تأثیر اعلام سهام شناور بر حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده سهام
2 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه بینالمللی قزوین، قزوین، ایران.
3 دانشجوی دکتری مهندسی مالی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.
چکیده
هدف این مقاله، مطالعه رابطه بین اعلام میزان سهام شناور شرکتها با حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا، تعداد 188 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی و جهت آزمون فرضیهها از دادههای تلفیقی با اثرات ثابت و نرم افزار Eviews 6 استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که بین اعلام میزان سهام شناور شرکتها و حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده سهام رابطه معنیدار وجود نداشته ولی شرکتهای بزرگتر از میزان معاملات، نوسانپذیری بازده و همچنین میزان بازدهی سهام بیشتری در بورس اوراق بهادار تهران برخوردار بودهاند. این موضوع نشان میدهد که اعلام سهام آزاد شناور تأثیری بر حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده سهام نداشته است.
The aim of this study was to investigate the relationship among declaration the rating of companies' floating stocks and amount of transactions, fluctuation-acceptance and return of companies which have been accepted in Tehran stock exchange. For these reasons, 188 numbers of companies which have been accepted in Tehran stock exchange has been investigated and for studying hypothesis, combining data with constant impact and also econometrics software EVIEW 6 has been used
Findings of the research demonstrate that during the period of study there is no meaningful relationship between declaration the companies' floating stocks and amount of transactions, fluctuation-acceptance and the return of stocks but larger companies have great amount of transactions, fluctuation-acceptance of return and return rating in Tehran stock exchange. This issue shows that Iran's capital market is not efficient and therefor declaration of free floating stocks has no impression on amount of transactions, fluctuation-acceptance and stocks return.
Keywords: Free Floating Stocks, amount of Transactions, Fluctuation-Acceptance of Return, Return.
کلیدواژهها
- سهام آزاد شناور
- حجم معاملات
- نوسانپذیری بازده و بازده
20.1001.1.23830379.1397.10.39.10.4
اصل مقاله
تأثیر اعلام سهام شناور بر حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده سهام
احمد مدرس
تاریخ دریافت: 25/04/1397 تاریخ پذیرش: 29/06/1397
چکیده
هدف این مقاله، مطالعه رابطه بین اعلام میزان سهام شناور شرکتها با حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این راستا، تعداد 188 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی و جهت آزمون فرضیهها از دادههای تلفیقی با اثرات ثابت و نرم افزار Eviews 6 استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که بین اعلام میزان سهام شناور شرکتها و حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده سهام رابطه معنیدار وجود نداشته ولی شرکتهای بزرگتر از میزان معاملات، نوسانپذیری بازده و همچنین میزان بازدهی سهام بیشتری در بورس اوراق بهادار تهران برخوردار بودهاند. این موضوع نشان میدهد که اعلام سهام آزاد شناور تأثیری بر حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده سهام نداشته است.
واژههای کلیدی: سهام آزاد شناور، حجم معاملات، نوسانپذیری بازده و بازده.
1- مقدمه
در جهان امروز ارتباط با مجموعه بازارهای مالی فاکتور های مهم موجود در تابلو بورس و تجاری گسترش روز افزون یافته است و با خود توسعه روابط اشخاص و جوامع را به همراه آورده است. لازمه چنین گسترشی وجود اطلاعات صحیح میباشد. در این بررسی اطلاعات موجود در بازار سرمایه که نقش اساسی در معاملات مالی هر کشوری دارد، کمک شایانی به بالندگی علوم مالی خواهد کرد. چرا که باعث میشود تا کسانی که به نحوی علاقمند به مشارکت در این بازار هستند با آگاهی بیشتری وارد این فعالیت شوند و در نهایت تصمیمات صحیح تری را اتخاذ نمایند. اگر چه در کشور ما بازار سرمایه همچون کشورهای دیگر که اهمیتی فراوان برای آن قائلاند، مورد توجه نیست، لیکن فراهم آوردن اطلاعات به روز دانشجویان و بقیه دانش پژوهان مقبول طبع است. ریسک و نرخ بازده دو فاکتور مهم و تأثیرگذار در مباحث مالی است، زیرا هر کسی به دنبال بازدهی از فعالیت خود میباشد و از ریسک به طور طبیعی گریزان است. اگر در مواقعی ریسک را میپذیرد، به جهت به دست آوردن بازده مورد انتظار با نرخ بالاتر از فعالیت خود است. یکی از شاخصهایی که بورس اوراق بهادار با آن سنجیده میشود میزان نقد شوندگی سهام مورد معامله است. همواره علاوه بر دو معیار نرخ بازدهی و ریسک، درجه نقد شوندگی داراییها نیز مورد توجه سرمایهگذاران قرار میگیرد. عاملی که به طور مستقیم در میزان نقد شوندگی سهام یک شرکت مؤثر است، سهام شناور آزاد میباشد.
سهام شناور آزاد مقدار سهمی است که انتظار میرود در آینده نزدیک قابل معامله باشد. یعنی، درصورت وجود قیمت مناسب آن را برای فروش ارائه میکنند. از این رو، به نظر میرسد بررسی اثر عواملی مانند سهام شناور بر روی حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده، مفید بوده و بتواند برای نظام مالی کشور اطلاعاتی هر چند ناچیز به ارمغان آورد (عباسی و مارزلو، 90). یکی از سؤالات اساسی این است که: آیا بین سهام آزاد شناور شرکتها با حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده سهام رابطهای وجود دارد؟ در صورتی که پاسخ مثبت باشد، نوع و تأثیر آن چگونه است؟ چه عواملی روی این ارتباط تأثیر میگذارند و تأثیر کدام عامل بیشتر است؟ هدف اصلی این تحقیق، پاسخ به پرسشهای بالا است. بنابراین در این تحقیق رابطه بین سهام آزاد شناور شرکتها با حجم معاملات، نوسانپذیری و بازده سهام بررسی میشود. نظر به این که توجه اکثر سرمایهگذاران و سهامداران به ریسک و بازده سهام شرکتها است و تاکنون در ایران تحقیقات زیادی در این مورد انجام نشده است، این تحقیق میتواند راهگشای این موضوع مهم مالی و حسابداری گردد و مدارک تجربی را در این زمینه نیز ارائه نماید.
