بورس به دنبال «کف قیمت»
بورس تهران در دو سال گذشته، دو روند کاملاً متفاوت را طی کرده است: از اوایل پاییز ۱۳۹۱ تا انتهای پاییز ۱۳۹۲ بورس در مسیر صعودی افتاد و در کمتر از یک سال، میزان شاخص کل بازار بورس تهران از حدود ۲۶ هزار واحد به حدود ۸۹ هزار واحد افزایش یافت
بورس تهران در دو سال گذشته، دو روند کاملاً متفاوت را طی کرده است: از اوایل پاییز 1391 تا انتهای پاییز 1392 بورس در مسیر صعودی افتاد و در کمتر از یک سال، میزان شاخص کل بازار بورس تهران از حدود 26 هزار واحد به حدود 89 هزار واحد افزایش یافت. دوره دوم طیشده از سوی شاخص بورس، با زمستان سال گذشته آغاز شد و بهار سال جاری نیز نتوانست یخ بورس را آب کند. در این شش ماه، شاخص کل بورس تهران از حدود 89 هزار واحد به حوالی 82 هزار واحد کاسته شده است. به این ترتیب، در 21 ماه گذشته بورس تهران دو رفتار کاملاً غیرمعمول را از خود به نمایش گذاشته است: ابتدا، یک دوره رونق سریع با رشدی در حدود 240 درصد در 15 ماه و سپس، یک دوره افول سریع، با کاهشی تقریباً 20درصدی طی شش ماه. اما چه چیزی موجب بروز این رفتارهای نوسانی از سوی نمادهای حاکم بر مهمترین بازار مالی ایران شده است؟
سال 1392، سالی بود که اقتصاد ایران دومین رشد منفی را تجربه میکرد و به گواه آمارهای رسمی، از ابتدای شروع رشد منفی در سال 1391 تا پایان این سال، اقتصاد کشور نزدیک به 10 درصد طی دو سال کوچکتر شده بود. اما شگفت آنکه هر چه این رکود به عمق خود نزدیکتر میشد، مهمترین شاخص از مهمترین بازار مالی کشور، رکوردهای بالاتری را جابهجا میکرد. به طوری که برخی امیدوارانه پیشبینی میکردند شاخصی که تا پایان پاییز 1392 به آستانه 90 هزار واحد رسیده بود، رکورد 100 هزار واحد را نیز پشت سر بگذارد. همزمانی رونق بورس با رکود در سالهای 1391 و 1392 یک روی دیگر نیز دارد: از زمستان سال گذشته که گفته میشد اقتصاد وارد دوره خروج از رکود با نزدیک شدن نرخهای منفی رشد به حدود صفر درصد شده است، بورس تهران وارد دوره نزولی خود شد. بنابراین بیراه نیست اگر گفته شود رفتار بورس تهران در سالهای گذشته، کاملاً ناهمسو با روند کلی تولید در کشور بوده است. در این نگاه، میتوان رفتار بازار ارز را نیز در کنار بازار بورس در این دوره مورد بررسی قرار داد. در مهرماه سال 1391 که دوره اول یعنی مسیر صعودی بورس آغاز شد، متوسط قیمت دلار در بازار آزاد کشور معادل 3135 تومان بود که در ماههای اخیر نیز، قیمت در بازار در همین حوالی قرار داشته است. با توجه به این موضوع، میتوان گفت برخی از سرمایهها که از سال 1387 با ظهور نشانههای رکود، خانه به خانه به دنبال مامنی برای سوددهی بیشتر میگشتند و مدتی در بازار ارز اتراق کرده بودند، از بازدهی بیشتر قیمت ارز قطع امید کردند و مقصد جدید خود را یافتند: بورس. به ویژه، این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که از سال 1390 و با بخشنامههای دستوری دولتی، بانکها از پرداخت نرخهای سود بالای 20 درصد ممنوع شده بودند و تورم، میرفت که آرامآرام به رکورد کمسابقه 40درصدی نزدیک شود.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بازار، افت دامنهدار بورس تهران در ششماه گذشته، بیش از هر چیز نتیجه صعود بیدلیل آن در دوره قبلی بوده است. به عبارت دیگر، در شرایطی که قیمت شاخصهای سهام بدون حمایت هیچ عامل «بنیادی»، روز به روز و هفته به هفته بالا میرفت، کاملاً قابل پیشبینی بود که با رسیدن شاخص به «سقف» خود، دوره نزول نیز آغاز خواهد شد. چرا که زمانی که «عوامل بنیادی» از تغییرات قیمت حمایت نکنند، قیمت اسمی از قیمت واقعی فاصله میگیرد و در نتیجه، «حباب قیمتی» ایجاد میشود که با کنار رفتن «عوامل انتظاری و روانی»، دیر یا زود این حباب خواهد ترکید. اما چه زمانی این اتفاق رخ میدهد؟ در بسیاری از موارد، این اتفاق زمانی رخ میدهد که «اکثریت» بازیگران بازار، «احساس» کنند که قیمت به «سقف» خود رسیده و انتظار بازدهی بیشتری را نداشته باشند. به این ترتیب، خروج اولیه یک گروه اندک از بازار، در ابتدا موجب در جا زدن شاخص در یک سطح قیمتی میشود و با ناامیدی افراد بیشتر، دوره نزول فرامیرسد. این رفتار در دوره صعود بورس نیز قابل مشاهده بود. در ماههای آخر دوره صعودی، رکوردشکنیهای شاخص به صورت «هفتگی» و گاه «روزانه» درآمده بود: یعنی هر چه شاخص بیشتر بازدهی کسب میکرد، طبیعتاً افراد بیشتری ترغیب به خرید سهام به امید کسب سودهای کوتاهمدت میشدند. پدیدهای که در آن زمان، تحت عنوان «حمله آماتورها به بورس» از آن یاد میشد. اما هر دو این رویکردها در دورههای صعود و نزول (تبعیت گروهی پرشمار از تغییر رفتار گروهی کوچکتر) را میتوان به نوعی «رفتار شاپرکی» با «اثر پروانهای» تشبیه کرد. به این معنا که یک تغییر جزیی در تعادل سیستم، به تدریج تبعات وسیعتر و وسیعتری پیدا میکند تا در نهایت کل سیستم را دچار تغییراتی بسیار بزرگتر یا در اصطلاح، «آشوب» کند.
