ریسک های موجود در بازارهای مالی

غیبت بازارگردان با «شاخص» چه کرد؟

بورس در حال حاضر اگرچه تحت تاثیر عواملی نظیر رکود جهانی بازارهای کالایی، افزایش ریسک‌های سیستماتیک و ابهام در برجام رنج می‌برد، با این حال آنچه توانسته راه را برای افت پی‌در‌پی قیمت‌ها هموار کند، فقدان بازارگردانی کارآمد در این بازار است.

به گزارش بورس تابناک، شاخص کل بورس در نخستین روز معاملاتی آبان به زیر سطح ۳/ ۱میلیون واحدی رفت. در این روز افت ۹۳/ ۰درصدی نماگر اصلی بازار سهام سبب شد تا بار دیگر اذهان عمومی درخصوص وضعیت رکودی بازار سهام و دلایل افت این ریزش حساس شوند. این‌طور که به نظر می‌رسد بورس در حال حاضر اگرچه تحت تاثیر عواملی نظیر رکود جهانی بازارهای کالایی، افزایش ریسک‌های سیستماتیک و ابهام در برجام رنج می‌برد، با این حال آنچه توانسته راه را برای افت پی‌در‌پی قیمت‌ها هموار کند، فقدان بازارگردانی کارآمد در این بازار است.

بازار‌های مالی طی روند‌های صعودی و نزولی خود گاهی اوقات به مشکلاتی بر‌می‌خورند. یکی از این مشکلات به‌وجود آمدن اختلال در روند عرضه و تقاضا بوده که بیشتر در محدوده‌های کف و سقف بازار رخ می‌دهد. در این شرایط برخی از شرکت‌ها یا صندوق‌ها به کمک بازار‌های مالی آمده و کمبود عرضه یا تقاضا را با استفاده از پول زیادی که در دست دارند، جبران می‌کنند. این شرکت‌ها که در چارچوب قوانین ناظر بازار فعالیت می‌کنند، بازارگردان نام دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازارگردان‌ها در ایران از بدو تاسیس، نتوانسته‌اند که در زمان مناسبی اقدام به انجام وظیفه کنند. هم‌اکنون که این بازار در شرایطی مبهم به‌سر می‌برد، بازار‌گردان‌ها نیز نمی‌توانند وظیفه خود را به‌درستی انجام دهند. این خود باعث افزایش بی‌اعتمادی نسبت به بازار می‌شود. اینطور که گفته‌های کارشناسان نشان می‌دهد فرآیند بازارگردانی در ایران از همان ابتدا دارای مشکلات بنیادی بوده و مانع از آن شده تا عملکرد شرکت‌های مذکور به شکلی کارآمد انجام شود.

