چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟

حد ضرر نشانگر قیمتی است که اگر سهام در روند منفی خود به آن برسد، زنگ هشدار فروش برای سرمایه‌گذار به صدا درمی‌آید. به این ترتیب از بیشتر شدن ضرر جلوگیری می‌شود و سرمایه اصلی را نیز با حداقل زیان، نجات داده‌ایم.

اهمیت تعیین حد سود و حد ضرر در بازار سرمایه

حد سود و حد ضرر/بسیاری از معامله گرانی که به تازگی در بازار سرمایه و بورس شدند، نقطه ای برای ورود یا خروج خود از معاملات را تعیین نمی کنند و صرفا با دنباله روی از سیگنال های صحیح وغلط دیگران اقدام به معامله می کنند.

اما در این مقاله می آموزیم چرا تعیین حد سود و ضرر مهم است و چگونه به ما کمک می کند تا به صورت هدف مند اقدام به خرید و فروش سهام مختلف کنیم.

حد سود و حد ضرر به چه معناست؟

حد سود یا نقطه خروج به نقطه یا بازه ای از قیمت گفته می شود که تحلیلگر پیش بینی می کند تا این نقطه قیمت سهام در جهت رشد حرکت می کند و احتمال می دهد که پس از این نقطه یا بازه ، قیمت سهام سیر نزولی وخلاف جهت قبل حرکت کند. پس در آن نقطه با فروش سهام از معامله خارج می شود تا دچار ضرر نشود و از طرفی به حد اکثر سود نیز دست یافته باشد . این حد در واقع از کاهش سود جلو گیری می کند.

به طور مشابه حد ضرر به نقطه یا بازه ای از قیمت گفته می شود که معامله گر ترجیح می دهد بیشتر از این نقطه ضرر نکند و اگر قیمت سهام به این نقطه رسید با فروش سهام از معامله خارج شود. همان طور که متوجه شدید با این کار معامله گر از افزایش ضرر جلوگیری می کند، بنابراین تعیین حد ضرر در معاملات برای چلوگیری از افزایش ضرر بسیار ضروری است.

البته این حدود بیشتر در سرمایه گذاری های کوتاه مدت و تحلیل تکنیکال به کار می رود و افرادی که به صورت بلند مدت سرمایه گذاری و تحلیل می کنند، اعتقادی به این حدود ندارند.

عوامل موثر بر تعیین حد سود و حد ضرر

به طورکلی عواملی که بر تعیین این حدود تاثیر می گذارد، شامل موارد زیر است.

• میزان ریسک معامله گر
• نوع تحلیل اعم از تکنیکال و فاندامنتال
• استراتژی معاملاتی برای خرید و فروش
• میزان سرمایه گذاری
• میزان ریسک قیمتی سهام
• و …

روش های تعیین حد ضرر

در اینجا به سه روش از سایر روش های تعیین حد اشاره می کنیم.

تعیین حد ضرر ثابت

در این روش، معامله ‌گر نقطه ای از قیمت را به‌ عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد و زمانی‌که قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش می‌کند. که حال می تواند این نقطه به عنوان یا عدد ثابت و یا درصد ثابت معین شود.

مثلا معامله گر تعیین می کند اگر ضرر به عدد ۸۰ تومان رسید از معامله خارج می شوم، در این صورت معامله گر از تعیین حد ضرر با عدد ثابت استفاده کرده است، و اگر درصد ثابتی از قیمت خرید را مبنا قرار دهد، می بایست در صورت کاهش قیمت و رسیدن قیمت به آن نقطه سهام را بفروشد.

در روش درصد ثابت معمولا ۵ ال۱۵ درصد از قیمت خرید را به عنوان حد ضرر در نظرمی گیرند.

تعیین حد ضرر مکانیکال

در این روش برای تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌ شود.

1. ‌روش پارابولیک سار- در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده می‌ شود.
2. ‌میانگین متحرک – در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان می ‌دهد، استفاده می ‌شود.

تعیین حد ضرر به روش تکنیکال و ترسیمی

همانگونه که از نامش بر می آید، در این روش از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است استفاده می‌شود.

البته روش های دیگری مثل روش تعیین حد ضرر به صورت اتوماتیک نیز وجود دارد که در بازار بورس ایران کاربردی ندارد.

مقالات پیشنهادی

نوشته‌های مرتبط

اندیکاتور ZigZag : بهترین مسیر برای یافتن نقاط کلیدی

در واقع اندیکاتور ZigZag یک فیلتر گرافیکی برای ساده نشان دادن یک تصویر بصری از حرکت قیمت است. این اندیکاتور داده های قیمت را تغییر نمی دهد، حداقل محاسبات ریاضی را انجام می دهد و یک ابزار برای تجزیه و تحلیل روند بازار محسوب می شود.

آشنایی با حق تقدم سهام

آشنایی با حق تقدم سهام افرادی که به تازگی وارد عرصه سرمایه گذاری در بورس شده اند، ممکن است با مفهوم سرمایه حق تقدم سهام آشنایی نداشته باشند. اگر به مفاهیم دنیای سرمایه گذاری و بورس علاقه مند هستید با ما همراه باشید تا با این مفهوم به زبان ساده آشنا شوید. قبل از توضیح […]

وارن بافت کیست+مستند زندگی پولدار ترین مرد دنیا

وارن بافت کیست+مستند زندگی پولدار ترین مرد دنیا وارن ادوارد بافت در ۳۰ آگوست سال ۱۹۳۰ از مادری به نام لیلا و پدری به نام هاوارد که کارگزار بورس و نماینده‌ی کنگره بود متولد شد. او که دومین فرزند بزرگ خانواده بود، دو خواهر داشت و در سنین بسیار پایین، استعداد شگفت انگیزی را در […]

الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال

الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال بخشی از آموزش های مربوط به تحلیل تکنیکال کلاسیک، مبحث الگوهای نموداری یا الگوهای قیمتی در روند سهام هست. توصیه می شود حتی اگر تمایلی به یادگیری تحلیل گری پیشرفته بازار سرمایه ندارید، اما حداقل به عنوان معامله گر به این الگوها توجه کنید و آن ها را یاد بگیرید […]

معرفی کتاب: راهنمای بازارهای مالی

معرفی کتاب: راهنمای بازارهای مالی چرا این بازارها به وجود می آیند و چگونه عمل می کنند؟ یادگیری و دانش اندوزی پیرامون اقتصاد و عملکرد بازار های مالی پیش از ورود به آغاز معامله گری در هر بازارمالی لازم و اجتناب ناپذیر است. بنابراین الزام، به معرفی کتاب راهنمای بازار های مالی اثر مارک لوینسون […]

استاپ لاس یا حد ضرر (stop loss) چیست؟

معامله گران برای تعیین زمان خروج از معاملات از حد سود و حد ضرر استفاده میکنند.

معمولا بیشتر معامله گرانی که از این دو مورد استفاده میکنند با دید کوتاه مدت و میان مدت در بازار فعالیت می کنند، حد ضرر یا استاپ لاس در معاملات بسیار ضروری می باشد چرا که یکی از راه های موفقیت در بازار های مالی تعیین حد ضرر و پایبندی به آن می باشد.

در اکثر مواقع معامله گران تازه وارد، مفهوم حد ضرر را نادیده میگیرند و همین موضوع میتواند مهم ترین تفاوت بین معامله گران تازه کار و حرفه ای در بازار باشد.

