت سهام است. ازآنجایی‌که بسیاری از سرمایه گذاران بورسی نمی‌توانند نوسانات کوتاه‌مدت بازار سهام را پیش‌بینی و با استراتژی‌های سرمایه گذاری مختلف خطرات نوسان پذیری قیمت را کنترل کنند، همواره متخصصان پیشنهاد می‌کنند که سرمایه گذاران از تنوع بخشی پرتفوی خود به عنوان بهترین راه برای تسهیل این مسیر استفاده کنند. توصیه‌ای که احتمالاً آن را با عبارتی نظیر «همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید» شنیده‌اید.
ما در مقاله تنوع بخشی پرتفوی: دستورالعملی ایجاد سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری کاربردی برای تنوع بخشی سه گام مهم برای تنوع بخشی به پرتفو را توضیح داده ایم.

قبل از تشکیل پرتفو باید بررسی کنید چه انگیزه هایی باعث میشود تا در دارایی های مالی گوناگون سرمایه گذاری کنید. اساسا ما به طور خودآگاه یا اغلب ناخودآگاه بر اساس سه مولفه انواع مختلف دارایی ها را در پرتفوی خود قرار میدهیم:
میزان پذیرش و تحمل ریسک
افق زمانی سرمایه گذاری
هدف از سرمایه گذاری

مثلا فرد ریسک پذیر بخش اصلی پرتفو خود را به سهام تخصیص میدهد یا فردی که به زودی به سرمایه اش برای خرید خانه نیاز دارد، ترجیح میدهد که ریسک کمتری کند و در دارایی کم نوسانی مثل اوراق با درآمد ثابت یا سپرده های بانکی سرمایه گذاری کند و در نهایت فردی که هدفش به دست آوردن یک جریان درآمدی ثابت است تا با آن بخشی از مخارج خود را پرداخت کند به سراغ صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می رود و فردی که هدفش اندوخته کافی برای دوران بازنشستگی است به سراغ صندوقهای سرمایه گذاری در سهام میرود.

بنابراین با توجه به این سه مولفه بایستی ابتدا ببنید حاضرید چقدر ریسک کنید، همینطور تا چه مدت به سرمایه ی خود احتیاج ندارید و در نهایت هدف خود را از تشکیل پرتفو مشخص کنید. وقتی این سه مورد مشخص میشود، شما به سادگی میتوانید پرتفویی تشکیل دهید که هم نوسانات آن متناسب با سطح پذیرش ریسک شما باشد و هم بالاترین بازدهی را متناسب با افق و اهداف سرمایه گذاری شما ارائه کند.

تخصیص دارایی یک تکنیک برای تشکیل پرتفوی سرمایه گذاری است که به دنبال برقراری توازن میان ریسک و بازده پرتفوی و ایجاد تنوع بخشی با تقسیم کل سرمایه بین دارایی هایی نظیر اوراق مشارکت، سهام، ملک، طلا، ارز و پول نقد است. هر دسته از این دارایی ها سطوح مختلفی از ریسک و بازده را دارا هستند. پس هر یک از آن‌ها در طول زمان به شکل متفاوتی رفتار خواهند کرد. به صورتی که وقتی ارزش یک دارایی رو به افزایش است، دارایی دیگری ممکن است کاهش یافته یا اینکه به اندازه اولی افزایش نداشته باشد. به عبارتی تخصیص دارایی کمک می‌کند تا عملکرد ضعیف یک گروه از سرمایه گذاری توسط سایر گروه‌ها به‌خوبی پوشش داده شود. برای تخصیص دارایی ها شما باید به سه مولفه ای که در بالا ذکر شد توجه کنید و با توجه به این سه مولفه ایجاد سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری در دارایی های مختلف سرمایه گذاری کنید.
ما در درسی تحت عنوان تخصیص داراییها: تکنیک اصلی برای تشکیل سبد سهام این موضوع را مفصل شرح داده ایم.

در مبحث سرمایه گذاری، ریسک به شانس از بین رفتن ارزش یک دارایی اشاره دارد یعنی اینکه دارایی که در آن سرمایه گذاری کرده‌اید، ارزش خود را از دست بدهد. انواع مختلفی از ریسک ها وجود دارد که سرمایه گذاران در معرض آن‌ها قرار دارند و به طبع آن راه‌های زیادی هم برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری وجود دارد، مثل تخصیص دارایی و متنوع سازی، ولی هیچ راهی برای از بین بردن کامل ریسک وجود ندارد. دانستن منابع مختلف ریسک به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید همچنان که پرتفوی خود را می‌سازید، دارایی های مالی خود را نیز ارزیابی کنید. ریسک هایی که معمولا دارایی های مالی شما را تهدید میکنند عبارتند از:
ریسک بازار
ریسک صنعت
ریسک توقف نماد
ریسک نرخ بهره
ریسک نرخ سرمایه گذاری مجدد
ریسک نرخ ارز
موارد بالا فهرستی از منابع اصلی ریسک معمول کلاس‌های دارایی مختلف است. شما با دانستن اینکه پرتفوی چیست و چطور میتوانید ریسک سرمایه گذاری های خود را با تشکیل پرتفوی کاهش دهید، میتوانید انواع ریسک ها مدیریت کنید. اگر می‌خواهید تا راجع به هر یک از آنها بیشتر اطلاعات کسب کنید، توضیحات کامل‌تر آن‌ها را در درس ریسک سرمایه گذاری چیست و چرا باید به آن توجه کرد؟ بخوانید.

صندوقهای سرمایه گذاری در سهام و متنوع سازی پرتفولیو

اگر شما ایجاد سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری دانش کافی برای سرمایه گذاری در بورس ندارید و همین‌طور زمان لازم را هم برای فعالیت‌های روزانه در بورس ندارید، بنابراین احتمال موفقیت شما در این بازار از طریق سرمایه گذاری در صندوقهای سهامی بیشتر است. شما با سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری در سهام از مزایایی زیادی برخوردار می‌شوید. ازجمله:

• از خدمات کارشناسان استفاده می‌کنید
• سبد دارایی های خود را به‌خوبی تنوع بخشی می‌کنید.
• دارایی شما نقدشوندگی مناسبی دارد.
• هزینه معاملات شما کاهش می‌یابد.
• انتخاب برای شما آسان است.

صندوقهای سرمایه گذاری در سهام بخش اصلی و عمده منابع خود را در سهام شرکت ها سرمایه گذاری می‌کنند؛ بنابراین از همان ریسکی که شما هنگام سرمایه گذاری در سهام با آن مواجهید، برخوردار هستند؛ اما عاملی که سرمایه گذاری در این نوع صندوقها را جذاب کرده است، مدیران متخصص و حرفه‌ای در حوزه سرمایه گذاری هستند که به‌طور فعالانه دارایی های موجود در صندوق را موردبررسی قرار می‌دهند و با تنوع بخشی و اجرای اصول سرمایه گذاری موفق، عملکرد بالای صندوق ها را تضمین می‌کنند.

پرتفوی لحظه ای چیست و تفاوت پرتفوی و پرتفوی لحظه ای در چیست؟

پرتفوی لحظه ای یکی از گزینه های موجود در سامانه های معاملاتی آنلاین کارگزاری مفید است و بسیاری از سرمایه گذاران تازه کار که وارد سامانه های آنلاین این کارگزاری میشوند، با این سوال روبرو میشوند که پرتفوی لحظه ای چیست و چه تفاوتی با سبد پرتفوی یا پرتفوی سپرده گذاری دارد؟ در سامانه معاملاتی این کارگزاری و در قسمت پرتفوی 2 نوع پرتفوی وجود دارد

1. پرتفوی سپرده گذاری یا سبد پرتفوی : دارایی واقعی شما نزد کارگزار ناظر (کارگزاری مفید) را به شما نشان میدهد. اگر شما سهمی را برای اولین بار از طریق هر کارگزاری غیر از کارگزاری مفید خریده باشید، تعداد سهامی که از طریق آن کارگزاری خریده اید، در این بخش نمایش داده نمیشود.
2. پرتفوی لحظه‌ای : وضعیت سود/زیان دارایی های تحت مدیریت شما را به نمایش می‎گذارد. در پرتفو لحظه ای تعداد دقیق سهامی را که در مدیریت شماست و مالک آن هستید نمایش داده میشود.

