چند رسانه
به گفته‌ی مدیرعامل کارگزاری مبین سرمایه، قرارداد اختیار معامله مبتنی بر آتی یک ترکیب جادویی در کنار هم است که می‌تواند موقعیت‌های متنوعی را برای سرمایه گذاران ایجاد کند؛ زیرا این ابزار پیشرفته بورس کالا به گونه‌ای است که حتی ریسک گریزها هم می‌توانند از این بازار سودهای نسبتاً مطمئنی بگیرند و ریسک کلی آنها کنترل شود که این رویدادی بسیار مثبت در بازار سرمایه است.
به گزارش اقتصادطلایی محمد علی محمدی، مدیرعامل شرکت کارگزاری مبین سرمایه در گفت و گو با «کالاخبر» در خصوص مزیت های معاملات اختیار آتی اظهار کرد: در چند سال اخیر بورس کالا به خوبی به سمت توسعه بازار مشتقه و ابزارهای مالی رفته و نهایت استفاده را از شرایط موجود کرده است؛ لذا توسعه ابزارهای مالی کمک می کند تا بورس کالای جذاب و پویایی برای انواع سرمایه گذاران داشته باشیم.
وی افزود: درست است که در حال حاضر عمده معاملات بورس کالا در بازار فیزیکی صورت می گیرد اما با رویکردی که بورس کالا در توسعه بازار مشتقه دارد، امیدواریم که سال آینده ۲۵ تا ۳۰ درصد حجم معاملات بورس کالا در بازار مشتقه صورت بگیرد و در کنار بازار فیزیکی، سپرده کالایی و بازار مشتقه بتواند انواع خدمات متنوع را به فعالان اقتصاد و صنعت و سرمایه گذاران ارائه دهد.
محمدی، راه اندازی اختیار آتی را اتفاق بسیار مثبتی دانست و تصریح کرد: راه اندازی این ابزار کمک می کند که سرمایه گذاران با هر نوع استراتژی بتوانند در این بازار وارد شوند زیرا این ابزار، آپشن، آتی و گواهی را به صورت یکجا دارد و سرمایه گذاران به هر شکلی بخواهند می توانند وارد شده و نوسان گیری کنند؛ همچنین افرادی که می خواهند پوشش ریسک انجام دهند و به نوعی فعالان اقتصادی و بزرگان بازار می توانند از امکانات اختیار آتی بهره مند شوند.
به گفته مدیرعامل کارگزاری مبین سرمایه، اختیار آتی یک ترکیب جادویی کنار هم است و وجود دو قرارداد جذاب اختیار معامله و آتی در کنار هم می تواند موقعیت های متنوعی را ایجاد کند زیرا ابزار آتی به تنهایی پُرریسک است و به افراد ریسک گریز پیشنهاد نمی‌شود ولی زمانی‌که آپشن به آتی اضافه می شود می تواند به افراد ریسک پذیر و ریسک گریز پیشنهاد شود که از این ترکیب استفاده کنند؛ به طوری که حتی ریسک گریزها هم می‌توانند سودهای نسبتا مطمئنی بگیرند و ریسک کلی آنها کنترل شود.
بازیگران اختیار آتی
وی با اشاره به بازیگران اختیار آتی گفت: به اعتقاد من سرمایه گذاران حرفه ای مهم ترین بازیگران این بازار هستند و همینطور نهادهای مالی، کارگزاری ها و صندوق های سرمایه گذاری می توانند از این ابزار استفاده کنند همچنین کسانیکه می خواهند پوشش ریسک انجام دهند و تمایل دارند اندکی بالاتر از سود بانکی موقعیت بگیرند، سراغ این بازار می آیند. ضمن اینکه سرمایه گذاران بسیار حرفه ای که در بازارهای بین المللی فعالیت می کردند و زمین بازی برایشان فراهم نبود، می توانند از این بازار استفاده کنند.
او ادامه داد: جذابیت این ابزار از آن جهت است که ریسک سرمایه گذاران و ریسک بازار را کنترل می کند یعنی نوساناتی که در سال های اخیر در بازاری مانند آتی سکه و زعفران وجود داشت در ترکیب اختیار با آتی کنترل می شود، لذا عملاً اختیار آتی یک ابزار کنترلی خودانتظام است و به دلیل ماهیتی که دارد، سرمایه گذاران بازار را کنترل می‌کنند بدون اینکه بورس دخالتی داشته باشد.
محمدی تاکید کرد: بنابراین از آن جا که نوسان در این بازار دو طرفه است، ریسک کلی بازار کاهش یافته و بازار مطمئنی را ایجاد می کند که هر کسی به تناسب انتظاراتی که دارد، وارد آن می شود و ضررهای قابل توجهی نمی‌کند.
او اضافه کرد: اختیار آتی قراردادی است که با توجه به مزیت هایی که دارد می تواند سرمایه گذاران را از بازارهای مختلف از جمله اوراق بهادار نیز جذب کند زیرا با اینکه در بازار سهام نیز آپشن وجود دارد اما آپشن سهام یک پله از آپشن و آتی کالا عقب تر است و کسی که بخواهد حرفه ای معامله کند می تواند به سمت قرارداد اختیار آتی بورس کالا بیاید.
