نحوه تبدیل سهام جایزه به سهام عادی
در بازار بورس گاهی با مفاهیمی روبه‌رو می‌شویم که اگر با آنها آشنا نباشیم، میتوانند گیج‌کننده باشند. سهام جایزه، یکی از آن مفاهیمی است که در بازار اسم آن را زیاد می‌شنوید. ممکن است با خودتان فکر کرده باشید که چرا شرکت‌ها باید به ما جایزه بدهند، یا حالا چگونه این سهام جایزه را بفروشیم؟ سهام جایزه حاصل انواعی از افزایش سرمایه است و اساس آن به مسائل حسابداری برمی‌گردد. در ادامه این موارد را بیشتر بررسی می‌کنیم.
انواع افزایش سرمایه با سهام جایزه
در تعریفی ساده، دارایی هر شرکت متشکل از مجموع بدهی و حقوق سهامداران آن شرکت است. هر شرکتی برای تأمین نقدینگی موردنیاز خود در طرح‌های توسعه یا افزایش قدرت رقابت با رقبا، دو راه در پیش روی خود دارد. یا باید با دریافت وام و تسهیلات بر بدهی‌ها بیافزاید، یا با افزایش سرمایه بر حقوق سهامداران. افزایش سرمایه میتواند از محل‌های گوناگونی انجام گیرد. دو نوع افزایش سرمایه که منجر به سهام جایزه می‌شود را در ادامه بررسی می‌کنیم.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته
سود حاصله از فعالیت‌های شرکت، حق سهامداران است. با این حال، در اغلب مجامع عمومی عادی سالیانه بر اساس تصمیم هیأت مدیره تمامی سود تقسیم نمیشود و بخشی از آن به عنوان سود انباشته در حساب‌های شرکت باقی می‌ماند. زمانی که سود انباشته به مقدار قابل توجهی می‌رسد، با تصمیم هیأت مدیره و مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار، میتوان با انتقال آن به حساب سرمایه، دست به افزایش سرمایه زد.
در این مرحله، این نکته حائز اهمیت است که با افزایش سرمایه اسمی شرکت، تعدادی سهام جدید منتشر می‌شود و به عنوان سهام جایزه بین سهامداران تقسیم تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان می‌برد؟ می‌شود. اما دارایی سهامدار بعد از مجمع تغییری نمی‌کند! به عبارت دیگر، مجموع سهام عادی و سهام جایزه هر سهامدار ضربدر قیمت جدید سهم، باید همان عدد دارایی قبلی او باشد و به همین خاطر، قیمت سهم متناسب با درصد افزایش سرمایه، کاهش می‌یابد. اما چگونه چنین چیزی ممکن است؟
اگر از خواندن بند بالا تعجب کردید، این مثال را در نظر بگیرید. فرض کنید شما سهامدار شرکتی هستید و قبل از مجمع افزایش سرمایه، ده درصد سهام شرکت برای شماست. داشتن ده درصد سهام شرکت، یعنی شراکت شما در تمام بخش‌های شرکت، از جمله سود انباشته! بنابراین وقتی افزایش سرمایه از محل سود انباشته صورت می‌گیرد، سرمایه جدیدی به شرکت وارد نمیشود و برای همین است که بعد از مجمع، مجموع دارایی شما تغییری نمی‌کند. سهام جایزه دریافت می‌کنید و در ازای آن از قیمت سهم کاسته می‌شود.
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی
دارایی‌های هر شرکت در طول زمان ارزش‌های بیشتری پیدا می‌کنند. زمین، ساختمان شرکت، تأسیسات و هر بخش دیگری از دارایی‌های شرکت، باید به ارزش تاریخی در ترازنامه گزارش شوند. زمانی که ارزش روز آنها با ارزش تاریخی‌شان تفاوت زیادی پیدا کند، ارزش آنها مجدد ارزیابی و به ارزش روز گزارش می‌شود. تفاوت ارزش تاریخی و ارزش روز دارایی‌ها به سرمایه اسمی شرکت افزوده شده و افزایش سرمایه را رقم می‌زند. با افزایش سرمایه شرکت، سهام جایزه منتشر شده و میان سهامداران و متناسب با دارایی هر سهامدار تقسیم می‌شود. در این روش نیز سرمایه‌ای وارد شرکت نشده است و دارایی کل هر سهامدار قبل و بعد مجمع یکسان است.
تاثیر انتشار سهام جایزه بر سهام شرکت‌های بورس
بعد از آشنایی با روش‌های افزایش سرمایه که منجر به سهام جایزه می‌شوند، این سوال ایجاد می‌شود که تأثیر انتشار سهام جایزه بر شرکت‌های بورسی چیست؟ دانستیم که سهام جایزه حاصل افزایش سرمایه است و در این نوع از افزایش سرمایه، تنها فرایند حسابداری صورت می‌گیرد و سرمایه جدیدی به شرکت افزوده نمیشود. بنابراین انتشار سهام جایزه در ارزندگی سهام یک شرکت تأثیر مستقیم ندارد. هرچند که میتواند تأثیرات بلندمدتی نظیر اجرای طرح‌های توسعه داشته باشد که به کمک افزایش سرمایه و تأمین مالی رقم می‌خورند.