دلیل وجود بازارگردان

بازار سرمایه در دوره‌های زمانی مختلف دچار افت و خیز‌های متعددی می‌شود. این روند که ناشی از نوسان قیمت سهام شرکت‌ها بوده، یک حرکت طبیعی بازار‌های مالی است، اما گاهی اوقات برخی نوسان‌های بزرگ باعث به‌وجود آمدن اختلال در روند عرضه و تقاضای سهام می‌شود. در این شرایط یکی از مواردی که وظیفه کنترل میزان افت یا رشد سهام شرکت‌ها را دارد، بازارگردانی است. بازار‌گردان‌ها در بازار‌های مختلف تلاش می‌کنند روند‌های بازار را به نوعی کنترل کنند تا انگیزه سرمایه‌گذاری از فعالان گرفته نشود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عملکرد بازار‌گردان به این‌گونه است که این شرکت‌ها یا برای یک سهم یا برای چند سهم از بازار این کنترل را انجام می‌دهند. هنگامی که بازار‌های مالی روند صعودی یا نزولی قدرتمندی به‌خود می‌گیرند، بازار‌گردان‌ها به میان آمده و سعی در ایجاد جوی آرام در معاملات سهام، هم از طرف عرضه و هم از طرف تقاضا می‌کنند. عملکرد چنین شرکت‌هایی بیشتر در محدوده‌‌های کف و سقف بنیادی تعیین‌شده از سوی ناشر یا از خود بازارگردان انجام می‌گیرد. این امر باعث می‌شود در زمان نزول اشتیاق معامله در فعالان ازبین نرفته و در روند‌های صعودی بازار، کمبود عرضه‌کننده سهام تا حدی جبران شود. به‌عنوان مثال اگر یک بازار‌گردان تنها بر یک سهم نظارت داشته باشد، تلاش می‌کند که با سرمایه قابل‌توجهی که در دست دارد در بعضی از قیمت‌های تابلو اقدام به خرید و در برخی قیمت‌ها دست به‌فروش بخشی از سهام خود بزند. همچنین برای اینکه این شرکت‌ها بتوانند سنجش درستی از قیمت مناسب خرید یا فروش سهم داشته باشند، از تحلیلگران کمک می‌گیرند. تحلیلگران به بازار‌گردان‌ها کمک می‌کنند تا بتوانند ارزش سهم یک شرکت یا شرکت‌های مختلف را به‌دست آورند، از این‌رو تحلیلگران با بررسی فروش، سودآوری و دارایی‌های شرکت می‌توانند تخمینی از قیمت هر برگ سهم شرکت در حال‌حاضر داشته باشند. این تحلیل به بازار‌گردان کمک کرده تا بتواند بازه قیمتی مناسبی برای واردشدن به یک سهم پیدا کنند. همان‌طور که اشاره شد بازار‌گردان در روند‌های صعودی و نزدیک به سقف بازار نیز اقدام به کنترل میزان عرضه می‌کند، به همین دلیل در این نقاط از بازار نیز، باید بازه قیمتی منطقی برای بازار‌گردان‌ها مشخص شود که بتوانند مازاد تقاضای سهام را جبران کنند. اما در مورد بازارگردانی چند نکته حائزاهمیت است که یکی از آنها زمان دخالت بازار‌گردان در روند معاملات سهم است. این مورد به این دلیل بسیار مهم بوده که اگر در یک بازار نزولی مانند بورس تهران در چند‌ماه اخیر، بازار‌گردان کم‌کاری کرده و نتواند وظیفه خودش را به‌خوبی انجام دهد، موجب ازدست‌رفتن انگیزه سرمایه‌گذاران و سهامداران نسبت به آینده بورس می‌شود. با ازبین‌رفتن انگیزه در فعالان بازار، می‌توان انتظار داشت که رکود به جان بازار بیفتد و با ارزش معاملات خرد اندک، افت نماگر‌های اصلی را شاهد باشیم. در شرایط صعودی بازار نیز اگر این شرکت‌ها کار خود را در زمان مناسبی انجام ندهند، شاهد اضافه پرش قیمت‌ها خواهیم بود که می‌تواند سبب شکل‌گیری حباب‌های قیمتی نیز بشود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از اولین‌باری که بازار‌گردان‌ها کار خود را در بورس اوراق‌بهادار تهران آغاز کردند، نتوانسته‌اند به دلایل مختلف در زمان مناسب وظایف خود را انجام دهند و از پس کنترل قیمت‌ها در یک بازه معین برآیند. در چنین شرایطی طبیعی است که با نوسان شدید قیمت‌ها، هم اعتماد عمومی به بازار سرمایه ضربه بخورد و هم افت بی‌پایان قیمت‌ها را شاهد باشیم.