مدیرعامل کارگزاری مبین سرمایه در پاسخ به این پرسش که برای پُررونق شدن این ابزار چه اقداماتی باید کرد؟ گفت: اختیار آتی هنوز در ابتدای راه است و به ناچار روی کالاهایی انجام می شود که شاید عدد بزرگی از GDP نباشد البته طبیعتا تقصیر بورس کالا نیست و بحث قیمت گذاری دستوری باعث شده است که این روند در پیش گرفته شود؛ اما به عنوان مثال اگر شمش طلا در کنار زعفران و صندوق طلا وارد این بازار شود بسیار جذاب بوده و استقبال زیادی از آن صورت می گیرد.
وی تاکید کرد: علاوه بر این کالاهای کشاورزی، صنعتی و پتروشیمی نیز برای این بازار جذاب است و اثر خوبی می تواند برای سرمایه گذاران داشته باشد لذا اگر بخواهیم اقتصاد را توسعه دهیم رفتن به سمت کالاهای کشاورزی که بتواند پوشش ریسک تولید را انجام دهد و اثر نوسانات بلندمدت قیمت را کم کند می‌تواند موثر باشد. ضمن اینکه راه اندازی ابزارهای مالی روی کالاهای صنعتی مانند مس یا فولاد یا پتروشیمی ها، هم به کاهش ریسک تولید و تولید کننده کمک می کند و هم به رونق سرمایه گذاری در این حوزه ها منجر می شود.
وی در پایان به ورود زعفران به بازار اختیار آتی اشاره کرد و گفت: تاثیر مهمی که بورس کالا در بازار زعفران ایجاد کرد این بود که امنیت و اطمینان خوبی در کشت زعفران ایجاد شد؛ به طوری که تولید کننده زعفران تکلیف خود را می داند. لذا بیمه ای که ابزار آپشن ایجاد می کند و نیز چشم اندازی که قرارداد آتی در کالاهای با ارزش در اقتصاد ارائه می‌دهد، بسیار موثر خواهد بود. بنابراین امیدواریم وزارت اقتصاد کمک کند پس از راه اندازی اختیار معامله زعفران، کالاهای جدیدی نیز به این بازار اضافه شود.
نحوه دریافت کد مشتقه کالا
اولین گام برای فعالیت در بازار مشتقه کالا (آتی کالا) اخذ کد معاملاتی است. کد مشتقه کالا با کد معاملات بورسی (سهام) تفاوت دارد و متقاضیان برای دریافت کد مشتقه کالا می‌بایست اقداماتی متفاوت با دریافت کد بورسی انجام بدهند. در این مطلب، مراحل و شرایط دریافت کد مشتقه کالا به صوررت مفصل بیان خواهد شد.
چگونه برای دریافت کد مشتقه کالا اقدام کنیم؟
دریافت کد مشتقه کالا در حال حاضر( دی ماه ۹۹) نیازمند مراجعه حضوری است و متقاضیان با مراجعه به هر یک از شعب کارگزاری آگاه می‌توانند اقدام به دریافت کد مشتقه کالا کنند. پس از مراجعه، متقاضیان ضمن تحویل مدارک مورد نیاز جهت کدگیری، باید فرم‌های مربوط به کدگیری را تکمیل و امضا کنند. همچنین متقاضیان می‌بایست دو شماره حساب برای فعالیت در بازار مشتقه کالا به کارگزاری ارائه دهند.
نکته: معامله‌گران با داشتن کد مشتقه کالا می‌توانند هر دو نوع معاملات آتی کالا و معاملات آپشن کالا را انجام بدهند. در واقع معاملات آپشن سکه طلا با این کد معاملاتی امکان‌پذیر خواهد بود.
مدارک مورد نیاز برای دریافت کد مشتقه کالا (حقیقی)
کپی مدرک تحصیلی (حداقل دیپلم) برای دسترسی آنلاین
نکته: برای دریافت کد مشتقه کالا، داشتن کد بورسی الزامی است.
نکته: حداقل سن برای دریافت کد مشتقه کالا، ۱۸ سال است.