مبنای پورتفوی لحظه ای معاملات آنلاین کاربر است. بدین ترتیب کلیه معاملاتی که از طریق سامانه های آنلاین کارگزاری مفید انجام شوند، در لحظه و به صورت خودکار به پورتفوی لحظه ای اضافه می شوند. در صورتیکه تعداد دارایی شما درست نیست، می توانید معاملات خود را در این قسمت به صورت دستی ویرایش کنید. در پرتفوی لحظه‌ای اطلاعات لحظه‌ای چون قیمت، ارزش دارایی، مقدار سود/زیان، درصد سود/زیان، قیمت سر به سر و… برای تسهیل محاسبات کاربران در نظر گرفته شده است. در صورت تمایل میتوانید توضیحات مربوط به پرتفوی لحظه ای و تفوات آن را با سبد پرتفو در سایت کارگزاری مفید مطالعه کنید.

معادل‌ انگلیسی و تلفظ صحیح پرتفوی عبارت است از:

Portfolio

تاریخ انتشار این مقاله 3 مهر 1396 است. تاریخ آخرین بروزرسانی 8 خرداد 1399 است.

اگر سؤال یا نظری دارید در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

پرتفوی سرمایه‌گذاری چیست + انواع و روش تشکیل آن

پرتفو، پرتفوی (به انگلیسی Portfolio) یا سبد دارایی همگی یک مفهوم واحد را می‌رسانند.

اگر شما صاحب دارایی‌های مالی باشید یک پرتفوی دارید.

یک پرتفوی، ترکیبی از همه دارایی‌هایی است که شما مالک آن هستید. این ساده‌ترین تعریف پرتفوی است.

منظور ما از دارایی‌های مالی، چیزهایی مانند سهام، اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی، سپرده بانکی، ETF است.

البته پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌تواند شامل چیزهای دیگر مانند املاک و مستغلات و دارایی‌های دیجیتال مانند بیت‌کوین نیز باشد.

درک انواع پرتفوی و اجزای تشکیل دهنده آن، به شما کمک می‌کند بتوانید پرتفوی خودتان را به نحو درست ایجاد و مدیریت کنید.

پرتفوی دقیقا چیست؟

پرتفوی یک اصطلاح بسیار گسترده است که می‌تواند شامل دارایی‌های زیادی باشد، حتی چیزهایی مانند املاک و اشیای گران‌قیمت کلکسیونی.

به طور کلی در اغلب اوقات، پرتفوی به معنای همه دارایی‌هایی است که برای شخص ایجاد درآمد و سود می‌کنند.

پرتفوی یک سرمایه‌گذار (دارایی‌هایش) می‌تواند ترکیبی از سهام، سایر اوراق بهادار، سپرده بانکی و دارایی‌های معادل وجه نقد، کالاها و چیزهای دیگر باشد.

برخی از افراد و سازمان‌ها، خودشان پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را مدیریت می‌کنند، در حالیکه برخی دیگر با استخدام مشاور مالی یا سبدگردان و سایر متخصصان مالی، مدیریت دارایی‌هایشان را به آنها می‌سپارند.

نحوه کار یک پرتفوی سرمایه‌گذاری

یک پرتفوی سرمایه‌گذاری مناسب، می‌تواند به رشد ثروت شما کمک کند تا بتوانید به اهداف مالی‌تان (مانند جمع‌آوری سرمایه برای بازنشستگی) برسید.

اساس تشکیل پرتفوی، خرید دارایی‌هاست که ارزش آنها افزایش پیدا کند و به این ترتیب بتوانید درآمد و سود کسب کنید.

تخصیص دارایی‌ها

انتخاب انواع مختلف دارایی‌ها (که ممکن است از طبقه دارایی مختلفی باشد) برای پرتفوی‌تان، را به اصطلاح تخصیص دارایی می‌گویند.

دارایی‌ها بطور کلی شامل چندین دسته می‌شوند:

• سهام (حق‌تقدم، صندوق‌های سهامی و ETF ها)
• اوراق با درآمد ثابت (اوراق مشارکت)
• وجه نقد و معادل‌های آن
• دارایی‌های دیجیتال (مانند بیت‌کوین و اتریوم که به تازگی به طبقه جدیدی از دارایی‌ها در پرتفوی افراد تبدیل شده‌اند)

تنوع‌بخشی

برای جلوگیری از در معرض زیان‌بودن بیش از حد (که ممکن است یک شرکت یا صنعت متحمل شود)، سرمایه‌گذاران معمولا اقدام به تنوع‌بخشی پرتفوی‌شان می‌کنند.

یعنی سرمایه خود را برای خرید سرمایه‌گذاری‌ها در طبقه دارایی‌های مختلف اختصاص می‌دهند. به این ترتیب پرتفوی بطور کل در معرض ریسک کمتری قرار می‌گیرد.

انواع پرتفوی

به احتمال قوی شما هم‌اکنون دارایی یک پرتفوی هستید. چه مقداری سهام داشته باشید، چه ارز دیجیتال و چه پس‌اندازی برای بازنشستگی.

شاید فرد دیگری دارای پرتفویی باشد که با هدف کسب سود کوتاه‌‌مدت از نوسانات قیمت، همواره دست به خرید و فروش دارایی‌های موجود در پرتفوی بزند.

ممکن است افراد دیگری برای اهداف میان‌مدت خود پرتفوی خود را چیده باشند. یا دیگران چندین پرتفوی که برای دستیابی به چندین هدف مختلف است ایجاد کرده باشند.

انواع مختلفی از پرتفوی وجود دارد که هرکدام مختص دست‌یابی به هدف خاصی در سرمایه‌گذاری است و شامل ریسک‌پذیری و استراتژی‌های مختلف می‌شود.

پرتفوی مستعد رشد

اصطلاحا growth portfolio که با عنوان پرتفوی تهاجمی (به انگلیسی aggressive portfolio) نیز شناخته می‌شود به معنای خرید دارایی‌هایی است که با داشتن ریسک بیشتر، پتانسیل رشد بالاتر را نیز دارند.

بسیاری از سرمایه‌گذاران که به دنبال رشد سریع هستند، به جای اینکه در شرکت‌های قدیمی و بزرگ که جای رشد کم دارند سرمایه‌گذاری کنند، به دنبال شرکت‌های جدیدی می‌گردند که پتانسیل پیشرفت بالایی در آینده‌شان وجود دارد.

سرمایه‌گذارانی که پرتفوی مستعد رشد تشکیل می‌دهند، برای کسب سود سرمایه‌گذاری در بلندمدت حاضر به تحمل نوسانات کوتاه‌مدت در دارایی‌هایشان هستند.

پرتفوی مستعد رشد برای افرادی مناسب است که سطح تحمل ریسک بالایی دارند یا افرادی که بازه سرمایه‌گذاری‌شان طولانی‌مدت است.