اما نکتۀ حائز اهمیت این است که بعد از افزایش سرمایه، قیمت سهام متناسب با درصد افزایش سرمایه، کاسته می‌شود. کاهش قیمت سهام میتواند در برخی موارد یک تقاضای روانی ایجاد کند و باعث افزایش قیمت شود. این اتفاق معمولاً پیش از برگزاری مجمع و در هنگام طی مراحل قانونی اخذ مجوز افزایش سرمایه رخ می‌دهد.
سهام جایزه به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
آگهی دعوت به مجمع عمومی جهت افزایش سرمایه، چند روز قبل از مجمع در سامانه کدال اطلاع‌رسانی می‌شود. تمام کسانی که در روز مجمع سهامدار باشند، سهام جایزه به آنان تعلق می‌گیرد. فرقی هم ندارد که آخرین روز معاملاتی قبل از مجمع سهام را خریداری کرده باشند یا یک‌سال قبل. همین که کسی در روز مجمع سهام شرکت را داشته باشد، سهام جایزه به او نیز می‌رسد و جای نگرانی نیست. در ضمن حتی اگر روز بازگشایی بعد از مجمع افزایش سرمایه، کسی سهام خود را بفروشد، باز هم سهام جایزه او محفوظ می‌ماند.
چه زمانی سهام جایزه به پرتفوی اضافه می‌شود؟
برخی از نمادها بعد از برگزاری مجمع افزایش سرمایه، بازگشایی می‌شوند و سهام جایزه بعد از ثبت آگهی افزایش سرمایه نزد اداره ثبت شرکت‌ها به پرتفوی اضافه می‌گردد. اما بعضی دیگر، سهام عادی به همراه سهام جایزه بعد از ثبت آگهی با همدیگر بازگشایی می‌شوند. چه تفاوتی در تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان می‌برد؟ میان است؟
تفاوت در درصد افزایش سرمایه است. در صورتی که افزایش سرمایه کمتر از ۲۰۰ درصد باشد، بعد از مجمع نماد شرکت بازگشایی شده و زمانی که آگهی ثبت افزایش سرمایه روی کدال برود، سهام جایزه نیز به پرتفوی اضافه می‌شود. در این حالت ممکن است اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی تا ۴ ماه هم زمان ببرد. در افزایش سرمایه‌های بیش از ۲۰۰ درصد، سهام عادی بعد از مجمع بازگشایی نمیشود. هنگامی که آگهی ثبت افزایش سرمایه منتشر شد، سهام عادی به همراه سهام جایزه بازگشایی می‌شوند. این فرایند از ۱ تا ۴ ماه زمان لازم دارد.
نحوه دریافت سهام جایزه
دریافت سهام جایزه بسیار آسان است. وقتی که آگهی ثبت افزایش سرمایه در کدال منتشر می‌شود، اگر آن سهم را داشته باشید، بدون هیچ اقدامی و به صورت خودکار سهام جایزه نیز به سهام عادی شما افزوده می‌شود. برای مثال اگر شما حتی یک سهم از نماد الف را داشته باشید و ۵۰۰ سهم جایزه به شما تعلق گرفته باشد، بعد از آگهی ثبت افزایش سرمایه، در پرتفوی اصلی خود ۵۰۱ سهم مشاهده می‌کنید. در صورتی که سهم موردنظر را ندارید و آگهی ثبت نیز منتشر شده است، کافی است که درخواست تغییر کارگزار ناظر را از طریق سامانه کارگزاری خود برای آن سهم ثبت کنید تا سهام جایزه به پرتفوی شما افزوده شود.
تبدیل سهام جایزه به سهام عادی و فروش آن
بعد از ثبت آگهی افزایش سرمایه در کدال، سهام جایزه همانند سهام عادی قابل معامله است. به همین خاطر نیازی به اقدام خاصی برای تبدیل سهام جایزه به سهام عادی ندارید. تنها کافی است که فرایند دریافت سهام جایزه را که در بند بالا گفتیم انجام دهید تا به پرتفوی شما اضافه شود. حالا سهام تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان می‌برد؟ جایزه همانند سهام عادی و به قیمت روز بازار قابل معامله است.
