نقش وال استریت در بورس جهانی

سود شرکت اپل در سال‌ گذشته از انتظارات وال‌استریت بسیار پایین‌تر بود.

معرفی ۱۲ کتاب برای شروع بورس

اگر به دنبال بازاری برای سرمایه‌گذاری هستید که قانونی و شفاف باشد، سود بیشتری نسبت به دیگر بازارها داشته باشد، با سرمایه کم بتوانید به آن وارد شوید و سرمایه‌‌تان به راحتی قابل نقد شدن باشد، بازار بورس برای شما انتخاب مناسبی است. علاوه بر همه موارد گفته شده، سرمایه‌گذاری در بورس بر کل جامعه تاثیر می‌گذارد و باعث رشد اقتصادی و رونق تولید و اشتغال‌زایی می‌شود. اگر سرمایه‌گذاری در بورس را شروع کنید، باید صبور باشید، انتظار یک شبه ثروتمند شدن نداشته باشید، اهل ریسک کردن باشید و تحمل کمی ضرر کردن را داشته باشید. از همه مهم‌تر اینکه مانند تمام بازارهای دیگر، باید علم ورود به این بازار را داشته باشید و بی‌گدار به آب نزنید. در این یادداشت با چند کتاب آموزش بورس آشنا می‌شویم که می‌توانند در این سرمایه‌گذاری به شما کمک کنند.

پیش از خواندن یادداشت پیشنهاد می‌کنیم ویدیو «چگونه در طاقچه کتاب بخریم» را ببینید تا اگر از کتابی خوشتان آمد راحت‌تر بتوانید آن را تهیه کنید.

پیشنهاد می‌کنیم اگر به بورس علاقه‌مند هستید، یادداشت «نگاهی به زندگی و آثار وارن بافت» را هم بخوانید.

سرمایه‌گذاری در سهام به زبان آدمیزاد

سرمایه‌گذاری در سهام به زبان آدمیزاد

نویسنده: پاول ملاژنوویچ

مترجم: شهاب‌الدین ادیب‌مهر

این کتاب نوشته‌ پاول ملاژنوویچ کارشناس، نویسنده و مشاور مالی شناخته شده است که بیش از بیست سال در زمینه سرمایه‌گذاری، تدریس و مشاوره بازار بورس فعالیت داشته ‌است.

کتاب در پنج بخش نوشته شده، در بخش اول با مفاهیم اولیه برای شروع سرمایه‌گذاری در بازار بورس آشنا می‌شویم. در بخش دوم به نکاتی اشاره می‌شود که پیش از شروع به معامله باید به آنها توجه کنیم. بخش سوم به چگونگی شناسایی سهم‌های برنده اختصاص دارد. بخش چهارم درباره معرفی تکنیک‌ها و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری است. در بخش آخر با عنوان ده‌تایی‌ها، ملاژنوویچ ده استراتژی سرمایه‌گذاری موفق به عنوان مکمل بازار سهام ارائه کرده است.

تحلیل تکنیکال بازار سرمایه

تحلیل تکنیکال بازار سرمایه

نویسنده: جان مورفی

مترجم: امید آفاق نیا

یکی از معروف‌ترین، کاربردی‌ترین و مفید‌ترین کتاب‌ها در زمینه آموزش بورس کتاب تحلیل تکنیکال جان مورفی است. این کتاب با ترجمه‌های مختلفی روانه بازار شده است؛ اما کتابی که اینجا می‌بینید با ترجمه‌ای روان منتشر شده و اصطلاحات به کار رفته در این کتاب بومی‌سازی شده و با خیال راحت می‌توان به آموزه‌های آن اتکا کرد.

تحلیل تکنیکال حدود سه قرن قدمت دارد و استفاده از شاخص های تکنیکال و ترسیم نمودارهای تکنیکال را می‌توان در نوشته های قرن هفدهم و هجدهم میلادی نیز مشاهده کرد. شاید بتوان گفت که نخستین استفاده مستقیم اقتصادی مشهور از تحلیل تکنیکال را چارلز داو انجام داده است. چارلز داو که بنیان گذار وال استریت ژورنال است، شاخص میانگین صنعتی داو جونز را نیز طراحی کرد که هنوز، با وجود نواقص این شاخص و نقدهایی که بر آن وارد است، از جمله شاخص‌های مهم اقتصادی محسوب می‌شود.

تجزیه و تحلیل تکنیکال

تجزیه و تحلیل تکنیکال

نویسنده: ضیاء مفاخر

انتشارات اقلیم مهر

کلیفورد پیستول تجزیه و تحلیل‌های تکنیکال از بازار سرمایه را با زبانی ساده و قابل فهم در کتاب تجزیه و تحلیل تکنیکال ارائه کرده است. تجزیه و تحلیل تکنیکال روشی برای پیش بینی قیمت در بازارها، بر اساس مطالعه و بررسی تاریخچه قیمت و حجم معاملات در آن بازار است. تحلیل تکنیکال در بازار بورس اوراق بهادار، بازار ارز و فارکس و نیز بازارهای بورس کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کلیفورد پیستول برای بیان تحلیل تکنیکال از زبانی ساده استفاده کرده و مطالب مفید این کتاب سبب شده تا در زمان کوتاهی کتاب تجزیه و تحلیل تکنیکال تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین و معروف‌ترین کتاب‌ها در زمینه تجزیه و تحلیل تکنیکال شود. وجه تمایز تمایز کتاب تجزیه و تحلیل تکنیکال استفاده از زبان ساده در کنار بیان مطالب کاملا علمی و مجموعه تمرین‌ها و جواب‌های اختصاصی برای هر فصل است. از این رو موجب استفاده گسترده آن در بین اساتید به عنوان یک مرجع در زمینه آموزش رفتارهای بازار بورس شده است.

اگر به بورس به عنوان یک منبع درآمدی جدید نگاه می‌کنید، پیشنهاد می‌کنیم یادداشت «بیت کوین چیست؟ به همراه معرفی کتاب‌هایی درباره بیت کوین» را هم بخوانید. این روزها بازار بیت‌کوین هم داغ است و می‌تواند یکی دیگر از روش‌های سرمایه‌گذاری جدید باشد.

صفر تا صد سرمایه‌گذاری در بورس

صفر تا صد سرمایه‌گذاری در بورس

نویسنده: حجت بهادری

موسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران

با اینکه پنجاه سال از عمر بازار بورس تهران می‌گذرد، اما هنوز این بازار مهم سرمایه برای بسیاری از مردم ما ناشناخته است. در سالهای اخیر توجه دولت و مردم به بازار بورس بیشتر شده و نیاز جامعه به کتاب‌ها و محصولات آموزشی در این زمینه افزایش یافته‌است.

کتاب «صفر تا صد سرمایه‌گذاری در بورس» برای آشنایی با بازار بورس و روش‌های صحیح سرمایه‌گذاری در این بازار به کوشش حجت بهادری و نسیم کردستانی تالیف شده‌است. این کتاب یکی از کتاب‌های آموزشی انتشارات دیباگران تهران است که با کمک متخصصان مجرب و نیروی انسانی با تجربه به تالیف و ترجمه کتاب‌ها و مقالاتی برای رفع نیازهای علمی کشور می‌پردازد.