پرتفوی درآمدی

پرتفوی درآمدی (به انگلیسی Income Portfolio) با تمرکز بر بدست آوردن درآمد انفعالی تکرارشونده چیده می‌شود. سرمایه‌گذار برای چیدن پرتفوی درآمدی به دنبال سرمایه‌گذاری‎هایی است که سالیانه یا در بازه‌های کوتاه‌مدت سود پرداختی نقدی داشته باشد. مانند سهام شرکت‌هایی که معمولا سالیانه مبلغ بالایی از سود خود (EPS) را بصورت نقدی بین سهامداران تقسیم می‌کنند.

اشخاصی که به دنبال ایجاد پرتفوی درآمدی هستند، اغلب سرمایه‌گذاری‌هایی که سود پرداختی تکرارشوند ندارند را نادیده می‌گیرند.

این نوع سرمایه‌گذاری معمولا برای افرادی ریسک‌گریز است که هدف سرمایه‌گذاری میان‌مدت را در ذهن دارند.

پرتفوی ارزشی

پرتفوی ارزشی (به انگلیسی Value Portfolio) شامل سهامی است که با توجه به ارزش ذاتی آنها خریداری شده یا سهامی که با توجه به وضعیت کلی شرکت، در قیمت پایین‌تری از ارزش ذاتی‌شان معامله می‌شود.

سرمایه‌گذاران ارزشی این سهام که پایین‌تر از ارزش‌ واقعی‌شان معامله می‌شوند را می‌خرند و نگهداری می‌کنند تا قیمت افزایش یابد.

سرمایه‌گذارانی که به دنبال ایجاد پرتفوی ارزشی هستند به جای تمرکز روی یافتن سهام شرکت‌های پرداخت‌کننده سود نقدی، سهام شرکت‌ها را با هدف نگهداری طولانی‌‌تر و منفعت بردن از رشد بلندمدت سهم خریداری می‌کنند.

این نوع سرمایه‌گذاری برای افرادیست که تحمل پذیرش ریسک متوسط و کمی دارند و بازه‌ سرمایه‌گذاری بسیار بلندمدت است.

پرتفوی تدافعی

پرتفوی تدافعی (به انگلیسی Defensive Portfolio) به نوعی از سبد دارایی گفته می‌شود که نوسانات زیادی در بازار ندارد.

سهام شرکت‌هایی که همواره (در شرایط مختلف اقتصادی) برای محصولات آنها در بازار مصرف‌کننده و خواهان دارد، از این نوع سرمایه‌گذاری‌ها محسوب می‌شود.

همچنین دارایی‌هایی که به طور ذاتی نوسان زیادی نمی‌کنند، مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک می‌توانند جزئی از این پرتفوی باشند.

برای پرتفوی تدافعی سهامی که نوسانات کمی دارند و در هنگام ریزش و افت بازار، کمترین کاهش قیمت را تجربه می‌کنند خریداری می‎شود.

یک پرتفوی تدافعی معمولا ریسک و پاداش کمتری نسبت به سایر پرتفوی‌ها دارد. این پرتفوی برای بازه زمانی بلندمدت مناسب است، زیرا هدف این پرتفوی کسب سودهای پایین ولی مداوم و پیوسته است.

پرتفوی متعادل

پرتفوی متعادل (به انگلیسی Balanced Portfolio) متداول‌ترین نوع پرتفوی در بین سرمایه‌گذاران است. هدف این نوع پرتفوی، کاهش نوسانات است.

پرتفوی متعادل معمولا شامل سهام پرداخت‌کننده سود نقدی، سهام شرکت‌های مستعد رشد متوسط و درصد زیادی اوراق بهادار با درآمد ثابت است.

ترکیب اوراق بهادار درآمد ثابت با سهام، به سرمایه‌گذار کمک می‌کند در همه شرایط بازار ریسک را کاهش دهد.

این نوع پرتفوی نیز برای افرادی که بازه سرمایه‌گذاری میان‌مدت تا بلندمدت را دارند و به دنبال ریسک کم تا متوسط هستند مناسب است.

نکته: شما مجبور نیستید حتما یک نوع از پرتفوی‌های فوق را انتخاب کنید. پرتفویی که به خوبی تنوع‌بخشی شده می‌تواند ترکیبی از پرتفوی مستعد رشد، پرتفوی ارزشی و مثلا پرتفوی تدافعی باشد. به عبارت دیگر، انواع ذکر شده پرتفوی یک قانون مطلق نیست و صرفا تعریفی برای انواع موقعیت‌هایی است که سرمایه‌گذاران با چیدن دارایی‌ها اتخاذ می‌کنند.

آیا حتما باید یک پرتفوی داشته باشیم؟

داشتن پرتفوی به خودی‌خود یک فرایند پیچیده نیست، تخصیص مناسب دارایی‌هاست که می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. همین که یک دارایی یا مثلا سهام در سبد داشته باشید به معنای این است که یک پرتفوی دارید.

برخی افراد بطور کلی به دلیل ریسک‌گریز بودن و ترس و عدم علاقه به یادگیری مباحث مالی، ترجیح می‌دهند پول‌شان را در بانک نگهدارند. شاید تصور اینکه پول کافی ندارند باعث شده دست به تشکیل پرتفوی سرمایه‌گذاری نزنند.

با این حال، تشکیل پرتفوی مناسب و بهینه، یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش ثروت و رسیدن به اهداف مالی است.

مقایسه پرتفوی در مقایسه با سپرده بانکی

برخی افراد تصور می‌کنند سپرده‌گذاری پول در بانک نوعی سرمایه‌گذاری است. با وجودیکه پول موجود در بانک، می‌تواند بخشی از یک پرتفوی سرمایه‌‌گذاری باشد ولی گذاشتن پول در بانک به خودی‌خود یک سرمایه‌گذاری محسوب نمی‌شود.

در جدول زیر مقایسه‌ای از سپرده‌گذاری در بانک و سرمایه‌گذاری انجام داده‌ایم:

چگونه یک پرتفوی بهینه تشکیل دهیم؟

تشکیل پرتفوی بهینه به معنای ترکیبی از دارایی‌هاست که متناسب با شرایط شما باشد.

1. چه کسی پرتفوی‌تان را مدیریت می‌کند؟

ندانستن اصول و قواعد سرمایه‌گذاری و همچنین اطلاعات دیگر مانعی برای سرمایه‌گذاری برخی از افراد می‌شود. برای این افراد که ترجیح می‌دهند سرمایه‌شان را شخص دیگری مدیریت کند، راهکارهایی وجود دارد.

برخی از این راهکارها شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و شرکت‌های سبدگردانی (مدیریت دارایی) است.

خود فرد نیز می‌تواند حتی در صورت نداشتن اطلاعات بسیار زیاد، دارایی‌ها را با مشورت مشاوران سرمایه‌گذاری خریداری و نگهداری کند.

2. بازه زمانی سرمایه‌گذاری را مشخص کنید

بازه زمانی سرمایه‌گذاری، مقدار زمانی است که انتظار دارید پس از آن به پولی که سرمایه‌گذاری کرده‌اید احتیاج پیدا کنید.

مثلا اگر برای بازنشستگی سرمایه‌گذاری می‌کنید و 30 ساله هستید، این بازه زمانی حدود 30 سال خواهد بود (مگر اینکه انتظار داشته باشید زودتر بازنشسته شوید).

متخصصان معتقدند با کاهش بازه زمانی سرمایه‌گذاری، باید ریسک پرتفوی را نیز کاهش دهید. به عبارت دیگر، زمان بیشتر داشتن به معنای این است که می‌توانید ریسک بیشتری متحمل شوید.

بطور مثال اگر 20 ساله هستید و برای بازنشستگی سرمایه‌گذاری می‌کنید، به احتمال قوی یک پرتفوی مستعد رشد که بخش زیادی از آن شامل سهام و سایر دارایی‌های پرپتانسیل مانند دارایی‌های دیجیتال باشد برای شما مناسب‌تر خواهد بود.