پیشنهاد مطالعه: فارکس چیست

حد ضرر(Stop loss) چیست؟

یکی از اصولی ترین و مهم ترین قوانینی که در بازار های مالی باید به آن توجه شود، حد ضرر یا (Stop loss) میباشد، حد ضرر عددی است که در هنگام رسیدن قیمت به آن، باعث جلوگیری از چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ زیان بیشتر معامله میشود و میتواند از سرمایه معاملاتی محافظت کند، البته گاهی اوقات که قیمت مطابق پیشبینی جلو رفت از حد ضرر میتوان برای ریسک فری (گذاشتن حد ضرر در نقطه ورود) یا سود هم استفاده کرد.

انواع حد ضرر

به طور کلی قانون و معیار خاصی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد، چون از دیدگاه معامله گران مختلف و تایم فریم های تحلیلی آن ها، مقدار ریسک پذیری و استراتژی های معاملاتی مختلف باعث میشود که تعیین نوع حد ضرر متفاوت باشد.

روش های تعیین حد ضرر را میتوان به دو دسته تقسیم کرد: 1.حد ضرر ثابت 2.حد ضرر متحرک

1.حد ضرر ثابت

به حد ضرری که در یک نقطه قرار دارد و میزان آن تغییر نمیکند حد ضرر ثابت گفته میشود.

در این روش معامله گران درصد مشخصی از قیمت را تعیین میکنند که حد ضرر ثابت یکی از پر استفاده ترین روش ها میباشد.

به عنوان مثال معامله ای خریدی در قیمت مشخصی انجام شده که در این حالت میتوان حد ضرر را چند پیپ پایین تر قرار داد، در این مواقع فارغ از این که چه میزان سودی کسب خواهد شد، حد ضرر روی همان عدد تعیین شده باقی خواهد ماند.

2.حد ضرر متحرک ( Trailing Stop Loss )

حد ضرر متحرک ( Trailing Stop Loss ) نوعی از حد ضرر میباشد که مدیریت ریسک و مدیریت معامله را با هم ترکیب میکند، و به همین دلیل به آن حد ضرر دنبال کننده هم گفته میشود.

معامله گر میتواند توسط این روش حتی زمانی که معامله به خوبی انجام نگرفت، مقداری از سود معامله را به دست بیاورد، چون حد ضرر متحرک در جهت روند سود حرکت میکند، و میتواند از سود به دست آمده هم محافظت کند، پس میتوان از آن به عنوان (حد ضرر های محافظت کننده سود) هم میتوان نام برد، و اینجاست که اهمیت حد ضرر متحرک در معاملات نمایان میشود.

بهترین نقطه برای حد ضرر

نکته کلی در مورد قرار دادن حد ضرر این می باشد که بیشتر اوقات سعی میشود که حد ضرر نزدیک خطوط حمایتی و مقاومتی قرار داشته باشد و بهتر است در نقطه ای قرار داده شود که اگر حد ضرر زده شد، مطمئن شویم که روند و جریان کلی بازار عوض شده است.

حد ضرر شرایط ثابتی ندارد و گاهی اوقات پشت سقف یا کف های قبلی یا نواحی مهم قرار میگیرد، اما بهتر است آن را پشت سد محکمی قرار دهیم که از ترکیب چندین ابزار با محدوده های حمایتی و مقاومتی باشد، تا بازار نتواند به راحتی به آن نفوذ کند و حد ضرر زده شود.

پیشنهاد مطالعه: بروکر فارکس

عوامل تاثیر گزار در حد ضرر

عوامل مختلفی میتواند در تعیین حد ضرر تاثیر گزار باشد، که بیشتر آن ها از جنبه تکنیکالی در نظر گرفته میشوند، البته ویژگی های دیگری مانند ریسک پذیری معامله گرو دید گاه زمانی معامله گر میتواند تاثیر گذار باشد.

حد ضرر را میتوان بر اساس پارامترهای مختلف به روش تکنیکال، ابزار های نموداری و سقف و کف های خود نمودار تقسیم کرد که از نظر تکنیکال به چند دسته تقسیم می شوند.

نکات مهم در تعیین حد ضرر

1.کم شدن سود خود نوعی ضرر محسوب می شود، بنابر این وقتی معامله در سود قرار دارد باید حد ضرر را مدیریت کرد و متناسب با جهت معاملاتی پیش رفت.

2. گاهی اوقات تغییر حد ضرر بدون دلیل منطقی و با ترس میباشد، به طوری که وقتی قیمت نزدیک حد ضرر است، فرد اقدام به دست کاری حد ضرر میکند و با تغییر آن منتظر از بین رفتن یا کم شدن ضرر میشود، که فرد با اقدام این عمل، در بلند مدت باعث از بین بردن کل سرمایه خود میشود.

3.حد ضرر نباید بیشتر از یک درصد کل سرمایه باشد و اگر درصد آن بیشتر باشد ریسک معاملات بالا تر میرود.

4.حد ضرر را نباید با فاصله زیاد یا کم از قیمت قرار داد، به این صورت که اگر حد ضرر نزدیک قیمت باشد با یک حرکت کوچک قیمت ممکن است حد ضرر زده شود و بعد از آن در جهت پیشبینی قیمت حرکت کند، و اگر زیاد باشد ممکن است باعث زیان بیشتر شود و نسبت سود به ضرر خوبی هم نداشته باشیم و معامله را از دست بدهیم.

5.حد ضرر را در معاملات، پشت نواحی و خطوط حمایتی و مقاومتی مهم تعیین کنید.

6.وقتی قیمت ناحیه مهمی را شکست و بعد از آن تثبیت شد میتوان حد ضرر را پشت ناحیه ای که شکسته شده قرار داد.

خلاصه و جمع بندی

با استفاده از حد ضرر میتوان از خسارات احتمالی توسط نوسانات غیر قابل پیش بینی جلو گیری کرد.

یکی از ملزومات تبدیل شدن به معامله گر موفق در بازارهای مالی تعیین حد ضرر یا همان استاپ لاس ( Stop loss) میباشد، که همین موضوع مهم ترین تفاوت بین چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ معامله گران حرفه ای و تازه کارهاست و البته زمان و شرایط حال بازار در نحوه برخورد معامله گران مختلف میتواند تاثیر گذار باشد.

که اگر نحوه برخورد در آن لحظه را کنترل نکنیم میتواند باعث از دست رفتن کل سرمایه به مرور زمان شود.

همچنین باید به روند بازار و میزان ریسک پذیری و شخصیت معامله گری خود توجه کنیم.

روش های مختلفی برای تعیین حد ضرر وجود دارد که بهترین و مطمئن ترین آن ها گذاشتن حد ضرر پشت منطقه ای میباشد که چندین فاکتور مهم در آن جا قرار دارد.

در معاملات حد ضرر حتی از خود معامله اهمیت بیشتری دارد و آن را باید جدی گرفت.

در هنگام معامله ممکن است نوسانات زیادی ایجاد شود ولی اگر به استراتژی خود اطمینان دارید نباید ترس بر شما غلبه کند تا حد سود یا حد ضرر خود را جا به جا کنید.

حد ضرر (Stop Loss) را چگونه مهار کنیم؟

حد ضرر (Stop Loss) دستوری چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ برای بستن یک پوزیشن در یک قیمت و یا درصد خاصمی باشد تا به این صورت ضرر را محدود و کنترل کرد. همین طور که از نام آن مشخص است ، توقف حد ضرر برای محدود کردن و کنترل ضرر در مواردی می باشد که یک ایده ترید موفق از آب در نمی آید.