بورس خسته تهران

بورس تهران ‌ماه‌های متوالی بوده که درگیر یک روند نزولی پر‌قدرت شده‌است. دلایل متنوعی باعث افت شاخص‌کل که اصلی‌ترین نماگر بازار سهام بوده، شده‌است. از مهم‌ترین دلایل آن می‌توان به کاهش انگیزه و امید‌های سرمایه‌گذاری اشاره کرد که ناشی از تصمیمات و سیاست‌های مبهم و گاهی اشتباه نهاد‌های ناظر دانست. بررسی‌ها نشان می‌دهد که پیامد این تصمیمات را می‌توان در روند معاملاتی بازار به‌خوبی مشاهد کرد. از این موارد می‌توان به کاهش ارزش معاملات خرد سهام، خالص خروج بی‌وقفه پول افراد حقیقی، موثرنبودن گزارش‌های جذاب شرکت‌ها و دیگر موارد اشاره کرد. یکی دیگر از دلایل اثرگذار بر منفی‌بودن بازدهی بورس تهران در سال‌۱۴۰۱، حاکم بودن جو تورمی بر اقتصاد‌های مهم دنیا است. آمار‌ها نشان می‌دهد که در چند‌ماه گذشته تورم دامنگیر اکثر کشور‌های مهم اقتصادی جهان شده و هنوز که هنوز است، به‌نظر می‌رسد که این شرایط ادامه داشته باشد. این تورم جهانی اهرم موثری برای بانک‌مرکزی کشور‌های مختلف بوده که اقدام به افزایش نرخ بهره بانکی کرده تا بتوانند ارزش پول ملی خود را حفظ کنند. با توجه به اینکه این سیاست انبساطی موجب افزایش روند سپرده‌گذاری در بانک‌ها شده، باعث خروج سرمایه فعالان نیز از بازار‌های جهانی مانند کامودیتی‌ها، بازار سهام و غیره می‌شود. نتیجه این خروج را با روند نزولی قیمت این دارایی‌ها می‌توان متوجه شد. با توجه به اینکه در حدود دو‌سوم بازار سرمایه ایران را نماد‌هایی شامل می‌شوند که از نوسان نرخ کامودیتی‌ها اثر می‌پذیرند، افت قیمت این کالا‌ها محرک کاهش نرخ فروش شرکت‌ها و بالطبع کاهش قیمت سهام می‌شود، به‌همین‌دلیل کاهش نرخ تورم در اقتصاد‌های بزرگ می‌تواند علتی برای رشد قیمت برخی نماد‌ها در بورس تهران به‌حساب آید.

بازارگردانی نا‌کارآ

هم‌اکنون که دید خوبی نسبت به‌عملکرد بازار‌گردان و همینطور جو رکودی بورس تهران داریم، باید به بررسی فعالیت بازار‌گردان‌ها در بازار سهام ایران پرداخت. همان‌طور که گفته شد بازار‌گردان با استفاده از تحلیل شرکت‌ها اقدام به معین‌کردن بازه قیمتی مناسبی برای ورود و خروج از سهم‌ها می‌کند، اما با درنظرگرفتن شرایط حاکم بر بازار همان‌گونه که بیان شد، تحلیل آینده سخت شده و به دلیل زیادشدن متغیر‌ها که باعث رشد ریسک‌های موجود می‌شود، بازارگردان‌ها نمی‌توانند نسبت به آینده قیمتی سهام شرکت‌ها اطمینان‌خاطر داشته باشند. هنگامی که ریسک در یک بازار مالی از حدی بیشتر می‌شود، می‌توان انتظار داشت که قیمت سهم یک شرکت از قیمت تحلیلی نیز کمتر شود. این مساله در صورتی‌که بازار با بدبینی مضاعف اقدام به‌فروش کند، تشدید نیز می‌شود. همین موضوع موجب ترس بازار‌گردان از انجام خرید در قیمت‌های حال‌حاضر شده و حتی با اینکه این قیمت‌ها از ارزش ذاتی سهام پایین‌تر بوده، هنوز که هنوز است به دلیل وجود ابهام در بازار، این شرکت‌ها انگیزه خرید سهم شرکت‌ها را ندارند. اگر این ابهام درخصوص آینده بورس و دیگر حوزه‌ها وجود نداشت، می‌توانستیم این ایراد را به بازار‌گردان بگیریم که چرا در کنترل میزان عرضه و تقاضای بازار سهام، کم‌کاری می‌کند.

یکی دیگر از مواردی که شرایط را برای بازار‌گردان سخت‌تر کرده، زمان بدو ورود این شرکت‌ها به بورس است. براساس شنیده‌ها از کارشناسان، با توجه به اینکه بازار‌گردان‌ها در سال‌۱۳۹۹ و در شرایط بحرانی فشار عرضه اقدام به خرید سهام کردند، هنوز که هنوز است اکثر دارایی این شرکت‌ها سهم بوده و کمبود وجه نقد باعث ایجاد اختلال در روند خرید سهام توسط بازارگردان شده‌است. از طرفی این شرکت‌ها در حال فروش سهم‌هایی هستند که مجبور به خرید آنها در سال‌۱۳۹۹ بودند که این موضوع باعث بدبینی سهامداران نسبت به نوسان‌گیری بازار‌گردان‌ها شده‌است.