در یک تقسیمبندی کلی سهامداران به دو دسته تقسیم میشوند:
1) سهامداران راهبردی: سهامدارانی که معمولاً با اهداف مدیریتی و بلندمدت در سهام شرکتها سرمایهگذاری میکند و سهام متعلق به آنها جزء سهام شناور آزاد محاسبه نمیشود. معمولاً این سهامداران عبارتاند از: دولت، شرکتهای وابسته به دولت، صندوقهای سرمایه گذاری دولتی، مدیران و اعضای هیأت مدیره شرکت و بستگان آنها، مؤسسین شرکت، کارکنان شرکت که به آنها سهام وکالتی غیر قابل فروش اعطا شده باشد و شرکتهای زیر مجموعه در صورتی که سهام شرکت اصلی را خریداری نموده باشند.
2) سهامداران غیر راهبردی: سهامدارانی که هدف اصلی آنها از خرید و فروش سهام، کسب سود است و اهداف مدیریتی از خرید سهام یک شرکت ندارند. معمولاً این سهامداران عبارتاند از: اشخاص حقیقی، صندوقهای سرمایهگذاری، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، صندوقهای بازنشستگی، شرکتهای بیمه، صندوقهای تأمین اجتماعی و . .
با توجه به تقسیمبندیهای فوق درصد سهام شناور آزاد هر شرکت براساس اطلاعات موجود در ترکیب سهامداران، درآخرین مجمع عمومی سالیانه محاسبه میگردد و در طول سال تغییرات ساختار مالکیت آن با اطلاعات زیر تعدیل میشود:
1) عرضه عمومی سهام جدید الانتشار به عنوان سهام شناور آزاد و عرضه اختصاصی این سهام به عنوان سهام راهبردی تلقی میگردد.
2) تغییرات در هیأت مدیره یا مدیرانی که سهامدار هستند.
3) به فروش رسیدن سهام متعلق به سهامداران راهبردی در نظر گرفته میشود.
براساس ادعاهای مطرح شده توسط کارشناسان، میتوان تأثیرات نامطلوب سهام شناور پایین را به صورت زیر ذکرنمود:
- قیمت سهام شرکتهایی که سهام شناور کمی دارند، به شکلی غیرمنطقی افزایش مییابد. حتی در صورتی که این شرکتها وضع مالی خوبی نداشته باشند.
- سهام شناور پایین موجب عدم استقبال بازار از سهام این شرکتها میشود. چرا که سهام این شرکتها از قابلیت نقد شوندگی پایینی برخوردار میباشد (قربانژاد، 85).
وجود سهام شناور پایین منجر به عدم صدور مجوز افزایش سرمایه شرکت و در نتیجه اجرای طرحهای توسعهای شرکت با مشکل مواجه خواهد شد.
- در بازار سرمایه، سهامداران علاوه بر سود نقدی، انتظارکسب سود از محل افزایش قیمتها را به شکل منطقی دارند. بنابراین، تمایل به خرید سهام شرکتهایی پیدا میکنند که سهام شناور کمتری داشته باشند و سهامداران دامنه انتخاب خود را محدودتر خواهند کرد و این پدیده باعث هجوم سرمایهگذاران به سمت سهام چند شرکت خاص میشود که علاوه بر افزایش غیرمنطقی قیمت سهام این شرکتها، موجب ایجاد صف خرید شده و مشکلات دیگری در پی خواهد داشت.
- وجود سهام شناور پایین باعث برهم زدن رابطه بین ارزش ذاتی سهام و قیمت آنها میشود و عملاً تحلیل گری مالی را زیر سؤال میبرد و سهام شرکتهای با سهام شناور پایین، تغییر قیمت قابل توجهی خواهند داشت.
طی تحقیقات انجام شده، مشخص شده است که بین میزان سهام شناور شرکت و نقد شوندگی رابطه مستقیم وجود دارد. به عبارت دیگر، سهام شرکتهایی که دارای میزان سهام شناور بالایی است، از نقد شوندگی بالاتری برخوردارند و بالعکس.
از طرفی، یکی از مهمترین ویژگیهای بازار سرمایه به خصوص بورس، قدرت و سرعت نقد شوندگی آن است. نقد شوندگی از عوامل مهم در تعیین میزان بازده مورد انتظار سرمایهگذاران میباشد. یعنی؛ سرمایهگذاران در صورتی حاضر به سرمایهگذاری در سهام شرکتهای با نقد شوندگی پایین میباشند که بازدهی بالاتری برای آنها داشته باشد. از آنجا که میزان کم سهام شناور موجب کاهش نقد شوندگی و افزایش ریسک نقد شوندگی سهام میشود؛ لذا، این انتظار وجود دارد که شرکتهایی که سهام شناور کمتری دارند، از بازدهی بیشتری برخوردار شوند تا بتوانند بازدهی مورد انتظار سهامداران را تأمین نمایند. لازم به ذکر است که تاکنون تحقیقات زیادی در جهت تعیین رابطه بین ترکیب سهامداران و بازدهی شرکتها انجام شده است که برخی از تحقیقات انجام شده در زمینه رابطه بین بازدهی سهام و میزان مالکیت سرمایهگذاران نهادی، نشاندهنده رابطه مثبت بین این دو متغییر میباشد. از آنجایی که سرمایهگذاران نهادی معمولاً جزو سهام شناور قرار نمیگیرند. این امر به مفهوم آن است که رابطه بین میزان سهام شناور و بازدهی باید، منفی باشد (یحیی زاده فر و خرمدین، 87).
لذا با توجه به اهمیت نقد شوندگی در بازار سرمایه و ابهامی که در رابطه با تأثیر سهام شناور بر روی بازده و نوسانات بازدهی وجود دارد، بررسی این موضوع در بازارهای نوپایی مثل بورس ایران به مراتب از اهمیت بیشتری برخوردار است. نتیجه تحقیقاتی که در زمینه نقد شوندگی سهام در بازار اوراق بهادار ایران انجام شده، نشان میدهد که سرمایهگذاران، ریسک عدم نقد شوندگی را در تصمیمات خود به شدت لحاظ میکنند.