استفاده از توقف حد ضرر یکی از پایه های بسیار مهم مدیریت ریسک می باشد، به همین دلیل است که هر کتاب، وبینار و مربی معقول بر اهمیت استفاده از آن در ترید بسیار تاکید می کند. اما استفاده و مدیریت ضعیف حد ضرر می تواند هزینه زیادی برای شما به دنبال داشته باشد. بسیارپیش آمده که حد توقف را در فتیله شمع (نمودار کندل استیک) قرار دادیم و با رسیدن به آن حد از معامله خارج شویم و بعدا قیمت به هدف خورده و ما از معامله بیرون بوده ایم. در این مقاله به پنج اشتباه رایج در مورد گذاشتن و مدیریت حد ضرر پرداخته می شود.

قرار دادن حد ضرر (Stop Loss) بر طبق هر عدد دلخواه

بازار کاری به نسبت ریسک شما ندارد. یکی از اشتباهاتی که ممکن است انجام دهید این است که تلاش کنیدکه بازار را با چارچوب خود متناسب کنید. در صورتی که برعکس باید چارچوب کاری خود را با بازار متناسب کنید. اگر یک عدد طلایی یا معادله ای برای قرار دادن یک حد ضرر مناسب موجود بود، کاربسیار راحت می شد اما چنین چیزی وجود ندارد.

بنابراین زمانی که تصمیم می گیرید که حد ضرر خود را کجا بگذارید، این تصمیم گیری باید بر اساس تحلیل تکنیکال انجام شود. حد ضرر را بر اساس یک سطح جادویی قیمت که در درصد خاصی و بر اساس میل شماست،پیش بینی نمی کنند. بازار به این چیز ها اهمیتی نمی دهد.

تعیین نکردن پیشاپیش سطح توقف

باید حد توقف خود را قبل از باز کردن یک ترید بدانید . همین قضیه در رابطه با ورود و هدف های شما هم صادق است. تا زمانی که ترید فعال می باشد و سود و ضرر شما نوسان دارد، هر دلیلی برای ماندن در بازار پیدا خواهید کرد. فایده تعیین کردن حد توقف قبل از شروع معامله این است که هر گونه احساساتی از تصمیم گیری برداشته می شود زیرا شما هنوز سرمایه خود را به خطر نیانداخته اید و در واقع با نگاه به نمودار این حد را تعیین کرده اید. اما اگر از قبل این حد توقف را تعیین نکرده باشید و بازار با تمام نیروی خود شروع به حرکت علیه شما کند، به احتمال زیاد توسط بازار برهم زده می شوید و به این نکته توجه نمی کنید که ایده ترید شما در واقع بی اعتبار شده است . در این حالت دیگری حدی برای توقف ضرر شما متصور نخواهد بود. پس قبل از باز کردن یک پوزیشن در مورد جایی که اشتباه کرده اید، تصمیم گیری کنید.

حد ضرر (Stop Loss) را اولین زمان ممکن حرکت دهید

هدف از حد توقف محافظت از شما در شرایطی می باشد که ایده ترید شما درست درنیاید و هدف این نیست که معاملات شما خالی از ریسک شود. منطق حکم می کند که حد توقف بر اساس تحلیل تکنیکال تنظیم شود. بسیاری از افراد با این مطلب که حد ضرر باید بر اساس تحلیل تکنیکال باشد موافقند اما با این وجود خوشحالانه حد توقف را برای سر به سر شدن یا سود حاشیه ای به حرکت در می آورند که در اینجا یک تناقض ایجاد می شود.

حرکت حد توقف در این حالت مشابه این است که جایگاه آن را براساس اعداد اختیاری تعیین کنید. برای بازار اهمیتی ندارد که شما در کجا وارد شده اید و در کجا سر به سر می شوید. زمانی که شما به دلخواه خود حد توقف را حرکت می دهید، یک رویکرد تکنیکال محور را رها کرده اید (مگر اینکه سر به سر شدن شما مطابق با یک سطح برجسته تکنیکال باشد).

حد توقف را برای سر به سر شدن و یا سودی جزئی نباید رها کرد و یا تغییر داد. سوالی که باید از خود بپرسید این است که اگر من پوزیشن نداشتم و قیمت به سمت سر به سر و یا سود حاشیه ای حرکت می کرد، آیا من آن را به عنوان یک ناحیه مهم یا سطح بی اعتبار سازی تلقی می کردم؟

اگر جواب این سوال خیر باشد، شما نشان داده اید که خارج شدن از ترید در آن نقطه فقط یک تصمیم شانسی و اختیاری بوده است. در عوض، حد توقف باید تا جایی برود که مسلم شود که شما در ترید خود اشتباه کرده اید. اگر شما در نقطه خاصی وارد معامله شوید باید قادر به تعیین این باشید که در فلان نقطه ترید من توسط بازار باطل می شود و باید از معامله خارج شوم. اگر نتوانید چنین کاری را انجام دهید، نباید اصلا وارد معامله شوید.

طرح ترید خود را باور داشته باشید و اجازه دهید که بازار به شما ثابت کند که در معامله اشتباه کرده اید که این با برخورد قیمت به سطح توقف انجام می شود. حرکت همیشگی و بدون فکر به سمت سر به سر شدن نوعی ترید تنبلانه است که شما را از تحلیل تکنیکال خودتان دور می کند.

حد توقف خود را به هیچ عنوان حرکت ندهید

بر اساس مباحث گذشته ، هدف از قرار دادن حد توقف محافظت از اکانت شما در زمانی می باشد که ایده ترید شما صحیح در نمی آید. اما زمانی که بازار به شما ثابت کرد که ایده ترید شما ممکن است صحیح باشد، این حد توقف را باید برای محافظت از سود کسب شده مورد استفاده قرار داد. در اینجا ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که آیا این تناقض نیست؟ چون قبلا گفته شد که حد توقف را نباید حرکت داد. باید گفت که در این قضیه تناقضی نیست. این حرکت کور کورانه و بدون توجه به تحلیل تکنیکال است که نباید انجام شود اما اگر حد توقف را وقتی که بازار ثابت می کند، حرکت دهید در واقع همان حرکت در جهت مورد انتظار می باشد. این یک تصمیم بر اساس تحلیل تکنیکال و روشی برای حفظ سود شما در حالی است که قیمت به سمت هدف می رود.

تفاوت این دو باید کاملا واضح باشد. اولی یک تصمیم احساسی است اما دومی تصمیم بر اساس تحلیل تکنیکال می باشد تا اینکه سود خود را در حرکت قیمت به سمت هدف حفظ کنید. به عنوان مثال، حرکت دادن حد توقف بعد از یک کندل حرکتی فشاری در جهت مورد انتظار که ثابت می کند که خریداران یا فروشندگان وارد آن ناحیه شده اند، امری رایج است. چنین قیمتی دلیلی واقعی برای برگشت به بالا یا زیر آن سطح ندارد. این بسیار متفاوت از حرکت احساسی قبلی است.