اما چرا غالباً مشابه چنین رفتاری در بازارهای مالی دیگر رخ نمیدهد؟ یکی از مهمترین تفاوتها بین شرایط فعلی کشور با اقتصادهای دیگر، نبود ثبات قابل اطمینان در بازارهاست. به عبارت دیگر، در شرایطی که هنوز چشمانداز بسیاری از بخشهای اقتصادی با نااطمینانیهای بزرگ روبهروست، نوسانهای شدیدی در متغیرهای «کلیدی» اقتصادی در حال وقوع است و افول شاخص سهام در بورس نيويورک عوامل بیرونی و پیشبینینشده بسیاری شاخصهای اقتصادی را تحت تاثیر قرار میدهد، سرمایهگذاران نیز بهتبع شرایط هم «پیشبینیناپذیر» میشوند و هم چرخشهای متعددی در تصمیمگیریهای خود بروز میدهند. عامل مهم دیگر، مقایسه «حجم» یا «ارزش» بازار سهام با کلیت اقتصاد است. طبیعتاً هر چه ابعاد بازار بورس بزرگتر باشد، ورود و خروج مقدار مشخصی سرمایه به آن اثر کمتری بر شاخص کلی بازار دارد و در نتیجه، تغییرات کمتری را در پی دارد. در این زمینه، میتوان ارزش بازار بورس تهران را با بورسهای بزرگ دنیا مقایسه کرد. آخرین آمارها بیانگر این است که در حال حاضر ارزش بازار بورس تهران حدود 347 هزار میلیارد تومان است که با تبدیل به دلار با استفاده از نرخ ارز در بازار آزاد، حدود 108 میلیارد دلار میشود. این در حالی است که بر اساس آخرین گزارش «فدراسیون جهانی بورسها»، ارزش بازار بورس نیویورک (NYSE) در پایان ماه می سال جاری میلادی (اواسط خردادماه) حدود 21 هزار میلیارد دلار بوده است. این موضوع بیانگر این است که ارزش بازار بورس نیویورک، تقریباً 194 برابر ارزش بازار بورس تهران افول شاخص سهام در بورس نيويورک است. توضیح این نکته نیز لازم است که برخلاف ایران، در کشور آمریکا بورسهای مهم دیگری مثل بازار بورس نزدک (NASDAQ) نیز فعالیت میکنند که جزو مهمترین بازارهای سهام جهان به شمار میآیند. ارزش بازار نزدک نیز در آخرین گزارشها، حدود 5/6 هزار میلیارد دلار اعلام شده است. حجم نقدینگی (M2) در کشور آمریکا بر اساس آخرین آمارها، حدود 11 هزار میلیارد دلار است، در حالی که میزان این شاخص در ایران، تقریباً 600 هزار میلیارد تومان، یا حدود 188 میلیارد دلار است. به عبارت دیگر، حجم نقدینگی در اقتصاد آمریکا تقریباً 60 برابر اقتصاد ایران است. این موضوع نشان میدهد که نسبت «ارزش بازارهای سهام به کل اقتصاد» در ایران، به مراتب کمتر از کشوری مثل آمریکاست و در نتیجه، واکنشپذیری بورس در ایران نیز به تغییرات ورود و خروج نقدینگی بیشتر میشود. به خصوص اینکه با توجه به شرایط اقتصادی ایران، نقدینگی به خودی خود «فراریت» بیشتری را نیز در مقایسه با کشورهای دیگر دارد.
کارشناسان بازار سرمایه برای استخراج میزان حباب در بورس، از شاخصهایی مثل نسبت قیمت به درآمد (P/E) استفاده میکنند که با ارزشگذاری سهام موجود در بورس، تصویری از حباب قیمتی را ارائه میدهد. اما در اینجا این کار به صورت سادهسازیشده و تقریبی، با استفاده از مقایسه مقادیر «شاخص کل بورس» با «نرخ آزاد دلار» انجام میشود. فرض این محاسبه این است که در این مدت، ارزش دلاری سهام بورس تهران باید حفظ میشده است و افزایش شاخص بورس، به دلیل ثابت نگه داشتن ارزش دلاری سهام بوده است (البته، با توجه به مسائلی مثل عدم ورود و خروج سرمایه خارجی به کشور و به ویژه بورس، رشد اقتصادی منفی، توسعه اندازه بازار بورس و افزایش حجم معاملات با عرضه شرکتهای بزرگ و ورود سهامداران جدید، این محاسبه بههیچوجه دقیق نیست). با این حال، آمارها نشان میدهد در مرداد 1390، میزان شاخص بورس حدود 6/24 هزار واحد بوده و قیمت دلار در بازار آزاد نیز به صورت میانگین حدود 1070 تومان بوده است. ملاحظه میشود که از این زمان تاکنون، قیمت دلار تقریباً سه برابر شده است. حال، در صورتی که قرار بود شاخص بورس نیز پابهپای ارز رشد کند، میزان آن در حال حاضر باید حدود 74 هزار واحد میشد. این موضوع نشان میدهد که از این نظرگاه، شاخص در حال حاضر به سطح تعادلی خود نزدیک شده است و احتمالاً کاهش شدیدتری را در آینده تجربه نخواهد کرد.
منتظر رکوردهای تاریخی در ۲۰۲۲ نباشید
اکوایران : بسیاری از تحلیلگران تکرار رشد بازار در سال ۲۰۲۱ را برای سال ۲۰۲۲ متصور نمیدانند. تصمیم فدرال رزرو برای آغاز سیاست انقباضی و تلاش برای کنترل تورم احتمالا از رونق بازار سهام ظرف سال ۲۰۲۲ خواهد کاست.