عشقی:باید به دنبال راهکارهای تحولی برای کاهش ریسک کارگزاران باشیم

رئیس سازمان بورس گفت: در گذشته مصوبات شتاب‌زده‌ای منتشر می‌شد که کل صنعت‌ کارگزاری را تا سال‌های زیادی درگیر می‌کرد؛ بنابراین بهتر است که هرچه سریع‌تر خلاء‌های موجود شناسایی شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه‌ای با اعضای کانون کارگزاران در خصوص چالش‌های این صنعت، اظهار کرد: در زمان رکود و ریزش بازار با مسائل و دغدغه‌های پیچیده‌تری مواجه می‌شویم که حل و رفع آنها نیازمند همفکری و همکاری تمامی ارکان‌ها است. در شرایط فعلی و با کاهش ارزش سهام، ریسک نهادهای مالی افزایش پیدا می‌کند، بنابراین نیاز به مراقبت و توجه بیشتری احساس می‌شود.

عشقی تشریح کرد: با نزول بازار، صنعت کارگزاری بیش از سایر نهادهای مالی صدمه می‌بیند و با چالش‌های جدی‌تری روبه‌رو می‌شود؛ متأسفانه تاکنون این ریسک‌ها به درستی شناسایی و احصا نشده و ابزار صحیحی برای پیشگیری از وقوع آن بکار گرفته نشده است.

وی افزود: در حقیقت طی سال‌های گذشته تنها بحث مدیریت ریسک تسویه اعتباری کارگزاری‌ها در جهت بهبود فضای این صنعت پیش‌گرفته شد و تاکنون تفاوتی میان بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین کارگزار از نظر فرآیندی به وجود نیامده است، که همین مسئله می‌تواند ریسک صنعت را افزایش بدهد؛ بنابراین باید اقدامات جدی در این خصوص شکل بگیرد. از آنجایی که کانون کارگزاران شناخت موشکافانه و عمیق‌تری به این صنعت دارد، پیشنهاد می‌شود که ریسک‌ها را شناسایی و راهکارهای خود را در رفع آنها پیشنهاد کند.

رئیس سازمان بورس با اشاره به اینکه کانون کارگزاران باید دغدغه‌های مشترک را برای تصمیم‌گیری نهایی جمع‌بندی و پیشنهاد کند، گفت: برای پشگیری از وقوع ریسک‌، ایده‌های مختلفی وجود دارد که از جمله آن می‌توان به فعال‌سازی ترید اکانت توسط کارگزاری‌ها، تقسیم و درجه‌بندی کارگزاران، ایجاد ضوابط برای عضویت اتاق‌های پایاپای و… اشاره کرد که هر یک از این موارد نیازمند بررسی است.

وی تصریح کرد: در گذشته مصوبات شتاب‌زده‌ای منتشر می‌شد که کل صنعت را تا سال‌های زیادی درگیر می‌کرد؛ بنابراین بهتر است که هرچه سریع‌تر خلاء‌های موجود شناسایی بشود و تصمیماتی اجرایی در کانون کارگزاران شکل بگیرد تا به این واسطه کارگزاری‌ها صدماتی را متحمل نشوند؛ به طور نمونه اجرایی شدن راهکاری همچون ترید اکانت می‌تواند کل صنعت را متحول می‌کند.

عشقی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به دیگر ریسک‌های صنعت کارگزاری، بیان کرد: بخشی از ریسک‌های این صنعت مربوط به نزول بازار سهام می‌شود و طی دو سال و دو ماه گذشته با این روند کاهشی مواجه بودیم؛ از این‌رو باید به نحوی ترتیب اثر داده شود که تا حد ممکن این چالش برای تمامی بخش‌های بازار سرمایه به حداقل برسد.

وی با بیان اینکه اکنون با روزهای دشواری روبه‌رو هستیم، ابراز کرد: درآمد صنعت کارگزاری از کارمزدهاست و به همین‌خاطر این صنعت با فشار مضاعفی روبه‌رو است. صرف‌نظر از شرایط فعلی، توسعه بازار و زیرساخت‌ها هزینه‌های ثابتی دارد و توسعه لاجرم باید انجام بشود. کاهش ارزش معاملات انجام این الزامات را دشوار کرده است و کاهش عایدی‌ها ارکان بازار و سازمان بورس را نیز مبتلا می‌کند. کاهش ارزش معاملات به همه نهادهای بازار فشار آورده اما باید با مدیریت، این دوره را پشت‌سر بگذاریم.