مدارک مورد نیاز برای دریافت کد مشتقه کالا (حقوقی)
تصویر آگهی تاسیس
تصویر روزنامه رسمی آگهی آخرین تغییرات
سرمایه ثبتی شرکت (مندرج در روزنامه رسمی)
کد اقتصادی و اظهارنامه مالیاتی
معرفی نماینده شرکت برای پیگیری و انجام امور مربوطه
صورت‌های مالی آخرین دوره شرکت به همراه گزارش حسابرس رسمی و بازرس قانونی
معرفی صاحبان امضای مجاز
کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضای مجاز و تمامی اعضای هیئت مدیره
چه نوع حساب بانکی برای دریافت کد مشتقه کالا لازم است؟
برای دریافت کد مشتقه کالا، متقاضیان باید دو شماره حساب از بانک سامان یا بانک ملت معرفی کنند. در واقع فعالیت در بازار مشتقه کالا تنها با شماره حساب‌هایی از این دو بانک (سامان، ملت) امکان‌پذیر است. متقاضیان در ابتدا باید تصمیم بگیرند برای فعالیت در بازار مشتقه کالا کدام یک از دو بانک سامان و ملت را انتخاب می‌کنند. پس از انتخاب بانک مورد نظر، می‌بایست دو شماره حساب با شرایط زیر در بانک انتخابی افتتاح کنند:
بانک سامان
چنان چه معامله‌گران بانک سامان را برای فعالیت در بازار مشتقه کالا انتخاب کرده باشند، می‌بایست از کارگزاری یک برگه معرفی به بانک دریافت کنند و برای افتتاح حساب در اختیار بورس، به بانک سامان (هر شعبه‌ای) تحویل دهند. پس از آن بانک سامان برای متقاضی دو حساب به شرح زیر افتتاح می‌کند.
حساب در اختیار بورس (حساب عملیاتی)
حساب شخصی (حساب پشتیبان)
حساب در اختیار بورس، به نام معامله‌گر است اما حق برداشت از این حساب منحصرا در اختیار بورس خواهد بود و معامله‌گر امکان برداشت از این حساب را نخواهد داشت. در واقع حساب در اختیار بورس، حسابی است که تمامی نقل و انتقالات ناشی از معاملات (واریز وجه تضمین، واریز سود و برداشت زیان) در این حساب صورت می‌گیرد. به همین دلیل به این حساب، حساب عملیاتی نیز می‌گویند.
از آن جایی که معامله‌گر حق برداشت از حساب عملیاتی را ندارد، می‌بایست یک حساب شخصی نیز معرفی کند. برای برداشت پول از حساب در اختیار بورس، معامله‌گر باید درخواست خود را به بورس بدهد؛ بورس وجه مورد نظر را از حساب عملیاتی برداشت و به حساب شخصی معامله‌گر (که به حساب در اختیار بورس متصل است) منتقل می‌کند. بنابراین حساب شخصی تنها برای برداشت وجه از حساب در اختیار بورس کاربرد دارد.
برای معرفی حساب شخصی، چنانچه متقاضی از قبل در بانک سامان حساب داشته باشد می‌تواند از آن شماره حساب به عنوان حساب شخصی (پشتیبان) استفاده کند و نیازی به افتتاح حساب دیگر به عنوان حساب شخصی نخواهد بود؛ حساب در اختیار بورس به صورت اختصاصی در بانک سامان افتتاح می‌شود و متقاضی دریافت کد مشتقه نمی‌تواند از حساب‌های دیگری که در بانک سامان دارد به عنوان حساب در اختیار بورس استفاده کند.
بانک ملت
چنان چه متقاضی بانک ملت را برای استفاده در معاملات مشتقه کالا انتخاب کند، نیاز به دریافت برگه معرفی از کارگزاری برای بانک ندارد. در واقع متقاضی می‌تواند دو شماره حساب ملت با ویژگی‌های زیر به کارگزاری معرفی کند.
حساب در اختیار بورس که باید کوتاه‌مدت (ساده، انفرادی و بدون طرح) باشد.
حساب شخصی که می‌تواند کوتاه‌مدت یا قرض‌الحسنه باشد.
نکته: با توجه به این که حق برداشت از حساب در اختیار بورس برای معامله‌گر مسدود می‌شود، متقاضیان باید حسابی را به عنوان حساب در اختیار بورس معرفی کنند که واریزی غیر معاملاتی، به آن حساب نداشته باشند. به طور مثال حساب ملتی که مربوط به واریز حقوق شما است برای این کار مناسب نخواهد بود. چرا که برای هر برداشت از این حساب، شما باید درخواست برداشت را به بورس بدهید و بورس پول را از حساب در اختیار شما به حساب شخصی شما منتقل کند و این فرایند زمان‌بر است.
نکته: معرفی حساب برای معاملات آتی کالا تنها از دو بانک سامان و ملت امکان‌پذیر است.
نکته: هنگام معرفی حساب، هر دو حساب در اختیار بورس و حساب شخصی باید از یک بانک باشد. یعنی هر دو حساب از بانک ملت یا هر دو از بانک سامان باشد.
با توجه به ویژگی‌های جذاب بازار مشتقه کالا، نظیر دوطرفه بودن بازار (امکان کسب سود حتی از ریزش قیمت‌ها)، داشتن اهرم مالی (امکان انجام معامله چندین برابر سرمایه موجود) و امکان آربیتراژ (کسب سود بدون ریسک) ورود به بازار مشتقه کالا، برای همه سرمایه‌گذاران (ریسک‌پذیر و ریسک‌گریز) مناسب است.