بازار سهام ایالات متحده آمریکا در وضعیت مناسبی با سال ۲۰۲۱ خداحافظی کرد. در این سال شاخص S&P ۵۰۰ رشد ۲۷ درصدی، شاخص داو افزایش ۱۹ درصدی و شاخص نزدک نیز با افزایش ۲۱ درصدی روبرو شد. سیاستهای مالی و پولی فدرال رزرو و افزایش درآمد شرکتها مهمترین دلیل رکوردشکنی ارزش شرکتهای بازار سهام ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ بود. در این شرایط اغلب تحلیلگران سال ۲۰۲۱ را روزهای تکرارنشدنی بازار سرمایه میدانند که احتمال تکرار آن در ۲۰۲۲ بعید به نظر میرسد.
شاخص S&P 500 ظرف سال 2021 رشد 26.89 درصد داشت؛ این سومین سال متوالی بود که رشد سالانه مثبت برای شاخص S&P 500 به ثبت رسید. همچنین ظرف سال 2021 شاخص داو نیز افزایشی 18.73 درصدی را تجربه کرد و شاخص نزدک نیز در این سال با رشد 21.39 درصدی روبرو شد.
کریس هاورلند از مؤسسه سرمایه گذاری ولز فارگو در یادداشتی در خصوص وضعیت بازار سهام ایالات متحده آمریکا در سال 2021 نوشت: سال 2021 سال استثنایی دیگری برای بازارهای سهام ایالات متحده بود. ظرف این سال بازارهای متأثر از سیاستهای مالی و پولی فدرال رزرو حمایت شدند.
وی افزود: افزایش درآمد شرکتها در این سال نیز باعث تقویت بازار سهام ایالات متحده شد. موسسه FactSe در آخرین گزارش خود برآورد میکند که درآمد سالانه تخمینی برای شرکتهای بازار سهام ایالات متحده آمریکا ظرف سال 2021 رشدی 45 درصدی داشته است. این بیشترین میزان رشد درآمد سالانه شرکتها ظرف بازه زمانی یک ساله از سال 2008 یعنی زمانی است کهFactSet شروع به ردیابی درآمدها کرده است.
دلایل صعود بازار سهام در 2020 و 2021
پس از افول اقتصادی که دنیا ظرف ماههای ابتدایی سال 2020 با شیوع کرونا تجربه کرد؛ اقتصاد به سرعت شروع به بازیابی خود کرد؛ به این ترتیب بازگشت اقتصادی و درآمدی که در سال 2020 آغاز شد، به سال 2021 نیز منتقل شد و این موارد باعث شدند تا بازارهای سهام ظرف سال 2021 به بالاترین ارزش تاریخی خود برسند. هاورلند گفت: افزایش بازده سهام شرکتها ظرف سال 2020 ناشی از گسترش چندگانه قیمت بود، اما افزایش بازده در سال 2021 ناشی از رشد درآمد شرکتها بود.
عبور S&P از رکورد 70 سال اخیر
شاخص S&P 500 در سال 2021 بیشترین رشد ارزش ظرف 70 سال اخیر را داشت؛ این دومین رکورد رشد ارزش این شرکت در طول تاریخ شکلگیری بود. بیشترین رکورد رشد ارزش این شاخص مربوط به 77 سال قبل یعنی سال 1995 میشود.
شاخص S&P 500 که شامل سهام ۵۰۰ شرکت برتر در بازار بورس سهام نیویورک و نزدک میشود از نوامبر 2020 هر ماه یک رکورد جدید ثبت کرده است و به این ترتیب باید از سال 2021 بهعنوان روزهای تکرار نشدنی این بازار یاد کرد.
به گزارش CNBC بخش انرژی، املاک و مستغلات بهترین عملکرد را در S&P 500 در سال 2021 داشتند؛ هر کدام از این زیرگروهها با افزایش 40 درصد ارزش روبرو شدند؛ زیرشاخه فناوری و مالی نیز در این سال رشد بیش از 30 درصدی را به ثبت رساند.
شرکت دوون انرژی Devon Energy در میان شرکتهای شاخص S&P 500 ظرف سال 2021 با رشد 178.6 درصدی بیشترین بازدهی را کسب کرد. شرکتهای مارتان اویلMarathon Oil ومدرنا نیز با افزایش 140 درصدی در رتبههای بعدی افزایش ارزش قرار داشتند.
شرکت خودروسازی فورد نیز در این سال در زمره شرکتهایی با بیشترین میزان رشد ارزش قرار داشت؛ ارزش این شرکت در این سال رشدی 136.3 درصدی داشت که این رقم بیشترین میزان رشد ارزش فورد پس از سال 2009 بود.
منتظر رکوردهای تاریخی در ۲۰۲۲ نباشید
در حالی که بازارهای سهام در ایالات متحده آمریکا با رشدهای قابل ملاحظه با سال ۲۰۲۱ خداحافطی کردند که همچنان واهمه از سویههای جدید کرونا بر بازارها سایه افکنده است. واهمه از سویه امیکرون باعث شد تا ظرف روزهای پایانی سال ۲۰۲۱ اندکی از ارزش بازار سهام ایالات متحده آمریکا کاسته شود، هرچند اغلب شرکتها با ارزشی در اوج با سال ۲۰۲۱ خداحافظی کردند.
بسیاری از تحلیلگران تکرار رشد بازار در سال ۲۰۲۱ را برای سال ۲۰۲۲ متصور نمیدانند. تصمیم فدرال رزرو برای آغاز سیاست انقباضی و تلاش برای کنترل تورم احتمالا از رونق بازار سهام ظرف سال ۲۰۲۲ خواهد کاست.
افول شاخص سهام در بورس نيويورک
سیر نزولی شاخص سهام در بورس نیویورک، وضعیت نامطلوبی را در این بازار بورس ایجاد کرد.