خبرگزاری موج

عضو جامعه کارشناسان بازارهای مالی در پاسخ به خبرگزاری موج مطرح کرد؛

افزایش ریسک معاملات بازارهای مالی

محمد آتشکار گفت:در شرایط کنونی هر بازاری ریسک خاص خودش را دارد و هر چقدر بازارهای سرمایه پر نوسان تر باشند مانند بازار فارکس، سرمایه گذار در آستانه ضررهای سنگین تر قرار می گیرد، در واقع در بورس وابسته به میزان دارایی و ریسک پذیری فرد می‌تواند در بازارهای مالی سرمایه گذاری کن، اما باید آموزش تکنیکال دیده باشد یا از مشاوره استفاده کند..

عضو جامعه کارشناسان بازارهای مالی در نشست خبری با اصحاب رسانه درباره تغییرات بازارهای مالی جهان در چند سال اخیر گفت: در حال حاضر بازارهای مالی و بورس از مجموعه ای از بازارها همچون قیمت طلا، نقره، سیمان و سایر فلزات، انرژی و . متاثر است و بازار اوراق بهادار که همان اوراق مشارکتی است عمدتا توسط دولت‌ها در خصوص سرمایه گذاری در طرح‌های سودآور به مردم سفارش می‌شود و بازار دیگر در سازمان بورس جهانی بازار تبادلات ارزی یا همان فارکس که نسبت هر ارز به ارز دیگر سنجیده می‌شود و بزرگترین بازارمالی جهان است که بالغ بر پنج تریلیون دلار حجم تراول مالی است که مزایای زیادی نسبت به بازارهای رقیب خودش در حوزه های مالی دارد.

محمد آتشکار بازار سهام که شرکت‌های مختلف از کشورهای مختلف در آن حضور دارند، افزود: در حال حاضر بازارهایی همچون تبادلات ارزی قدرت نقد شوندگی بالا دارند و وجود همیشگی فروشنده و خریدار در بازار منجر به سودآوری این بازار برای برخی افراد شده است.

او در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری موج درباره ریسک‌های موجود در بازارهای مالی ، ریسک های موجود در بازارهای مالی گفت: در شرایط کنونی هر بازاری ریسک خاص خودش را دارد و هر چقدر بازارهای سرمایه پر نوسان تر باشند مانند بازار فارکس، سرمایه گذار در آستانه ضررهای سنگین تر قرار می گیرد، در واقع در بورس وابسته به میزان دارایی و ریسک پذیری فرد می‌تواند در بازارهای مالی سرمایه گذاری کند اما باید آموزش تکنیکال دیده باشد یا از مشاوره استفاده کند.

او با تاکید بر اینکه ابزارهایی اعم از استفاده از تحلیل تکنیکال یا همان چارت خوانی یا تحلیل بنیادی در اختیار افراد است که می تواند وضعیت سیاسی و اقتصادی، نرخ تورم یا تحریم بانکی را پیش بینی کند، گفت: در شرایط کنونی دنیا بازار جهانی با هر خبری در حال تغییر است و از این رو سرمایه گذار باید با کسب دانش کافی و استفاده از مشاوره درست و اصولی وارد این حوزه شوند. در چند وقت اخیر برخی با هیجانات کاذب و بدون علم وآگاهی وارد این بازارها شده اند و زیان های را هم متحمل شده اند.

پیش بینی بورس در هفته اول آبان

گرچه روند خروج پول از بازار سرمایه در نیمه دوم مهرماه در مقایسه با نیمه اول کاهش جزئی داشت اما برخی از کارشناسان این موضوع را تنها به‌معنای خالی‌شدن بازار سرمایه از فروشنده می‌‌‌‌‌‎دانند.