2- پیشینه تحقیق
چان[i] و همکارانش [11] رابطه سهام شناور آزاد و نقد شوندگی بازار را پس از دخالت دولت در بازار هنگ کنگ بررسی کردند. آنها به این نتیجه رسیدند که دخالت دولت در بازار سهام باعث کاهش سهام شناور آزاد و حجم معاملات شده است و نقدشوندگی بازار را ضعیف کرده و تاثیری منفی بر شاخص بازار داشته است. هالمستروم و تیرول[ii] [12]، با بسط مدل کایل نشان دادندکه هرقدر سهام در دست سهامداران با اطلاعات خصوصی و محرمانه افزایش یابد، نقد شوندگی سهام کاهش مییابد، زیرا معاملهگران در مورد سهام با نقدشوندگی کم و عدم تقارن اطلاعاتی زیاد به سختی میتوانند با اطلاعات همگانی خود از معاملات، سود فوق العاده ببرند. پژوهش چوریدا[iii] و همکارانش [13] نشان داد که نقد شوندگی سهام درجه بالایی از کارایی اطلاعاتی را به وجود میآورد، سهامداران به بازارهایی روی میآورند که نقد شوندگی بازار بالا باشد و برای خرید سهام شرکتهایی انگیزه دارند که درصد سهام شناور آزاد آنها بالا باشد. این دو ویژگی بازار به جذب سرمایه گذاران و افزایش رضایت آنها و در نتیجه رشد و توسعه بازار کمک میکند. از نظر اکونومیدز[iv] [14] برای ادامه حیات بورس، وجود مقداری نقد شوندگی ضروری است، زیرا نقد شوندگی بالا رضایت فعالان بازار را افزایش میدهد. نقد شوندگی، توانایی معامله سریع سهام به قیمتی است که از عملکرد عرضه و تقاضا به دست آمده باشد. تحقیق برونیرمیر و پیدرسن [15] نشان داد که معامله گران و سفته بازان به نقد شوندگی کمک میکنند و توانایی آنها برای افزایش نقد شوندگی بازار به میزان دسترسی آنها به منابع مالی بستگی دارد. با افزایش عمق بازار، افزایش عرضه بازار وکاهش هزینههای معاملاتی، نقدشوندگی بازار افزایش مییابد. به علاوه نقد شوندگی به سیاستهای اقتصاد کلان و سیاستهای بازار سرمایه نیز بستگی دارد. سیاستهای مالی دولت، نرخ ارز، مقررات نظارتی، اعتماد سرمایه گذاران به بازار، تنوع ابزارهای معاملاتی، تنوع مشارکت کنندگان و عناصر بازار و ساختارهای خرد بازار بر نقد شوندگی اثر میگذارند. نقد شوندگی از شاخصهای کارایی عملیاتی بازار است، زیرا با افزایش نقد شوندگی احتمال انطباق سفارشهای متقابل بالا میرود. تحقیق نیومن و وتمن[v] [16] نشان داد که تعدیل شاخص سهام بر اساس درصد سهام شناور آزاد باعث میشود سهام شرکتهایی با شناوری کم، افت معاملاتی پیدا کرده، قیمت سهام آنها کاهش یابد، اما معاملات سهام شرکتهایی با شناوری بالا افزایش مییابد. به علاوه، رفتار سرمایه گذاران و منحنی تقاضای آنها تغییر میکند؛ به طوری که سرمایهگذاران سبد سهام خود را از سهام با شناوری کم خالی کرده، آن را با سهامی که درصد سهام شناور آزاد بالایی دارند، جایگزین میکنند. روبین [vi] [17] به این نتیجه رسید که نقد شوندگی با افزایش سطح مالکیت بیشتر و با افزایش تمرکز مالکیت، کمتر میشود. چانگ و همکاران [vii] [18] نشان دادند که سازوکارهای حاکمیت شرکتی بهتر باعث کاهش شکاف قیمتی گردیده و تغییرات قیمتی کمتر تحت تأثیر حجم معاملات قرار گرفته و در نتیجه احتمال معامله بر پایه اطلاعات را کاهش داده است. کوئتو [viii] [19] نشان داد که دارندگان بلوکهای بزرگ سهام موجب کاهش قابلیت دسترسی به سهام شناور در بازار و در نتیجه کاهش نقد شوندگی بازار میشوند.
همچنین تعدادی از تحقیقات داخلی که تا حدودی مرتبط با موضوع این تحقیق است به صورت ذیل است: زارع استحریجی [4] به این نتیجه رسید که نقد شوندگی با ریسک سهام از جمله ریسک اطلاعاتی رابطه معکوس دارد. صلواتی و رسائیان [5] رابطه بین اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش و ساختار سرمایه را در بورس تهران بررسی نمودند. نتایج مطالعه آنان نشان داد که بین نقد شوندگی و ساختار سرمایه رابطه معنیداری وجود نداشته است. اسلامی بیدگلی و سارنج [6] دریافتند که نقد شوندگی یکی از عوامل مهم در انتخاب پورتفوی در بازار اوراق بهادار تهران است. یحییزاده فر و خرمدین [3] طی یک سری زمانی ماهانه از اسفند 1384 تا فروردین سال 1387، نقش عوامل نقدشوندگی و ریسک عدم نقدشوندگی را بر مازاد بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که اثر عدم نقد شوندگی بر مازاد بازده بازار منفی است. فخاری و فلاح محمدی [7] طی تحقیقی دریافتند که بین افشاء و نقد شوندگی سهام رابطه معکوس و معنیداری وجود دارد. افزون بر این پی بردند که کاهش در اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام باعث نقد شوندگی بازار سرمایه میگردد و عدم تقارن اطلاعاتی به عنوان یکی از عوامل مهم در ایجاد این شکاف قیمتی مطرح میباشد. ایزدینیا و رسائیان [8] به این نتیجه رسیدند که بین اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام و پراکندگی مالکیت، رابطه معنیداری وجود ندارد. مراد زاده فرد و همکاران [9] دریافتند که مدیریت اقلام تعهدی بر نقد شوندگی سهام شرکتها تأثیر منفی و فاکتور های مهم موجود در تابلو بورس معنیدار دارد؛ به طوری که مدیریت سود بیشتر موجب بروز عدم تقارن اطلاعاتی و هزینه معاملاتی شده و نقد شوندگی پایین میآید. عباسی و مارزلو [2] در تحقیقی با عنوان "تأثیر سهام شناور بر شاخصهای نقدینگی در بورس تهران" به این نتیجه رسید که سهام شناور بر تعداد سهام معامله شده، تعداد دفعات معامله، تعداد خریداران سهام و تعداد روزهای معامله تأثیر معناداری دارد؛ امّا روی ارزش سهام معامله شده تأثیر معنا داری ندارد. سعید فتحی و همکاران [10] با بررسی تأثیر هزینههای اختیاری غیرعادی بر نقد شوندگی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان دادند که هزینههای اختیاری غیرعادی تأثیر منفی و معنا داری بر نقد شوندگی سهام دارد.