منظور از حرکت دادن حد توقف بالا بردن آن در زمان خرید و پایین آوردن آن در زمان فروش می باشد و این زمانی اتفاق می افتد که قیمت به سمت هدف شما حرکت می کند. دلیل این امر نسبتا آسان است؛ بازار التزامی برای برخورد دقیق به هدف شما را ندارد و با حرکت دادن حد توقف مانع از این می شوید که یک معامله سودآور سر به سر شود و یا وارد ضرر شود.
مثال بالا را در نظر بگیرید. وقتی وارد این معامله می شوید نسبت پاداش به ریسک شما ۲ به ۱ می باشد. فرض کنید همچنان که قیمت افت می کند شما نیز شروع به حرکت دادن حد توقف برای سر به سر شدن یا سود حاشیه ای می باشید. قیمت به هدف شما نزدیک می شود اما دقیقا به آن نمی رسد و برعکس می شود. در آن نقطه شما باید دوباره نسبت پاداش به ریسک خود را مقایسه کنید و ببینید که آیا این نسبت منطقی است.

اگر حد توقف را حرکت ندهید، ریسک پس دادن سود به بازار موجود خواهد بود. به عبارت دیگر، اگر اصلا حد توقف خود را حرکت ندهید، تناسب پاداش به ریسک شما در صورتی که قیمت به هدف برخورد نکند و برگردد بسیار نامناسب می شود. چیزی بنام ترید رایگان وجود ندارد و این در واقع پولی است که شما به بازار پس می دهید. همان طور که گفته شد، بازار التزامی برای برخورد به هدف شما ندارد. اگر انتخاب هدف شما عیب و نقص داشته باشد که اغلب هم همین طور است، حرکت دادن حد توقف برای شما سودآور خواهد بود.

سعی کنید متکبر نباشید، واقعا از دست دادن یک ترید خوب تنها به این دلیل که شما می خواهید دقیقا به هدف برسد، احمقانه است. بازار چیزی به شما بدهکار نیست و اهمیت نمی دهد که هدف دقیق شما چقدر است. زمانی که ترید پیشرفت می کند، پویایی و حرکت حد توقف نیز باید موجود باشد. در سراسر ترید باید نسبت پاداش به ریسک خوبی را حفظ کنید و هنوز هم می توانید در بازار بدون سازمان دادن نقاط دقیق هدف سود کنید.

حد توقف را در جیب های نقدینگی تنظیم کنید

ساختار های قیمتی معینی وجود دارند که معمولا قبل از این که بازار برعکس شود، مورد هجوم واقع می شوند. از گذاشتن حد ضرر دقیقا در بالا و پایین قله ها و کف های کلیدی کاملا خودداری کنید زیرا احتمال دارد که بازار قبل از برگشتن از این نواحی بگذرد. خودتان این تمرین را انجام دهید، یک نمودار قیمت از بازاری که در آن ترید می کنید را باز کنید و نقاط نوسان کلیدی و قله ها و کف ها را مشخص کنید. مشاهده می کنید که در اکثر موارد قیمت قبل از بازگشت از این سطوح می گذرد. تریدر هایی که حد ضرر را در بالا و پایین این ساختار ها تعیین کرده اند، قبل از برگشت بازار از معامله خارج می شوند.

چگونه می شود از خودتان در برابر شکار شدن محافظت کنید؟ این مساله آسان نیست و دلیل اهمیت موضوع نیز همین می باشد. اگر شما به قیمت توجه نکنید و زمانی که به این نواحی کلیدی نزدیک می شود آن را تحت نظر نگیرید، احتمالا گرفتار این اشتباه خواهید شد. این توصیه را می توان به این صورت خلاصه کرد که نباید حد توقف را در جا هایی واقعا واضح قرار داد.

نقاط نوسانی عمیق و واضح، مرز های محدوده ای و نقاطی که برای همگان قابل تشخیص هستند، همیشه در تلاش برای نقدینگی مورد هدف قرار می گیرند زیرا از آنها به عنوان نقاط مرجعی برای ترک کردن سفارش ها استفاده می شوند. پس کمترین کاری که برای خود می توانید انجام دهید این است که فضایی را مابین این سطوح و حد توقف خود قرار دهید تا به قیمت اجازه دهید که بدون خارج کردن شما از چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ معامله از این سطوح گذر کند. پس مخصوصا اگر بازاری که شما در آن کار می کنید اغلب خیزش هایی را تجربه می کند، به آن فضای کافی برای تنفس بدهید و از قرار دادن حد توقف دقیقا در این نقاط اجتناب کنید.

حد ضرر یا استاپ لاس در بورس چیست؟

معامله‌گران حرفه‌ای وقتی وارد سهمی می‌شوند دو محدوده را برای خروج از سهم در نظر می‌گیرند: حد سود و حد ضرر. وقتی قیمت به هر کدام از این محدوده‌ها برسد، معامله‌گر اقدام به فروش و خروج از سهم می‌کند. حد سود در واقع محدوده‌ای است که معامله‌گر برای شناسایی سود در نظر گرفته و حد ضرر در بورس (یا همان استاپ لاس) هم محدوده‌ای است که برای جلوگیری از ضرر بیشتر مشخص کرده است.

برای مثال، معامله‌گر با ابزارهای تحلیلی خود به این نتیجه می‌رسد که سهمی را در قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری کند. با استفاده از همین ابزارهای تحلیلی، این معامله‌گر محدوده ۱۵۰۰ تومان را به عنوان حد سود در نظر می‌گیرد و اگر قیمت سهم رشد کند و به این محدوده برسد، سهم را با همین قیمت می‌فروشد و به یک سود ۵۰ درصدی می‌رسد. ولی اگر به هر دلیلی قیمت سهم پایین برود و مثلا به محدوده ۸۰۰ تومان (حد ضرری که معامله‌گر تعیین کرده است) برسد، در اینجا هم معامله‌گر اقدام به فروش سهامش می‌کند و با پذیرش ضرر ۲۰ درصدی، اجازه نمی‌دهد که سرمایه‌اش بیشتر از این مقدار کاهش پیدا کند.

تعیین حد ضرر، پایبندی به این محدوده و خروج از سهم در صورت رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر، یکی از مهم‌ترین رفتارها برای ماندگار بودن در بازارهای مالی است. مولفه‌های بسیار زیادی وجود دارند که بر قیمت سهم و بازارهای مالی تاثیر می‌گذارند و پیش‌بینی همه این مولفه‌ها عملا امکان‌پذیر نیست. در نظر گرفتن حد ضرر در واقع ابزاری احتیاطی است که معامله‌گر باید در معاملاتش در نظر بگیرد تا بتواند ریسک مولفه‌های پیش‌بینی‌ناپذیر (از قبیل تغییرات سیاسی، تغییر قیمت جهانی کالاهایی از قبیل نفت و فولاد، تغییرات بهره بانکی و غیره) را تا حد زیادی کنترل کند.

حد ضرر در بورس را چگونه تعیین کنیم؟

تعیین حد ضرر قاعده و قانون مشخص و ثابتی ندارد که بشود آن را برای همه معامله‌گران تجویز کرد. تعیین حد ضرر به عواملی از قبیل درجه ریسک‌پذیری، مدت‌زمان معامله، شرایط بازار، وضعیت بنیادی سهم، وضعیت تکنیکالی نمودار قیمت و غیره بستگی دارد.