به گزارش بورس تابناک، آنچه از نظر اکثر صاحب‌نظران بازار سرمایه را به حرکت درخواهد آورد، ورود جریان پول به بازار سهام است؛ در غیر ‌این‌صورت حتی با توجه به گزارش‌های مطلوب ۶ماهه انگیزه‌‌‌‌‌ای برای ورود سرمایه‌‌‌‌‌گذار جدید و ایجاد روند مثبت در میان‌مدت وجود ندارد. این گزاره که پول هست اما در صندوق‌های با درآمد ثابت پارک‌شده یا در حال پارک‌شدن است، نشان می‌دهد بستر موجود در بازار سرمایه بستری برای ریسک و اعتماد مجدد سهامداران و در نتیجه ورود سرمایه جدید به بازار نیست. همه این موضوعات در کنار ابهامات بودجه، برجام، مسائل اجتماعی و سیاسی و. بازار را در شرایطی نوسانی چشم‌‌‌‌‌انتظار نگه داشته است.

ریزش بیش از این متصور نیست

نیما میرزایی، کارشناس بازار سهام درخصوص کف حمایتی جدی در شاخص‌کل بورس گفت: به نظر می‌رسد محدوده یک‌میلیون و ۳۰۰‌هزار واحد تا محدوده یک‌میلیون و ۳۲۰‌هزار واحد یک حمایت جدی تکنیکال است. پیش از این نیز انتظار داشتیم شاخص‌کل در این محدوده حمایت‌شده و روند ریزشی آن متوقف شود. اتفاقی که در ۱۰‌روز گذشته در بازار سهام شاهد بودیم نیز‌ در واقع تایید این مطلب است که با رسیدن شاخص به این محدوده و افت قیمت سهام مختلف، بازار وارد یک شرایط نوسانی و دست به‌دست شده است.

وی اظهار کرد: با فرض ثابت‌ماندن متغیرهای مختلف تاثیرگذار، انتظار ریزش بیشتر از این میزان برای شاخص‌کل متصور نیست و احتمال این خیلی کم است که این محدوده حمایتی از دست برود، اما مشکلی که وجود دارد این است که تزریق نقدینگی به بازار برای اینکه بازار بخواهد انگیزه رشد و خرید را داشته باشد، هنوز رخ نداده و پول‌‌‌‌‌ها در صندوق‌های درآمد ثابت پارک شده‌اند یا در حال پارک شدن هستند. میرزایی در ادامه گفت: با توجه به اینکه نقدینگی کافی وارد بازار سرمایه نمی‌شود، انگیزه خرید وجود ندارد و در عین حال که بازار ریزش نمی‌کند انگیزه رشد هم وجود ندارد و در نتیجه بازار درجا می‌زند و حالت نوسانی پیدا کرده است.

کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه این وضعیت نوسانی فعلا در بازار ماندگار خواهد بود، اظهار کرد: من فکر می‌کنم وضعیت نوسانی بازار کماکان ادامه دارد ولی در این میان اتفاق مهم این است که به‌مرور فروشنده‌‌‌‌‌ها تضعیف می‌شوند و خریداران تقویت، بنابراین در بازار روند آرام رو به بالا خواهیم داشت ولی شیب سریعی نداریم و بازار صعود سرعتی نخواهد گرفت.

وی عدم‌ورود نقدینگی به بازار را مهم‌ترین عامل برای روند نگرفتن بازار به سمت صعود دانست و گفت: اگرچه ورود نقدینگی به بازار نداریم ولی با توجه به گزارش‌های ۶‌ماهه که در روزهای اخیر منتشر شد، انگیزه و اعتمادبه‌نفس خریداران برای ورود به بازار رفته‌رفته بیشتر می‌شود. میرزایی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک موجود در بازار سهام اشاره و عنوان کرد: جدی‌‌‌‌‌ترین ریسک موجود در بازار سهام ناآرامی‌‌‌‌‌هایی بود که شکل‌گرفت و طبیعتا روی بازار سرمایه تاثیرگذار بود. البته در حال‌حاضر جو آرام شده و انتظار می‌رود این ریسک در روزهای آینده در بازار سرمایه کمرنگ‌‌‌‌‌تر بشود. این کارشناس بازار سهام افزود: موضوع بعدی بحث رکود قیمتی دلار نیمایی است. در حال‌حاضر نرخ دلار نیمایی ۲۰‌درصد با بازار آزاد اختلاف دارد و یکی از دلایل جاماندگی بورس نسبت به تورم هم همین سرکوب قیمتی است که نسبت به دلار نیمایی انجام می‌شود.