بورس ایران به مرجع بین المللی تعیین قیمت زعفران تبدیل می شود
به گزارش روز سه شنبه ایرنا، با هدف شفاف کردن معاملات مواد و کالاهای پایه از جمله محصولات کشاورزی و همچنین بسترسازی برای صادرات منسجم آنها، روند ورود این محصولات به بورس و راه اندازی ابزارهای جدید مالی رو به افزایش است.
از مزایای عرضه محصولات در بورس، کنار گذاشتن دلالان و واسطه هاست که باعث می شود سود اصلی عاید کشاورزان و تولیدکنندگان شود.
در سال های گذشته شاهد آن بودیم که عمده سود حاصل از تولید زعفران به واسطه ها می رسد اما از سال جاری با رونق معاملات زعفران در بورس کالا به شیوه نقدی، گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی شاهد بهبود شرایط کشاورزان و بازار زعفران کشور هستیم.
به گفته فعالان بازار زعفران، با وجود اینکه زمان زیادی از عرضه های فیزیکی، معاملات گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی زعفران در بورس کالا نمی گذرد، اما میزان سودآوری زعفران کاران به مراتب بالاتر از سال های گذشته است.
از آغاز عرضه زعفران در بورس کالا تاکنون 66 تن از این محصول به شکل فیزیکی و 27 تن در بازار گواهی سپرده خرید و فروش شده است.
قراردادهای آتی زعفران برای نخستین بار در خرداد سال 97 در بورس کالای ایران راه‌اندازی و قراردادهای آپشن زعفران (اختیار معامله) نیز از 12 اسفند امسال آغاز شد.
راه اندازی قراردادهای آپشن (اختیار معامله)، از یکسو ریسک معاملات را برای خریداران و فروشندگان داخلی کاهش می دهد و از سوی دیگر به عنوان مرجعی برای قیمت گذاری محصولات صادراتی به شمار می رود؛ بطوری که بازارهای جهانی از قیمت اعلام شده در بورس ایران به عنوان مبنای قیمت گذاری استفاده خواهند کرد.
آپشن به نسبت قراردادهای آتی، ریسک کمتر و نیاز به سرمایه در گردش پایین تری دارد و از همه مهم تر، این قرارداد مبنایی برای بیمه قیمت زعفران در آینده است.
** کاهش ریسک و ایجاد تعادل در بازار
«محمدرضا پورابراهیمی» در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره راه اندازی معاملات آپشن (اختیار معامله) زعفران در بورس کالای ایران گفت: به کارگیری ابزارهای مشتقه از جمله قراردادهای آتی و آپشن زعفران در بورس کالا، هم به افزایش قدرت تولیدکنندگان کمک می کند و هم در بخش تجاری، شرایطی را فراهم می سازد که تعهدات خارج از کشور در حوزه صادرات به نحو مطلوب پاسخ داده شود.
وی با بیان اینکه بورس کالا به عنوان یک بستر معاملاتی شفاف و قانونمند که به منظور ایجاد عدالت و شفافیت به وجود آمده و منعکس کننده بخش واقعی اقتصاد است، گفت: بحث پوشش ریسک از مزیت هایی است که همیشه در حوزه استفاده از ابزارهای مشتقه (آتی) مطرح بوده که در این رابطه ابزار معاملاتی قراردادهای آپشن یکی از ظرفیت های مهم در این بخش است.
پورابراهیمی تاکید کرد: توسعه ابزارهای مشتقه روی زعفران باعث پوشش ریسک های موجود در معاملات سنتی خواهد شد و نیز ظرفیت های سرمایه گذاری در کشور را افزایش می دهد.
وی اضافه کرد: در کنار حفظ منافع تولیدکنندگان، به کمک این ابزار، تعهدات صادرکنندگان در حوزه بازارهای خارجی نیز به موقع ایفا می شود.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه ابزار معاملاتی آپشن یک ابزار چند وجهی است، اظهار کرد: راه اندازی این معاملات در بورس کالا روی محصول انحصاری و صادراتی زعفران یک اتفاق حائز اهمیت و مثبت است که به ایجاد تعادل قیمت ها در بازار این محصول کمک می کند.
وی افزود: راه اندازی این ابزار در بازار مشتقه بورس کالا بخشی از نوسان ها را پوشش داده و کاهش نوسانات قیمتی را به همراه دارد تا قیمت محصول بیمه شود.
به گفته پورابراهیمی قراردادهای آپشن، معاملات زعفران را از ریسک نوسان قیمت ها به خصوص در فصل برداشت خارج می کند و با پوشش ریسک در بخش های مختلف بازار، این محصول را به تعادل خواهد رساند.
وی در خصوص تکمیل زنجیره ابزارهای مالی زعفران در بورس کالا اظهار کرد: گستره ابزارهای مالی بورس کالا هر چه افزایش پیدا می کند به تعادل بخشی منطقی تر بازار کمک کرده و می تواند بخشی از ریسک هایی را که پیش از این به واسطه عدم وجود ابزارهای مالی بوده، بازارهای دوطرفه و آپشن در بورس به طور کامل پوشش دهد.