بورس‎باز

بورس‎باز

نویسنده: سلمان امین

سلمان امین کتاب بورس‎باز را با بیان خاطره‌ای از خودش آغاز می‌کند. خاطره‌ای از اولین باری که وارد بازار بورس شد و کارهایی که انجام داد تا سرمایه‌اش از دست نرود اما در نهایت اتفاقی که افتاد، ضرر و از بین رفتن سرمایه‌اش بود. بنابراین تصمیم گرفت تا راه جدیدی را امتحان کند، اطلاعاتش را بالا ببرد، خودش را به روز نگه دارد تا دوباره ضرر نکند. اما اینبار هم چندان موفق نبود. بنابراین برای اینکه چنین اتفاقی برای دیگران رخ ندهد به سراغ آموزش تکنیک‌های جادویی سرمایه‌گذاری در بورس رفت و تمام آنچه که آموخته بود، تجربه‌ها و … را در کتاببورس‌باز گردآوری و منتشر کرد.

جادوی بورس

جادوی بورس

نویسنده: شهاب سهرابی

کتاب «جادوی بورس» اثر شهاب سهرابی شامل نکات کاربردی و مثال‌های واقعی از بورس ایران است که در سال ۹۶ منتشر شده‌است. این کتاب آموزش بورس حاصل ۵۰۰۰ ساعت تجربه نویسنده در بازار بورس است. بازار بورس بازاری پرسود و در عین حال پرخطر است. اگر با آگاهی کامل وارد این بازار نشوید، نه تنها سود نمی‌کنید بلکه تمام سرمایه خود را از دست می‌دهید. در این کتاب نویسنده به اشتباهاتی این چنین اشاره کرده و هفت باتلاقی را معرفی کرده که درسته پول شما را می‌بلعند!

اگر به موضوعات اقتصادی علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم یادداشت « معرفی کتاب‌هایی برای شروع مطالعه اقتصاد » را بخوانید.

سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار (مقدماتی)؛ قابل استفاده برای همه‌ی افراد جامعه

سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار (مقدماتی)؛ قابل استفاده برای همه‌ی افراد جامعه

نویسنده: آوات تیموری

موسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران

کتابی با یک عنوان طولانی که خیلی جایی برای معرفی نمی‌گذارد! یک کتاب دیگر از انتشارات دیباگران تهران که با هدف آموزش بورس و سرمایه‌گذاری در بازار بورس تالیف شده‌است. به گفته نویسنده در مقدمه کتاب، این کتاب برای خوانندگانی تدوین شده‌است که با سرمایه‌گذاری در بازار سهام آشنا نیستند. نمی‌توان توقع داشت که با خواندن این کتاب و خرید و فروش سهام در یک سال سود میلیاردی به دست می‌آورید، اما می‌توان گفت که پس از مطالعه این کتاب شما دانشی به دست می‌آورید که نقش وال استریت در بورس جهانی مبنای استوار و معتبری برای شروع مسیر سرمایه‌گذاری در سهام در اختیارتان قرار می‌دهد.

۵۰+۱ نکته‌ی یک میلیون تومانی

۵۰+۱ نکته‌ی یک میلیون تومانی

نویسنده: همایون دارابی

انتشارات دنیای اقتصاد

همایون دارابی نویسنده کتاب «۱+۵۰ نکته یک میلیون تومانی» در مقدمه کتاب گفته است: «این مجموعه برداشتی آزاد از مجموعه تجربیات، مقالات و کتاب‌هایی است که سعی در توصیف عملی، و نه علمی صرف، از بازار سرمایه دارند.»

با اینکه آموزه‌های تئوریک و دانشگاهی اهمیت بالایی دارند، اما همه می‌دانیم که این آموزه‌ها افراد را معامله‌گر و سرمایه‌گذار موفق نمی‌کنند. آنچه در دانشگاه‌ها و منابع علمی پیدا نمی‌شود، تجربه‌های عملی بازار سرمایه‌ هستند. تجربیاتی که به عقیده نویسنده نقش «فوت آخر کوزه‌گری» را دارند. این کتاب آموزش بورس ۵۱ بخش دارد که در هر کدام یک نکته برخواسته از تجربیات عملی آمده‌است. اولین آنها «بازار را نمی‌توان شکست داد» است و آخرین‌شان «اقتصاددانان مسیر کلی را می‌بینند».

۷۷ خطای سرمایه‌گذاری؛ خطاهایی که باهوش‌ها نیز مرتکب می‌شوند و راه‌های پرهیز از آن‌ها

۷۷ خطای سرمایه‌گذاری؛ خطاهایی که باهوش‌ها نیز مرتکب می‌شوند و راه‌های پرهیز از آن‌ها

نویسنده: مریم بیدمشگی‌پور

انتشارات دنیای اقتصاد

اسم کتاب به طور کامل گویای محتوای آن است. در سرمایه‌گذاری اطلاع داشتن از عملکرد بازار و اختصاص درست و به‌موقع سرمایه، ضامن موفقیت نیستند. تمایلات طبیعی انسانی و رفتارهایمان، تاثیرات بزرگی بر سرمایه‌گذاری‌مان می‌گذارند؛تاثیراتی که قابل چشم‌پوشی نیستند.

لاری سوئدرو و آر سی بالابان در این کتاب به ۷۷ خطای سرمایه‌گذاری که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از رفتارهایمان ناشی می‌شوند، اشاره کرده‌اند. برای مثال یکی از این خطاها اطمینان بیش ازحد است که ممکن است ما را دچار مشکل کند. اطمینان زیاد باعث می‌شود فکر کنیم تصمیمات ما برپایه عقل و منطق است و تصمیمات دیگران احساسی و اشتباه. همین طرز تفکر ممکن است بدون اینکه متوجه شویم ما را به سمت تصمیمات غلط ببرد.

شهریار در وال‌استریت

شهریار در وال‌استریت

نویسنده: سلمان امین

حتی اگر نیکولو ماکیاولی را نشناسید، احتمالا در جایی اصطلاح ماکیاولیسم را شنیده‌اید. ماکیاولی فیلسوف، شاعر و نمایش‌نامه‌نویس ایتالیایی است که در شهر فلورانس به دنیا آمد. در خدمت خانواده مدیچی سال‌ها کار کرد و کتاب شهریار را برای آن‌ها نوشت. پیشنهاد می‌کنیم اگر اسم‌های مدیچی و شهر فلورانس برایتان آشنا نیست، کتاب صوتی رنسانس را گوش دهید.

ماکیاوولی در کتاب شهریار ایده‌هایی درباره مملکت‌داری و سیاست نوشت. سلمان امین در کتاب شهریار در وال استریت سعی کرده از این ایده‌ها برای جنگ در بازار بورس استفاده کند. چرا که برای موفقیت در بازار بورس لازم است همانند یک سیاست‌مدار دقیق و هوشمند باشیم.

پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با کتاب‌های مرتبط با موضوع بورس اپلیکیشن طاقچه را نصب کنید و به دسته کتاب‌های بورس بروید.

کالبدشناسی حباب‌های بازار سهام

کالبدشناسی حباب‌های بازار سهام

نویسنده: گئورگی کومارومی

مترجم: مریم ذوالفقار روشن

انتشارات دنیای اقتصاد

«ما می‌دانیم حباب‌ها وجود دارند، اما حتی نمی‌توانیم وجودشان را اثبات کنیم. می‌دانیم که حباب‌ها در شرایط خاص می‌ترکند، اما هنوز نتوانسته‌ایم شرایط لازم و کافی آن را تعریف کنیم.»