اما با نزدیک شدن به زمان بازنشستگی، می‌توانید پرتفوی را برای تعدیل ریسک تنظیم کنید. سپس با رسیدن به بازنشستگی، پرتفوی را به پرتفوی درآمدی تغییر دهید تا با حفظ سرمایه، درآمدی تکرارشونده بدست آورید.

3. سطح تحمل ریسک‌تان را مشخص کنید

هر فرد می‌تواند میزان خاصی از ریسک را تحمل کند. برخی از افراد ممکن است ریسک سرمایه‌گذاری را هیجان‌انگیز بدانند، در حالیکه برخی دیگر به دنبال امنیت بیشتر پول‌شان هستند و نقدشوندگی سرمایه‌گذاری برایشان اولویت بالایی دارد.

سطح تحمل ریسک تاثیر بسیار زیادی روی تشکیل پرتفوی دارد.

یک سرمایه‌گذار ریسک‌گریز از دارایی‌های پرنوسان دوری می‌کند و ترجیح می‌دهد بخش زیادی از سرمایه را برای خرید اوراق درآمد ثابت و صندوق‌های کم‌ریسک اختصاص دهد.

اما یک سرمایه‌گذار با ریسک‌پذیری بالا ممکن است به دنبال سهام، بیت‌کوین و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام برود.

4. روی تنوع‌بخشی پرتفوی تمرکز کنید

تنوع‌بخشیدن به دارایی‌ها یکی از راه‌های موثر برای کاهش زیان‌هاست. با تنوع‌بخشی، اگر یکی از دارایی‌ها دچار افت قیمت و زیان شد، ارزش کل دارایی شما افت نمی‌کند.

به عبارت دیگر، سایر دارایی‌ها می‌توانند زیان احتمالی را خنثی و جبران کنند.

شما هم می‌توانید در یک دسته خاص تنوع‌بخشی کنید و هم دارایی‌هایی از دسته‌های دیگر وارد پرتفوی کنید. مثلا سهام چند شرکت مختلف را داشته باشید و املاک و برخی کالاها نیز بخشی از پرتفوی سرمایه‌گذاری شما باشد.

همچنین می‌توانید از صندوق‌های سرمایه‌گذاری دنبال‌کننده شاخص استفاده کنید. این صندوق‌ها نزدیکترین بازدهی به شاخص کل بورس را دارند و اگر بطور مثال مایل نیستید بطور مستقیم اقدام به خریداری سهام کنید، با خریداری این صندوق‌ها از پتانسیل رشد بورس بهره‌مند شوید.

5. پرتفوی را براساس نیازتان دوباره‌ بچینید

دوباره‌چینی پرتفوی یا متعادل کردن آن به معنای این است که دارایی‌ها را با هدف دست‌یابی با تخصیص اولیه‌ای که در نظر داشتید افزایش یا کاهش دهید.

برخی از دارایی‌های پرتفوی‌تان سریعتر از سایر موارد حرکت می‌کنند و به همین خاطر درصد تخصیص آنها در پرتفوی نسبت به سابق افزایش پیدا می‌کند. این موضوع می‌تواند توازن و تعادل پرتفوی را بر هم بزند.

برای حفظ درصد مناسب هر دارایی‌ در پرتفوی، باید مقداری از آن دارایی که رشد داشته را بفروشید و از مبلغ حاصل شده برای خرید سایر دارایی‌های پرتفوی استفاده کنید.

از طرف دیگر، ممکن است با مشاهده عدم بازدهی مناسب یک دارایی در بازه زمان طولانی‌مدت، تصمیم بگیرید مقدار آنرا کم کنید و به دارایی پرپتانسیل اضافه کنید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

نکات مهم برای تشکیل سبد بورسی

سرمایه گذاری در بازار بورس و سهام نیازمند داشتن برنامه‌ریزی و کسب تجربه است. تنها داشتن سرمایه و اقدام به خرید و فروش برای کسب سود در این بازار کافی نیست.

نکات مهم برای تشکیل سبد بورسی

یکی از مهم‌ترین مهارت هایی که یک سرمایه‌گذار موفق و آگاه باید به آن مسلط باشد ، مهارت تشکیل و یا ایجاد سبد دارایی و سبد بورسی است ؛ شما به عنوان یک سرمایه‌گذار در هر بازاری که فعالیت می‌کنید ، موظف به تشکیل سبد و مدیریت ریسک دارایی خود هستید ؛ عدم رعایت این نکته و استراتژی در بازار سرمایه ریسک معاملات شما را به شدت بالا می‌برد و ممکن است آسیب جبران‌ناپذیری به سرمایه و دارایی شما بزند .

سرمایه گذاری در بازار بورس و سهام نیازمند داشتن برنامه‌ریزی و کسب تجربه است. تنها داشتن سرمایه و اقدام به خرید و فروش برای کسب سود در این بازار کافی نیست. یکی از قدم‌های ابتدایی برای فعالیت در بورس،‌ تشکیل سبد سهام متناسب با میزان ریسک‌ پذیری اشخاص است. سبد سهام روشی برای کنترل و کاهش ریسک ‌های بازار بورس و مدیریت دارایی ها است.

سبد سهام ( پرتفوی) چیست:

همان‌طور که از نام آن مشخص است، سبد سهام یا پرتفوی ترکیبی از سهم‌های مختلفی است که یک سرمایه گذار آن‌ها را خریداری کرده و جزو دارایی های وی به شمار می‌آیند.

سبد سهام (پرتفوی) می‌تواند براساس اهداف، انتظارات و میزان ریسک ‌پذیری هر فرد متفاوت باشد. حتماً بارها جمله معروف، همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید را شنیده‌اید. این ضرب‌المثل قدیمی نشان‌دهنده آن است که به دلیل وجود ریسک‌ های مختلف و برای جلوگیری از زیان بیشتر، باید گزینه‌های مختلفی برای سرمایه گذاری داشته باشید.

با توجه به ماهیت نوسانی و ریسکی بازار سرمایه، برای کاهش ریسک سرمایه گذاری و کاهش زیان در زمان بحران و افت قیمت سهام، لازم است سهام شرکت‌های مختلفی را در سبد دارایی خود قرار دهید.

البته تشکیل سبد سهام با توجه به عوامل تأثیرگذار بر سبد دارایی ها، برای هر فرد می‌تواند متفاوت و پیچیده باشد؛ بنابراین افراد ابتدا باید اهداف و انتظارات خود را مشخص کنند، سپس با در نظر گرفتن استراتژی‌های معاملاتی، پرتفوی خود را به صورت بهینه تشکیل دهند. پرتفوی سهام می‌تواند در طول زمان تغییر کند و افراد می‌توانند براساس انتظارات خود، سبد سهامشان را تغییر دهند.

تنوع بخشی یکی از روش‌های متداول برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک محسوب می‌شود.ریسک غیر سیستماتیک از تاثیرات رویدادهایی ناشی می‌شود که به طبیعت یک شرکت یا گروه خاصی از شرکت‌ها مرتبط بوده و لزوما کل شرکت ها و یا کل بازار را مستقیما تحت تاثیر خود قرار نمی‌دهد.

برای نمونه، یک تصمیم دولت ممکن است هزینه‌های یک صنعت خاص را افزایش دهد و در نتیجه قیمت سهام شرکت‌های آن صنعت کاهش یابد؛ و یا مدیریت ضعیف یک شرکت در توسعه بازار ممکن است سبب تضعیف موقعیت آن شرکت در برابر رقبا شده و سودآوری شرکت را نسبت به بقیه کاهش دهد و همین موضوع به افت قیمت سهم آن شرکت بی انجامد. اما هر یک از این رویدادها به طور مستقیم بر بازده سهام شرکت های مرتبط اثر می گذارد و نه کل بازار.