این نماینده مجلس شورای اسلامی درباره بین المللی شدن معاملات زعفران در بورس کالای ایران گفت: هر زمان که زنجیره ابزارهای معاملاتی محصولات تکمیل شود، به دلیل آنکه کارآمدی، پوشش ریسک و تعادل بخشی منطقی را برای آن بازار به ارمغان می آورد، می تواند آن بازار را به عنوان مرجع قیمتی بین المللی آن محصول تبدیل کند.
پورابراهیمی افزود: بورس کالا با تکمیل ابزارهای مالی روی محصول زعفران می تواند به مرجع قیمتی بین المللی طلای سرخ تبدیل شده و به عنوان محور اصلی معاملات خارج از کشور نیز معرفی شود.
وی با بیان اینکه در این شرایط دیگر کشورها از چنین بازاری، ثبات بیشتر قیمت ها را استنباط خواهند کرد، گفت: بنابراین تکمیل زنجیره ابزارهای مالی در بورس کالا می تواند به جایگاه و نقش این بورس در تعیین قیمت های جهانی محصولات انحصاری مثل زعفران کمک بزرگی ارایه کند.
، بازارهای دوطرفه و آپشن در بورس مدیرعامل بورس کالا پیش از این از احتمال آغاز معاملات بین‌المللی زعفران خبرداده و گفته بود: در سال آینده معاملات بین‌المللی زعفران بر مبنای دلار یا دیگر ارزهای بین‌المللی در یکی از مناطق آزاد راه اندازی می‌شود.
در سال زراعی 97 حدود 400 تن زعفران در کشور تولید شده و در 10 ماهه امسال 227 تن به ارزش 295 میلیون دلار به بازارهای هدف صادر شده است.
شاپور محمدی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار درباره راه اندازی ابزارهای مالی جدید در بورس گفت: برای هر کالایی که بازار پایه آن کالا، از نقد شوندگی مناسب برخوردار باشد می‌توان قرار داد آتی و اختیار خرید و فروش معامله را تعریف کرد که از این رو امکان تعریف قرارداد آپشن علاوه بر زعفران برای سایر محصولات کشاورزی نیز وجود دارد.
بازار آپشن شامل معاملاتی دو طرفه است و سرمایه گذاران در هر دو حالت خرید و فروش می توانند موقعیت خرید و یا فروش اتخاذ کنند؛ در این میان اتخاذ موقعیت خرید در بازار معاملات آپشن ریسک پایین تری را برای سرمایه گذار به همراه دارد بطوری که سرمایه گذاران می توانند با قبول یک ریسک مشخص و حداقلی وارد این بازار شوند و در مقابل سود بالایی به دست آورند.
در قرارداد آپشن هم مصرف کنندگان و صادرکنندگان زعفران و هم کشاورزان به عنوان تولیدکنندگان زعفران می توانند ریسک های خودشان را پوشش دهند و به عبارتی این قرارداد یک بازی دو سر برد برای فعالان بازار زعفران است.
اقتصام**2022**9189
انزوای بورس در شاهراه بازارهای دوطرفه
1400/03/20
بازارها برای بقا نیازمند مشتریان و مخاطبان وفادار هستند و چنانچه منافع مشتریان یک بازار تامین نشود بی‌شک درصدد حذف آن از اهداف خود برخواهند آمد. بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و اگر ابزار مناسب برای بهره‌گیری از ظرفیت یک بازار مالی در اختیار معامله‌گران قرار نگیرد، به دنبال خروج از آن خواهند بود. در این میان وجود بازارهای دیگر و مطلوب‌تر فضا را به سمت رقابت نیز خواهد برد و در این شرایط بازاری که ابزار کافی برای تامین منافع مشتریان خود را در اختیار نداشته باشد، شانسی برای بقا نخواهد داشت و لاجرم به دست انزوا سپرده خواهد شد.
به گزارش فراسرمایه ، بازار سرمایه طی ماه‌های گذشته پس از رشدی سریع و حبابی، اصلاحی فرسایشی را تجربه کرد. در این شرایط ضعف زیرساخت‌ها و عدم توسعه نهادی و ابزاری این بازار بیش از هر زمان دیگر خود را نشان داد. در این میان تصمیماتی مقطعی همچون تزریق پول، ایجاد دامنه نوسان نامتقارن، تغییر در زمان پیش‌گشایش، حذف نوسان‌گیری روزانه و مانند اینها، نتیجه‌ای جز دامن زدن به بحران سقوط بورس و تشدید خروج پول از بازار سرمایه در پی نداشت.
ضمن اینکه ابزارهای تحلیل از جمله تحلیل تکنیکال نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای قابل اتکا در بازارهای مالی در دوران صعود و نزول بورس رنگ باخت و بی‌اثر واقع شد. در حالی که اجرای فروش استقراضی نه تنها در دوره ریزش بازار به آسانی و بدون صرف منابع می‌توانست رسیدن به تعادل و تغییر روند را در بازار رقم بزند، بلکه در دوران رشد سریع شاخص نیز می‌توانست از ایجاد حباب در بازار جلوگیری کند.