دوره تابلو خوانی
تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس که در بخش های قبل در خصوص آن صحبت کردیم و گفتیم که تابلو خوانی و بازار خوانی یکی از ارکان مهم در جهت تشخیص روند حرکتی سهم می باشد یعنی با استفاده از مولفه های تابلو خوانی و با استفاده از تحلیل تکنیکال به سادگی می توان جهت حرکت سهم را تشخیص داد. در این بخش قصد داریم برخی از فاکتورهایی که سرمایه گذاران در این زمینه استفاده می کنند را بررسی کنیم و برخی تکنیک های معاملاتی در خرید و فروش سهام که میتواند برای سرمایه گذار موثر واقع شود را مرور کنیم. پس به دقت به ایتم های ذکر شده در بخش های بعدی توجه کنید تا در هنگام خرید سهام قادر باشید رفتارهای معاملاتی سرمایه گذاران را تشخیص دهید.
فاکتورهای تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس
در صفحه هر نماد تعداد معاملات آن نماد نوشته شده است که نشان دهنده تعداد دفعات انجام معامله در نماد می باشد. این عدد به تنهایی نمی تواند معیاری برای تابلوخوانی و بازار خوانی در بورس و نوسان گیری در بازار باشد چرا که هر شخصی ممکن برای خرید ۱۰۰۰۰۰ سهم، چندین بار سفارش خود را وارد سامانه کند. به عنوان مثال سرمایه گذار میتواند برای خرید ۵۰۰۰ سهم ۵ سفارش ۱۰۰۰ تایی و یا تعداد دفعات سفارش بالاتر همراه با حجم های کمتر در سامانه معاملاتی قرار دهد.
به عنوان مثال شکل زیر مربوط به تعداد معاملات در صفحه هر نماد می باشد
حجم معاملات سهم
در یکی از مقالات سایت در خصوص حجم معاملات و اثرات آن بر قیمت سهم در خرید و فروش سهام صحبت شد که یکی از روش های مفید تابلوخوانی و بازار خوانی در بورس و گرفتن سیگنال خرید و یا فروش با استفاده از آن می باشد ( پیشنهاد میکنم حتما مطالعه شود )
خرید و فروش حقوقی ها
از دیگر راه های تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس خرید و فروش حقوقی ها می باشد. گاهی اوقات ممکن است حقوقی در جایگاه خریدار و یا فروشنده باشد که با توجه به قرارگرفتن در جایگاه خریدار یا فروشنده هر کدام استراتژی خاص خود را میطلبد.
گاهی اوقات ممکن است یک حقوقی سهامدارعمده سهم باشد و در یک قیمتی که آن قیمت حمایت سهم می باشد شروع به خرید کند تا قیمت کاهش بیشتری نداشته باشد اما ممکن است دلیلی برای رشد سهم وجود نداشته باشد و زمانی که بازار وارد سهم شد و قیمت ها اندکی از قیمت حمایتی بالاتر رفت از خرید سهم صرف نظر کند و صرفا نظاره گر باشد. گاهش اوقات هم ممکن است با افزایش بی رویه قیمت سهم و رسیدن آن به پیک قیمتی حقوقی فروشنده سهم باشد و با عرضه خود موجب کاهش قیمت سهم شود. یعنی تابلوخوانی و بازار خوانی در سهم نشان دهد که با فروش حقوقی در بازار قیمت سهم کاهش می یابد. در این حالت اگر فکر میکنید قیمت سهم ارزنده است بهتر است صبر کنید تا فروش های حقوقی به پایان برسد و پس از آن اقدام به خرید سهم کنید. برای مطالعه کامل در خصوص خرید و فروش حقوقی بهتر است مقاله ” خرید و فروش حقوقی نشانه چیست ” را مطالعه کنید.
در بحث تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس گاهی اوقات ممکن است حجم معاملات در سهم به یکباره افزایش داشته باشد و شما نیز با توجه به این سیگنال قصد ورود به سهم را داشته باشید. معاملات را چک میکنید و به این نتیجه میرسید که در چند روز گذشته یک حقوقی به شدت فروشنده سهم بوده است و حتی سهم نیز کاهش قیمت فراوانی داشته است. در این حالت بهتر است از خرید سهم صرف نظر کنید تا فشار فروش توسط حقوقی در بازار کاهش یابد و اگر باز هم سیگنال خرید سهم وجود داشت وارد سهم شوید. این یکی دیگر از تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس می باشد.
سفارش های حمایتی در سهم
گاهی اوقات بررسی و درک صفحه سفارشات سهم یکی از راه های مناسب تابلو خوانی و بازار خوانی خواهد بود. گاهی اوقات در صفحه سفارشات می بینیم که سفارش های چند صد هزار تایی و یا سفارش های میلیونی در نماد ایجاد شده است . به عنوان مثال شکل زیر اردر حمایتی را در صفحه نماد نشان میدهد.
به عنوان مثال شکل زیر اردر حمایتی فولاد به حجم ۲۱۱۹۷۱۸ سهم را در قیمت ۶۳۲۷ ریال نشان میدهد.
همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است؛ در سطر دوم ۲۲ سفارش مجموعا درخواست خرید دو میلیون و صدو نوزده هزار سهم در قیمت ۶۳۲۷ تومان را دارند. این حجم بالا نشان دهنده حمایتی است که سرمایه گذار حقیقی و یا حقوقی قصد دارد در سهم انجام دهد و این اطمینان را به سرمایه گذاران دیگری که قصد خرید سهم را دارند میدهد که سهم حمایت کننده دارد. این سیگنالها معمولا موجب می شود که خریدار برای سهم جلو بیاید و اطمینان نسبی در خریدار ایجاد شود. شناسایی و تشخیص این نوع سفارش ها یک نوع تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس به حساب می آید.