سبد سهام پر ریسک:

این نوع سرمایه‌گذاری، شامل سهامی با ریسک و بازدهی بالا است که معمولاً عدد ضریب بتای بزرگتری نیز دارند؛ بنابراین در این‌گونه سبدها، سهام پر نوسان بازار به منظور سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شوند. مثلاً اگر ضریب بتای یک سهم ۲ است، پس انتظار می‌رود که ۲ برابر میانگین حرکات بازار، تحرک قیمتی داشته باشد. معمولاً شرکت‌هایی که در مراحل اولیه رشد خود بوده و بازار محصولات منحصر به فردی دارند، در این دسته قرار می‌گیرند.

سرمایه‌گذاری در این سهام، غالباً توسط افراد خاصی انجام می‌شود که ریسک ناشناخته بودن و نوپایی کسب و کار شرکت‌ها را بپذیرند. به عنوان یک سرمایه‌گذار خطرپذیر، باید به دنبال شرکت‌هایی باشید که ضریب رشد درآمد بالایی داشته و هنوز موردتوجه بازار قرار نگرفته‌اند. به‌طور مثال طی سال‌های اخیر تعداد زیادی از سهام تکنولوژی و فناوری چنین شرایطی را تجربه نموده‌اند؛

اما باید توجه داشت که ممکن است در هر گروهی از صنایع چنین سهامی وجود داشته باشند. از مهم‌ترین موارد حین تشکیل سبد سهام، مدیریت ریسک است. شما باید همواره در راستای کاهش ضرر و محافظت از سودهایتان گام بردارید.

سبد سهام کم ریسک:

در این روش، سهامی برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شوند که عموماً ضریب بتای بالایی نداشته و نوسانات قیمتی معمولی دارند. گونه‌ای از سهام به نام سهام چرخه‌ای وجود دارند که عموماً تحت تاثیر متغیرها و چرخه‌های کلان اقتصادی هستند. به‌طور مثال در زمان رکود اقتصادی، شرکت‌های تولیدکننده کالاهای اساسی و خدمات مربوط به زندگی روزمره مردم، نسبت به شرکت‌های ارائه‌دهنده محصولات و خدمات لوکس، عملکرد بهتری دارند.

این بدان معنی است و باوجود وضعیت بحرانی اقتصاد، شرکت‌هایی که مایحتاج ضروری زندگی را فراهم می‌سازند، همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد. برای یافتن لیست این سهام کافی است ر زندگی شخصی خود موارد ضروری را بررسی کرده و شرکت‌های ارائه‌دهنده آن‌ها را در اینترنت جستجو کنید. مزیت سرمایه‌گذاری در سهام کالاها و خدمات ضروری این است که حاشیه امنیت بیشتری در بحران‌ها و رکودهای اقتصادی دارند.

کافی است چنددقیقه‌ای اخبار اقتصادی را تماشا کنید، همواره مدیران سرمایه‌گذاری را می‌بینید که در مورد مسائل مختلف ازجمله (دارو، مسائل نظامی و حتی تنباکو) هم اظهار نظر می‌کنند. این‌ها درواقع مدیران سبدگردانی هستند که بر اساس چرخه‌های تجاری اقدام به سرمایه‌گذاری نموده و بر اساس مرحله‌ای که فکر می‌کنند چرخه تجاری در حال حاضر در آن قرار دارد، اقدام به پیش‌بینی آینده می‌نمایند.

به خاطر داشته باشید که شرکت‌های کالا و خدمات ضروری، علاوه بر اینکه همیشه تقاضای کافی برای محصولاتشان دارند، برخی از آن‌ها سود نقدی سالانه نیز به سرمایه‌گذارانشان اختصاص می‌دهند. سبد سهام کم‌خطر، بیشتر برای سرمایه‌گذاران ریسک گریز مناسب است.

سبد سهام هم وزن:

در شکل چیدمان سبد سهام هم وزن، سهم های مختلف را به شکلی انتخاب می کنیم که همگی آن ها فارغ از ارزش بازار و تفاوت ها، دارای وزن یکسان در سبد باشند. به این شکل سهام A و سهام B دارای وزن یکسان در سبد چینی بوده و فارغ از میزان ارزش بازار خود، با ضریب حجمی یکسان انتخاب و خریداری می شوند.

بطور مثال شما صد میلیون تومان پول وارد بورس کرده اید. این صد میلیون را تقسیم به ۴ قسمت کرده و با هریک سهم میخرید. پس در نهایت شما ۴ سهم خریده اید و از هر سهمی ۲۵ میلیون تومان در پرتفو خود دارید.

صندوق های قابل معامله:

در کنار سبدی از سهام شرکت‌های برتر، می‌توانید نسبت به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل‌معامله یا همان ETFها هم اقدام کنید. صندوق‌های ETF نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند؛ یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق‌های ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید.

با خرید واحدهایETF، پول خود را در صندوقی سرمایه‌گذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار سود کسب کند. لازم است بدانید صندوق‌های قابل معامله گستره‌ای‌ پهناور از طبقات دارایی مختلف را پوشش می‌دهند که می‌توانند ابزاری مناسب برای به نتیجه رسیدن سبد اوراق بهادار شما باشد.

بررسی وضعیت اقتصاد جهان و کشور:

تحلیلگران بنیادی همواره با پیگیری اخبار، اطلاعات و اتفاقات در سطح بین‌المللی و سطح کشور به‌طور بنیادی، صنایع، شرکت‌ها و سهام آن‌ها را بررسی می‌کنند. تغییرات قیمت کالاها و محصولات در جهان و کشور می‌تواند بر قیمت سهام شرکت‌ها تأثیرگذار باشد.

این مورد در خصوص کالاهایی مانند نفت و فلزات اساسی، بیشتر خود را نشان می‌دهد و کوچک‌ترین تغییر قیمتی در سطح جهانی می‌تواند بر سهام شرکت‌های داخلی تأثیرگذار باشد. همچنین وضعیت اقتصادی داخل کشور، رخدادهای سیاسی و اقتصادی مانند تغییر نرخ ارز، نرخ بهره و تصمیمات دولت، بر قیمت سهام شرکت‌های بورسی تأثیرگذار است؛ بنابراین برای تشکیل یک سبد سهام بهینه، توجه به بازارهای جهانی و داخلی اهمیت بالایی دارد.

بررسی صنایع و شرکت‌ها:

صنایعی مختلفی در بازار بورس در حال فعالیت هستند. اینکه هر صنعتی در چه وضعیتی قرار دارد و شرایط آینده چه خواهد شد، بسیار اهمیت دارد. برای تشکیل سبد سهام باید این شرایط را بررسی کنیم و از میان نمادهای فعال در هر صنعت و براساس نوع سبدی که تشکیل می‌دهیم، شرکت‌ها را انتخاب کنیم.

برای انتخاب سهام باید علاوه بر بررسی وضعیت صنعت و صورت‌های مالی شرکت مورد نظر، روند قیمت آن‌ها را با انجام تجزیه و تحلیل‌هایی مانند تحلیل بنیادی و تکنیکال پیش‌بینی نمود.

بررسی وضعیت و عملکرد سبد سهام:

پس از انجام تحلیل‌ها و بررسی‌های مختلف برای انتخاب سهام، باید همواره وضعیت عملکردی و سود و زیان آن‌ها را به صورت دوره‌ای نیز مورد بررسی قرار داد. استراتژی‌های معاملاتی مختلفی وجود دارد که برای نگهداری یا کم و زیاد کردن حجم سهام مناسب هستند.