این جملات از کتاب «کالبد شناسی حباب‌های بازار سهام» نوشته گئورگی کومارومی است.

«حباب بازار سهام» یکی از اصطلاح‌های تخصصی اقتصاددانان است که در شرایط مختلف آن را به کار می‌برند، اما هیچ نظریه واحدی وجود ندارد که بتواند آن را به درستی توجیه کند. از طیف وسیع تحقیقات انجام شده نتایج متناقض و بی‌ثباتی به دست آمده که بعضا وجود حباب‌ها را هم زیر سوال برده‌است. نویسنده در این کتاب به بررسی نظریه‌های اصلی در این زمینه و نقاط ضعف آن‌ها می‌پردازد.

هنر جنگ در بازار بورس

هنر جنگ در بازار بورس

نویسنده: سلمان امین

ژنرال سانزو، نویسنده و جنگجوی چینی قرن‌ها پیش دیدگاه‌ها و نظرات خود را درباره جنگ در رساله‌ای به نام «هنر جنگ» می‌نویسد. نگاه روانشناسانه سانزو به مساله رزم در این کتاب باعث شده تا کتاب از کاربرد اولیه خود فاصله گرفته و آموزه‌های آن به تدریج درباره موضوعاتی که برد و باخت در آن‌ها مطرح است، استفاده شود.

سلمان امین در کتاب «هنر جنگ در بازار بورس» کوشیده تا برخی از سخنان سانزو را با کاربردی‌ترین سرفصل‌های بازار بورس تطبیق دهد و شرح مختصری راجع به آن ارائه دهد.

در بازار بورس برای کسب سود به دانش و تجربه احتیاج دارید. دانش مورد نیاز را با مطالعه می‌توانید به دست آورید. کسب تجربه نیاز به صرف زمان بیشتری دارد اما با خواندن این کتاب ها می‌توانید از تجربه متخصصان این زمینه برای شروع استفاده کنید و در تشخیص مسیر درست و پرسود بهتر عمل کنید. شما چه کتاب را برای آشنایی بیشتر با دنیای بورس معرفی می‌کنید؟ آیا به نظر شما برای موفقیت در بازار بورس خواندن کتاب کافی است؟

اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد می‌کنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید

تاریخچه کامل پیدایش بورس در ایران و جهان

اولین مکان بورس در جهان کجاست؟ سیر تکاملی بورس در ایران و جهان ؟ معتبرترین بورس‌های حال حاضر ایران و جهان کدامند؟ ما در این مطلب به توضیح کامل تاریخچه بورس پرداخته‌ایم.

بازار سهام را می‌توان یکی از مهم‌ترین اهرم‌های اقتصادی هر کشور دانست که نقش مهمی در رونق چرخه اقتصادی ایفا می‌کند. اما پیدایش این نیروی عظیم به چه شکلی انجام گرفت؟ مطالعه تاریخچه پیدایش بورس در ایران و جهان جنبه‌های جالبی از آن را برای شما روشن خواهد کرد. در ادامه به بررسی این امر خواهیم پرداخت.

تاریخچه بورس در جهان

اگر بخواهیم خیلی عمیق به گذشته تبادلاتی که درنهایت به بورس تبدیل شدند نگاه کنیم به شهر آنتورپ بلژیک می‌رسیم. در اواخر سال‌های 1400 میلادی، آنتورپ به مرکز تجارت بین‌المللی تبدیل شد. در این دوره، بازرگانان با پیش‌بینی افزایش قیمت برخی از کالاها، آن‌ها را خریداری می‌کردند و طی مدت‌زمانی خاص به فروش می‌رساندند و با این کار سود می‌کردند.

همچنین بازرگانان ثروتمند نیز به کسانی که نیاز به سرمایه داشتند مبالغی را با درصد بالاتر قرض می‌دادند. این تجار سپس اوراق قرضه‌ی این وام‌ها را می‌فروختند و از این طریق به افرادی که آن‌ها را خریداری کرده بودند سود می‌دادند. این نوع تبادل کالا و سرمایه در آن زمان هنوز شکل مدرن و امروزی بورس را به خود نگرفته بود اما ایده‌ی اولیه این کار را می‌توان در این دوره یافت.

بااین‌حال، در تاریخچه بورس در جهان به این شهر و دوره نمی‌رسیم بلکه اولین مکانی که در آن بورس به‌طور رسمی و مدرن شکل گرفت را آمستردام می‌دانند.

آمستردام اولین مکان بورس در جهان

اولین معاملات سهام به شکل مدرن در آمستردام انجام گرفت. شرکت هند شرقی هلند (Dutch East India) اولین شرکت سهامی عام در جهان به شمار می‎آید. این شرکت، برای افزایش سرمایه اولیه خود تصمیم گرفت بخشی از سهام خود را فروخته و سود سهام را به سرمایه‌گذاران پرداخت کند. همین موجب شد در سال 1611، بورس اوراق بهادار آمستردام شکل بگیرد. تا سالیان سال، تنها فعالیت‌های دنیای بورس با معاملات سهام این شرکت انجام می‌گرفت.

به‌مرورزمان و با سودی که بسیاری از افراد از این طریق کسب می‌کردند، کشورهای دیگر نیز شروع به کار کردند و شرکت‌هایی مشابه با این شرکت هلندی را راه‌اندازی کرده و سرمایه‌گذارانی را به سمت خود کشاندند. هیجان این کار بسیاری از سرمایه‌گذاران را که کورکورانه و بدون تحقیق درباره این شرکت‌ها به خرید سهام آن‌ها می‌پرداختند زمین زد و موجب شد در سال 1720 اغلب آن‌ها با ترس از دست دادن سرمایه خود باعجله تمامی سهامی که در دست داشتند را بفروشند. هرچند در این برهه زمانی کسی نیز این سهام را خریداری نمی‌کرد و همین موجب شکست بازار شد.

اما این پایان بورس نبود بلکه موجب شد این دنیای پرحاشیه بزرگ‌تر شود.

آشنایی با بورس‌های معتبر جهان

بازار بورس نیویورک (NSYE)

اگرچه بازار بورس از آمستردام آغاز به کار کرد اما تا اواخر سال‌های 1700 خبری از بورس در آمریکا نبود. در سال 1792 بود که یک گروه کوچک از تجار و بازرگانان آمریکایی در خیابان وال استریت شهر نیویورک دور هم جمع شدند و توافقنامه‌ای را تحت عنوان توافق‌نامه باتن وود (Buttonwood Tree Agreement) یا قرارداد درخت نارون امضا کردند.

این گروه از بازرگانان روزانه سهام و اوراقی را خریداری کرده و به فروش می‌رساندند. همین شروعی بود برای آنچه امروزه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین بازارهای بورس جهان شناخته شده است ، بازار بورس نیویورک، که آن را اختصاراً NYSE می‌خوانند.

هرچند از زمان امضای قرارداد درخت نارون تا راه‌اندازی بازار بزرگ بورس نیویورک تقریباً یک قرن گذشت بااین‌حال همچنان این توافق‌نامه و این افراد را به‌عنوان پایه‌گذار بورس آمریکا می‌شناسند. اما در اصل، بورس نیویورک در سال 1817 به شکل آنچه امروز شناخته شده است در آمد. در این سال با تهیه یک پیش‌نویس، مراحل انجام معاملات بورس به شکلی شفاف و واضح برای سایرین تعریف شد و بورس نیویورک به شکل رسمی شروع به کار کرد.