به گزارش افرنگ خبر / به نقل از شبکه تلویزیونی سی ان ان، شاخص سهام در بورس نیویورک سیر نزولی پیدا کرد. این گزارش می افزاید امروز بازار بورس نیویورک وضعیت نامطلوبی را تجربه کرد. شاخص سهام داو جونز با شصت و دو صدم درصد معادل دویست و سه ممیز هشت صدم واحد افول به سی و دو هزار و هفتصد و نود و چهار ممیز هشتاد و نه صدم واحد رسید. شاخص سهام نزدگ نیز با شصت و چهار صدم درصد کاهش معادل هفتاد و هشت ممیز چهل و هشت صدم واحد افول به دوازده هزار و دویست و سی و نه ممیز بیست و یک صدم واحد رسید. شاخص سهام اس اند پی نیز با پنجاه صدم درصد کاهش معادل بیست ممیز نود و چهار صدم واحد افول به چهار هزار و یکصد و بیست و پنج ممیز نود و سه صدم واحد رسید.
شرکتهای بورس و فرابورس ملزم به صدور صورتحساب الکترونیکی هستند
رئیس مرکز تنظیم مقررات، نظام پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان اعلام کرد: در افول شاخص سهام در بورس نيويورک راستای اجرای قانون پایانه های فروشگاهی، صدور صورتحساب الکترونیکی توسط شرکتهای بورسی و فرابورسی از اول آبان آغاز شده است.
سهام ایران مال در بورس عرضه می شود
مدیرعامل بانک آینده گفت: پس از پایان طرح ساخت بازار ایران مال، با واگذاری سهام این بنگاه در بازار سرمایه، بدهی ۷۰ هزار میلیارد تومنی این بنگاه به شبکه بانکی پرداخت می شود.
افزایش بیش از ۳۵۰۰ واحدی شاخص کل بورس
شاخص کل بورس اوراق بهادار در پایان معاملات امروز (شنبه) بازار سهام با بیش از ۳ هزار و ۵۶۰ واحد افزایش معادل (۰.۲۹) درصد بر روی عدد یک میلیون و ۲۴۴ هزار واحدی قرار گرفت.
کاهش بیش از ۴۰ واحدی شاخص کل بورس
شاخص کل بورس در ۳۰ دقیقه ابتدایی بازار معاملات امروز (سه شنبه سوم آبان) با ۴۰ واحد کاهش، به عدد یک میلیون و ۲۷۷ واحد رسید.
پیش بینی بورس امروز ۲۵ مهر ۱۴۰۱
بورس تا همین یک ماه قبل خودش وضعیت خوبی نداشت و بدون بهانه افت می کرد، اما حالا سایر بازارها هم دوباره در حال جذاب شدن هستند و این اتفاق منجر به شدت گرفتن خروج پول حقیقی ها از بازار سهام شده است.
مسیر بسیار روشنی در انتظار بورس است
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: با مبنا قرار گرفتن تصمیمات در لایحه دولت و اقدامات مهم مجلس در این زمینه، مسیر بسیار خوب و روشنی در انتظار بازار سرمایه خواهد بود.
بورس جهانی هم روبه افول است
به گزارش بلومبرگ، با بیشتر شدن شانس تصویب لایحه حمایتی یک تریلیون دلاری، نگرانی ها از پیامدهای تصویب این لایحه با توجه به اینکه دولت بایدن پیشتر ۳.۵ تریلیون دلار در چند مرحله به اقتصاد تزریق کرده بود باعث افزایش نگرانی فعالان بازار از سخت تر شدن کار بانک مرکزی آمریکا برای مهار تورم و همچنین کاهش رشد اقتصادی شده است. تحلیل گران بانک جی پی مورگان در گزارشی، برآورد خود از رشد اقتصادی آمریکا در سه ماهه سوم سال را به ۲.۹ درصد کاهش دادند.
مرکز آمار اتحادیه اروپا گزارش نهایی خود از رشد اقتصادی دومین فصل سال ۲۰۲۱ را منتشر کرد که بر این اساس، متوسط رشد اقتصادی ۱۹ کشور عضو منطقه یورو و ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به ترتیب ۲.۲ افول شاخص سهام در بورس نيويورک درصد و ۲.۱ درصد بوده است. این رشد در مقایسه با رشد سه ماهه قبل در منطقه یورو ۲.۵ درصد و در سطح اتحادیه اروپا ۲.۳ درصد افزایش پیدا کرده است. هم چنین رشد اقتصادی سالانه طی بازه زمانی فوق در منطقه یورو به طور متوسط ۱۴.۳ درصد و در اتحادیه اروپا به طور متوسط ۱۳.۸ درصد بوده است.
در بسیاری از مناطق جهان روند واکسیناسیون به پیشرفت های رضایت بخشی رسیده است: وزارت بهداشت آمریکا اعلام کرد اکنون سه چهارم جمعیت این کشور دست کم یک دوز واکسن کرونا دریافت کرده اند. در فرانسه با واکسیناسیون تمامی گروه های هدف، داشتن گواهی واکسیناسیون برای ورود به اماکن عمومی اجباری اعلام شده است و بسیاری از شرکت ها با توجه به روند خوب واکسیناسیون تصمیم گرفته اند کارکنان را در ماه های پیش رو برای بازگشت حضوری به محیط کار فرا بخوانند.
نرخ بیکاری بزرگ ترین اقتصاد جهان تا پایان ماه آگوست باز هم کاهشی شد و رقم ۵.۲ درصد را ثبت کرد. این نرخ بیکاری، کمترین نرخ بیکاری این افول شاخص سهام در بورس نيويورک کشور در ۲۶ ماه اخیر است. از آوریل پارسال که نرخ بیکاری آمریکا با رسیدن به ۱۴.۸ درصد رکوردشکنی کرد، روند نزولی نرخ بیکاری آمریکا ادامه داشته است. طی این مدت شمار بیکاران با تغییری محسوس نسبت به ماه قبل به هشت میلیون و ۳۸۰ هزار نفر کاهش پیدا کرد یعنی این رقم ۳۱۸ هزار نفر کمتر شده است.