جمع‌بندی
دانستیم که سهام جایزه، نه یک جایزه و تشویقی، بلکه حاصل از افزایش سرمایه بوده و تأثیر مستقیمی روی دارایی شما ندارد. با انواع افزایش سرمایه که منجر به انتشار سهام جایزه می‌شود آشنا شدیم و دانستیم که چرا دارایی سهامداران قبل و بعد افزایش سرمایه تغییری نمی‌کند. توجه داریم که کاهش قیمت سهم ناشی از افزایش سرمایه، میتواند با ایجاد یک جو روانی برای خریداران جذاب باشد و معمولاً قبل از برگزاری مجمع، باعث رشد تقاضای سهام شود. با این حال، لازم است که مبنای معاملات خود را افزایش سرمایه یا سهام جایزه قرار ندهیم و به دنبال سهام ارزنده باشیم. ارزندگی سهام عامل اساسی عرضه و تقاضای هر سهم است و آنچه در این میان باعث نوسانات قیمتی می‌شود، تحت تأثیر مقدار ارزندگی سهم اهمیت پیدا می‌کند.
عرضه اولیه بعدی بازار سرمایه کدام نماد است؟
روز گذشته ۲ خردادماه ۱۴۰۱ «محمود گودرزی» با اشاره به شرایط کنونی بازار سرمایه اظهار کرد در حال حاضر شرکت بورس تهران به‌صورت متناوب و با توجه به شرایط بازار، عرضه‌های اولیه را در دستور کار خود قرار داده است. عرضه اولیه بعدی بازارسرمایه کدام نماد خواهد بود؟
به گزارش نبض بورس، از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون ۵ عرضه اولیه در بازار سرمایه انجام شده، ۲ عرضه به صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاص یافته و نماد فغدیر فردا چهارشنبه ۴ خرداد نیز به صندوق‌ها واگذار خواهد شد. ۳ عرضه اولیه نیز قابل خرید برای هر شخص حقیقی و حقوقی بود. عرضه اولیه آسیاتک، ددانا، سابیک به سهامداران حقیقی عرضه شد.
روز گذشته ۲ خردادماه ۱۴۰۱ «محمود گودرزی» با اشاره به شرایط کنونی بازار سرمایه اظهار کرد: بازار سرمایه ذی‌نفعان متعدد و متفاوتی دارد. بر همین اساس، سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر و ارکان به عنوان بازو‌های اجرایی از وظایف متعددی برخوردار هستند، شرکت بورس تهران به نوبه خود، برنامه پذیرش شرکت‌ها و پذیرش شرکت‌های بزرگ در بورس تهران را در راستای عمق بخشی و تنوع‌بخشی به بازار در دستور کار خود قرار داده است.
وی ادامه داد: در همین راستا، مذاکراتی برای نمونه با شرکت ایرانسل انجام شده و امید میرود با همکاری سازمان بورس اوراق بهادار در کوتاه‌ترین زمان ممکن، پذیره‌نویسی این شرکت انجام شود.
گودرزی با اشاره به عرضه‌های تغییر کارگزار ناظر چقدر زمان می‌برد؟ اولیه در بورس تهران، عنوان کرد: در حال حاضر شرکت بورس تهران به‌صورت متناوب و با توجه به شرایط بازار، عرضه‌های اولیه را در دستور کار خود قرار داده است. شرکت سیمان اردستان، شرکت سرمایه‌گذاری تدبیر، شرکت معدنی مرتبط با مجموعه غدیر از جمله شرکت‌هایی است که به‌زودی در بورس اوراق بهادار تهران عرضه اولیه می‌شوند.
عرضه اولیه جدید بازار سرمایه کدام نماد خواهد بود؟ در مطلب زیر با ۳ نماد عرضه اولیه احتمالی آشنا می‌شویم
عرضه اولیه تدبیر
درج شرکت ۷.۱ هزار میلیاردی گروه سرمایه گذاری تدبیر در بورس
در پی موافقت هیئت پذیرش، گروه سرمایه گذاری تدبیر از ۲۳ شهریور در پلاک ۵۹۴ با نماد “تدبیر” در بخش شرکت‌های چند رشته‌ای صنعتی در بازار دوم بورس تهران با سرمایه ۷.۱ هزار میلیارد تومانی درج شد و در صف عرضه اولیه ۱۵ درصدی سهام قرار گرفت. همچنین تعهد عرضه ۱۰ درصد دیگر ظرف مدت حداکثر شش ماه پس از عرضه اولیه با هماهنگی بورس تهران از سهامداران عمده اخذ شده است.
درباره گروه سرمایه گذاری تدبیر
براساس این گزارش، گروه سرمایه‌گذاری تدبیر ۱۸ بهمن سال ۷۷ بصورت سهامی خاص تاسیس و در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت‌های صنعتی تهران به ثبت رسید و در حال حاضر شرکت فرعی گروه توسعه اقتصادی تدبیر با موضوع فعالیت سرمایه گذاری در سهام، سهم الشرکه، واحدهای سرمایه گذاری، صندوق‌ها یا سایر اوراق بهادار با درآمد ثابت است.