از آن زمان تا به امروز ساختمان بورس در خیابان وال‌استریت نیویورک قرار دارد و به‌نوعی می‌توان گفت شخصیتی جدی و تجاری به این خیابان بخشیده است. به‌طوری‌که وقتی نام این خیابان بر زبان می‌آید بعید است چیزی به‌جز بازار بورس نیویورک به ذهن کسی برسد.

بازار بورس سهام نزدک (NASDAQ)

ازنظر اعتبار، بورس نزدک دومین بورس بزرگ جهان پس از بازار بورس نیویورک محسوب می‌شود که محل استقرار آن در میدان تایمز نیویورک است. این بازار بورس نیز در سال 1971 پایه‌گذاری شد. تا پیش از سال 1987 تقریباً تمامی معاملات این بورس از طریق تلفن انجام می‌شد اما طی اتفاقاتی که در این دوره رخ داد و موجب آسیب به بازار بورس شد، تا به امروز تمامی معاملات در این شرکت از طریق شبکه‌های کامپیوتری صورت می‌گیرد و هیچ‌گونه معاملات فیزیکی بین خریداران و فروشندگان انجام نمی‌گیرد.

همین مسئله نیز موجب شده تا بازار سهام نزدک به بازار بزرگی در دنیای بورس تبدیل شود که بسیاری از شرکت‌های فناوری اطلاعات در آن لیست شده‌اند.

بورس توکیو (Tokyo Stock Exchange)

محال است در لیستی از برترین‌ها به کشور ژاپن نرسیم. بورس توکیو که آن را اختصاراً TSE می‌نامند یکی از غول‌های بازار بورس جهان محسوب می‌شود که آغاز آن به سال 1878 بازمی‌گردد. همانند سایر بازارهای بورس، بورس توکیو نیز با چالش‌هایی مواجه بود به‌طوری‌که در دوران جنگ جهانی دوم، با توجه به مشارکت ژاپن در جنگ، این بورس تعطیل شد و با پایان جنگ، یعنی در سال 1949 مجدد کار خود را شروع کرد. با این تفاوت که این بار این بورس با نام گروه بورس ژاپن معرفی شد ولی با توجه به اینکه این بورس بزرگ در توکیو قرار دارد هنوز نام بورس توکیو برای آن شناخته شده است.

بورس شانگهای (Shanghai Stock Exchange)

بااینکه بورس شانگهای به نسبت سه بورس معرفی شده نسبتاً جدید محسوب می‌شود و در سال 1990 تأسیس شده است همچنان با عملکرد خود و قدرت خود توانسته در میان سایر بورس‌های معتبر جهان خودی نشان دهد و در لیست معتبرترین بورس‌های جهان قرار بگیرد. هرچند قدمت دنیای بورس در چین به سال 1842 بازمی‌گردد اما آنچه امروز به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار بورس آسیا شناخته شده است از سال 1990 شروع به کار کرده است.

پیدایش بورس در ایران

زمزمه‌های ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران از سال 1315 به گوش می‌رسید. در آن زمان تحقیقات درباره تشکیل بورس و ایجاد طرح قانونی تاسیس آن توسط یک شخص بلژیکی به نام «وان لوترفلد» انجام گرفته بود. همه‌چیز برای آغاز این کار آماده بود اما با شروع جنگ جهانی دوم، راه‌اندازی بورس با مشکلات روبرو شده و متوقف شد. تا سال 1345 هنوز هیچ‌چیز در این زمینه رسمیت نگرفته بود اما تا اردیبهشت 1345 تقریباً تمامی کارهای اولیه و بررسی‌های لازم صورت گرفت و درنهایت در بهمن 1346 بورس اوراق بهادار تهران تأسیس شد.

هرچند با تغییرات سیاسی و اقتصادی در ایران، این بورس نیز با نوساناتی همراه بود و دوره‌های مختلفی را تجربه کرد. انقلاب اسلامی ایران و همچنین جنگ ایران و عراق ازجمله رویدادهایی بودند که به روی بازار بورس ایران تأثیر گذاشتند.

بورس اوراق بهادار ایران بعد از انقلاب

بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1358 تا 1367 که دوره پرطنش و پرحادثه انقلاب اسلامی بود با چالش‌های بسیاری مواجه شد و حتی تا مرز تعطیلی رسید. در این دوره بی اعتمادی به دولت و وضعیت نابسامان مالی شرکت‌ها موجب شد اعتماد به بورس بین سرمایه گذاران از بین رفته و بورس با کاهش معاملات مواجه شود.

چالش‌های مربوط به ملی شدن صنایع کشور، بانک‌ها و بیمه‌ها، جنگ ایران و عراق، خروج برخی از بنگاه‌های اقتصادی از بورس و ریوی شاخته شدن این نوع دادوستد، موجب شد تا در سال 1361 بازار بورس در ایران تقریباً متوقف شود. اگرچه بورس همچنان پابرجا بود اما عدم وجود عرضه‌کنندگان و پایین بودن قیمت پیشنهادی خریداران موجب شده بود تا این بورس با رکود بسیاری مواجه شود.

بااین‌وجود بازار بورس از سال 1367 رنگ جدیدی به خود گرفت و شاهد رشد حجم معاملات شد که این را مدیون قانونی که در این سال با عنوان «قانون برنامه پنج ساله اول» تصویب شد است. هرچند سیر فعالیت بورس تا سال 1375 تقریباً ثابت بود و هیچ تحول خاصی در این دوره مشاهده نشد.

بازار بورس در تمام دوران، نوسانات خاصی را مشاهده کرده است و تا به امروز تغییرات و قوانین مختلفی در آن ثبت شده است. بااین‌حال چیزی که ثابت است این است که این بازار هیچ‌وقت خاموش نشده و با رکود و رونق خود همچنان یک بازار پرطرفدار در بین افراد مختلف کشور محسوب شده است.

بازار بورس اوراق بهادار تهران در چند سال اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده و افراد مختلف با دانش نسبی که درباره بورس دارند وارد آن می‌شوند و در تلاش‌اند تا از این راه سودی کسب کنند. اما در دنیای پرهیاهوی بورس امروزه نیاز به راهنما و متخصص احساس می‌شود. با چشم‌بسته سودی کسب نمی‌شود بلکه داشتن اطلاعات کافی درباره اصطلاحات بورس نظیر شاخص بورس و زمان مناسب خریدوفروش سهام مختلف در آن به شما کمک خواهد کرد بتوانید با چشمی بازتر و آگاهی بیشتر وارد این دنیای پرسود شوید. همین موجب شده تا نیاز به وجود کارگزار بورس احساس شود تا در بسیاری از مواقع با علم و آگاهی کافی که دارد بتواند شما را به سوددهی برساند.

با وال استریت آشنا شوید!

وال‌ استریت کجاست؟ وال استریت یکی از خیابان‌های معروف نیویورک (واقع در منطقه منهتن) است و بازار بورس نیویورک (New York Stock Exchange یا به اختصار NYSE) در این خیابان قرار دارد. همچنین دفتر مرکزی تعدادی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین کارگزاری‌ها و بانک‌های سرمایه‌گذاری آمریکا در این خیابان قرار دارد.