اما اینکه چرا فروش استقراضی یا همان ابزار ایجاد بازار دوطرفه که جذابیت دائمی را برای فعالان بازارهای مالی در سراسر دنیا به همراه دارد با وجود رفع موانع فقهی کنار گذاشته شده است؟
معامله‌گران؛ پای ثابت رفت و برگشت بازارها
بازارهای مالی در دنیا در صعود و نزول همواره هوای فعالان خود را دارند؛ به طوری که نه تنها در افزایش قیمت، بلکه در کاهش قیمت نیز به معامله‌گران سود می‌رسانند. به این صورت که در روند نزولی بدون اینکه سهمی در اختیار داشته باشند آن را به بازارهای دوطرفه و آپشن در بورس فروش می‌رسانند، اما متعهد می‌شوند در آینده آن سهم را خریداری کرده و به تعهد خود عمل کنند و از این طریق به میزان کاهش قیمت از معامله کسب سود می‌کنند.
اما این ابزار با وجود تجربه طولانی در بازارهای مالی دنیا به دلیل نقض قوانین بیع و عدم امکان فروش مالی که در اختیار متبایعین (طرفین قرارداد) نیست، از همان ابتدای مطرح شدن در سازمان بورس با مخالفت کمیته فقهی این سازمان مواجه شد و واحد تحقیق و توسعه سازمان را به صرافت راهکاری برای تامین نظر این کمیته انداخت.
بد و خوب فروش استقراضی
همایون دارابی، فعال بازار سرمایه درخصوص ابزار فروش استقراضی و اجرای آن در بازار سرمایه کشور گفت: معاملات استقراضی یکی از روش‌های معاملاتی است که در آن سرمایه‌گذار با امید به بهره‌مندی از روند کاهشی آتی بازار اقدام به قرض گرفتن و فروش دارایی کرده و پس از افت قیمت، مجددا دارایی را خریده و به قرض‌دهنده بازمی‌گرداند. پس از تامین نظر کمیته فقهی سازمان بورس اجرای این ابزار و دیگر ابزارهای مشتقه در بازار سرمایه اجازه شرعی دریافت کرد و قابل اجرا شد.
وی درخصوص دلایل اجرایی نشدن این ابزار پس از تایید کمیته فقهی خاطرنشان کرد: مشکلات موجود در اجرای این ابزار در بورس کشور به چند دلیل کلی بازمی‌گردد؛ نخست اینکه همواره محدودیت‌ها و کمبودهای نرم‌افزاری چه در اجرای معاملات و چه در ثبت آنها در صورت‌های مالی فعالان حقیقی و حقوقی بازار وجود دارد.چراکه در حال حاضر این نرم‌افزارها تنها در اختیار یک شرکت خدمات کامپیوتری خارجی است و در دسترس همگان نیست.
این فعال بازار سرمایه وجود برخی محدودیت‌های داخلی را دلیل دیگر اجرا نشدن ابزار فروش استقراضی عنوان کرد و گفت: مشکل بزرگ‌تر عدم روان بودن معاملات در بورس تهران به دلیل وجود دامنه نوسان و حجم مبنا است که ریسک انجام این معاملات را تشدید می‌کند. به عنوان مثال اگر فروشنده اوراق استقراضی بتواند هر لحظه دارایی خریداری‌شده و موقعیت آن را ببیند، باز هم ممکن است به دلیل تشکیل صف خرید و سفارش باز خود در پوزیشن فروش متحمل زیان شدید شود.
زیان نامحدود در کمین ناشران
دارابی معایب اجرای معاملات فروش استقراضی را محدود به این دو دلیل ندانست و اظهار کرد: مشکل سوم این است که در مورد معاملات آپشن سود ناشر این اوراق محدود ولی زیانش نامحدود است؛ مانند حالتی که در Short Squeezeها (فشار پوزیشن استقراضی) دیده شد و زیان‌های چند میلیارد دلاری برای معامله‌گران محقق شد.
وی وجود چالش استفاده از ابزارهای مشتقه در بازارهای مالی را محدود به ایران ندانست و یادآور شد: در سطح بین‌الملل نیز استفاده از این ابزارها با چالش‌های جدی مواجه است. رفتار اخیر شورت اسکوئیزرها نشان داد افزایش استفاده از ابزارهای مشتقه به‌خصوص در سمت فروش می‌تواند بسیار خطرناک باشد. در پدیده‌هایی مثل حمله گروه‌های سهامداری پلت‌فرم شبکه اجتماعی، سرمایه‌گذاران فروشنده استقراضی در نمادهایی نظیر گیم استاپ با زیان‌های بسیاری مواجه شدند که نشان می‌دهد این ابزار در حالت‌های حدی استفاده می‌تواند حتی به آشفتگی بیشتر بازار منجر شود.