گاهی اوقات در خرید سهمی می بینید که صفحه سفارشات نماد به شکل زیرمی باشد.
همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است سفارش های فروش در سطر دوم و سوم حجم بالایی را به خود اختصاص داده است. در سط دوم ۱۴ سفارش درخواست فروش هفتصد هزار سهم را در قیمت ۴۲۶ تومان و در سطر سوم نیز ۷ سفارش مجموعا چهارصد و پنجاه و دو هزار سهم را در قیمت ۴۳۰ تومان برای فروش قرار داده اند. این دو سفارش در صفحه سفارشات برای سرمایه گذاری که قصد خرید سهم را دارد ترس ایجاد میکند و موجب می شود که از خرید سهم صرف نظر کند و ترجیح میدهد که صبر کند تا سفارش ها یا حذف شود و یا توسط سرمایه گذار دیگری خریداری شود تا سپس وارد معامله شود و تعداد سهم مورد نظر را خریداری کند.در خصوص اردر ترس در تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس در یک مقاله جداگانه ای به بررسی این موضوع پرداخته ایم.
سهام شناور و ارتباط ان با سفته بازی
یکی از تکنیک هایی که سفته بازار برای خرید و فروش سهام از آن استفاده می کنند با لاستفاده از سهام شناور می باشد. سهام شناور تعداد سهامی است که در اختیار سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی بازار می باشد که با آن معامله میکنند و قصد مدیریت و کنترل شرکت را ندارند. حال سفته بازان با استفاده از شناوری سهم و مبللغ مورد نیاز برای سفته فاکتور های مهم موجود در تابلو بورس بازی اقدام به جمع کردن سهام شناور موجود در بازار میکنند و با استفداه از منابع مالی فراوانی که دارند موجب رشد شارپ سهم می شوند. در خصوص سهام شناور و سفته بازی مقاله را مطالعه کنید تا از چگونگی سفته بازی در سهم آگاه شوید.
آموزش تابلو خوانی و ترک دنیا از نگاه مولوی!
دوستانی که هنوز در بورس فعال هستند و کماکان معتقدند « بی بورس نفس کشیدنم دشوار است» نیک می دانند مطالعه تابلو و تابلو خوانی در بورس چقدر مهم است و ممکن است اگر تابلو ها را خوب نخوانید و سواد اطلاعاتی بورسی نداشته باشید سرمایه تان را کلهم اجمعین از دست بدهید.
دوستانی که هنوز در بورس فعال هستند و کماکان معتقدند « بی بورس نفس کشیدنم دشوار است» نیک می دانند مطالعه تابلو و تابلو فاکتور های مهم موجود در تابلو بورس خوانی در بورس چقدر مهم است و ممکن است اگر تابلو ها را خوب نخوانید و سواد اطلاعاتی بورسی نداشته باشید سرمایه تان را کلهم اجمعین از دست بدهید.( هر چند به قول عمو سیفی سرایدار مفخم مدرسه ما دانستن سواد تابلوخوانی هم زیاد به کار نمی آید و در هر صورت سرمایه تان را از دست می دهید! از ما گفتن بود… ) به زبان ساده تابلو خوانی تکنیکی است که به شما این امکان را میدهد تا در مدت زمان نسبتاً کم، اطلاعات موجود در تابلو نمادها را بررسی کرده و تصمیمات بهتری برای سرمایه گذاری اتخاذ کنید.
اما به نظر می رسد با اوضاع جوی به وجود آمده در اقتصاد مملکت این تابلوخوانی را باید از بورس به سایر مشاغل و اصناف هم تعمیم داد. یعنی علاوه بر فاکتور های مهم موجود در تابلو بورس اینکه مردم باید با اصول و فنون نوین اقتصاد، ضرورت صرفه جویی، آشنایی با مضرات روغن و ماکارونی و … آشنا شوند، ضرورت دارد با تابلوها و بیلبوردهای اقتصادی جدید هم آشنا شوند تا بتوانند در مواقع حساس سریع و منطقی تصمیم بگیرند!
در جریان هستید که این هفته یک بیلبورد در یزد نصب کردند از اینجا تا آن طرف خیابان که ایها الناس مرغ قسطی رسید آن هم بدون کارمزد با چک بانکی دو ماهه! بعد هم مسئولان فقط نحوه نصب و زمان انتشار آن را بی سلیقگی عنوان کردند و تولید محتوی آن را عین صواب دانستند!
اصل مطلب به روایت جراید : احمد شبانی مسئول نظارت و تایید محتوای تبلیغاتی اداره کل ارشاد یزد هم در این خصوص به خبرنگار فارس اظهار کرد: محتوای این بیلبورد به لحاظ قانونی مشکلی نداشته است. وی افزود: مراحل تایید محتوا قبل از گرانی مرغ و شرایط کنونی عرضه این محصول انجام، ولی متاسفانه در نحوه نصب و زمان انتشار آن بی سلیقگی شده است.