برای نمونه، شخصی ممکن است روحیه ریسک‌پذیری بالایی داشته باشد و بتواند به‌راحتی ضررهای ۳۰ درصدی را هم تحمل کند. اما شخص دیگری چنین روحیه‌ای نداشته باشد و اگر قیمت سهامش بیشتر از ۱۰ درصد افت کند، آرامش خودش را از دست بدهد و دچار اضطراب شود. معامله‌گران موفق برای تعیین حد ضرر، پیش از هر چیز روحیات خودشان را در نظر می‌گیرند و مقدار مشخصی برای حد ضررشان دارند. این معامله‌گران حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که آرامش‌ و تمرکزشان را از دست ندهند و در صورت افت قیمت بتوانند ضرری را که متحمل می‌شوند به‌راحتی بپذیرند. معامله‌گران موفق می‌دانند که اگر در معامله‌ای ضرر کنند، می‌توانند به‌راحتی در معامله‌ای دیگر این ضرر را جبران کنند و در مجموع به سود برسند.

نکته: متداول‌ترین محدوده برای تعیین حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از قیمت ورود به سهم است. علاوه بر این، معامله‌گران محتاط، سرمایه‌شان را طوری مدیریت می‌کنند که اگر در یک سهم به حد ضرر رسیدند، حداکثر ۲ تا ۳ درصد از سرمایه‌شان را از دست بدهند. مثلا اگر کل سرمایه‌شان ۱۰۰ میلیون تومان است و ۱۰ میلیون تومان از این مبلغ را برای خرید سهام شرکت الف در نظر گرفته‌اند، حد ضررشان را طوری در نظر می‌گیرند که اگر قیمت سهم به حد ضرر رسید، حد اکثر ۲ تا ۳ میلیون تومان ضرر کنند.

تعیین حد ضرر با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال

تحلیلگران تکنیکال که بیش از هر چیز نمودار قیمت سهم را بررسی می‌کنند، اولین کارشان این است که سطوح مقاومت و حمایت قیمت سهام را مشخص کنند. معمولا انتظار می‌رود که قیمت سهم بعد از رسیدن به سطوح حمایتی واکنش مثبت نشان بدهد و شروع به رشد کند. معامله‌گرانی که از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند، سعی می‌کنند سهامی را بخرند که قیمت‌شان نزدیک به محدوده حمایتی باشد و حد ضررشان را کمی پایین‌تر از این محدوده در نظر می‌گیرند. به این ترتیب محدوده حمایتی مانند نوعی سپر عمل می‌کند و اجازه نمی‌دهد که قیمت سهام به‌راحتی به محدوده حد ضرر برسد.

در تصویر زیر نمونه‌ای از حد ضرری را مشاهده می‌کنید که به کمک تحلیل تکنیکال مشخص شده است.

تحلیلگر در این مثال به این نتیجه رسیده است که محدوده ۹۰۰ تا ۹۵۰ تومان محدوده حمایتی سهم شستا است. این تحلیلگر می‌تواند طبق این تحلیل در این محدوده اقدام به خرید سهم کند و حد ضررش را محدوده ۸۵۰ تومان در نظر بگیرد. اگر قیمت زیر این محدوده تثبیت شود، در واقع حمایت ۹۰۰ تومانی از دست رفته است و انتظار نمی‌رود که در آینده نزدیک قیمت سهم بالاتر از این محدوده برود. پس معامله‌گر باید سهم را بفروشد و از آن خارج شود.

البته در این نمودار همان‌طور که مشخص است قیمت سهم به این محدوده واکنش مثبت نشان داده و تا محدوده ۱۴۰۰ تومان هم رشد کرده است. باید دقت کرد که وقتی قیمت سهم به محدوده حمایتی واکنش مثبت نشان چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ می‌دهد و از این محدوده فاصله می‌گیرد، فرصت خرید سهم از دست رفته است. زیرا اگر مثلا در قیمت ۱۲۰۰ تومان خریدار سهم باشید و حد ضرر را با استفاده از این تحلیل ۸۵۰ تومان در نظر بگیرید، متحمل ریسک بسیار زیادی خواهید بود. به‌طور کلی در این روش هرچه قیمت خریدتان هرچه به حمایت نزدیک‌تر باشد، ریسک کمتری متحمل خواهید شد و پاداش بیشتری در انتظارتان خواهد بود.

حد ضرر متحرک چیست؟

یکی دیگر از مفاهیمی که خوب است در زمینه حد ضرر بدانیم، مفهوم حد ضرر متحرک است. حد ضرر متحرک یا Trailing Stop Loss در واقع ابزاری برای محافظت از سود است و زمانی به کار می‌رود که معامله ما وارد سود شده باشد و به حد سود رسیده باشد. شیوه استفاده از این نوع حد ضرر به این صورت است که مثلا معامله‌گر در محدوده ۱۰۰۰ تومان وارد سهم شده است و حد سود را ۱۵۰۰ تومان در نظر گرفته است.

بعد از مدتی قیمت سهم رشد می‌کند و به ۱۵۰۰ تومان می‌رسد، اما تحلیلگر با ارزیابی شرایط به این نتیجه می‌رسد که احتمال دارد قیمت سهم از این هم بالاتر برود. در این حالت حد ضرر را بالاتر می‌آورد و در محدوده ۱۴۰۰ تومان قرار می‌دهد. به این ترتیب اگر قیمت سهم به رشد خودش ادامه بدهد، همچنان این امکان وجود خواهد داشت که سود بیشتری از این معامله کسب شود، ولی اگر قیمت سهم کاهشی شود، معامله‌گر در محدوده ۱۴۰۰ تومان اقدام به فروش می‌کند و اجازه نمی‌دهد سودی که به دست آورده، از بین برود.

اهمیت رعایت حد ضرر

این مطلب را با مقایسه حد ضرر و کمبربند ایمنی آغاز کردیم، ولی هرچه درباره رعایت حد ضرر بگوییم کم گفته‌ایم. رعایت حد ضرر این امکان را برای معامله‌گر فراهم می‌کند که اگر شرایط طبق انتظارش پیش نرود، با ضرر حداقلی از معامله خارج شود و سرمایه‌اش برای معامله بعدی آزاد باشد و بتواند در معاملات آینده این ضرر کوچک را جبران کند و به سود برسد.

گاهی پیش می‌آید که بعضی از معامله‌گران تازه‌کار وارد محدوده حد ضرر می‌شوند و از سهم خارج می‌شوند، اما درست بعد از خروج آن‌ها، روند صعودی سهم آغاز می‌شود و حسرت کسب سود با این معامله‌گران می‌ماند. بسیاری از افراد تازه‌کار به‌راحتی تحت تاثیر چنین موقعیت‌هایی قرار می‌گیرند و حد ضرر را به‌کلی کنار می‌گذارند، نکته اینجاست که چنین کاری می‌تواند آغاز مسیری باشد که به‌راحتی به ناکامی معامله‌گران منتهی می‌شود.

رعایت حد ضرر از ضروریات معامله‌گری است و اگر حد ضررتان به‌راحتی فعال می‌شود و تعداد زیادی از معاملات‌تان به حد ضرر می‌رسد، معنایش این نیست که نباید حد ضرر در نظر گرفت، بلکه مفهومش این است که شیوه تحلیل و معامله‌تان ایراد دارد و باید به دنبال رفع این ایرادها باشید. متداول‌ترین مشکل هم این است که معامله‌گران تازه‌وارد محدوده مناسبی برای خرید سهم در نظر نمی‌گیرند و با هر قیمتی که شد اقدام به خرید می‌کنند.