با وجود کاهش نرخ بیکاری، سرعت ایجاد مشاغل جدید نیز نسبت به ماه های قبلی کمتر شده و تداوم این مساله یک زنگ هشدار برای رسیدن نرخ بیکاری به زیر چهار درصد است. طبق یک آمار دیگر، در ماه آگوست اقتصاد آمریکا ۲۳۵ هزار فرصت شغلی ایجاد کرده که این رقم، کمترین عدد ثبت شده هفت ماه اخیر بوده است. میزان فرصت های شغلی ایجادشده به ویژه در شهرهای کوچک تر، پایین ثبت شده و اشتغال سیاه پوستان نیز نسبت به ماه های قبلی کمتر شده است.
چین با هدف تقویت نقش بازار سرمایه در رشد اقتصادی تصمیم گرفته است یک بازار بورس جدید تاسیس کند. به گفته شی جین پینگ- رییس جمهور چین- مقر اصلی این بازار در پکن خواهد بود و تمرکز آن روی ورود شرکت های کوچک تر چینی به بازار است. رییس جمهور چین با بیان اینکه کشورش متعهد به حمایت از کسب و کارهای کوچک و متوسط است از در پیش بودن اصلاحات ساختاری جدید خبر داد. در حال حاضر بورس شانگهای بزرگ ترین بورس در سرزمین اصلی چین است.
مرکز آمار اتحادیه اروپا در گزارشی اعلام کرد تا پایان ماه جولای نرخ بیکاری در منطقه یورو با ۰.۱ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه ماه قبل به ۷.۶ درصد رسید. این نرخ در سطح اتحادیه اروپا نیز با ۰.۲ درصد کاهش نسبت به ماه قبل به ۶.۹ درصد رسید. تخمین زده میشود تا پایان این ماه ۱۴ میلیون و ۶۱۳ هزار مرد و زن در سطح اتحادیه اروپا بیکار باشند که از این تعداد، ۱۲ میلیون و ۳۳۴ هزار نفر ساکن کشورهای عضو منطقه یورو بودهاند.
در خبری که می تواند حاکی از کند شدن سرعت رشد اقتصادی چین باشد، میزان رشد تولیدات کارخانه ای این کشور در ماه آگوست به ۵۰.۱ واحد رسیده که این رقم ۰.۳ واحد کمتر از رقم ثبت شده ماه قبل و کمترین رشد از فوریه سال ۲۰۲۰ تاکنون بوده است یعنی زمانی که اقتصاد چین تحت تاثیر قرنطینه و کاهش تقاضا به کمترین رشد دو دهه اخیر خود رسید. کاهش فعالیت کارخانجات چینی در ماه آگوست هم مربوط به بخش تولیدات و هم مربوط به سفارشات بوده است.
تاکنون بیش از ۲۲۳ میلیون و ۸۲۱ هزار و ۴۴۱ مورد ابتلا به کرونا گزارش شده است که در این بین چهار میلیون و ۶۱۵ هزار و ۴۱۳ نفر جان خود را از دست دادهاند. در بین کشورهای مختلف، بالاترین تلفات مربوط به آمریکا با ۶۷۲ هزار و ۱۱۷ نفر، برزیل با ۵۸۴ هزار و ۴۵۸ نفر، هند با ۴۴۱ هزار و ۹۸۳ نفر، مکزیک با ۲۶۵ هزار و ۴۲۰ نفر و پرو با ۱۹۸ هزار و ۵۹۵ نفر بوده است.
دیوید اسپیکا - کارشناس ارشد سرمایه گذاری در موسسه گاید استون کپیتال - گفت: به صورت کلی، تمایل معامله گران به فروش سهام خود با بهبود چشم انداز اقتصادی خیلی کمتر از قبل شده است. با این حال ریسک های زیادی وجود دارد که می تواند روند را به طور کامل معکوس کند: گونه دلتا ویروس کرونا نیز با توجه به قدرت سرایت بالایش به یک نگرانی مهم تبدیل شده است. ما نگرانی های تورمی و احتمال افزایش تنش ها بین چین و آمریکا را نیز کماکان داریم.
بورس آمریکا
در وال استریت همه شاخص ها نزولی بودند؛ تا جایی که هر سه شاخص اصلی بورسی در سطح پایین تری از روز قبل خود بسته شدند.
شاخص «داوجونز ایدانستریال اوریج» با ۰.۴۳ درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح ۳۴ هزار و ۸۷۹.۳۸ واحد بسته شد. شاخص «اس اند پی ۵۰۰» با ۰.۴۶ درصد ریزش تا سطح ۴۴۹۳.۲۸ واحدی پایین رفت و دیگر شاخص مهم بورسی آمریکا یعنی «نزدک کامپوزیت» با ۰.۲۵ درصد ریزش در سطح ۱۵ هزار و ۲۴۸.۲۵ واحدی بسته شد.
بورسهای اروپایی
در معاملات بازارهای بورس در اروپا، شاخص "فوتسی ۱۰۰" بورس لندن با ۱.۰۱ درصد ریزش نسبت به روز قبل و در سطح ۷۰۲۴.۲۱ واحد بسته شد. شاخص "دکس ۳۰" بورس فرانکفورت در آلمان با افزایش ۰.۰۸ درصدی و ایستادن در سطح ۱۵ هزار و ۶۲۳.۲۱ واحدی به کار خود خاتمه داد و شاخص "کک ۴۰" بورس پاریس با پیشروی ۰.۲۴ درصدی در سطح ۶۶۸۴.۷۲ واحد بسته شد. در مادرید شاخص "ایبکس ۳۵" ۰.۴۳ درصد پایین رفت و به ۸۸۰۰.۶۰ واحد رسید.