ظاهرا مقدمات عرضه نماد تدبیر به خان آخر رسیده و قرار است ۱۵ درصد سهام به صورت عرضه اولیه و ۱۰ درصد هم بعد از آغاز معاملات عرضه شود. نماد تدبیر با سرمایه ثبتی ۷.۱ هزار میلیارد تومان در گروه چندرشته ای‌ها قرار گرفته، اما در شرایط کنونی بیش از ۲۹ هزار میلیارد تومان ارزش بازارش است.
طبق تعهد شرکت، عرضه ۱۰ درصد دیگر سهام در شش ماه بعد از عرضه اولیه انجام می‌شود و در مجموع ۲۵ درصد از سهام عرضه خواهد شد.
عرضه اولیه اردستان
درج نماد سیمان اردستان در بورس تهران
مدیریت نظارت بر بازار اولیه سازمان بورس از ثبت شرکت «سیمان اردستان» در سازمان بورس و تصویب در هیات پذیرش بورس اوراق بهادار تهران در تاریخ ۸ خرداد ۱۴۰۰ خبر داد.
شرکت سیمان اردستان پس از طی مراحل ثبت در سازمان بورس، در هیات پذیرش بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت با شماره ۱۱۸۴۳ مورد پذیرش قرار گرفت.
عرضه اولیه اردستان
شرکت سیمان اردستان از سهامی خاص تبدیل به شرکت سهامی عام شد و پذیرش آن در بورس انجام شده است. با توجه به صدور اجازه عرضه اولیه بزودی ۲۰ درصد کل سهام سیمان اردستان عرضه اولیه آن در بورس صورت خواهد گرفت.
جلسه معارفه آنلاین "اردستان" برای عرضه اولیه در بورس
طبق اعلاعیه منتشر شده در سامانه کدال جلسه معارفه شرکت سیمان اردستان ساعت ۱۳:۳۰ روز دوشنبه ۲ خرداد ۱۴۰۱ برگزار شد تا یک قدم دیگر به عرضه اولیه نزدیک شود.
درباره شرکت سیمان اردستان
سیمان اردستان خرداد سال ۸۲ تاسیس و در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی اصفهان به ثبت رسید. شرکت فرعی حمل و نقل سیمان ساز اردستان نیز در یکم بهمن سال ۸۷ در اداره ثبت اسناد و املاک اردستان به ثبت رسید.
سرمایه شرکت با ۳۱۰ نیروی انسانی در بدو تاسیس بالغ بر ۴.۳ میلیارد تومان بوده که طی چند مرحله افزایش سرمایه به ۱۱۳.۵ میلیارد تومان رسیده است و در حال حاضر شرکت هیچ برنامه‌ای جهت افزایش سرمایه در دستور کار ندارد.
شرکت نام آوران تجارت اردستان با ۲۵.۱ درصد، سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری با ۱۱.۳ درصد، البرز سلیمانی با ۴.۹ درصد، صندوق بازنشستگی کارکنان صنایع مس با ۳.۷ درصد، مهدی زندیه با ۲.۱ درصد، حسن میرباقری مهرآبادی و عباسعلی ایروانی هرکدام ۲ درصد، محسن مستوفی با ۱.۷ درصد و …. در ترکیب سهامداری شرکت حضور دارند.
انواع محصولاتی که توسط شرکت تولید می‌شود شامل کلینکر M۵۰۰، سیمان پرتلند تیپ ۵، سیمان پرتلند تیپ ۲، سیمان پرتلند تیپ ۴۲۵-۱ می‌شود. مواد اولیه مصرفی کارخانه عمدتاً خاک آلوویوم است که از معادن همجوار تامین می‌شود. آنالیز جنبه‌های مختلف معادن به نحوی که تنها مواد افزودنی سنگ آهن، بوکسیت و سیلیس برای تنظیم خوراک کوره و سنگ جهت افزودنی در آسیاب سیمان پیش‌بینی شده است.
پذیره نویسی ایرانسل
ایرانسل از ثبت رسمی درخواست خود در تاریخ ۲۱ اردیبهشت، برای پذیرش در بورس خبر داد.
ایرانسل با اعلام اینکه این درخواست، ۲۱ اردیبهشت ماه ثبت شده است، روند پذیرش و ورود این اپراتور به بورس را آغاز مرحله‌ای جدید در حوزه فعالیت‌های خود عنوان کرده است.
ایرانسل در بخش دیگری از توضیحات خود درباره جریان ورود به بورس، اعلام کرده این اپراتور با انتخاب کارگزاری بورس به‌گزین، روند تکمیل مدارک خود را طی خواهد کرد.
مدیرعامل ایرانسل چندی پیش با اعلام اینکه، سهامدار این اپراتور با عرضه سهام آن در بازار بورس موافقت کرده است، گفت: «این شرکت در حال آماده‌سازی اسناد و مدارک مورد نیاز برای ورود به بورس است.»