بهترین محدوده‌ها برای خرید سهم محدوده‌های حمایتی است و معامله‌گر باید پیش از آنکه قیمت به این محدوده برسد، آماده خرید باشد و هر وقت قیمت به این محدوده رسید اقدام به خرید کند و نه قبل یا بعد از آن. در این صورت اگر محدوده‌های حمایتی به‌درستی تشخیص داده شود، حد ضررهای کمتری در معاملات‌مان فعال خواهد شد و تعداد بیشتری از معاملات‌مان با موفقیت همراه خواهد بود.

نحوه محاسبه حد ضرر در بورس

شیوه‌های مختلفی برای محاسبه و تعیین حد ضرر در بورس وجود دارد. در بعضی از این روش‌ها از ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود و در بعضی دیگر حد ضرر را صرفا بر مبنای قیمت تعیین می‌شود. در ادامه چند روش برای تعیین حد ضرر را با هم مرور می‌کنیم.

تعیین حد ضرر ثابت

حد ضرر ثابت معمولا به دو صورت تعیین می‌شود. در روش اول معامله‌گر مقدار مشخصی از قیمت را به عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد. مثلا معامله‌گر حد ضررش را ۵۰ تومان کمتر از قیمت خرید در نظر می‌گیرد. در این روش، اگر قیمت خرید سهمی ۹۰۰ تومان بوده باشد، حد ضرر مقدار ۸۵۰ تومان خواهد بود.

در روش دوم درصد مشخصی به عنوان حد ضرر در نظر گرفته می‌شود. در این حالت معامله‌گر حد ضررش را مثلا ۱۰ درصد زیر قیمت خرید در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، اگر قیمت خرید سهم ۲۰۰۰ تومان باشد و معامله‌گر حد ضرر ۱۰ درصدی در نظر داشته باشد، حد ضرر سهم ۱۰ درصد پایین‌تر از ۲۰۰۰ تومان، یعنی ۱۸۰۰ تومان، خواهد بود.

نکته: در این روش حد ضرر معمولا بین ۵ تا ‍۱۵ درصد در نظر گرفته می‌شود.

تعیین حد ضرر به کمک میانگین‌های متحرک

بعضی از معامله‌گران برای اینکه انعطاف‌پذیری بیشتری در معاملات‌شان داشته باشند، از حد ضررهای دینامیک استفاده می‌کنند. در این روش معمولا از اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال برای تعیین حد ضرر استفاده می‌شود. یکی از متداول‌ترین اندیکاتورها برای این کار، میانگین‌های متحرک هستند.

در این روش، معامله‌گر یک اندیکاتور میانگین متحرک (مثلا میانگین متحرک ۵۰ روزه) را در نظر می‌گیرد و وقتی قیمت سهم زیر این میانگین تثبیت می‌شود، اقدام به فروش سهم می‌کند. میانگین متحرک ۵۰ روزه در واقع نشان می‌دهد که میانگین قیمت سهم طی ۵۰ روز معاملاتی اخیر چه مقدار بوده است. اگر قرار به رشد سهم باشد، قیمت باید بالای این میانگین حرکت کند و اگر قیمت سهم کمتر از این میانگین شود، نشانه آن است که کاهش قیمت سهم ادامه خواهد داشت.

تعیین حد ضرر به کمک محدوده حمایتی

یکی از مهم‌ترین مواردی که در تحلیل تکنیکال مطرح می‌شود، بررسی و تشخیص سطوح حمایتی است. در این روش، معامله‌گر به کمک تحلیل تکنیکال سطوح حمایتی مهم سهم را تعیین می‌کند و حد ضرر را ۵ الی ۱۰ درصد زیر این محدوده در نظر می‌گیرد. برای نمونه، اگر معامله‌گر به این نتیجه برسد که سهمی در محدوده ۳۵۰ تومان حمایت تکنیکالی دارد، حد ضررش را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده (یعنی محدوده ۳۱۵ تومان) در نظر می‌گیرد.

معایب و مزایای رعایت حد ضرر در بورس

در قسمت‌های قبلی این مطلب به مزایای رعایت حد ضرر در بورس اشاره کرده‌ایم. اما به طور خلاصه، مهم‌ترین مزیت رعایت حد ضرر این است که سرمایه شما از آسیب در امان می‌ماند و در ازای از دست رفتن بخش کوچکی از سرمایه، این امکان را خواهید داشت که وارد معامله دیگری شوید و زیان معامله قبلی را جبران کنید.

مزیت مهم دیگر رعایت حد ضرر این است که اعصاب و روان‌تان آرام می‌ماند و هر روز نگران این نخواهید بود که ضررتان بیشتر خواهد شد یا نه و اینکه چه زمانی روند سهم تغییر خواهد کرد و از ضرر خارج خواهید شد.

رعایت حد ضرر، اگر درست و اصولی و بر مبنای روحیات معامله‌گر تعیین شده باشد، معایب خاصی ندارد. ولی اگر حد ضررتان را طوری در نظر بگیرید که به سرعت فعال شود، تعداد معاملات ناموفق‌تان زیاد خواهد شد و در نتیجه بخش مهمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد.

مثلا اگر حد ضررتان را ۵۰ درصد در نظر بگیرید، با رسیدن به این حد ضرر نیمی از سرمایه‌تان را از دست خواهید داد. یا اگر هنگام خرید سهم و تعیین حد ضرر، به محدوده‌های حمایتی سهم توجه کافی نداشته باشید و قیمت خریدتان فاصله زیادی با محدوده حمایتی داشته باشد، این امکان که حد ضررتان به‌راحتی فعال شود وجود خواهد داشت. در این حالت هم شناسایی ضرر و خروج از معامله باعث خواهد شد بخشی از سرمایه‌تان از دست برود، در حالی که اگر محدوده ورودتان مناسب می‌بود و حد ضررتان را زیر محدوده حمایتی قرار می‌دادید، در این معامله به سود مناسبی می‌رسیدید.

نکته مهم: پیش از اینکه به فکر خرید سهمی باشیم، باید حد ضرر مناسبی برای این سهم در نظر بگیریم و سپس اقدام به خرید کنیم. در این حالت محدوده خریدمان را باید طوری انتخاب کنیم که اگر معامله وارد ضرر شد و به حد ضرر رسید، زیان‌مان بیشتر از مقداری که از قبل مشخص کرده‌ایم نباشد.

مثال برای تعیین استاپ لاس یا حد ضرر

یک روش ساده برای تعیین حد ضرر طی کردن مراحل زیر است:

• تعیین محدوده حمایت تکنیکال
• اقدام به خرید نزدیک به حمایت
• قرار دادن حد ضرر ۵ تا ۱۵ درصد پایین‌تر از حمایت

فرض کنید نمودار سهم فولاد مبارکه را تحلیل کرده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که سهم چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ در محدوده ۱۰۰۰ تومان حمایت خوبی دارد. سپس در این محدوده اقدام به خرید کرده‌ایم و حد ضررمان را ۱۰ درصد پایین‌تر از این محدوده قرار داده‌ایم. در تصویر زیر این حالت را می‌بینید.

همان‌طور که در این تصویر می‌بینید، قیمت سهم بعد از خرید ما افت کرده است و زیر محدوده حد ضرر رفته است. در این حالت باید سهم را بفروشیم و از سهم خارج شویم. چون این احتمال را می‌دهیم که روند نزولی سهم ادامه چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ پیدا کند و ضرر ما بیشتر شود. البته در این مثال سهم وارد یک روند خنثی شده است و اصطلاحا درجا زده است.