بورسهای آسیایی
در معاملات بورسهای آسیا، شاخصها عملکرد بدی داشتند؛ تا جایی که شاخص "نیک کی ۲۲۵" بورس توکیو ژاپن با ریزش ۰.۵۷ درصدی تا سطح ۳۰ هزار و ۸.۱۹ واحدی پایین رفت. شاخص "هانگ سنگ" بورس هنگکنگ ۲.۳۰ درصد پایین رفت و در سطح ۲۵ هزار و ۷۱۶ واحد بسته شد.
در چین شاخص "افول شاخص سهام در بورس نيويورک شانگهای کامپوزیت" ریزش ۰.۰۴ درصدی را تجربه کرد و در سطح ۴۹۷۰.۰۱ واحد بسته شد. در استرالیا شاخص "اس اند پی اس اند ایکس ۲۰۰" بورس سیدنی با ۱.۹۰ درصد کاهش و ایستادن در سطح ۷۳۶۹.۲۷ واحدی به کار خود خاتمه داد. در بین دیگر شاخصهای مهم آسیایی، شاخص " تاپیکس" ژاپن نزولی بود. (معیار محاسبه تغییرات قیمتی، ساعت پایانی معاملات روزانه بورس نیویورک بوده است.)
در بازار طلای سیاه روند قیمتها نزولی بود. هر بشکه نفت "وست تگزاس اینتر مدیت" با ۰.۹۶ درصد ریزش به ۶۷.۹۴ دلار رسید و نفت خام برنت دریای شمال با کاهش ۰.۸۸ درصدی به ازای ۷۱.۲۶ دلار در هر بشکه مبادله شد.
طلا و نقره
همچنین در بازار فلزات گرانبها، بهای هر اونس طلا با افزایش ۰.۲۴ درصدی نسبت به روز قبل در سطح ۱۷۹۴.۳۴ دلار معامله شد. هر اونس نقره با صعود ۰.۱۶ درصدی به ازای ۲۴.۱۰ دلار مبادله شد.
شاخص بورس چیست؟
شاخصهای بورس در واقع معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آنها، میتوان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبههای مختلف، ارزیابی کرد. تحلیل شاخصهای بورس و نوسانات آنها، نقش مهمی در تصمیمگیری سرمایهگذاران دارد. بنابراین تمامی فعالین بازار سرمایه که ممکن است بر اساس تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، تابلوخوانی یا ترکیبی از این روشها فعالیت کنند، همواره شاخصهای بازار را تحت نظر دارند؛ بنابراین با ما همراه باشید تا بیشتر با شاخص بورس آشنا شویم.
آموزش ارزهای دیجیتال به صورت غیرحضوری با ویدو جذاب
بورس چیست؟
شاید بهتر باشد قبل از توضیح شاخص بورس، اندکی به خود بورس بپردازیم. بورس، بازاری برای مبادله بین خریدار و فروشنده است که در آن سهام شرکتهای مختلف خرید و فروش میشود. واژه شاخص ترجمه کلمه انگلیسی Index است. این واژه در مفهوم کلی به معنای نماگر یا نشانگر و بیانگر عددی است که شما با استفاده از آن میتوانید تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر را طی یک بازه زمانی خاص، مشاهده کنید. در واقع با بررسی یک شاخص میتوانید وضعیت و نوسانات متغیرهای مورد بررسی آن شاخص را ببینید.
آموزش پرایس اکشن با الگو و کندلهای جذاب
منظور از شاخص بورس چیست؟
شاخص بورس، عددی است که وضعیت کلی بورس و روند رشد یا افت این بازار را نشان میدهد. ما در بورس فقط یک شاخص نداریم بلکه چند شاخص مختلف داریم که هر کدام از آنها وضعیت بورس را از جنبه خاصی به ما نشان میدهند. محاسبه هر کدام از این شاخصها از طریق فرمول متفاوتی صورت میگیرد.
آموزش ترید ارز دیجیتال، به صورت لایو و زنده در کلاس برگزار می شود
شاخص کل بورس چیست؟
شاخص بورس، شاخص همان چیزی است که همیشه در اخبار و رسانهها از آن به عنوان شاخص بورس تهران صحبت میشود. شاخص کل در بین افراد فعال در بازار بورس و سرمایهگذاری یکی از پرکاربردترین شاخصها به شمار میرود. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است.
به عبارت دیگر، تغییرات شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی سرمایهگذاران در بورس است. اجازه بدهید مثالی برایتان بزنیم. فرض کنید از سهام تمام شرکتهای بورسی هر کدام یک عدد سهم را میخرید. در این صورت، تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سهام شما خواهد بود.
پس این شاخص، هم تغییرات قیمت سهام و هم سودهای سالیانهای که شرکتها به شما پرداخت میکنند را محاسبه میکند.
نام دیگر شاخص کل، شاخص قیمت و بازده نقدی (TEDPIX) است. نکتهای که هنگام بررسی شاخص باید به آن توجه کنید این است که میزان تغییرات شاخص برای ما اهمیت دارد نه خود عدد شاخص. مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از افول شاخص سهام در بورس نيويورک عدد 20000 به 30000 برسد؛ یعنی 50% رشد کند، نشان دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی این یکسال برابر با 50% بوده است. طبق فرمول محاسبه شاخص کل، هرچه شرکتها بزرگتر باشند؛ یعنی سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری روی شاخص کل خواهند داشت.
آموزش فارکس با بهترین سود و کمترین ضرر
منظور از شاخص قیمت چیست؟
شاخص قیمت، یکی از اصلیترین شاخصهای بورس است. این شاخص، بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. پس اگر مثلا شاخص قیمت بورس در یک سال، 20 درصد رشد داشته باشد به این معنی است که سطح عمومی قیمتها در بورس در طول یک سال گذشته به طور متوسط 20 درصد رشد داشته است.