کلید خوردن ورود ایرانسل به بورس از سال ۹۹
«بیژن عباسی آرند» درباره برنامه‌های ایرانسل جهت ورود به بورس گفته است: «اول از همه باید بگویم که تاکنون برای بردن ایرانسل به بورس تکلیف قانونی وجود نداشته. اما از امسال، سهامدار داخلی ایرانسل (شرکت گسترش الکترونیک) تصمیم گرفت تا وارد بورس شود. مجوز بورس برای ورود سهامدار داخلی ایرانسل به بازار سرمایه هم صادر شده و در حال حاضر در حال طی کردن فرآیند‌های طبیعی و قانونی آن است. عرضه اولیه هم در بورس یک عرضه حداقلی و ۵ درصدی خواهد بود.»
عرضه اولیه کایزد
صبح روز گذشته اولین نشست خبری یک دیدار یک عرضه، ویژه معرفی شرکت فرانسوز یزد در آستانه ورود به فرابورس با حضور مدیران این مجموعه برگزار شد. امروز نیز دومین نشست خبری این نماد برگزار می شود که انتظار میرود این نماد هم در صف عرضه اولیه در روزهای آینده باشد.
درج نماد کایزد
شرکت فرانسوز یزد با نماد "کایزد" پس از احراز کلیه شرایط پذیرش از تاریخ ۱۴۰۰/۰۸/۱۱ بعنوان دویست و شصت و هفتمین نماد معاملاتی (یکصد و شصت و یکمین شرکت در بازاردوم)، در فهرست نرخ های فرابورس ایران درج شده است.
با توجه به اظهارات محمود گودرزی و اطلاعیه‌ها درج شده در سامانه کدال، همچنین درج نماد‌های متعدد در بازار سرمایه عرضه اولیه بعدی کدام نماد خواهد بود؟
مجاز محفوظ در بورس یعنی چه و چقدر طول میکشد؟
در قسمت گذشته یک پست مخصوص و جداگانه برای مفهوم چیستی توقف نماد تخصیص دادیم و در آن پست همه مفاهیم و اصطلاحات در مورد توقف نماد در بازار بورس را برایتان مشخص کردیم ولی در این قسمت تنها به صورت اختصاصی سوال مجاز محفوظ در بورس یعنی چه ؟ و مدت زمان مجاز محفوظ چه قدر است؟ را بررسی می کنیم. همانطور که در مطلب توقف نماد در بورس گفته شد و شما میدانید در بازار بورس سهم هایی وجود دارند که امکان معامله بر روی آن ها وجود ندارد و به عبارتی معاملات آنها متوقف می شود. علت مجاز محفوظ چیست؟ هر اتفاقی که باعث تغییر زیاد و معنادار در روند فعالیت های عادی شرکت و یا سودآوری آن شود باعث می شود سهم شرکت مورد نظر متوقف شده تا اطلاعات با رعایت اصل عدالت و انصاف به تمامی سهامداران برسد و پس از وقفه ای یک یا چند روزه سهم بازگشایی می شود.
مجاز محفوظ در بورس یعنی چه؟
مجاز محفوظ به زمانی می گویند که سهم متوقف می شود و این توقف سهام میتواند علت های متفاوتی داشته باشد. یعنی سهامداران و سرمایه گذاران می توانند سفارشات خود را در سیستم معاملاتی ثبت کنند اما در این لحظه نمیتوانند معامله ای کنند. در تعریف مجاز محفوظ در بورس یعنی چه؟ میتوان گفت که در میان مرحل ممنوع، متوقف و مجاز مرحله ی جداگانه ایی به اسم مجاز-محفوظ وجود دارد البته این امکان هم وجود دارد که سرمایه گذاران و سهامداران بتوانند سفارش خود را در سیستم معاملاتی حذف یا ویرایش کنند اما دقت داشته باشید که معامله ایی صورت نخواهد گرفت تا زمانی که ناظر سهم از طرف سازمان بورس پروسه سفارش گیری را تحت نظر بگیرد و حس کند که قیمت سفارش داده شده طبق میانگین های تعدادی، قیمتی و حجمی قیمت مناسب و متناسبی است در این زمان معامله را تایید خواهد کرد.