اما اگر همین حد ضرر را رعایت کرده باشیم، با ضرر حداقلی از سهم خارج شده‌ایم و خودمان را درگیر درجا زدن‌های فرساینده سهم نکرده‌ایم. به این ترتیب، بعد از شناسایی ضرر سرمایه‌مان آزاد شده است و این امکان را یافته‌ایم که بدون از دست دادن زمان خرید دیگری انجام بدهیم و در معاملات بعدی به سود برسیم.

حد ضرر چیست؟ نجات سرمایه پیش از فرورفتن در باتلاق زیان

در بازارهای مالی که هر لحظه با نوسانات قیمت همراه هستند، خروج به موقع از یک دارایی می‌تواند ناجی سرمایه و سود ما باشد. در بازار بورس، حفظ سرمایه و دارایی اصلی، اولویت بیشتری نسبت به کسب سود دارد. پس باید پیش از آن که ضرر و زیان سرمایه‌گذاری ما از میزان خاصی بیشتر نشده، از آن دارایی خارج شویم. چنین کاری نیازمند تعیین حد چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ ضرر است که یکی از مهم‌ترین اصول در سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. اما حد ضرر چیست و چگونه محاسبه و تعیین می‌شود؟

حد ضرر (Stop-Loss) چیست؟

هنگامی که یک معامله‌گر تصمیم می‌گیرد که به سهمی ورود کند، حتما در تحلیل‌هایی که از پیش‌انجام داده، به این نتیجه رسیده که آن سهم سودده خواهد بود. اما بازار همیشه طبق پیش‌بینی ما عمل نمی‌کند. گاهی ممکن است خلاف انتظار ما، سهم روندی منفی در پیش بگیرد. در چنین شرایطی دو راه پیش پای ما قرار دارد:

1. منتظر بمانیم تا سهم پس از اصلاح و کاهش قیمت، مجددا به قیمت مورد نظر ما برسد.
2. به محض مشاهده روند نزولی از سهم خارج شویم.

ماندن در سهامی که در حال کاهش قیمت است، نیازمند برنامه است. این‌که بدون هیچ برنامه‌ای منتظر بمانیم تا سهم به قیمت موردنظر ما برسد، عملی پر از ریسک است. چرا که از دست دادن بخش زیادی از سرمایه در چنین حالتی بسیار محتمل است. همانطور که گفتیم، اولویت اول در سرمایه‌گذاری، حفظ سرمایه اولیه و اولویت دوم، کسب سود است. از همین رو، پیش از ورود به هر سهمی، ابتدا باید حد ضرر را برای آن سهم تعیین کنیم.

حد ضرر نشانگر قیمتی است که اگر سهام در روند منفی خود به آن برسد، زنگ هشدار فروش برای سرمایه‌گذار به صدا درمی‌آید. به این ترتیب از بیشتر شدن ضرر جلوگیری می‌شود و سرمایه اصلی را نیز با حداقل زیان، نجات داده‌ایم.

تعیین حد ضرر و حد سود نه تنها منجر به حفظ سرمایه و جلوگیری از زیان می‌شوند، بلکه می‌توانند مانع بروز رفتارهای احساسی و هیجانی سرمایه‌گذاران نیز بشوند. به همین دلیل، تعیین حد سود و ضرر یکی از نخستین اصولی است که در سرمایه‌گذاری مطرح می‌شود و مشاوران سرمایه‌گذاری شدیدا این کار را توصیه می‌کنند. اما سوال اینجاست که روش محاسبه و تعیین حد ضرر چیست؟ در ادامه به این سوال پاسخ می‌دهیم.

بیشتر بخوانید

حد ضرر چگونه تعیین می‌شود؟

بدیهی است که هیچ سهمی همیشه حالت صعودی ندارد و دچار افت قیمت نیز خواهد بود. اما اگر به جای رشد و افزایش، قیمت سهم به سطح حد ضرر برسد یا به اصطلاح، حد ضرر فعال شود، این نقطه‌ای است که در آن باید از سهم خارج شد.

اگر بازار بورس به طور کلی روندی نزولی داشته باشد، باید حد ضرر برای کل بازار در نظر گرفته شود. اگر در این شرایط حد ضرر فعال شود، باید از بازار خارج شد و تا زمانی که شرایط به حالت طبیعی برگردد، تنها باید نظاره‌گر بود. در حقیقت به خاطر روند نزولی بازار، حتی از سهامی که هنوز به حد ضرر نرسیده نیز باید خارج شد.

عوامل موثر در تعیین حد ضرر

در تعیین حد ضرر، عوامل مختلفی تاثیرگذار هستند. از آن‌جا که در فرایند تعیین حد ضرر، از اندیکاتورها و ابزارهای تحلیل تکنیکال کمک زیادی گرفته می‌شود، بیشتر این عوامل به چنین ابزارهایی مربوط هستند. اما ویژگی‌های فردی سرمایه‌گذار نیز در تعیین حد ضرر اهمیت ویژه‌ای دارند. عوامل موثر بر حد ضرر عبارتند از:

• ‌میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذار
• استراتژی معاملاتی سرمایه‌گذار (از جمله کوتاه‌مدت یا بلندمدت بودن بازه سرمایه‌گذاری)
• خط روند حمایت مهم یا کف قیمتی سهم
• ‌فیبوناچی
• ‌امواج الیوت
• ‌الگوهای نموداری
• ‌کف دوقلو
• ‌الگوی سروشانه

روش‌های محاسبه حد ضرر

با توجه به مزایایی که درباره حد ضرر بیان کردیم، حتما به دنبال آن هستید که بدانید روش تعیین حد ضرر چیست و چگونه باید محاسبه شود. برای محاسبه حد ضرر ‌روش‌های مختلفی وجود دارد. شماری از این روش‌ها با در نظر گرفتن فاصله قیمتی از نقطه خرید و برخی دیگر با به کار بستن اندیکاتورها و ابزار تحلیل تکنیکال تعیین می‌شود. چند مورد از پرکاربردترین روش‌های محاسبه حد ضرر که در این مقاله آن‌ها را بررسی می‌کنیم، عبارتند از:

• حد ضرر ثابت
• حد ضرر مکانیکال
• حدضرر تکنیکال و ترسیمی

‌روش تعیین حد ضرر ثابت‌

در روش تعیین حد ضرر ثابت، معامله‌گر قیمت مشخصی را به‌ عنوان حد ضرر در نظر می‌گیرد و زمانی‌که قیمت به آن نقطه رسید، اقدام به فروش می‌کند. محاسبه حد ضرر ثابت به دو شیوه انجام می‌شود:

1. تعیین مقدار ثابت عددی: در این شیوه، معامله‌گر عدد ثابتی را به‌ عنوان حد ضرر تعیین می‌کند. مثلا در نظر می‌گیرد که اگر قیمت سهمی به میزان ۸۰ تومان از قیمت آن در زمان خرید کمتر شد، سهام خود را بفروشد.
2. تعیین مقدار ثابت درصدی: در این روش، معامله‌گر درصد ثابتی از قیمت خرید را ملاک محاسبه حد ضرر قرار می‌دهد و ‌زمانی‌که قیمت سهم از مبلغ درصدی تعیین شده پایین‌تر رفت، از معامله خارج می‌شود. مثلا اگر سهمی را با قیمت ۱۵۰۰ تومان خریده باشیم و حد ضرر را ۱۰ درصد در نظر بگیریم، با رسیدن قیمت به ۱۳۵۰ تومان باید از معامله خارج شویم.