وقتی کسی از وال‌استریت صحبت می‌کند، احتمالاً منظور وی «خیابان وال استریت» نیست و به تمامی شرکت‌ها و افراد فعال در صنعت مالی آمریکا اشاره می‌کند؛ حتی اگر دفتر آن شرکت‌ها در این خیابان نباشد. برای مثال ممکن است جمله‌ای شبیه به این شنیده باشید:

سود شرکت اپل در سال‌ گذشته از انتظارات وال‌استریت بسیار پایین‌تر بود.

این جمله به این معنی است که سهام‌داران اپل انتظار سود بیشتری از اپل داشتند و عبارت وال‌استریت در اینجا به تمامی فعالان و معامله‌گران بازارهای مالی در تمام جهان اشاره دارد.

در گذشته که فنّاوری اطلاعات به اندازه امروز پیشرفت نکرده بود، حضور در وال استریت برای دسترسی به اطلاعات دست اوّل بازار حیاتی بود؛ با این حال امروز با پیشرفت فنَاوری اطلاعات و جهانی شدن صنعت مالی از تمام نقاط دنیا می‌توان به این اطلاعات دسترسی داشت.

اکثر افراد تصور می‌کنند بیشترین گردش مالی جهانی در وال‌استریت اتفاق می‌افتد و به همین خاطر نقش شهرهای بزرگ دیگر در گردش مالی جهانی نادیده گرفته می‌شود. اما حقیقت این است که شهرهایی نظیر لندن، سنگاپور، زوریخ، هنگ هنگ، شیکاگو و دیگر شهرها نه تنها در گردش مالی دست کمی از نیویورک و وال استریت ندارند، بلکه گاه از آن جلوتر هم هستند!

نکات مهم

نقش وال استریت در بورس جهانی
• وال‌استریت خیابانی در منطقه منهتن نیویورک است که بازار بورس نیویورک در آن قرار دارد.
• تعداد زیادی از کارگزاری‌ها و بانک‌های سرمایه‌گذاری قدیمی و بزرگ آمریکا در وال استریت قرار دارند.
• عبارت وال‌استریت به تمامی شرکت‌ها و افراد فعال در صنعت مالی آمریکا اشاره می‌کند.

تاریخچه وال‌استریت

وال‌استریت در قرن هفدهم میلادی تبدیل به مرکز معاملات آمریکا شد، با این حال تا اواخر این قرن معروف نشده بود. معروف شدن وال‌استریت به امضای قراردادی تحت عنوان «Buttonwood Agreement» میان 24 کارگزاری بزرگ و برجسته آمریکا باز می‌گردد. این قرارداد زیر درختی به اسم Buttonwood امضا شد و دلیل نام‌گذاری آن همین است. قرارداد Buttonwood یک قدم ابتدایی برای تاسیس یک بازار بورس بود که در سال‌های بعد تبدیل به بازار بورس نیویوک شد.

بعد از جنگ جهانی اول، نیویورک در معاملات و خدمات مالی از لندن پیشی گرفت و تبدیل به تاثیرگذارترین مرکز مالی جهان شد و این مسئله در معروف شدن وال استریت تاثیر زیادی داشت.

وال‌استریت یا مین‌استریت؟ (Main Street)

عبارت وال‌استریت به تمامی شرکت‌ها و افراد فعال در صنعت مالی و سرمایه‌گذاری آمریکا اشاره دارد، با این حال وال‌اسریت معمولاً با مین‌استریت مقایسه می‌شود. مین‌استریت شامل تمامی شرکت‌ها و کسب و کارهای کوچک، کارمندان و معامله‌گران خرد و بطور کلی تمام اقتصاد است. تفاوت قائل شدن میان وال‌استریت و مین‌استریت به این دلیل است که معمولاً اهداف، منافع و انگیزه‌های مین‌استریت در تضاد با وال‌استریت قرار دارد. وال‌استریت به شرکت‌های بزرگ در صنعت مالی و دیگر صنایع اشاره دارد و مین‌استریت به شرکت‌های کوچک، مغازه‌ها و … .

حقایقی درباره وال استریت

علت نام‌گذاری وال استریت

در قرن هفدهم میلادی، آلمانی‌ها برای دفاع از خود در مقابل حملات دزدان دریایی، قبایل بومی آمریکا و بریتانیایی‌ها، دیواری به ارتفاع 4 متر در انتهای این خیابان ساخته بودند. از همین رو این خیابان، وال استریت نام گرفت.

بحران اقتصادی 1929 آمریکا

در سال 1929 میلادی، بحرانی اقتصادی در بازار سهام آمریکا رخ داد و بعدها این بحران به بحران وال استریت معروف شد. در نتیجه رشد بی‌سابقه قیمت سهام در بازارهای آمریکا در دهه 1920، بسیاری از افراد اقدام به قرض کردن پول و سرمایه‌گذاری در سهام کردند. به همین دلیل، قیمت سهام در وال اسریت از ارزش واقعی خود بسیار بیشتر شد و اصطلاحاً در این بازار حباب شکل گرفت. برخی از سرمایه‌گذاران متوجه حباب بورس شدند و اقدام به فروش سهم‌های خود کردند. در نتیجه بازار بورس نیویورک شروع به ریزش کرد و بحران اقتصادی 1929 آمریکا رخ داد.

خودکشی معامله‌گران در نتیجه بحران اقتصادی 1929 آمریکا

در نتیجه بحران اقتصادی 1929 آمریکا، بسیاری از معامله‌گران وال استریت در نتیجه از دست دادن تمامی دارایی خود، اقدام به خودکشی کردند. آمار درستی از میزان خودکشی در نتیجه این بحران وجود ندارد، با این حال تخمین زده می‌شود که حداقل 100 نفر در این سال اقدام به خودکشی کرده‌اند.

فیلم‌هایی درباره وال استریت

درباره وال استریت فیلم‌ها و سریال‌های زیادی ساخته شده است. برخی از این فیلم‌ها عبارتند از:

• فیلم وال استریت (ساخته سال 1987)
• فیلم وال استریت: پول هرگز نمی‌خوابد (2010) – Wall Street: Money never sleeps
• فیلم بی حد و مرز (2011) – Limitless
• فیلم گرگ وال استریت (2013) – The Wolf of Wall Street
• فیلم فروش بزرگ (2015) – The Big Short
• فیلم جادوگر دروغ (2017) – Wizard of Lies
• سریال میلیاردها (شروع: 2016) – Billions

ساعات معاملاتی وال استریت

معامله در وال استریت هر روز ساعت 9:30 صبح به وقت نیویورک و با صدا در آمدن زنگ بازار بورس نیویورک آغاز می‌شود و بعد از ظهر ساعت 16 و با نواختن مجدد زنگ خاتمه می‌یابد. زنگ بازار بورس نیویورک معمولاً توسط فردی مشهور نواخته می‌شود. در ویدئوی زیر، همسر دونالد ترامپ زنگ بازار بورس را به صدا در می‌آورد:

سقوط‌های تاریخی وال استریت

وال استریت تا کنون چندین بار سقوط کرده است. برخی از مهم‌ترین سقوط‌های وال استریت در سده گذشته عبارتند از:

• سقوط وال استریت و بحران اقتصادی 1929 جهانی (معروف به رکود بزرگ یا The Great Depression)
• دوشنبه سیاه وال استریت در سال 1987
• ترکیدن حباب شرکت‌های فناوری در سال 2000 (معروف به حباب دات کام)
• بحران اقتصادی 2008

شرکت‌ها، نهادها، بانک‌ها و رسانه‌های مشهور وال استریت

بازار بورس نیویورک

بازار بورس نیویورک در وال استریت قرار دارد. این بازار، بزرگ‌ترین و پرحجم‌ترین بازار بورس جهان است و در سال 1792 میلادی در وال استریت بنیان‌گذاری شده است. سرمایه موجود در این بازار در حال حاضر معادل با 31 تریلیون دلار است و گردش روزانه این بازار به 200 میلیارد دلار در روز می‌رسد.