تفاوت افول شاخص سهام در بورس نيويورک عمده این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکتهای بورسی در فرمول شاخص، مورد محاسبه قرار میگیرد. در صورتی که در شاخص کل، علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکتها هم در محاسبه شاخص در نظر گرفته میشود. در این شاخص نیز مثل شاخص کل، وزن شرکتها در تاثیر آنها بر شاخص اهمیت دارد. یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد – سرمایه آن بیشتر باشد – تاثیر آن بر شاخص قیمت بیشتر است.
انواع شاخص بورس
هر چند روشهای مختلفی برای دستهبندی و تفکیک شاخصهای بازارهای مالی وجود دارد، ولی شاید بهترین روش تفکیک آنها بر اساس محل یا ناحیهای باشد که محاسبه شاخص بازار در آن صورت میگیرد.
شاخصهای ملی و شاخصهای جهانی
بر اساس ناحیه یا محلی که شاخص بازار در آن اندازهگیری میشود، میتوان شاخصها را به معیارهای محلی (Local) یا ملی (National) و جهانی (Global) طبقهبندی کرد. این امر از این جهت مناسب است که اگر بخواهیم دو یا چند بازار مالی را در بین دو یا چند کشور مقایسه و مشخص کنیم که کدام کشور، محل مناسبی برای سرمایهگذاری خارجی است، از شاخصهای جهانی کمک میگیریم. ولی اگر واحد ارزی یا پولی کشورها مهم نباشد، بهترین شرایط برای سرمایهگذاری توسط شاخصهای مالی محلی صورت میگیرد. شاخص بازار در ناحیه یورو یا شاخصهای بازار آمریکا لاتین از جمله شاخصهای ناحیهای هستند. نوع محاسبه این شاخصها در ادامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
برای مثال شاخصهایی نظیر MSCI-World افول شاخص سهام در بورس نيويورک یا S&P 100 بر اساس چند کشور و ناحیه میتواند یک شاخص جهانی باشند و در مقابل شاخصهای مربوط به بازارهای مشخص مانند شاخص آمریکایی S&P 500 یا Nikkei 225 در ژاپن به عنوان شاخصهای ملی شناسایی میشوند زیرا شرکتهای چند ملیتی در محاسبه این شاخصها نقش کمرنگتری دارند.
شاخصهای وزنی
از نظر نحوه محاسبه شاخص بازار مالی میتوان آنها را به شاخصهای وزنی و بدون وزن نیز تقسیمبندی کرد. معمولا در شاخصهای وزنی، حجم شرکتها و سرمایه اولیه آنها و همچنین تعداد سهام شناور در تعیین شاخص بورس به کار گرفته میشوند. بنابراین هر چه شرکت بزرگتر و یا سرمایه بیشتری باشد، دارای سهم بیشتری در تعیین شاخص بورس خواهد بود. به این ترتیب وزنها نشان دهنده سهم یا اهمیت بیشتر یک شرکت در تعیین شاخص بورس است. در نتیجه با افزایش یا افول سهام این گونه شرکتها، شاخص رشد یا نزول بیشتری را نشان خواهد داد.
در عوض نوع دیگری از شاخصها بدون در نظر گرفتن وزن، محاسبه میشوند. به این ترتیب همه شرکتها چه بزرگ و چه کوچک در شیوه محاسبه شاخص بورس یا بازار مالی، نقش یکسانی دارند و به این ترتیب رشد یا رکود شرکتهای کوچک نیز در تغییرات شاخص بورس تاثیرگذار است. به این ترتیب با توجه به اختلاف در شاخص وزنی و بدون وزن پی میبریم که بازار به سمت صنایع بزرگ تمایل دارد یا صنایع کوچک بازده و کارایی بهتری دارند.
در ادامه به معرفی بعضی از شاخصهای معروف بازارهای مالی میپردازیم و خصوصیت هر یک را بیان خواهیم کرد. ابتدا شاخصهای جهانی مورد بررسی قرار گرفته سپس به شاخصهای محلی یا بازارهای مالی در کشورها خواهیم پرداخت. شاخص بازار اوراق بهادار تهران نیز در آخر به طور مفصلتر مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
شاخص MSCI جهانی
این شاخص بر اساس ارزش سهام 1655 شرکت در بین 23 کشور جهان محاسبه میشود که البته یک شاخص وزنی به حساب میآید. این شاخص اولین بار در سال 1970 توسط موسسه سرمایهگذاری جهانی مورگان استانلی (Morgan Stanley Capital International) ابداع شد به همین دلیل نیز به صورت MSCI نامگذاری شده است. در این شاخص، خالص نرخ بازده سالانه (Gross Annul Return) یا GAR به صورت وزنی بر اساس ارزش سهام شرکتها معرفی شده است و ملاک ارزیابی بازار جهانی محسوب میشود. تغییرات شاخص MSCI مبنایی برای نمایش رشد اقتصاد جهانی نیز محسوب میشود
شاخص جهانی S&P 100
شاخص S&P بر اساس کارایی 100 شرکت چند ملیتی محاسبه میشود. این شاخص بورس بر اساس 100 شرکت و 29 بازار مالی جهانی محاسبه میشود که بزرگی شرکتها نیز به صورت وزنی در محاسبات دخیل هستند. میانگین وزنی ارزش سهام این 100 شرکت، شاخص جهانی S&P 100 را ایجاد میکند. برای مثال شرکتهای بزرگی مانند گوگل، تویوتا، اپل، والمارت، ودافن سامسونگ، مایکروسافت و حتی مک دونالد که به صورت چند ملیتی فعالیت دارند، از شرکتهای مورد نظر برای محاسبه این شاخص هستند.
شاخص داو جونز (Dow Jones)
شاخص داو جونز که با نماد DJ نشان داده میشود، معمولا برای سه نوع بازار محاسبه میشود. شاخص بورس داو جونز صنعت (DJIA)، میانگین کارایی 30 شرکت برتر آمریکایی است. این شاخص بدون در نظر گرفتن وزن محاسبه میشود.