دارابی افزود: در همین حال در بحران ۲۰۰۸ نیز شدت بدبینی به بازار و فروش‌های استقراضی گسترده موجب ممنوعیت استفاده از این ابزار شد. لذا هر چند در حالت عادی دوطرفه شدن بازار، امکان خرید و فروش همزمان می‌تواند به مهار بیشتر ریسک منجر شود، اما در مواردی این ابزار می‌تواند به وضعیت‌های آشفته‌تر منجر شود.چراکه استفاده از این ابزارها نیازمند کنترل دقیق‌تر است.
وی با اشاره به زیان نزدیک به ۲۰میلیارد دلاری در گیم استاپ صندوق‌ها در آمریکا در پوزیشن فروش تصریح کرد: چنین زیانی در کشور ما قابل قبول نیست و حتی یک صدم این رقم نیز می‌تواند تمام دستگاه‌های نظارتی را در مورد یک نهاد مالی دولتی یا عمومی به واکنش وادار سازد. در ایران چون اکثر فعالان بزرگ بازار سرمایه دولتی هستند اگر یک زیان بزرگ به ناشر وارد شود توجیه کردن دلایل آن بسیار دشوار است.
بازار دو طرفه؛ تنها راه پیش رو
اما مهدی سوری، تحلیلگر و مدرس بازار سرمایه با اشاره به نتایج مطلوب و تجربه‌های مثبت بازارهای مالی در دنیا در اجرای دوطرفه معاملات در بازارهای مالی گفت: ابزارهای استاندارد زیادی در بازارهای مالی دنیا هستند که هنوز در بازار ما مورد استفاده قرار نگرفته است. همین مساله سبب بروز فاصله در استاندارد بازار ما با بازارهای جهانی شده است.
وی در ارزیابی زمان ورود ابزاری همچون فروش استقراضی به گردونه معاملات در شرایط کنونی خاطرنشان کرد: نزدیک شدن بازار ما به بازارهای جهانی چه در دوران رونق و چه در دوران رکود اتفاقی مثبت است؛ چراکه ضعف نبود ابزارهای دوطرفه در بازار سرمایه ما همواره قابل لمس است.
سوری یادآور شد: در حال حاضر برخی اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش در بازار وجود دارد، اما به دلیل پایین بودن تنوع این اوراق عمق این بازار بسیار کم است. این در حالی است که به دلیل مدل قرارداد این نوع اوراق بسیاری از کارگزاری‌ها ریسک آن را نمی‌پذیرند و همین مساله سبب شده تا این نوع اوراق برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای جذاب نباشد و بازار آن نیز به دلیل عدم استقبال حرفه‌ای‌ها عمق پیدا نکند.
این کارشناس بازار سرمایه با مرور تلاش‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر برای دو طرفه کردن بازار تصریح کرد: در حال حاضر اجازه اجرای فروش استقراضی با مدل استاندارد خود به دلایل ایرادات فقهی داده نشده است و اقدامات صورت گرفته برای اجرای این ابزار با مدل موجود در بازارهای جهانی متفاوت است. اما رویه مسلم این است که بازار ما نیز دیر یا زود ناچار به پذیرش ابزارهای استاندارد است.
وی اضافه کرد: حتی اگر با تغییرات فقهی و اجرای آن در قالب عقود اسلامی این ابزارها به کار گرفته شود، باز هم از عدم بهره‌گیری آنها به مراتب بهتر است و آسیب کمتری را متوجه بورس کشور می‌کند. ما در آینده چاره‌ای جز اجرای این روش‌ها نخواهیم داشت و تا زمانی که ابزارهای لازم در بازار سرمایه ما فعال نشود، رسیدن به تعادل و مسائلی همچون پوشش ریسک سهامداران مهجور باقی خواهد ماند.
آشنایی با معاملات دوطرفه
بازار دو طرفه به بازاری گفته می‌شود که سهامداران آن زمانی که انتظار اصلاح یا افت قیمتی یک سهم را دارند می‌توانند فروش استقراضی انجام دهند؛ یعنی بدون اینکه سهمی داشته باشند می‌توانند آن را به فروش برسانند و متعهد شوند که در زمانی مشخص در آینده سهم آن شرکت را خریده و به قرارداد عمل کنند. فرض کنید قیمت یک سهم ۲۰۰ تومان است و شما پیش‌بینی می‌کنید قیمت آن در آینده کاهش یافته و به ۶۰ تومان خواهد رسید.
در شرایط عادی شما امکان کسب سود از این پیش‌بینی نخواهید داشت؛ اما در قالب فروش استقراضی و بازار دوطرفه می‌توانید این سهم را بدون اینکه ابتدا آن را بخرید طبق قراردادی آن به فروش برسانید و متعهد شوید که در آینده سهام مذکور را تحویل دهید. حال اگر قیمت سهم نزولی شود و به ۶۰ تومان برسد شما می‌توانید با خرید آن در بازار به قیمت ۶۰ تومان و تحویل آن طبق قرارداد، مبلغ ۲۰۰ تومان از خریدار دریافت کنید و سود کسب کنید. علاوه بر کسب بازدهی مزایای دیگری نیز برای بازارهای دوطرفه می‌توان برشمرد. در واقع در بازارها یا بورس‌های جهانی، یک ابزار یا روش سرمایه‌گذاری تحت عنوان فروش استقراضی (Short Selling) وجود دارد که می‌توان از نزول قیمت سهام سود کرد.