‌نکاتی درباره تعیین حد ضرر به شیوه درصد ثابت:

• قانون ۸ درصدی: برخی بر این باورند که اگر سهمی بر مبنای تحلیل دقیق بنیادی و تکنیکال انتخاب شده و در زمان و قیمت مناسب خریداری شده باشد، به‌ندرت با کاهشی ۸ درصدی نسبت به قیمت خرید مواجه می‌شود. بنابراین هرگاه سهام شما بیش از ۸ درصد از قیمت خرید افت کرد، باید از معامله خارج شوید و بدانید چیزی در استراتژی معاملاتی شما اشتباه است.
• معمول‌ترین محدوده‌هایی که برای تعیین حد ضرر در نظر گرفته می‌­شود، محدوده ۵ الی ۱۵ درصدی نسبت به قیمت خرید سهام است. البته محدوده چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ کاملاً یکسانی برای همه سرمایه‌گذاران وجود ندارد. اما اغلب بازه‌ در نظر گرفته‌شده برای حد ضرر، بین ۵ تا ۱۵ درصد از قیمت خرید است.
• در دوران پس از خرید، رفتار سهم نسبت به کل بازار و صنعت باید مورد توجه قرار گیرد. چنان‌چه سهام شما در بازار در حال رشد، در جای خود باقی بماند (اصطلاحاً درجازدن بزند)، می‌تواند یک هشدار باشد. بنابراین اگر رشد سهام شما در مقایسه با رشد بازار ناچیز است، باید چگونه از حد ضرر استفاده کنیم؟ سهام را بار دیگر مورد مطالعه قرار دهید، حتی زمانی‌که ۸ درصد از قیمت خرید شما پایین­‌تر نیامده باشد. چرا که داشتن چنین سهمی برای شما هزینۀ فرصت به‌همراه خواهد داشت.

بیشتر بخوانید

تعیین حد ضرر مکانیکال

‌در روش‌های تعیین حد ضرر به شیوه مکانیکال برای محاسبه و تعیین نقطه ضرر از اندیکاتورها استفاده می‌شود. اما شیوه‌های مورد استفاده در تعیین حد ضرر مکانیکال چیست؟ این روش‌های عبارتند از:

1. روش پارابولیک سار (Parabolic SAR)‌: در این شیوه از ترسیم نمودار برای محاسبه و تعیین حد ضرر استفاده می‌شود.
2. میانگین متحرک (Moving Average)‌: در این روش از میانگین متحرک که قیمت سهام را در یک دوره زمانی نشان می‌دهد، استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید

حد ضرر تکنیکال و ترسیمی

‌برای تعیین حد ضرر به روش تکنیکال از ابزارهای ترسیم نمودار که در تحلیل تکنیکال موجود است، استفاده می‌شود.

‌حد ضرر بر چه مبنایی محاسبه می‌شود؟

‌از آنجا که قیمت سهام بر مبنای آخرین معامله مدام در حال تغییر است، معمولاً برای محاسبه حد ضرر، قیمت پایانی را مبنا قرار می‌دهند. البته گاهی سرمایه‌گذارانی که با هدف نوسان‌گیری معامله می‌کنند، مبنای محاسبه خود را قیمت آخرین معامله قرار می‌دهند.‌ به کمک تابلو خوانی می‌توانید اطلاعات بهتری در مورد قیمت به دست بیاورید.

حد ضرر شناور یعنی چه؟

تغییر موقعیت حد ضرر به نقطه‌ای بالاتر یا پایین‌تر، به معنی تعیین حد ضرر شناور یا متغیر است. مثلا زمانی‌ که یک سهم را در قیمت ۴۰۰ تومان می‌خریم، حد ضرر را برای آن در سطح ۳۸۰ تومان قرار می‌دهیم. اگر قیمت سهم افزایش یافت و به ۴۵۰ تومان رسید، حد ضرر را در نقطه‌ای بالاتر (مثلا روی ۴۱۰ تومان) می‌گذاریم. به این فرآیند، تغییر حد با توجه به روند قیمت سهام گفته می‌شود.

شروط فعال شدن حد ضرر

برای تعیین حد ضرر در یک معامله دو عامل مهم باید در نظر گرفته شود. یکی از این عوامل حجم معامله و دیگری قیمت سهام است. چنانچه حجم معامله به مقدار مشخصی برسد و قیمت از یک حد تعیین شده کمتر شود، حد ضرر فعال می‌شود. در نتیجه برای فعال شدن حد ضرر تنها رسیدن به حجم مشخصی یا رسیدن قیمت به محدوده حد ضرر کافی نیست و این دو شرط باید هم‌زمان برقرار شود.

تفاوت واکنش معامله‌گر حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در مواجهه با زیان‌

یکی از مشخص‌ترین تفاوت‌های این دو گروه، نحوه برخورد آن‌ها با شرایط نامساعد و ناخوشایند بازار است. هنگامی که قیمت سهم بر خلاف انتظارات ما در جهتی معکوس حرکت می‌کند، باید چه کرد؟‌ در این شرایط خروج به موقع از بازار و جلوگیری از افزایش زیان به حفظ سرمایه کمک می‌کند.

تفاوت دیگر میان معامله‌گران حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در اقدامات پس از خروج از سهم است. معامله‌گر غیرحرفه‌ای پس از رسیدن به حد ضرر اگر ببیند که قیمت سهم افزایش پیدا کرده؛ از عمل خود پشیمان می‌شود. اما معامله‌گر حرفه‌ای به دنبال اصلاح استراتژی معاملاتی و یافتن نقاط ضعف خود می‌گردد.

بیشتر بخوانید

مزایای تعیین حد ضرر چیست؟

اجازه دهید بحث را با یک مثال دنبال کنیم. فرض کنید که سهمی را خریده‌اید و با افت قیمت مواجه شده است. اگر قیمت سهم پس از یک سال به محدوده‌ای برگردد که مد نظر شما بوده است، از نقطه نظر معاملاتی شما زیانی نکرده‌اید. چرا که اصل سرمایه را هنوز در دست دارید. اما از منظر سرمایه‌گذاری شما متضرر شده‌اید. چرا که در این یک سال هزینه‌ فرصت سرمایه‌گذاری برای شما ایجاد شده است. این جمله به آن معناست که فرصت‌های سرمایه‌گذاری در سهم‌های دیگر را در این مدت زمان از دست داده‌اید. پس بر همین اساس یکی از مزایای اصلی تعیین حد ضرر، علاوه بر جلوگیری از بیشتر شدن ضرر و زیان، جلوگیری از خواب سرمایه است.

جمع‌بندی

در سرمایه‌گذاری، حفظ سرمایه بر سود کردن اولویت دارد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که پیش از ورود به موقعیت‌های معاملاتی، حد ضرر و حد سود را مشخص کنید. حد ضرر به قیمتی گفته می‌شود که در صورت پیش‌روی قیمت سهم در جهت منفی، زنگ هشدار فروش سهام است. تعیین و عمل به حد ضرر از زیان قابل توجه سرمایه‌گذار و رفتار هیجانی جلوگیری می‌کند.

برای محاسبه و تعیین حد ضرر روش‌های گوناگونی وجود دارد اما معمولا این میزان، ۵ تا ۱۵ درصد از قیمت خرید، پایین‌تر است. بار دیگر تاکید می‌کنیم که سرمایه‌گذار موفق کسی نیست که همیشه سود می‌کند؛‌ بلکه فردی که از زیان‌های بیشتر جلوگیری می‌کند از سایرین جلوتر است.