شیوه محاسبه این شاخص بر اساس نسبت مجموع ارزش سهام هر یک از شرکتها بر متغیر عامل (Factor) است. مقدار عامل بستگی به تعداد افزایش سهام شرکتها دارد. این مقدار در حال حاضر حدود 0.1471 است به این ترتیب شاخص داو جنز حدود 6.782 برابر مجموع ارزش سهام شرکتها است. شاخصهای دیگر مانند شاخص بورس داو جونر حمل و نقل (Dow Jones Transportation Average) و شاخص داو جونز خدمات (Dow Jones Utility Average) از اقسام دیگر این نوع شاخص محسوب میشوند.
بازار بورس نیویورک
در آمریکا بیش از یک بازار مالی وجود دارد که یکی از مشهورترین آنها بازار سهام نیویورک (New York Stock Exchange) یا به اختصار NYSE است که در خیابان وال (Wall Street) در محله منهتن (Manhattan) فعالیت دارد. البته بازارهای مالی دیگر نظیر نزدک (NASDAQ) به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی الکترونیکی نیز حضور دارند که بعد از NYSE بزرگترین بازار مالی آمریکا است.
هر یک از این مراکز معاملات اوراق بهادار، از شاخصهای مختلفی برای نمایش کارایی بازار و معاملات انجام شده استفاده میکنند به همین دلیل گاهی در اخبار با شاخص بازار نزدک یا بازار نیویورک برخورد میکنیم که بیانگر رونق یا رکورد در هر یک از بازارهای ذکر شده است.
شاخص بورس لندن (FOOTSIE)
یکی از شاخصهای معروف در بازار بورس لندن، شاخص FTSE 100 است که به شاخص فوتسی Footsie یا (FTSE (Financial Times Stock Exchange نیز معروف است. این شاخص بر اساس عملکرد 100 شرکت برتر انگلستان محاسبه میشود. شاخص فوتسی برابر است با مجموع حاصلضرب تعداد سهام منتشره در ارزش سهام این شرکتها.
متأسفانه بیشتر شرکتهایی که در محاسبه شاخص بورس لندن FTSE 100 مورد نظر هستند، فعالیت اقتصادی در خارج از انگلستان نیز دارند به همین دلیل شاید این شاخص نتواند وضعیت بازار انگلستان را به خوبی نشان دهد. به همین دلیل شاخص FTSE 250 که در آن درصد شرکتهای چند ملیتی کمتر است، بهتر میتواند ملاکی برای سنجش بازار انگلستان محسوب شود.
شاخص بورس ژاپن (Nikkei)
شاخص نیکی مربوط به بازار بورس و اوراق بهادار توکیو است. این شاخص هر 15 ثانیه یک بار به روز رسانی میشود. نسخه خاصی از آن که به Nikkei 225 معروف است بر اساس تأثیرات 225 شرکت بزرگ ژاپنی در بازار سهام توکیو محاسبه میگردد. این شاخص اولین بار توسط روزنامه Nihon Keizai Shinbun که به Nikkei معروف است، ایجاد و برای سنجش بازار بورس ژاپن به کار رفت. این شاخص، بر اساس ارزش سهام، وزندار میشود در نتیجه شرکتهای بزرگ، سهم بیشتری در تعیین مقدار شاخص دارند.
کتاب راهنمای ارز دیجیتال به سبک جالب توسط آقای کریمی شاد
شاخص بورس هنگ کنگ (HSI)
شاخص به کار رفته در بازار بورس هنگ کنگ به HSI یا Hang Seng Index معروف است. این شاخص به صورت وزنی بوده و بر اساس سهام شناور و سرمایه در گردش شرکتها وزندهی میشود. شاخص HSI در سال 1969 توسط بانک Hang Seng معرفی و برای سنجش کارایی بازار هنگ کنگ به کار رفت به همین دلیل نام آن را از مخفف نام این بانک گرفتهاند.
شاخص بورس اوراق بهادار تهران
در بورس اوراق بهادار تهران که با نماد (TSE (Tehran Stock Exchange شناخته میشود، شاخصهای مختلفی برای ارزیابی بازار مالی به کار گرفته میشوند. برای مثال شاخص کل، شاخص قیمت، شاخص بازده نقدی، شاخص قیمت صنعت و شاخص قیمت 50 شرکت فعال وجود دارند. هدف از تولید و محاسبه این شاخصها نمایش بازدهی بازار سرمایه است. هر یک از این شاخصها به نوعی قسمتی از فعالیت بازار را مشخص کرده و کارایی آن را نشان میدهد؛ توجه به همه این شاخصها میتواند برآیندی از فعالیت بازار سرمایه و کارکرد آن باشد.
برای مثال شاخص کل، بر اساس تمامی شرکتهای بورسی محاسبه میشود در حالی که شاخص صنعت فقط بر اساس شرکتهای تولیدی بدست میآید و کارایی بخش صنعت در بازار بورس و سرمایه را نشان میدهد. از طرفی هر یک از بخشهای صنایع نیز برای خود شاخصهای جداگانهای دارند. شاخص استخراج کانههای فلزی یا غیرفلزی، شاخص سیمان و … از این دست محسوب میشوند. معمولا در بورس اوراق بهادار تهران یک تقسیمبندی کلی وجود دارد که شاخص را به دو بخش تابلو اصلی و فرعی نیز تقسیم میکند.
در این مطلب از آکادمی مدرسان پیشتاز به شاخص بورس و کاربرد آن در بازار سرمایه پرداختیم، همچنین انواع مختلف این شاخص را مورد بررسی قرار دادیم. در گام آخر نیز به سراغ شاخص بورس اوراق بهادار تهران رفتیم و جزئیاتی را نیز در رابطه با آن بیان کردیم تا کاملا با مفهوم شاخص بورس چیست آشنا شوید.
دیدگاه شما