به‌طور کلی می‌توان درصدهای مشخصی از سبد را به سهام پرریسک، با ریسک متوسط و کم ریسک اختصاص داد تا تعادل در سبد حفظ شود. همچنین می‌توان از هر صنعتی تعدادی سهم را برگزید و با متنوع‌سازی پرتفوی، روندهای نزولی و صعودی با هم خنثی شوند.

هرآنچه از سبد سهام نمی‌دانید

سبد سهام یا پرتفو، مجموعه اوراق بهاداری است که یک سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری آن‌ها را خریداری می‌کند.

ایجاد سبدی از سهام در بازار بورس ، تنوع دارایی‌ها را بیشتر و در نتیجه ریسک سرمایه‌گذاری را کمتر می‌کند اما بهترین روش‌های تشکیل سبد سهام چیست؟ چگونه بهترین ترکیب برای سبد سهام خود را بیابیم؟

انواع روش‌های تشکیل سبد سهام

انتخاب نوع سبد سرمایه‌گذاری به اهداف و میزان ریسک‌پذیری شما بستگی دارد. با این حال، معمولا چند توصیه کلی در این زمینه مطرح می‌شود. یک پرتفوی بورسی باید سهم‌هایی از انواع گروه‌های مختلف فعال در بورس را شامل شود. این سهم‌ها در بنیاد با یکدیگر تفاوت بسیاری خواهند داشت. سرمایه‌گذاری روی یک سهم یا یک صنعت کار پرریسک و نادرستی است. پرتفوی مناسب و ایجاد سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری پربازده شامل همه گروه‌های بورسی می‌شود؛ خصوصا گروه‌هایی که در خلاف یکدیگر حرکت می‌کنند.

یک پرتفوی بورسی بهتر است علاوه بر سهام شرکت‌های بزرگ، سهام شرکت‌های کوچک را شامل شود. فراموش نکنید که تمامی این کارها برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری شما است.

تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری روشی برای مدیریت ریسک است که از ترکیب ابزارهای مختلف سرمایه‌گذاری بهترین بازدهی را به سرمایه‌گذار هدیه می‌کند. استفاده از ابزارهای مختلف سرمایه‌گذاری برای حداقل‌سازی تاثیر ابزاری خاص بر عملکرد کل پرتفو است. ابزار سرمایه‌گذاری در بورس تنها خرید مستقیم سهام شرکت‌ها نیست. خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز ریسک سرمایه‌گذاری شما را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد.

تشکیل سبدی از سهام شرکت‌های مختلف بسیار مفید است اما توجه کنید که ایجاد تنوع بیش از حد، نتیجه عکس دارد. به عبارت دیگر تنوع بیش از حد پرتفوی شما می‌تواند نتیجه منفی روی بازدهی سرمایه‌گذاری‌تان داشته باشد. اما سبد سهام را چگونه بچینیم؟

همانطور که می‌دانید در بورس تلاش هر سرمایه‌گذار در جهت کاهش ریسک و افزایش بازده سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذار موفق باید بتواند با استفاده از تشکیل سبد سهام، ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را کاهش‌ دهد. به این ترتیب اگر یکی از معاملات منجر به ضرر شود، ضرر آن سهم با سود سهم دیگر جبران می‌شود. در مجموع برآیند سرمایه‌گذاری مثبت و مانع از کاهش ارزش دارایی فرد می‌شود.

در ادامه انواع روش‌های تشکیل سبد سهام را معرفی می‌کنیم:

سبد سهام پرخطر یا تهاجمی

سرمایه‌گذار در سبد پرخطر ایجاد سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری سهامی با ریسک و انتظار بازدهی بالا را قرار می‌دهد. بنابراین در این‌ نوع سبد سهام، سهام پر نوسان بازار و سهام شرکت‌هایی که در شروع رشد قیمتی خود هستند و بازار محصول خاصی دارند، قرار می‌گیرند. گفتنی است که سهام شرکت‌های نوظهور، باید توسط افرادی خریداری شود که می‌توانند ریسک تازه تاسیس بودن و عدم دسترسی اطلاعات بورسی شرکت‌ را بپذیرند.

سرمایه‌گذار باید برای تشکیل سبد سهام پرخطر، به دنبال شرکت‌هایی با ضریب رشد درآمد بالا باشد؛ شرکت‌هایی که هنوز مورد توجه اهالی بازار قرار نگرفته‌اند. انتخاب سهام مناسب برای این نوع سبد سرمایه‌گذاری بسیار مهم است اما مهم‌تر از آن توجه به روش‌های مدیریت ریسک سبد سهام است. میزان ریسک‌پذیری هر فرد متفاوت است و در نهایت، هر فرد با هر درجه از ریسک‌پذیری، باید جوانب احتیاط را رعایت کند. مسلما تمام سرمایه‌گذاران در راستای کاهش ضرر و افزایش و محافظت از سودهای خود قدم بر می‌دارند.

سبد تهاجمی دارای ریسک بالا و در کنار آن بازدهیمورد انتظار بسیار بالا است؛ بنابراین سرمایه‌گذارانی که به دنبال سودهای بسیار زیاد هستند، این نوع سبد سهام را تشکیل می‌دهند. آن‌ها سهام شرکت‌هایی با ریسک بالا را انتخاب می‌کنند و درصد زیادی از پرتفوی خود را به این نوع از سهام اختصاص می‌دهند. این افراد در عین حال که سود زیادی کسب می‌کنند، در صورت اصلاح بازار نیز زیان زیادی به سرمایه‌شان وارد می‌شود.

بیشتر بخوانید:

سبد سهام کم‌خطر یا دفاعی

در این روش همانطور که از نام آن پیدا است، سهامی با میزان ریسک کمتر برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شود. این دسته از سهام معمولا ضریب بتای پایینی دارند و نوسان قیمتی شدید ندارند. محصولات تولیدی بعضی از این شرکت‌ها، کالاهای اساسی و خدمات روزمره زندگی مردم هستند.

در صورت انتخاب سهام این دسته از شرکت‌ها، حتی در زمان بحران‌ و رکود اقتصادی، امنیت سرمایه‌گذاری بیشتری خواهید داشت. بعضی از شرکت‌های این دسته، به دلیل فروش مناسب محصولات، سود نقدی مناسبی به سرمایه‌گذاران اختصاص می‌دهند. این موضوع نیز ریسک سبد سرمایه‌گذاری را کمتر می‌کند.

بنابراین سبد دفاعی در کنار ریسک کمتر، بازدهی کمتری را نصیب سرمایه‌گذاران خود خواهد کرد اما در شرایط مختلف بازار، معمولا خوب عمل می‌کند.

سبد سهام مبتنی بر سود سهام یا درآمدی

در این نوع سبد سهام، شرکت‌های موجود ریسک قابل کنترل‌تری از سبد سهام کم‌خطر و بازدهی بالاتری نسبت به آن‌ دارند. بنابراین سهام شرکت‌هایی که سود سالانه پرداخت می‌کنند و درصد بیشتری از سود خود را به سهامداران اختصاص می‌دهند، از گزینه‌های اصلی موجود در سبد درآمدی است.

سبد سهام درآمدی از شرایط اقتصادی تبعیت می‌کند. در نهایت سبد سهام درآمدی، ریسک کمتر و بازدهی کم و تقریبا ثابتی در طول زمان دارد. این سبد برای کسانی که می‌خواهند در کنار سرمایه‌گذاری، درآمد خود را نیز افزایش دهند گزینه مناسبی خواهد بود.

سبد سهام ترکیبی

با تشکیل سبد ترکیبی علاوه بر سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه، اوراق قرضه، املاک و. باید توسط سرمایه‌گذار انتخاب‌ شود. در حقیقت دارایی‌های موجود در سبد ترکیبی انعطاف‌پذیری بالایی دارد.