بنابراین باید در آینده منتظر تابلوهایی از این دست باشیم منتهی بدون کج سلیقگی در نحوه نصب و زمان انتشار … مثلاً اگر در یک فروشگاه روغن سرخ کردنی در قفسه به چشم تان خورد که روی قوطی قیمت خورده بود 13000 تومان ولی برایتان فاکتور شد 63000 تومان زیاد تعجب نکنید و به صندوقدار گیر ندهید که اشتباه کرده است. به تابلوی روی قفسه نگاه کنید که بنده خدا بر اساس طبق ابلاغیه وزارت صمت، مطابق تصمیمات ستاد تنظیمبازار مجبور است محصولاتش را با قیمت جدید عرضه کند حتی اگر قبل از 22 اردیبهشت تولید شده باشد! در واقع صاحب فروشگاه چند قوطی روغن( شما بخوانید چند هزار قوطی) برای مصارف شخصی منزل، در انبار کنار گذاشته بود ولی با افزایش تقاضای روغن، به خاطر رفاه حال مردم ( نه به خاطر بخشنامه وزارت صمت) آنها را به قیمت جدید حراج کرده است. در ضمن خدای ناکرده شائبه احتکار و گرانفروشی و … در ذهن تان خطور نکند … این وصله ها به بازاریان نمی چسبد…
فقط این لابلا ما نفهمیدیم منظور خدا بیامرز مولوی از ترک دنیا و پیش آمدن دنیا در بیت
« ترک دنیا هر که کرد از زهد خویش
بیش آید پیش او دنیا و بیش»
چه بود؟! فعلاً که هر کس اجناسش را در انبار قایم کرده بود با بخشنامه وزارت صمت دنیا به پیشش آمده است! رویا هایتان نقره فام …
استراتژی های معاملاتی با طعم الگوریتم – روش های شناسایی سهام ارزنده در بورس – بنیادی، تکنیکالی و تابلوخوانی
با توسعه پیشرفت های تکنولوژیک در حوزه برنامه های معاملاتی و بازارهای مالی، معاملات الگوریتمی مورد اقبال و پذیرش بورس ها در سراسر جهان قرار گرفته است. این روش، طی یک دهه گذشته در بازارهای توسعه یافته رایج ترین شیوه معاملاتی بوده و در کشورهای در حال توسعه نیز به سرعت در حال گسترش است. امروزه، معاملات الگوریتمی به عنوان آخرین روش دادوستد در بازار سرمایه کشورهای پیشرفته محسوب می شوند و بازار ما نیز به تقویت این نوع معاملات نیاز دارد؛ اما فقط با فرهنگ سازی می توانیم به فراگیرشدن ابزارهایی مانند معاملات الگوریتمی کمک کنیم.
شرکت های بزرگی در دنیا از جمله CITADEL و Black Rock در آمریکا رهبران سرمایه گذاری الگوریتمی محسوب می شوند و همچنین، شرکت هایی از جمله Quantopian و Numerai با دیدگاه هایی متفاوت در حال تلاش برای رهبری هوش مصنوعی یا به طور ساده تر، معاملات الگوریتمی در بازارهای مالی هستند. آمار ارائه شده در مورد استفاده از الگوریتم ها و راهبردهای الگوریتمی در دنیا و بورس های پیشرفته، امیدبخش بوده و نشان می دهد که در بیش 80 درصد حجم کل معاملات از آنها استفاده می شده است! بنابراین، کسانی که با مفاهیم معاملات الگوریتمی آشنایی ندارند، در آینده ای نزدیک، دیگر توانایی آن را نخواهند داشت که فعالیت های خود را در بازارهای مالی به راحتی ادامه دهند.
سال ها است که افراد مختلف در انواع بازارها مشغول به فعالیت و کسب درآمد هستند. بازار سرمایه نیز یکی از این بازارها است که پتانسیل خوبی برای کسب سود دارد. بازار سرمایه میان تامین کنندگان سرمایه مانند سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی و متقاضیان سرمایه مثل شرکت ها، دولت یا اشخاص، ارتباط ایجاد کرده و خریدوفروش اوراق مالکیت و اوراق بدهی را ممکن می سازد. به طور کلی، بازار سرمایه به سه گروه کالا، ارز و اوراق بهادار تقسیم می شود. از طرف دیگر، افراد حاضر در یک جامعه همواره به دنبال افزایش ثروت خود هستند؛ بنابراین، به بررسی فرصت های پیش رو می پردازند تا بتوانند رفاه و آسایش اقتصادی خود را افزایش دهند.
در تمام جوامع، بورس، ابزاری مفید و جذاب در جهت رسیدن به این اهداف محسوب می شود.
در ایران نیز این موضوع صادق بوده و به تدریج افراد حاضر در جامعه به اهمیت این موضوع بیش از پیش پی می برند. زمانی که وارد دنیای بورس می شویم، تنوع موضوعاتی را مشاهده می کنیم که برای ورود به این زیر بخش ها به آموزش نیاز داریم. پس در گام اول باید آموزش های پایه ای برای سهامداری، تحلیل و کسب سود بیشتر فرا گرفته شود. مهم ترین بخش تحلیل چگونگی انجام معاملات، انتخاب سهام و تشکیل پرتفوی و تحلیل آتی است.
علوم و دانش های بورس نظیر؛ تابلوخوانی، تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، فیلترنویسی، و روانشناسی معامله، دانش هایی هستند که می توانند نگاه بورسی ما را به شدت تغییر دهند. یکی از مهم ترین فاکتورهای هر معامله گر حرفه ای، داشتن یکی از انواع استراتژی در بورس است. فردی که استراتژی و برنامه مشخصی برای معاملات خود داشته باشد، کمتر دچار ضرروزیان می شود؛ همیشه، از اشتباهات خود درس می گیرد و هر بار هم استراتژی خود را بهبود می بخشد.
در این کتاب، به انواع استراتژی ها و دیدگاه های مختلف در بازار بورس پرداخته و هر یک از آن ها را نقد و بررسی کرده ایم. از طرف دیگر، شاید بسیاری از ما فقط نامی از معاملات الگوریتمی شنیده باشیم و چیز زیادی در مورد آن ندانیم. با این همه، زمانی که بحث الگوریتم به میان می فاکتور های مهم موجود در تابلو بورس آید، مفاهیمی را به یاد می آوریم که با کامپیوتر مرتبط هستند. معاملات الگوریتمی براساس الگوهایی انجام می شود که به کمک کامپیوتر تعریف می شوند؛ اما این معاملات می توانند به صورت خودکار یا نیمه خودکار انجام شوند. در هر دو حالت، برنامه ای که در اختیار کامپیوتر قرار می گیرد، ساخته و پرداخته دست بشر است. همین امر مشخص می کند که معامله گران به صورت کاملا هدفمند از این معاملات استفاده می کنند.
میانگین حجم ماهانه چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟
میانگین حجم ماهانه یکی از مهمترین اطلاعاتی است که در بازار بورس باید بدانید.
در صفحه tsetmc میتوانید اطلاعات مربوط به میانگین حجم ماهانه یک سهم را بررسی کنید.
میانگین حجم معامله یک سهام در طول ماه به ما میگوید که به طور متوسط این زمان در یک ماه بورسی گذشته چقدر معامله شده است.