نحوه ثبت سفارش در مجاز محفوظ
سرمایه گذاران و سهامداران می توانند در ساعات معاملات ثبت سفارش خود را به انجام برسانند، ویرایش یا حذف کنند اما این وضعیت مجاز محفوظ و با حالت پیش گشایش شباهت بسیار زیادی دارد زیرا در ساعات معاملات که از ساعت ۰۸:۳۰ الی ۰۹:۰۰صبح است و ثبت سفارش ها انجام می شود اما معاملاتی صورت نخواهد گرفت. باید به این موضوع اشاره کرد که تفاوتی که بین مجاز محفوظ در بورس و پیش گشایش وجود دارد این است که معاملات با نظارت و تایید ناظر سازمان انجام می شود و سپس حدودا ۱ یا چند دقیقه سهم ممنوع می شود پس از آن قیمت کشف شده که در واقع همان قیمت تایید شده توسط ناظر است، به عنوان قیمت مبنا در نظر گرفته می شود و طبق قیمت مبنا دامنه نوسان تعریف خواهد شد. پس از این روند سهم در حالت مجاز قرار می گیرد
مدت زمان مجاز محفوظ چقدر است؟
اما نمادی که در وضعیت مجاز محفوظ قرار دارد کی باز می شود و به عبارتی چه زمانی تبدیل به سهام مجاز می شود؟ تا این قسمت به سوال مفهوم مجاز محفوظ در بورس یعنی چه؟ پرداختیم اما سوالی که مطرح می شود این است که مدت زمان مجاز محفوظ چقدر است؟ زمانی که سهم به هر دلیلی متوقف می شود و نمیشود معامله ای برای آن سهم صورت بگیرد بعد از 1 یا چند روز کوتاه سهم به طور مجدد بازگشایی می شود و سرمایه گذاران و سهامداران به سادگی میتوانند به خرید و فروش و معامله سهام مورد نظر خود بپردازند.
دارا دوم را با کد ملی بخریم یا نخریم؟
دنیای اقتصاد نوشت : در تعطیلات گذشته، خبری از به اشتراک گذاشتن اخبار حوزه بورس در فضای توییتر و اینستاگرام نبود و اکثر نوشته‌ها و اظهارنظرها تحلیل‌هایی درباره آینده بورس، خرید دارا دوم و کمی هم جروبحث درباره روزهای گذشته بورس و ضرر سهامداران بود. موضوعی که دو هفته‌ای است در فضای مجازی درباره آن صحبت می‌شود.
عده‌ای معتقدند رنگ سبز بورس مصنوعی است و دوباره مانند روزهای گذشته سرخ می‌شود و در مقابل هستند افرادی که می‌گویند تا پایان دولت حال و هوای بورس مثبت می‌ماند. از دیگر موضوعاتی که در روزهای تعطیل کاربران درباره آن صحبت کردند، بورس هوشمند و حمایت هوشمند بود. یکی از کاربران با کنایه به وزیر اقتصاد نوشت: «وزیر اقتصاد گفته قرار است که در دهه فجر بورس هوشمند را رونمایی کنند، ببینید در قیاس با حمایت هوشمند چه وضعیتی خواهد داشت. خدا به دادمان برسد.» و البته بودند کاربرانی هم که این موضوع را اتفاقی مثبت برای بورس پررونق این روزها معرفی کردند. اما موضوعی که در فضای توییتر بیشتر از همه توجه کاربران را به خود جلب کرده، خرید دارا دوم است. صندوقی که مردم با خرید آن میتوانند سهامدار چهار پالایشگاه باشند. در آخر هفته گذشته صحبت بر سر این بود که واحدهای این صندوق را بخریم یا نخریم و خیلی از کاربران دیگران را درباره مزایا یا معایب خرید این صندوق راهنمایی می‌کردند و نظراتشان را با یکدیگر به اشتراک می‌گذاشتند اما با اعلام اینکه برای خرید دارا دوم به کد بورسی نیاز نیست و با کد ملی هم میتوان آن را خریداری کرد، فضای توییتر فارسی به سمت تحلیل این ماجرا رفت. کاربران زیادی بودند که در صفحه‌های شخصی خود به دیگران توصیه می‌کردند قبل از خرید دارا دوم حتما فکری به حال احراز هویت و کد بورسی خود بکنند، چون اگر با کد ملی این صندوق را خریداری کنند، بعدش دردسرهایی خواهند داشت. خیلی‌ها از تجربه خرید دارا یکم با کد ملی و اینکه ماه‌ها دنبال ثبت آن در پرتفوی خود بودند نوشتند. یکی از کاربران توییتر هم در همین رابطه نوشت: «تجربه صندوق دارایکم دولت نشان داد که مردم با خرید از طریق کدملی و بدون کد بورسی، بعد از این کار دچار مشکلات زیادی می‌شوند، چرا که تا بخواهند احراز هویت کنند و تغییر کارگزار ناظر بزنند، هم اعصاب زیادی از آنها خرد می‌شود و هم زمان زیادی می‌برد. در نتیجه قبل از خرید دارا دوم، کد بورسی دریافت کنید و احراز هویت انجام بدهید.» شاید این موضوع یکی از موضوعاتی بود که در ماه‌های گذشته و در حوزه بورس، کاربران زیادی درباره آن با یکدیگر اتفاق‌نظر داشتند که قبل از خرید دارا دوم حتما احراز هویت انجام دهید و کد بورسی دریافت کنید.
پدرام سلطانی
فعال اقتصادی
از پیامدهای یک جامعه آشفته، رواج خودمتخصص‌پنداری است. با دانشی اندک از یک زبان مترجم می‌شوند، با خواندن چند کتاب خود را تحلیلگر بورس و مشاور کسب‌وکار می‌نامند، با مدرک کاردانی لاف استادی می‌زنند، و چنین می‌شود که توهم جایگزین تخصص می‌شود و زبانِ دراز جای فهمِ ژرف می‌نشیند.