وال اسریت ژورنال

وال اسریت ژورنال (به اختصار: WSJ) یک روزنامه بین‌المللی انگلیسی زبان است که بر موضوعات مرتبط با کسب و کار تمرکز کرده است. این روزنامه علاوه بر انگلیسی، به زبان‌های چینی و ژاپنی نیز منتشر می‌شود. وال اسریت ژورنال از سال 1889 تا کنون منتشر می‌شود و در حال حاضر پرخواننده‌ترین روزنامه جهان با موضوع کسب و کار است.

دفتر اصلی این روزنامه در منهتن و در نزدیکی خیابان وال استریت قرار دارد.

گروه سیتی (Citi group)

یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های تجاری دنیاست و از سال 1812 فعالیت می‌کند. دفتر مرکزی آن در وال استریت قرار دارد و دارای بیش از 2600 شعبه در 19 کشور جهان است.

جی‌پی مورگان چیس (JPM Chase)

یک بانک سرمایه‌گذاری چندملیتی آمریکایی است و در وال استریت قرار دارد. این مجموعه از لحاظ ثروت بزرگ‌ترین بانک آمریکایی و ششمین بانک بزرگ جهان است.

ریزش بورس های جهانی/ افت تمام شاخص ها در وال استریت

برای سومین روز متوالی شاخص های مهم بورسی ریزش کردند. در وال استریت همه شاخص ها نزولی بودند؛ تا جایی که هر سه شاخص اصلی بورسی در سطح پایین تری از روز قبل خود بسته شدند.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از بلومبرگ، با بیشتر شدن شانس تصویب لایحه حمایتی یک تریلیون دلاری، نگرانی ها از پیامدهای تصویب این لایحه با توجه به اینکه دولت بایدن پیشتر ۳.۵ تریلیون دلار در چند مرحله به اقتصاد تزریق کرده بود باعث افزایش نگرانی فعالان بازار از سخت تر شدن کار بانک مرکزی آمریکا برای مهار تورم و همچنین کاهش رشد اقتصادی شده است. تحلیل گران بانک جی پی مورگان در گزارشی، برآورد خود از رشد اقتصادی آمریکا در سه ماهه سوم سال را به ۲.۹ درصد کاهش دادند.

مرکز آمار اتحادیه اروپا گزارش نهایی خود از رشد اقتصادی دومین فصل سال ۲۰۲۱ را منتشر کرد که بر این اساس، متوسط رشد اقتصادی ۱۹ کشور عضو منطقه یورو و ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا به ترتیب ۲.۲ درصد و ۲.۱ درصد بوده است. این رشد در مقایسه با رشد سه ماهه قبل در منطقه یورو ۲.۵ درصد و در سطح اتحادیه اروپا ۲.۳ درصد افزایش پیدا کرده است. هم چنین رشد اقتصادی سالانه طی بازه زمانی فوق در منطقه یورو به طور متوسط ۱۴.۳ درصد و در اتحادیه اروپا به طور متوسط ۱۳.۸ درصد بوده است.

در بسیاری از مناطق جهان روند واکسیناسیون به پیشرفت های رضایت بخشی رسیده است: وزارت بهداشت آمریکا اعلام کرد اکنون سه چهارم جمعیت این کشور دست کم یک دوز واکسن کرونا دریافت کرده اند. در فرانسه با واکسیناسیون تمامی گروه های هدف، داشتن گواهی واکسیناسیون برای ورود به اماکن عمومی اجباری اعلام شده است و بسیاری از شرکت ها با توجه به روند خوب واکسیناسیون تصمیم گرفته اند کارکنان را در ماه های پیش رو برای بازگشت حضوری به محیط کار فرا بخوانند.

نرخ بیکاری بزرگ ترین اقتصاد جهان تا پایان ماه آگوست باز هم کاهشی شد و رقم ۵.۲ درصد را ثبت کرد. این نرخ بیکاری، کمترین نرخ بیکاری این کشور در ۲۶ ماه اخیر است. از آوریل پارسال که نرخ بیکاری آمریکا با رسیدن به ۱۴.۸ درصد رکوردشکنی کرد، روند نزولی نرخ بیکاری آمریکا ادامه داشته است. طی این مدت شمار بیکاران با تغییری محسوس نسبت به ماه قبل به هشت میلیون و ۳۸۰ هزار نفر کاهش پیدا کرد یعنی این رقم ۳۱۸ هزار نفر کمتر شده است.

با وجود کاهش نرخ بیکاری، سرعت ایجاد مشاغل جدید نیز نسبت به ماه های قبلی کمتر شده و تداوم این مساله یک زنگ هشدار برای رسیدن نرخ بیکاری به زیر چهار درصد است. طبق یک آمار دیگر، در ماه آگوست اقتصاد آمریکا ۲۳۵ هزار فرصت شغلی ایجاد کرده که این رقم، کمترین عدد ثبت شده هفت ماه اخیر بوده است. میزان فرصت های شغلی ایجادشده به ویژه در شهرهای کوچک تر، پایین ثبت شده و اشتغال سیاه پوستان نیز نسبت به ماه های قبلی کمتر شده است.

چین با هدف تقویت نقش بازار سرمایه در رشد اقتصادی تصمیم گرفته است یک بازار بورس جدید تاسیس کند. به گفته شی جین پینگ- رییس جمهور چین- مقر اصلی این بازار در پکن خواهد بود و تمرکز آن روی ورود شرکت های کوچک تر چینی به بازار است. رییس جمهور چین با بیان اینکه کشورش متعهد به حمایت از کسب و کارهای کوچک و متوسط است از در پیش بودن اصلاحات ساختاری جدید خبر داد. در حال حاضر بورس شانگهای بزرگ ترین بورس در سرزمین اصلی چین است.

مرکز آمار اتحادیه اروپا در گزارشی اعلام کرد تا پایان ماه جولای نرخ بیکاری در منطقه یورو با ۰.۱ درصد کاهش نسبت به مدت مشابه ماه قبل به ۷.۶ درصد رسید. این نرخ در سطح اتحادیه اروپا نیز با ۰.۲ درصد کاهش نسبت به ماه قبل به ۶.۹ درصد رسید. تخمین زده می‌شود تا پایان این ماه ۱۴ میلیون و ۶۱۳ هزار مرد و زن در سطح اتحادیه اروپا بیکار باشند که از این تعداد، ۱۲ میلیون و ۳۳۴ هزار نفر ساکن کشورهای عضو منطقه یورو بوده‌اند.