یک ماه بورسی حدود 21 روز معاملاتی است. قاعدتا استقبال از یک سهم و حجم معامله بالای آن نشاندهنده اطلاعات بسیار مهمی درباره اهمیت و ارزشمندی آن سهم است.
به نظر شما حجم معاملات سهام چه اطلاعات دیگری را میتواند به معاملهگران بدهد؟ چرا مهم است و این حجم معاملات به چه صورتی محاسبه میشود؟ خواندن این مطلب از بورسینس کمک میکند تا اطلاعات بیشتری درباره حجم معاملات سهام و میانگین حجم ماه در بورس کسب کنید. تا پایان با ما باشید.
میانگین حجم ماهانه چیست؟
مقدمه اصلی برای درک مفهوم میانگین حجم ماهانه، درک حجم معاملات است.
به مقدار سهمهای معاملهشده در یک بازه زمانی، حجم معاملات گفته میشود. حجم یکی از اصلیترین فاکتورهای معاملاتی برای معاملهگران فعال در بورس است.
یکی از روشهایی که معاملهگران را به سودهای کلان میرساند، انجام معامله مبتنی بر حجم است. این فاکتور برای قدرتمند کردن پوزیشنهای خرید یا فروش استفاده میشود.
تغییرات فاکتور حجم و بهتبع آن، میانگین حجم ماه ممکن است تبعات مختلفی را برای تریدرها داشته باشد. با بررسی آن میتوان از نقدشوندگی سهم و نقاط ورود و خروج مناسب آگاه شد.
بهاینترتیب، حجم معاملات نشاندهنده تعداد سهمی است که امروز و تا این لحظه معامله شده است.
این معیار حجم کلی سهم را از ابتدای ورود آن به بازار بورس تا لحظهای که شما سهم را بررسی میکنید مشخص میشود. تعداد معاملات هم به ما میگوید چند معامله تا آخرین لحظه انجام شده است.
نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که هر حجم، نشاندهنده تعداد معاملهگران نیست. به بیان سادهتر، حجم معاملات به ما نمیگوید که چند نفر این سهم را معامله کردهاند؛ زیرا ممکن است در یک روز، یک فرد دو بار سفارش خرید بگذارد. بنابراین حجم معاملات به این معنی است که چند معامله انجام شده است.
میانگین حجم ماه
بعد از درک حجم کل معاملات، سراغ میانگین حجم ماهانه برویم. میانگین حجمهایی که در طول یک ماه معامله شده است، میانگین حجم ماه است.
برای مشخصکردن این فاکتور، تمام حجمهای معامله شده در یک ماه کاری بورسی با هم جمع شده و بر تعداد روزها تقسیم میشود تا میانگین معاملات انجام شده در طی یک ماه مورد بررسی قرار گیرد. معمولا ماه بورسی در بازار بورس ایران، 21 روز است.
همچنین در میانگینگیری میتوان از روش وزندهی برای بیشتر کردن تاثیر حجم سهم در روزهای پایانی هم استفاده کرد. البته این روش را بهعنوان روش رایجی در تعیین میانگین حجم معاملات نمیشناسند.
کاربرد اطلاعاتی که میانگین حجم ماه در اختیار معاملهگران و تحلیلگران میگذارد بسیار زیاد است. این اطلاعات بهنوعی تاییدکننده تحلیلهای تکنیکالی است که از یک سهم استنباط شده است.
فیلتر میانگین حجم ماه برای تعیین نقدشوندگی، میزان ورود پول و سطوح حمایت و مقاومت یک سهم کاربرد دارند.
دلایل اهمیت میانگین حجم ماه
در بخشهای قبلی به طور خلاصه به دلایل اهمیت میانگین حجم ماه اشاره کردیم. این اطلاعات از چند جهت برای سرمایهگذاران بسیار بااهمیت است.
جزئیات و بررسی دقیقتر این دلایل را در ادامه بخوانید:
1. نقدشوندگی سهام در بورس
میانگین حجم ماه بهنوعی سهامداران و معاملهگران را از وضعیت نقدشوندگی سهم مطلع میکند.
برای مثال اگر در تابلو معاملاتی سهمی میانگین حجم ماه برابر با 5,021,000 واحد باشد، همین سهم ممکن است در یک روز 6 میلیون و در روز دیگر 4 میلیون حجم معامله ثبت کند.
وقتی به جزئیات معاملات در یک ماه و حجم روزانه آنها دقت میکنید، خواهید دید که اگر حجم بالایی از سهم معامله شده باشد، نقدشوندگی بالایی دارد. یعنی هر چه حجم معاملات ماهانه بیشتر باشد نشان میدهد که سهم نقدشوندگی زیادی دارد.
اگر نقدشوندگی یک سهم بالا باشد، نشان میدهد که سرمایهگذاران هنگام فروش آن دچار مشکل زیادی نخواهند شد. سهمهایی که نقدشوندگی پایینی دارند معمولا کمتر موردتوجه قرار میگیرند. این موضوع برای سرمایهگذاران و بهخصوص سبدگردانها بسیار مهم است.
2. تعیین نقاط ورود و خروج سهم
حتما در بازار بورس و دیگر بازارهای مالی، بارها و بارها درباره نقطه ورود و خروج سهم شنیدهاید.
نقطه ورود یعنی زمانی که برای خرید یک ارز دیجیتال اقدام و سهم جدید را به سبد داراییها اضافه میکنید. از زمان ورود به سهم و خرید داراییهای جدید تا زمان خروج از سهم فرصتی برای کسب سود است. نقطه خروج زمانی است که داراییهای خود را میفروشید و با فروخت آن، سود موردنظرتان را کسب میکنید. این نقطه خروج ممکن است برای جلوگیری از ضرر بیشتر در سهم هم باشد.
بسیاری از افراد تنها به اندیکاتورهای موجود در تحلیل تکنیکال متکی هستند و زمانی که یک اندیکاتور سیگنال خرید میدهد، وارد سهم میشود. این استراتژی ممکن است در بعضی موارد کارآمد باشد و باعث سود بیشتر شود و در برخی موارد دیگر نقض خواهد شد.