این موضوع ۶۰‌درصد شرکت‌های بورسی ما که صادراتی‌‌‌‌‌اند ریسک های موجود در بازارهای مالی را به‌صورت مستقیم از حق سود واقعی‌‌‌‌‌شان محروم می‌کند. در کنار این دو موضوع که می‌توان از آنها به‌عنوان مهم‌ترین ریسک‌های سیستماتیک بازار یاد کرد، موضوع نرخ بهره بین‌بانکی هم همچنان وجود دارد. میرزایی در ادامه و در مقابل برشماری ریسک‌هایی که بازار را تهدید می‌کند، اشاره‌ای نیز به محرک‌های موجود کرد و گفت: در مورد محرک‌های رشد بازار سرمایه جز گزارش‌های ۶‌ماهه که به آن اشاره کردیم می‌توان به بحث تورم توجه کرد. تورم مشروط بر اینکه دلار نیمایی تعدیل شود و ما به سمت دلار تک‌‌‌‌‌نرخی حرکت کنیم محرک مهمی برای بازار سهام است.

این کارشناس بازار سهام به کاهش قابل‌توجه P/ E برخی از شرکت‌ها در گزارش‌های ۶‌ماهه اشاره و عنوان کرد: در مرحله آخر هم ریزش شدید بازار سرمایه و گزارش‌های ۶‌ماهه می‌تواند از عوامل جذابیت بازار سهام باشد، P/ E برخی از شرکت‌های پالایشی در حال‌حاضر به ۵/ ۲ رسیده است. این موضوع نادر و برای پول‌های بزرگ به‌شدت جذاب و کم‌ریسک است.

روند بازار تا اواسط آبان نزولی است

علی طباطبایی دیگر کارشناس بازار سهام نیز عنوان کرد: موضوع مشهود هفته گذشته کاهش فروشنده‌‌‌‌‌ها در بازار بود، اما معضلی که در این میان وجود داشت ناامنی سرمایه‌گذاری بود که از ورود پول جدید به بازار سهام جلوگیری کرد. این ناامنی جنبه‌‌‌‌‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و حتی درون‌بازاری دارد. وی ادامه داد: وضعیت موجود در بازار سهام باعث‌شده نه‌تنها رغبتی برای خرید در بازار سهام نباشد، بلکه شاهد فرار سرمایه‌‌‌‌‌های موجود نیز باشیم و به نظرم مادامی‌که این ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک بازار را احاطه کرده باشند عدم‌تقاضا معضلی است که بازار همچنان با آن دست‌به‌گریبان خواهد بود.

این کارشناس بازار سهام درخصوص گزارش‌های ۶‌ماهه شرکت‌ها نیز عنوان کرد: گزارش‌های ۶‌ماه‌های که روانه کدال شده، گزارش‌هایی نیست که بتواند زیان‌های سرمایه‌‌‌‌‌گذاران را پوشش دهد. این گزارش‌ها نهایتا تاثیر مثبت یکی دو واحدی در P/ E چند سهم دارند که این موضوع تاثیر خاصی در بازدهی‌‌‌‌‌های موردنیاز سرمایه‌‌‌‌‌گذارانی که تا به امروز در بازار مانده‌‌‌‌‌اند، ندارد. طباطبایی اظهار کرد: به‌نظر من گزارش‌های ۶ماهه شرکت‌ها از حیث مقایسه با سال‌های گذشته گزارش‌های خوبی است اما از نظر بازدهی آنچه موردنظر فعالان بازار سرمایه و سرمایه‌‌‌‌‌گذاران زیان‌‌‌‌‌دیده بوده، نیست و طبیعتا در ایجاد انگیزه برای ورود مجدد سرمایه به بازار سهام تاثیری ندارد. وی ادامه داد: بازار سهام در هفته آینده با تاثیرگیری از گزارش‌های ۶ماهه مخصوصا در گروه پالایشی یکی دو روز حفظ خواهد شد ولی روند کلی بازار را برای هفته آینده و حتی تا اواسط آبان‌ماه نزولی می‌بینیم.

در انتظار محرک

طباطبایی نظر متفاوتی نسبت به محدوده حمایتی شاخص‌کل دارد. او در این‌باره گفت: در کل خیلی با تکنیکال گرفتن شاخص و مخصوصا تکنیکال‌‌‌‌‌های تک‌‌‌‌‌معیاره موافق نیستم. به‌نظر من حتی اگر شاخص تا محدوده یک‌میلیون و ۲۷۰‌هزار واحد هم ‌پایین بیاید نقص تکنیکالی ایجاد نشده و همچنان این امکان وجود دارد که بازار برگردد. کف حمایتی می‌تواند بشکند ولی بازار بازهم برگردد، اگر محرکی وجود داشته باشد.