در خبری که می تواند حاکی از کند شدن سرعت رشد اقتصادی چین باشد، میزان رشد تولیدات کارخانه ای این کشور در ماه آگوست به ۵۰.۱ واحد رسیده که این رقم ۰.۳ واحد کمتر از رقم ثبت شده ماه قبل و کمترین رشد از فوریه سال ۲۰۲۰ تاکنون بوده است یعنی زمانی که اقتصاد چین تحت تاثیر قرنطینه و کاهش تقاضا به کمترین رشد دو دهه اخیر خود رسید. کاهش فعالیت کارخانجات چینی در ماه آگوست هم مربوط به بخش تولیدات و هم مربوط به سفارشات بوده است.

تاکنون بیش از ۲۲۳ میلیون و ۸۲۱ هزار و ۴۴۱ مورد ابتلا به کرونا گزارش شده است که در این بین چهار میلیون و ۶۱۵ هزار و ۴۱۳ نفر جان خود را از دست داده‌اند. در بین کشورهای مختلف، بالاترین تلفات مربوط به آمریکا با ۶۷۲ هزار و ۱۱۷ نفر، برزیل با ۵۸۴ هزار و ۴۵۸ نفر، هند با ۴۴۱ هزار و ۹۸۳ نفر، مکزیک با ۲۶۵ هزار و ۴۲۰ نفر و پرو با ۱۹۸ هزار و ۵۹۵ نفر بوده است.

دیوید اسپیکا - کارشناس ارشد سرمایه گذاری در موسسه گاید استون کپیتال - گفت: به صورت کلی، تمایل معامله گران به فروش سهام خود با بهبود چشم انداز اقتصادی خیلی کمتر از قبل شده است. با این حال ریسک های زیادی وجود دارد که می تواند روند را به طور کامل معکوس کند: گونه دلتا ویروس کرونا نیز با توجه به قدرت سرایت بالایش به یک نگرانی مهم تبدیل شده است. ما نگرانی های تورمی و احتمال افزایش تنش ها بین چین و آمریکا را نیز کماکان داریم.

بورس آمریکا

در وال استریت همه شاخص ها نزولی بودند؛ تا جایی که هر سه شاخص اصلی بورسی در سطح پایین تری از روز قبل خود بسته شدند.

شاخص «داوجونز ایدانستریال اوریج» با ۰.۴۳ درصد کاهش نسبت به روز قبل و در سطح ۳۴ هزار و ۸۷۹.۳۸ واحد بسته شد. شاخص «اس اند پی ۵۰۰» با ۰.۴۶ درصد ریزش تا سطح ۴۴۹۳.۲۸ واحدی پایین رفت و دیگر شاخص مهم بورسی آمریکا یعنی «نزدک کامپوزیت» با ۰.۲۵ درصد ریزش در سطح ۱۵ هزار و ۲۴۸.۲۵ واحدی بسته شد.

بورس‌های اروپایی

در معاملات بازارهای بورس در اروپا، شاخص "فوتسی ۱۰۰" بورس لندن با ۱.۰۱ درصد ریزش نسبت به روز قبل و در سطح ۷۰۲۴.۲۱ واحد بسته شد. شاخص "دکس ۳۰" بورس فرانکفورت در آلمان با افزایش ۰.۰۸ درصدی و ایستادن در سطح ۱۵ هزار و ۶۲۳.۲۱ واحدی به کار خود خاتمه داد و شاخص "کک ۴۰" بورس پاریس با پیشروی ۰.۲۴ درصدی در سطح ۶۶۸۴.۷۲ واحد بسته شد. در مادرید شاخص "ایبکس ۳۵" ۰.۴۳ درصد پایین رفت و به ۸۸۰۰.۶۰ واحد رسید.

بورس‌های آسیایی

در معاملات بورس‌های آسیا، شاخص‌ها عملکرد بدی داشتند؛ تا جایی که شاخص "نیک کی ۲۲۵" بورس توکیو ژاپن با ریزش ۰.۵۷ درصدی تا سطح ۳۰ هزار و ۸.۱۹ واحدی پایین رفت. شاخص "هانگ سنگ" بورس هنگ‌کنگ ۲.۳۰ درصد پایین رفت و در سطح ۲۵ هزار و ۷۱۶ واحد بسته شد.

در چین شاخص "شانگهای کامپوزیت" ریزش ۰.۰۴ درصدی را تجربه کرد و در سطح ۴۹۷۰.۰۱ واحد بسته شد. در استرالیا شاخص "اس اند پی اس اند ایکس ۲۰۰" بورس سیدنی با ۱.۹۰ درصد کاهش و ایستادن در سطح ۷۳۶۹.۲۷ واحدی به کار خود خاتمه داد. در بین دیگر شاخص‌های مهم آسیایی، شاخص " تاپیکس" ژاپن نزولی بود. (معیار محاسبه تغییرات قیمتی، ساعت پایانی معاملات روزانه بورس نیویورک بوده است.)

در بازار طلای سیاه روند قیمت‌ها نزولی بود. هر بشکه نفت "وست تگزاس اینتر مدیت" با ۰.۹۶ درصد ریزش به ۶۷.۹۴ دلار رسید و نفت خام برنت دریای شمال با کاهش ۰.۸۸ درصدی به ازای ۷۱.۲۶ دلار در هر بشکه مبادله شد.

همچنین در بازار فلزات گران‌بها، بهای هر اونس طلا با افزایش ۰.۲۴ درصدی نسبت به روز قبل در سطح ۱۷۹۴.۳۴ دلار معامله شد. هر اونس نقره با صعود ۰.۱۶ درصدی به ازای ۲۴.۱۰ دلار مبادله شد.

تاریخچه بورس جهان و ایران

تاریخچه پیدایش واژه بورس به قرن پانزدهم میلادی باز می‌گردد. در آن زمان بازرگانان، صرافان و کسبه شهر «بروژ» در بلژیک در میدانی به نام «تربورس» در مقابل خانه اشراف زاده‌ای به نام «واندر بورس» جمع می‌شدند و به مبادله اسناد تجاری و اوراق بهادار می‌پرداختند.

به گزارش شهر بورس، اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد. فعالیت‌های مرتبط با بورس در شهر لندن نیز از اوایل قرن هجدهم میلادی و در قهوه‌خانه‌ها شروع شد. این فعالیت‌ها در سال ۱۷۷۳ میلادی و با خرید ساختمان مستقل توسط معامله‌گران وارد فصل جدیدی شد. در نهایت در سوم مارس سال ۱۸۰۱ میلادی، بورس لندن فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.

از آن تاریخ به بعد مکان‌هایی که مردم در آنجا اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار، کالا و… می‌کردند به بورس معروف شد. البته در آن زمان این مکان‌ها نظم و انضباط خاصی نداشتند و همه افراد می‌‌توانستند بدون کمترین محدودیتی در آنجا فعالیت کنند اما به مرور زمان نظم و انضباط خاصی در این مکان‌ها حاکم شد به نحوی که پس از مدتی فقط بازرگانان، صرافان و دلالان اجازه پیدا کردند تا در این مکان‌ها به خرید و فروش بپردازند.

در گذر زمان تالارهای مسقف بورس شکل گرفت و بازرگانانی که تا بیش از آن در هوای آزاد خرید و فروش می‌کردند، برای خرید و فروش به این تالارها می‌رفتند. در بسیاری از منابع علمی و تاریخی زمان آغاز به کار تالارهای مسقف بورس را به‌عنوان تاریخ رسمی تاسیس بورس در دنیا معرفی می‌کنند، اگرچه همان طور که اشاره شد پیشینه این مهم به قبل از آن تاریخ و به قرن ۱۵ میلادی برمی‌گردد.