اصل اساسی در تشکیل سبد ترکیبی انتخاب دارایی و سهامی است که با یکدیگر همبستگی منفی داشته باشند. این اصل باعث برآیند مثبت بازده سبد، حتی در زمان منفی بودن بازده یک سهم یا یک دارایی می‌شود.

سبد ترکیبی را معمولا با ترکیب نسبت معینی از سهام و اوراق قرضه تشکیل می‌دهند. سرمایه‌گذاری در دسته‌های مختلفی از دارایی‌ها تنوع در سبد را افزایش و ریسک را تا حد زیادی پوشش می‌دهد.

سخن آخر

سبد سهام باید متناسب با روحیات سرمایه‌گذار باشد؛ یعنی هر فرد باید قبل از اقدام به سرمایه‌گذاری ویژگی‌های شخصیتی و اهداف خود را بشناسد و میزان ریسک‌پذیری خود را بسنجد. در مرحله بعد لازم است انواع روش‌های تشکیل سبد سهام را بشناسد و در نهایت، استراتژی مناسب خود را انتخاب کند. تک سهم شدن یا تنوع دادن بیش از حد به سبد سهام، از جمله عواملی است که موجب ایجاد ریسک یا کاهش بازده سرمایه‌گذاری می‌شود.

بهترین روش تشکیل سبد سهام کدام است؟ آموزش صفر تا صدی

ریشه کلمه‌ی پورتفولیو در کلمه‌ی لاتین portafoglio نهفته و معنی آن “پوشه‌ای برای حمل کاغذهای جدا از هم” یا همان پرونده است. این کلمه مرکب از دو کلمه‌‌ی دیگر است: porta به معنای “حمل کردن” و foglio به معنای “ورق، برگه”. معادل این کلمه در انگلیسی (portable folio)، به معنی برگه‌ها و مدارک قابل‌حمل در یک پرونده است.

معنای کلمه‌ی پورتفو یا پورتفولیو (portfolio)

تشکیل سبد سهامی یا پورتفولیو مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌های مالی مانند سهام، اوراق قرضه، کالاها، وجه نقد و معادل‌های نقدی از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری سرمایه ثابت و صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF)ها است. عموم مردم بر این باورند که سهام، اوراق قرضه و پول نقد هسته‌ی مرکزی یک سبد سرمایه را تشکیل می‌دهند. فلسفه‌ی تشکیل پورتفولیو همان ایده‌ی قدیمی “نچیدن همه‌ی تخم‌مرغ‌ها در یک سبد” بوده است، بدین معنا که برای پوشش ریسک یک سرمایه‌گذاری توسط سرمایه‌گذاری‌های دیگر باید سرمایه را در موضوعات و مکان‌های گوناگون توزیع نمود پس تنوع دارایی در پورتفو مفهوم پایه‌ای است.

از مهم‌ترین مباحث مرتبط با موضوع پورتفو، اقلام تشکیل‌دهنده و انواع آن، نحوه‌ی چیدمان پورتفو و عوامل تأثیرگذار بر تخصیص سرمایه به هر یک از اقلام آن، بحث ریسک و تحمل ریسک مشتری و مدیریت پورتفو است. در این مقاله قصد داریم به انواع رویکردهای موجود در چیدمان پورتفو و ریسک موجود در هر نوع بپردازیم. برای مطالعه‌ی بیشتر در موضوعات دیگر نیز می‌توانید به مقاله‌ی “ مدیریت پورتفو ” و “ انواع ریسک سرمایه‌گذاری ” در سایت آکادمی دانایان مراجعه نمایید.

لزوم تشکیل پورتفو و بهتری روش تشکیل سبد سهامی

وقتی از پورتفولیو برای مقاصد سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنید، انتظار دارید که سهام، اوراق قرضه یا هر دارایی مالی دیگر بازدهی داشته باشد و برای شما کسب سود کند یا ارزش آن در طول زمان افزایش یابد. سرمایه‌گذاری در قالب پرتفوی ممکن است استراتژیک باشد یعنی دارایی‌های مالی را به‌قصد نگهداری آن دارایی‌ها برای مدت طولانی خریداری می‌کنید. یا تاکتیکی باشد یعنی سرمایه‌گذاری فعالانه در جایی که دارایی را به امید دستیابی به سود کوتاه‌مدت خریدوفروش می‌نمایید. اکثر متخصصان موافق‌اند که اگرچه در برابر ضرر تضمینی وجود ندارد، اما تنوع‌بخشی جزء کلیدی برای دستیابی به اهداف بلندمدت مالی و درعین‌حال به‌حداقل‌رساندن ریسک است. حال بسته به اینکه به هر یک از اقلام موجود در پورتفو چه وزنی (درصدی) ایجاد سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری تخصیص دهیم، انواع مختلفی از پورتفو را خواهیم ساخت.

انواع پورتفولیو در تشکیل بهترین سبد سهامی

به تعداد سرمایه‌گذاران و مدیران پول می‌تواند انواع مختلف سبد و استراتژی پرتفوی یا تشکیل سبد سهامی وجود داشته باشد. همچنین هر شخص ممکن است چندین پورتفولیو داشته باشد که محتوای هر یک از آنها استراتژی یا سناریوی سرمایه‌گذاری متفاوتی را منعکس کند، استراتژی‌هایی که برای نیازهای متفاوتی است.

تخصیص پرتفوی در تصویر نمونه‌ای از سرمایه‌گذاری محتاطانه (با تحمل ریسک پایین) است. به‌طورکلی، یک استراتژی محافظه‌کارانه (conservative strategy) سعی می‌کند با سرمایه‌گذاری عمده در اوراق بهادار با درآمد ثابت که ریسک پایینی دارد، از ارزش پرتفوی محافظت کند. در این مثال، می‌بینید که 50٪ سرمایه در این پورتفو به اوراق قرضه اختصاص داده شده است که ممکن است شامل سرمایه‌گذاری در شرکت‌های درجه یک و اوراق قرضه دولتی مثلاً اوراق قرضه‌ی شهرداری‌ها باشد. 20 درصد سهام می‌تواند شامل سهام شرکت‌های بسیار بزرگ، خوشنام و باسابقه‌ی طولانی در عملکرد مالی خوب باشد و 30 درصد باقیمانده، سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت مثل وجه نقد، گواهی سپرده و حساب‌های پس‌انداز با بازده بالا باشد.

نمونه ای از یک سبد محافظه‌کارانه

چند نکته در مورد تشکیل سبد سهامی

در تشکیل سبد سهامی حتما برخی از مفاهیم مانند مدیریت ریسک، بازه‌ی زمانی مورد نظر برای سرمایه‌گذاری، توجه به وضعیت بنیادی و صورت‌های مالی شرکت باید در نظر گرفته شود و با توجه به همه‌ی موارد مطرح شده، اقدام به تشکیل سبد سرمایه‌گذاری شود.

تشکیل سبد سهام ترکیبی (Hybrid Portfolio)

رویکرد پورتفولیوی ترکیبی، تنوع سبد را در بین طبقات مختلف دارایی ایجاد می‌کند. به‌طورکلی، یک سبد ترکیبی مستلزم داشتن نسبت‌های نسبتاً ثابتی از سهام، اوراق قرضه و سرمایه‌گذاری‌های جایگزین (کالاها، املاک و مستغلات ، حتی آثار هنری، فرهنگی و تاریخی) است. این مفید‌ترین حالت است، زیرا از نظر تاریخی، سهام، اوراق قرضه و جایگزین‌ها همبستگی کمتری با یکدیگر داشته‌اند، بدین ترتیب اصل تنوع‌بخشی (diversification) و پوشش ریسک صورت می‌گیرد.