مدت زمان تغییر کارگزار ناظر
مدت زمان تغییر کارگزار ناظر
عدم رویت دارایی سهامداران در سبد سهام نیز از دیگر مشکلات پیش آمده برای مشتریان کارگزاری‌هاست. برای پاسخگویی به سوالات سهامداران سراغ کارگزاری‌ها رفتیم تا دلایل ایجاد این مشکلات را جویا شویم. کارگزاری‌ها معتقدند با توجه به شرایط فعلی بورس و ورود بی‌سابقه عموم مردم به این بازار، خدمات مناسبی به مردم ارائه می‌دهند و به تعبیری دیگر، برای سیلی از مردم که به بازار کوچک سرمایه میهمان شده‌اند با تمام توان پذیرا هستیم.
رحمان بابازاده، مدیرعامل کارگزاری فارابی درخصوص مشکل سهامداران برای عدم رویت میزان دارایی خود در سبد سهام به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: دارایی سهامداران را از سایت سپرده‌گذاری مرکزی می‌گیریم و سامانه، فایل دارایی افراد را هر روز باید به روز رسانی کند تا ما بتوانیم برای رویت دراختیار سهامداران بگذاریم.اما گاهی این به‌روز رسانی به جهت قدیمی و فرسوده بودن سامانه با تاخیرانجام می‌شود. بنابراین ضعف دریک قسمت عملکرد سایر قسمت‌ها را با مشکل مواجه می‌کند. مدیرعامل کارگزاری فارابی درباره نحوه پاسخگویی به مشتریان که این روزها بیشترین دغدغه سهامداران است می‌گوید:کارگزاری‌ها تمام تلاش خود را برای پاسخگویی به نیاز مشتریان می‌کنند چرا که از نظر ما پاسخگویی به مثابه جنگ است و اگر پاسخ نگوییم نابودیم. بابازاده ادامه می‌دهد: صنعت کارگزاری فضایی رقابتی دارد ودرچنین فضایی منافع ما و صنعت کارگزاری پاسخگویی به نیاز سهامداران است. ما به واسطه انگیزه اقتصادی سعی می‌کنیم در بهترین حالت پاسخگو باشیم؛ چرا که پاسخگویی به نیاز مشتریان یعنی موفقیت و ثروت. این مدیرعامل کارگزاری که سومین کارگزاری به جهت در اختیار داشتن درصد معاملات است به حضور بی‌سابقه عموم مردم به بازار اشاره می‌کند و می‌گوید: روزانه بیش از ۱۰۰هزار نفراز طریق سامانه سجام به فعالان بازار سرمایه اضافه می‌شود که این رقم در مقایسه با مجموع فعالان بازار سرمایه در ۵ سال گذشته که حدود ۴۰۰ هزار نفر بود بسیار چشمگیراست. درنظر بگیرید که این ۱۰۰ هزار نفر برای سوالات خود در مورد هسته معاملات، ندیدن دارایی خود در سبد سهام و کد معاملاتی و… با کارگزاری‌ها تماس می‌گیرند ودر نظر بگیرید که پاسخگویی به این تعداد شدنی نیست.
مدیرعامل کارگزاری فارابی به اضافه شدن زمان پاسخگویی به مشتریان اشاره می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر ساعت پاسخگویی به مشتریان تا ۱۲ شب ادامه دارد و به زودی زمان پاسخگویی ۲۴ ساعته خواهد شد.این نکته را هم باید درنظر گرفت که نیروهایی که درجایگاه پاسخگویی قرار می‌گیرند باید دوره‌های چند ماهه برای آموزش گذرانده باشند.