زمانی که صدور سیگنال خرید با افزایش حجم معاملات همراه باشد، فاکتور های مهم موجود در تابلو بورس امید بیشتری به تغییر روند سهم وجود دارد. زمانی که اندیکاتورها سیگنال خروج میدهند هم میتوان از این موضوع استفاده کرد. اگر سیگنال خروج همراه با افزایش حجم معاملات باشد، میتوان از نقطه خروج سهم اطمینان بیشتری داشت.
بهطورکلی حجم، تحلیل ورود یا خروج سهم را تایید میکند.
3. بررسی سطوح حمایت و مقاومت
یکی از مباحث و تکنیکهای فنی که به سهامداران برای تعیین و بهروزرسانی استراتژی معاملاتی خود کمک میکند، تحلیل تکنیکال سطوح حمایت و مقاومت است.
خط حمایت به معنی جلوگیری از ریزش بیشتر سهم است و خط مقاومت جلوگیری از بالارفتن بیش از حد قیمت سهم را مشخص میکند. معمولا حجم معاملات در بین سطوح حمایت و مقاومت افزایش پیدا میکند.
نکته مهم اینجاست که این سطوح همیشه موفق نیستند. برای مثال اگر حجم معاملات در سطح حمایتی کم باشد، ممکن است این سطح از دست برود و سهم ریزش قیمت بیشتری داشته باشد.
4. سنجش ورود پول
یکی دیگر از مهمترین اصول برای خرید یا فروش سهام، سنجش میزان ورود پول به یک سهم است. احتمالاً اصطلاح تزریق پول به سهم را شنیدهاید. حتی ممکن است اصطلاح مشابه دیگری که میگوید یک سهم در حال حاضر پر از سرمایه است هم به گوشتان خورده باشد.
به نظر شما چگونه میزان پول ورودی به سرمایه مشخص میشود؟
درواقع روشهای مختلفی برای سنجش ورود پول به سهم وجود دارد. یکی از این فاکتورها حجم معاملات و مقایسه میانگین حجم ماهانه یک سهم است. وقتی سهمی با تغییرات زیاد حجم معاملات در طول یک ماه مواجه شود، نشانهای است که بهوسیله آن تریدرها میتوانند نسبت به ورود پول به سهم تصمیمگیری کنند.
این مقیاس به تریدرهای روزانه کمک میکند که تغییرات حجمی زیاد سهم نسبت به میانگین حجم ماهانه را بررسی کرده و با کمک تحلیلهای تکنیکال و بنیادی دیگر، درباره ورود پول به سهم تصمیمگیری کنند.
میانگین حجم ماه از حجم معاملات روزانه تشکیل میشود، به همین دلیل حجم روزانه تاثیر غیرقابلانکاری روی پر شدن حجم مبنا یک سهم دارد.
رابطه میانگین حجم ماهانه و حجم مبنا
حجم مبنا تعداد از یک سهم است که باید در هر روز معامله شود.
با معامله شدن این میزان سهم، تمام بازه تغییرات مجاز در آن روز (از -5 تا +5) در تعیین قیمت روز بعد اعمال میشود. ازآنجاییکه میانگین حجم ماه از همان حجم معاملات روزانه تشکیل میشود، حجم روزانه تاثیر غیرقابلانکاری روی پر شدن حجم مبنا یک سهم دارد.
اگر حجم معاملات سهم دستکم برابر با حجم مبنا باشد، قیمت پایانی سهم را همان میانگین وزندار محاسبه شده ثبت میکنیم. این فرآیند برای حجممبنای برابر یا بیشتر هم صادق است. اصطلاحا به چنین شرایطی میگویند حجم مبنا پر شده است.
زمانی که حجم معاملات سهم کمتر از حجم مبنا باشد، دقیقا برابر همان نسبت، از درصد کاهش یا افزایش قیمت سهم کم یا زیاد میشود. در نتیجه قیمت پایانی هم بر همین پایه محاسبه و ثبت خواهد شد.
بهطور کلی اگر نمادی با افزایش میانگین حجم ماه روبهرو شود، میتوان ادعا کرد که احتمالاً حجممبنای آن نماد پر شده است.
اعتماد به حجم ماهانه برای تحلیل سهم
طبق اطلاعاتی که گفتیم، تغییرات حجم ماهانه در یک روز کاری نسبت به میانگین حجم ماهانه، تاییدی برای عملکردن نقاط حمایت و مقاومت یک سهم است. بهنوعی در مشخصکردن نقاط بازگشتی بازار استفاده میشوند.
بااینحال، این پارامتر همیشه بهتنهایی نمیتواند تحلیل درستی از روند تحرکات یک سهم به تریدر بدهد. به همین دلیل است که به معمولا به سرمایهگذاران تازهکار بازار توصیه میشود فقط به اطلاعات میانگین حجم ماه توجه نکنند.
زیرا این اطلاعات بهتنهایی نمیتواند معیار درستی برای اتخاذ تصمیم ورود، خروج یا حمایت و مقاومت سهم شود. اگر قرار است از میانگین حجم ماه برای تعیین استراتژی خود استفاده کنید، لازم است از اطلاعات و مفروضات دیگری هم در کنار آن بهره ببرید.
درواقع یک تصمیم معاملاتی زمانی درست انجام خواهد شد که همه جوانب را بررسی کرده و سپس برای تایید آنها، تغییرات حجم معاملات را در نظر بگیرید.
اندیکاتور حجم معاملات (Volume) اندیکاتوری است که تعداد معاملات یا حجم معاملات را در یک رنج قیمتی و در یک بازه زمانی مشخص نشان میدهد.
جمعبندی
درباره میانگین حجم ماهانه و اهمیت آن صحبت کردیم. میانگین حجم ماه از کارآمدترین ابزارهای در تابلوخوانی برای تعیین و تایید استراتژی معاملاتی است. جزئیات و کاربردهای مختلفی برای تعیین قدرت یا ضعف روند سهم و بهطورکلی، بازار دارد. بااینحال، مهم است که این ابزار را در کنار دیگر ابزارهای تکنیکال، تابلوخوانی و بنیادی استفاده کرد.
برای آشنایی با دیگر ابزارهای موثر در تعیین استراتژی معامله میتوانید مقالات و مطالب آموزش منتشر شده در آکادمی بورسینس را بخوانید.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
دیدگاه شما