تاریخچه بورس سهام نیویورک در وال استریت

مقرّ اصلی تعدادی از مهمترین بورس‌های جهان به خصوص بورس نیویورک، در خیابان وال استریت در محله منهتنِ نیویورک است. دلیل نام‌گذاری وال استریت به این نام، ساخت دیواری بزرگ توسط استعمارگران هلندی برای جلوگیری از حملات سرخ ‌پوستان و دزدان دریایی در سالیان دور در این منطقه بوده است.

در آن زمان ۲۶ کارگزار بازارِ سهام، در خیابان وال استریت نیویورک، در ۱۷ ماهِ می سال ۱۷۹۲ میلادی زیر یک درخت چنار دور هم جمع نقش وال استریت در بورس جهانی شده و توافق نامه‌ای را امضا کردند سپس در ۸ مارس سال ۱۸۱۷ اساسنامه‌ای تنظیم شد که آغاز به کار بورس نیویورک را رسمیت بخشید.

با شروع فعالیت بورس‌های بزرگ جهان به تدریج سایر کشورهای در حال توسعه و پیشرفته نیز دارای بورس شدند تا جایی که امروز کمتر کشوری را می‌توان یافت که بورس نداشته باشد. به نظر می‌رسد بورس‌ها و بازارهای مالی امروزه نقش مهمی را در عرصه اقتصادی کشورهای جهان ایفا می‌کنند و این سیر تکامل و توسعه بازارهای مالی همچنان ادامه خواهد داشت.

بورس‌های معتبر دنیا چه بورس‌هایی هستند؟

بورس نیویورک در ساختمانی اجاره‌ای واقع در پلاک ۴۰ وال استریت شروع به کار کرد. در حال حاضر معتبرترین بورس جهان، بورس نیویورک است. شاخص اصلی این بورس داوجونز نام دارد و معاملات این بورس به صورت الکترونیکی انجام می‌گیرد. بورس نیویورک از نظر حجم سرمایه‌گذاری و معاملات، بزرگترین بورس دنیا است. بازار بورس نزدک نیز به عنوان بزرگترین بازار معاملاتِ خردِ سهام آمریکا توسط انجمن ملی معامله‌گران اوراق بهادار بورس نیویورک در سال ۱۹۷۱ تأسیس شده و آغاز به کار کرد.

بورس‌ لندن که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد، بورس توکیو، بورس فرانکفورت و بورس پاریس از دیگر بورس‌های معتبر و مهم دنیا هستند که نقش بزرگی در اقتصاد جهان ایفا می‌کنند.

تاریخچه بورس ایران

ایده راه‌اندازی بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵ برمی‌گردد. در این سال، یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی به منظور بررسی و اقدام در مورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی ناظر بر فعالیت بورس اوراق بهادار، به ایران آمدند. متاسفانه مطالعات راه‌اندازی بورس با آغاز جنگ جهانی دوم و مشکلات داخلی ایران بیش از 25 سال متوقف شد.

پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، مجددا در سال ۱۳۳۳ ماموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی وقت محول شد. این گروه پس از ۱۲سال، در سال ۱۳۴۵، قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه و لایحه مربوطه را به مجلس شورای ملی ارسال کردند که این لایحه در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۵ تصویب شد. بورس اوراق بهادار تهران از پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، فعالیت خود را رسما با انجام چند معامله روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد.

پس از آن سهام شرکت نفت پارس، چند نوع اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد در بورس تهران پذیرفته شدند. در آن زمان اعطای معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌ها و موسسات پذیرفته شده در بورس، عامل مهمی در تشویق شرکت‌ها به عرضه سهام خود در بورس اوراق بهادار تهران بود.

سیر تحولات تاریخ ۵۰ ساله بورس در ایران

تاریخچه بورس ایران را می‌توان به ۴ دوره زمانی تقسیم کرد: در دوره اول که به زمان پیش از انقلاب اسلامی ایران برمی‌گردد، بورس ایران با عرضه سهام بانک صنعت و معدن، شرکت نفت پارس، سیمان تهران، سیمان شمال، بانک توسعه صنعتی، اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه عباس آباد، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اسناد خزانه شروع به کار کرده و تا سال ۱۳۵۷ تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به عدد ۱۰۵ رسید.

با پیروزی انقلاب اسلامی بورس اوراق بهادار تهران نیز وارد فصل جدیدی شد. رویدادهای سیاسی و شروع جنگ تحمیلی در آن زمان و همچنین اتفاقات اقتصادی پس از آن، اعم از ادغام بانک‌ها و شرکت‌های بیمه و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران منجر به کاهش تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از ۱۰۵ شرکت در سال ۱۳۵۷ به به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۸ شد.

پایان جنگ تحمیلی و توسعه بازار سرمایه

دوره سوم از سال ۶۸ آغاز شده و با شکل‌گیری سیاست‌های دولت مبنی بر گسترش بازار سرمایه همراه شد. به طوری که در سال ۱۳۷۵ تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به حدود ۲۵۰ شرکت رسید. در این سال‌ها افزایش عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس، عرضه این سهام از طریق شبکه بانکی در سرتاسر کشور و همچنین عرضه سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبات دولت، منجر به فراگیر شدن تب و تاب بورس در کشور شد. در ادامه و تا سال ۱۳۸۳ شاخص‌های بورس از رشد بسیار خوبی برخوردار بوده است.

تحولات بازار سرمایه پس از سال ۱۳۸۴

آغاز دوره زمانی چهارم در بورس ایران همزمان با رونق و شکوفایی این بازار در سال‌ ۱۳۸۳ اتفاق افتاد. اگرچه بورس ایران در تاریخ فعالیت خود، همواره فراز و فرودهای بسیار زیادی را داشته است، اما به جرات می‌توان گفت که یکی از مهم‌ترین تحولات تاریخ بورس در ایران، تصویب قانون جدیدی تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال ۱۳۸۴ بود که با رفع برخی نارسایی‌ها و نواقص موجود در قانون اولیه، زمینه توسعه گسترده بورس در کشورمان را فراهم کرد.

براساس این قانون، بخش نظارتی بورس از بخش های عملیاتی آن تفکیک شد، به این معنا که سازمانی به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتی بازار سرمایه ایران تشکیل شد. راه‌اندازی سامانه معاملات آنلاین در سال ۱۳۸۹ نیز نقطه عطف دیگری در گسترش معاملات بورس ایران، چه از نظر ارزش معاملات و چه از نظر فراگیر بودن در جامعه بود. لازم به ذکر است سازمان بورس که خود تحت نظارت شورایی به اسم شورای عالی بورس فعالیت می‌کند، وظایف متعددی دارد که یکی از مهمترین وظایف آن، تأسیس و نظارت بر عملکرد بورس‌های مختلف است.

چهار بورس بزرگ کشور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می کنند:

بورس اوراق بهادار تهران: انجام معاملات سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت و …

فرابورس ایران: که در آن‌جا هم سهام شرکت‌هایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمی‌شوند، مورد دادوستد قرار می‌گیرد.

بورس کالای ایران: انجام معاملات انواع کالاها و محصولات مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و … .