عمده‌ترین انتقادات سهامداران از عملکرد کارگزاری‌ها مربوط به اختلال در سامانه معاملات، کمبود شدید پشتیبانی، زیرساخت‌های فنی ناکافی و اختلال در سامانه‌های آنلاین و روند طولانی تغییر ناظر کارگزاری به کارگزاری دیگر است اما با وجود این اختلالات مدیرعامل کارگزاری آگاه وضعیت پیش آمده با توجه به شرایط فعلی بازار سرمایه را غیر عادی نمی‌داند. محمدرضا سرافرازی با اشاره به تغییر ساعات معاملات بورس و فرابورس می‌گوید: تمام سعی ما براین است که به مشتری، سیستمی بدون مشکل ارائه دهیم تا بتواند معاملاتش را بدون دغدغه انجام دهد اما حجم معاملات و هجوم سهامداران برای سرمایه‌گذاری در بورس به قدری افزایش یافته که ما هرچه از نظر نرم‌افزاری و سخت افزاری پیشرفت کنیم باز هم از حجم معاملات جا می‌مانیم. او ادامه می‌دهد: واقعیت این است که هسته مرکزی به دلیل افزایش بار معاملات دچار مشکلاتی شده و به دنبال آن اختلالاتی در روند کار کارگزاری‌ها به وجود آمده که حتی با توسعه بخش آی‌تی و بهبود زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نیز نمی‌توان مشکلات ایجاد شده را در زمانی کوتاه بر طرف کرد. مدیرعامل کارگزاری آگاه با بیان اینکه مشکلات به وجود آمده را یک شبه نمی‌توان برطرف کرد عنوان می‌کند: سهامداران باید بپذیرند مشکلات آنها با کارگزاری‌ها به‌صورت تدریجی قابل حل است و تغییر ساعت معاملات نیز نمی‌تواند در کوتاه مدت از حجم ترافیک بازار و اختلالات ایجاد شده درسامانه کارگزاری‌ها بکاهد.هیچ کارشناسی فکرش را نمی‌کرد بورس تهران با این حجم از سرمایه گذار رو به رو شود، از این رو نه‌تنها سیاست گذاران بازار حتی کارگزاری‌ها نیز از وضعیت پیش آمده شوکه شدند. او می‌گوید: در سال ۹۲کل فعالان بازار سرمایه به۵۰۰ هزار نفر هم نمی‌رسیدند اما در حال حاضر تنها درعرضه‌های اولیه حدود ۵ میلیون سهامدار وجود دارد، اگرآن ۴۹ میلیون نفراز دارندگان سهام عدالت را حساب نکنیم بیش از ۱۵ میلیون نفردر بورس تهران مشغول فعالیتند که حجم معاملات آنها مشکلات فنی بازار سرمایه را افزایش داده است. محمدرضا سرافرازی در پاسخ به اینکه چرا تغییر ناظر کاربری از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر، زمان بر است به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: از روز یکشنبه با هماهنگی شرکت سپرده‌گذاری تغییر ناظر کارگزاری به‌صورت گروهی انجام می‌شود.شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از اول هفته سامانه‌ای با عنوان «تغییر ناظر گروهی» طراحی کرده به این صورت که درخواست‌کنندگان، درخواست خود را به‌صورت گروهی مطرح و تغییرات اعمال شده با وجود این سامانه بعد از۲ روز اعمال می‌شود، این در حالی است که تا قبل از طراحی سامانه مذکور این پروسه ۵ روز طول می‌کشید. رئیس کارگزاری آگاه به عدم حضور سهامداران به دفاتر کارگزاری برای دریافت کد بورسی اشاره می‌کند و می‌گوید: بعد از کرونا و با توجه به افزایش رفت و آمد سهامداران به کارگزاری‌ها کدگیری به دفاتر پیشخوان منتقل شد که مانع حضور سهامداران در کارگزاری‌ها شده است.
ژورس آرزمانیانس مدیر معاملات کارگزاری حافظ با بیان اینکه مشکل اصلی اختلالاتی که در سامانه کارگزاری‌ها وجود دارد به هسته معاملات برمی‌گردد، می‌گوید: کارگزاری‌ها درروند بازار سرمایه دخالت نمی‌کنند اما شرایط موجود بورس کار را سخت کرده و سهامداران، کارگزاری‌ها را عامل اختلال به وجود آمده می‌دانند. او اظهار می‌کند: در اینکه کارگزاری‌ها باید تمهیداتی برای رفع مشکلات فعلی انجام دهند شکی نیست اما نباید از ناکارآمدی شرکت‌های نرم‌افزاری گذشت. درحال حاضر ۷شرکت نرم‌افزاری به کارگزاری‌ها خدمات می‌دهند که اگر تعداد این شرکت‌ها افزایش یابد شاید برخی مشکلات و اختلالات موجود کارگزاری‌ها برطرف شود. مدیرمعاملات کارگزاری حافظ عنوان می‌کند: کارگزاری‌ها از عملکرد ضعیف برخی شرکت‌های نرم افزاری گلایه دارند و در این حوزه به اصلاحات اساسی نیاز است. او می‌گوید: بهبود نرم‌افزاری، واردات سخت‌افزارهای به‌روز و توسعه زیرساخت‌های شرکت‌های OMS میتواند برعملکرد کارگزاری‌ها تاثیر مثبتی داشته باشد. او در مورد خروج سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها از دسترس سهامداران در پیک معاملات اظهار می‌کند: بعد از اختلالاتی که برای کارگزاری‌های بزرگ به وجود آمد بسیاری از مراجعه‌کنندگان تصمیم گرفتند کارگزاری خود را تغییر دهند این در حالی است که بیشتر کارگزاری‌ها با این مشکلات دست به گریبانند. بسیاری اعلام می‌کنند به زودی کارگزاری خود را تغییر می‌دهند، اما آیا دست سهامداران برای انتخاب کارگزاری باز است؟ چند کارگزاری فعال در ایران وجود دارد؟مدت زمان تغییر کارگزار ناظر
دیدگاه شما