حال این حالت را با بازار یک طرفه مقایسه کنید. فرض کنید شما سهام شرکت a را به قیمت ۲۰۰ تومان خریداری کرده باشید، حال اگر قیمت سهام افزایش پیدا کند شما هم به سود خواهید رسید و در صورت کاهش قیمت کمتر از مبلغ خریداری شده شما وارد زیان می‌شوید. پس در بازارهای یک طرفه شما باید سهام را ارزان بخرید و بعد گران بفروشید تا سود به‌دست آورید. اما در بازار دوطرفه هم می‌توانید از افزایش قیمت در هنگام خرید یک سهام هم هنگام کاهش قیمت در زمان فروش سهام، سود کسب کنید. فعالان قدیمی بورس که دوران رکود بازار را چشیده‌اند، بیشتر می‌توانند به مزایای بازار دوطرفه واقف باشند.
از جمله معایب یک بازار یک‌طرفه می‌توان به زمان‌بر شدن دوران رکود، خروج سرمایه‌ها در فاز اصلاحی، کاهش محسوس نقدشوندگی و ایجاد حباب در دوره‌های رونق اشاره کرد. این در حالی است که در یک بازار دوطرفه می‌توان از مزایایی همچون امکان کسب بازدهی در ریزش بازارها، پررنگ شدن نقش تحلیل در تصمیمات سرمایه‌گذاری، جلوگیری از ایجاد حباب در بازار و سهام شرکت‌های مختلف، کارآ شدن ابزار تحلیل تکنیکال و استفاده از ابزارهای کمکی که در دنیا استفاده می‌شود و افزایش شدید نقدشوندگی در بورس بهره جست.
در حال حاضر، در بازار مشتقات شاهد بازار دوطرفه هستیم. بازار معاملات آتی بورس کالا و بازار اختیار سهام و کالا دو بازاری است که فرآیند دوطرفه‌سازی بازار کامل پیاده شده است اما به دلیل عمق کم این بازارها و عدم شناخت فعالان حوزه سرمایه‌گذاری، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌اند.
بازارهای دوطرفه و آپشن در بورس
نرخ دلار و طلا چهارشنه 98/09/20
همانطور که می دانید نرخ ارز و طلا در روز های گذشته افزایش زیادی داشتند. در هفته گذشته نرخ دلار.
- توسط سارا موسوی
- ۰۹/۲۰/۱۳۹۸
- کمتر از یک دقیقه
سهام چیست؟
شاید اولین سوالی که در ذهن یک سرمایه گذار ایجاد شود این باشد که سهام چیست؟ در واقع بیشترین اوراق.
- توسط سارا موسوی
- ۰۹/۱۹/۱۳۹۸
- کمتر از بازارهای دوطرفه و آپشن در بورس یک دقیقه
شاخص کل بورس از سقف تاریخی عبور کرد
شاخص کل بورس تهران امروز در تاریخ 16/09/98 از سقف تاریخی خود در سطح 326 هزار واحد عبور کرده و.
- توسط سارا موسوی
- ۰۹/۱۷/۱۳۹۸
- کمتر از یک دقیقه
دارایی نامشهود چیست؟
مفهوم دارایی نامشهود یا (Intangible Asset) به آن دسته از دارایی ها تلقی می شود که بصورت فیزیکی و مشهود.
- توسط سارا موسوی
- ۰۹/۱۶/۱۳۹۸
- کمتر از یک دقیقه
نماد کیمیا + تحلیل در بورس | شرکت کیمیای زنجان گستران
شرکت کیمیای زنجان گستران با نماد کیمیا در بازار دوم فرابورس و گروه فلزات اساسی توضیحات و سودآوری شرکت.
- توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
- ۰۹/۱۶/۱۳۹۸
- کمتر از یک دقیقه
دارایی های جاری و غیرجاری را بشناسید
به صورت کلی تمام منابع و دارایی های جاری هر شرکت را به دو دسته تقسیم بندی می کنند: دارایی.
- توسط سارا موسوی
- ۰۹/۱۴/۱۳۹۸
- کمتر از یک دقیقه
صد و هفتاد و هفتمین نشست اوپک
تازه ترین اخبار نشست اوپک جالب است بدانید فردا، پنجشنبه 14 آذر ماه سال 98 روز برگزاری صد وهفتاد.
- توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
- ۰۹/۱۳/۱۳۹۸
- کمتر از یک دقیقه
درباره اوپک(OPEC) چه میدانید؟
50 سالی می شود که سازمانی به اسم اوپک سعی می کند تا بازار های نفتی را زیر نظر داشته.
دیدگاه شما