تشکیل سبد سهام تهاجمی متمرکز بر سهام (Aggressive, Equities-Focused Portfolio)

دارایی‌های زیربنایی در یک پرتفوی تهاجمی عموماً ریسک‌های بزرگی را در جستجوی کسب سودهای عالی متحمل می‌شوند. طرفداران سرمایه گذاری تهاجمی به دنبال شرکت‌هایی هستند که در مراحل اولیه رشد خود هستند و ارزش پیشنهادی منحصربه‌فردی دارند. بسیاری از آنها هنوز برند معروفی نیستند، اما پتانسیل رشد چشمگیری در آینده دارند همچون استارتاپ‌ها و پروژه‌های جسورانه .

تشکیل سبد سرمایه‌گذاری دفاعی متمرکز بر سهام (Defensive, Equities-Focused Portfolio)

پورتفولیویی که تدافعی است، تمایل دارد روی سهام شرکت‌هایی تمرکز کند که تولیدکننده‌ی کالاهای مصرفی‌اند، کالاهایی که در برابر رکود نفوذناپذیر هستند و همیشه مورد درخواست جوامع خواهند بود. سهام تدافعی هم در زمان‌های رکود و هم در زمان‌های رونق بازار، خوب عمل می‌کند. مهم نیست که شرایط اقتصادی در یک دوره‌ی معین چقدر بد باشد، شرکت‌هایی که محصولاتی را تولید می‌کنند که برای زندگی روزمره ضروری هستند، همیشه زنده خواهند ماند.

تشکیل سبد سهام متمرکز بر درآمد (Income-Focused, Equities Portfolio)

این نوع پورتفولیو متشکل از انواع سهامی است که از طریق پرداخت سود سهام (سود تقسیمی) یا انواع دیگر توزیع عواید بین سهام‌داران، موجب کسب درآمد برای سهام‌داران می‌شود. برخی از سهام موجود در سبد درآمدی ممکن است از همان نوع سهام موجود در سبد دفاعی باشند، اما تفاوت در رویکرد مدیر پورتفو است که در اینجا آنها را عمدتاً به دلیل بازدهی بالا و درآمدزایی‌شان انتخاب می‌نماید. تشکیل یک سبد سهامی متمرکز بر درآمد باید جریان نقدی مثبت (positive cash flow) ایجاد کند. خرید سهام تراست‌های سرمایه‌گذار در املاک و مستغلات (REIT) نمونه‌هایی از این نوع سرمایه‌گذاری‌های درآمدزا هستند زیرا این تراست‌ها مالک املاک و مستغلات درآمدزا در طیف وسیعی از بخش‌های دارایی هستند.

تشکیل سبد سرمایه‌گذاری جسورانه و متمرکز بر سهام (Speculative, Equities-Focused Portfolio)

این نوع پورتفو مناسب سرمایه‌گذارانی است که سطح بالایی از تحمل ریسک را دارند. سهم‌های جسورانه می‌تواند شامل عرضه‌های عمومی اولیه (IPO) یا سهامی شرکت‌هایی است که شایع شده پتانسیل رشد بالایی خواهند داشت. سهام شرکت‌های فناوری اطلاعات یا مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی که در فرایند توسعه‌ی یک محصول جدید قرار دارند نیز در این دسته قرار می‌گیرند.

بهترین روش تشکیل سبد سهام در بورس ایران

تشکیل سبد سهام ریزه‌ کاری‌های بسیاری دارد و بسیار وابسته به مشخصات فردی و شرایط شما دارد. برای مثال تشکیل سبد سهام برای یک فعال حرفه‌ای بازار بسیار متفاوت از تشکیل سبد سهام یک سرمایه‌گذار تازه کار است. مخاطب این مقاله افرادی هستند که اطلاعات عمیقی پیرامون سرمایه‌گذاری ندارند، بنابراین یک توصیه‌ی فراگیر برای آن‌ها دارید و آن هم تشکیل سبد متنوعی از سهام است.

برای مثال اگر قصد تشکیل سبد سرمایه‌گذاری را دارید تمام دارایی خود را به یک یا چند سهم محدود اختصاص ندهید. سعی کنید از صنایع پیش‌رو و اثرگذار بر بازار سرمایه مانند صنعت فولاد، پتروشیمی، بانکی و پالایشی سهامی را که نسبت قیمت به سود خالص کمتری دارند برای سبد سرمایه‌گذاری خود انتخاب کنید. هرچند که این پیشنهادها هم صرفاً چارچوب کلی را به شما ارائه می‌دهد و تشکیل سبد سهام امری تخصصی است و باید به متخصصان این امر سپرده شود. از این رو برای افرادی که کار اصلی آن‌ها سرمایه‌گذاری در بورس نیست پیشنهاد می‌شود صندوق‌های سرمایه‌گذاری را انتخاب کنند.

سخن پایانی آکادمی دانایان در رابطه با تشکیل سبد سهامی

در چینش سبد سرمایه چه در جایگاه یک فرد، چه در جایگاه مدیریت پورتفو لازم است دو نکته‌ی اساسی را مد نظر داشته باشید: 1) میزان تحمل ریسک و 2) مدت‌زمان موردنظر برای هر سرمایه‌گذاری

همان‌طور که گفتیم در چینش و توزیع سهام در یک پورتفو عامل تعیین‌کننده میزان تحمل ریسک (Risk Tolerance) صاحبان سرمایه است، پس تشخیص میزان ریسک سرمایه‌گذاری به طور قابل‌توجهی بر محتوای پرتفوی تأثیرگذار است. بر همین اساس سرمایه‌گذاران با میزان تحمل ریسک بالا لازم است به‌جای سهم‌هایی که در طولانی‌مدت رشد می‌کنند، در پورتفوی خود از موقعیت سهم‌هایی استفاده کنند که رشد سریع و تهاجمی دارند، مثلاً اوراق قرضه با بازده بالا یا فرصت‌های سرمایه‌گذاری در املاک، سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی و … . در رویکردی کلی، یک سرمایه‌گذار باید قرارگرفتن در معرض سهام یا طبقاتی از دارایی را که تحمل نوسانات آنها را ندارد، به حداقل برساند.

نکته‌ی دوم تأثیر افق زمانی (Time Horizon) بر چینش پورتفولیو و تخصیص سرمایه است. مشابه موضوع تحمل ریسک، سرمایه‌گذاران باید در هنگام چینش یک سبد سرمایه‌گذاری، مدت‌زمان سرمایه‌گذاری را نیز ایجاد سبد یا پرتفوی سرمایه گذاری در نظر داشته باشند و با نزدیک شدن به تاریخ هدف، به سمت تخصیص دارایی به موارد محافظه‌کارانه و دارایی‌ها یا سهم‌های سریع نقدشونده حرکت کنند تا از سود پرتفوی تا آن نقطه، محافظت کنند.

برای مثال، سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید که در حال پس‌انداز برای دوران بازنشستگی است و قصد دارد تا پنج سال دیگر بازار کار را ترک کند. حتی اگر این سرمایه‌گذار از تحمل ریسک بالایی برای سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق بهادار پرریسک‌تر برخوردار باشد، لازم است بخش بزرگ‌تر پرتفوی خود را در دارایی‌های محافظه‌کارانه‌تر مانند اوراق قرضه و گواهی‌های سپرده نقدی (مشابه پول نقد) سرمایه‌گذاری کند تا به محافظت از آنچه در طول عمر کاری خود پس‌انداز نموده کمک کند. برعکس، فردی که تازه‌وارد بازار کار شده ممکن است بخواهد کل سبد سرمایه‌ی خود را در سهام سرمایه‌گذاری کند، زیرا چندین دهه برای سرمایه‌گذاری فرصت دارد و می‌تواند نوسانات کوتاه‌مدت بازار را برای کسب سود در بلندمدت تحمل نماید.