این کارشناس بازار سهام به موضوع برجام و گزارش‌های ۶‌ماهه به‌عنوان محرکات بالقوه بازار سهام اشاره و عنوان کرد: موضوع برجام که فعلا منتفی است و گزارش‌های ۶‌ماهه نیز همان‌طور که پیش از این به آن اشاره کردم به‌قدری که زیان سهامداران را جبران کند گزارش‌های جذابی نبوده است، لذا من فکر نمی‌کنم کف موجود، کف حمایتی مستحکمی برای شاخص‌کل بورس باشد. وی ادامه داد: به‌طور کلی دو دسته موضوع بازار را اذیت می‌کند؛ یکی عوامل درون بازاری است که به چند شاخه تقسیم می‌شود و دیگری نیز عواملی است که از بیرون بازار سرمایه به آن تحمیل می‌شود. در مورد عواملی که بازار را از بیرون تحت‌تاثیر قرار داده، می‌توان به اتفاقات اجتماعی سیاسی اخیر اشاره کرد.

علاوه‌بر این ابهامات متعدد در موضوعات مهمی همچون برجام نیز بازار را تحت‌تاثیر قرار داده و این عوامل از بیرون وضعیت بازار را تهدید می‌کند. طباطبایی بیان کرد: علاوه‌بر این موضوعات یک‌سری ریسک‌های درون بازاری هم داریم. برای مثال ریسک بازارگردان‌ها را چندین‌ماه است که فریاد زده‌ایم. در حال‌حاضر بازارگردان‌ها فول سهم شدند و حتی اگر جای مناسبی برای برگشت در بازار ایجاد شود، با اولین برگشت‌‌‌‌‌ها بازارگردانان اقدام به‌فروش خواهند کرد.

این کارشناس بازار سهام ادامه داد: موضوع بعدی معاملات الگوریتمی در بازار سرمایه است. کسانی که پایه الگوریتم را چیده‌اند از بازار منفی سود می‌برند، در نتیجه تلاش خود را برای اینکه از جان‌گرفتن بازار جلوگیری کنند خواهند کرد. وی ادامه داد: از طرف دیگر تفکری در بازار وجود دارد که مخالف هرگونه رشد است. این تفکر از سوی برخی مدیران فعلی بورسی مطرح می‌‌‌‌‌‎شود. این افراد معتقدند اگر بازار رشد را شروع کند، اتفاقات سال‌های ۹۸ و ۹۹ تکرار خواهد شد و با هر ترفندی تلاش می‌کنند بازار حتی اگر قرار است مثبت شود هم با بالاترین سطح تعادل مثبت شود./دنیای اقتصاد

آغاز حمایت‌های فوری از بورس | جزئیات بسته ۱۰بندی حمایت از بازار سرمایه اعلام شد

در بسته ۱۰بندی حمایت فوری از بازار سرمایه مصوباتی از جمله بیمه شدن اصل و سود سهام مردم در یک سال آینده تا واریز شدن منابع جهت حمایت از سهام شرکت‌های تولیدی بزرگ کشور دیده می‌شود.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از سازمان بورس، بسته جامع حمایتی بازار سرمایه که در هفته گذشته طراحی و در جلسات رده عالی مقامات اقتصادی کشور مطرح شده بود، از امروز اجرایی می‌شود.

این بسته شامل:

۱. بیمه کردن سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر (که حدود ۹۶ درصد از تعداد کدهای حقیقی فعال حاضر در بازار را تشکیل می‌دهند) از طریق انتشار عمومی اوراق تبعی و خرید توسط سرمایه گذاران صورت می‌گیرد.

سر رسید اعمال این اوراق یک ساله بوده و مبلغ تعهد خرید ۲۰ درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهارشنبه، ۴ آبان ۱۴۰۱ است. و بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می کند اعمال و اجرایی خواهد شد.

۲. انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق های درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰ هزار میلیارد ریال با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می کند.

(منابع لازم برای ایفای تعهدات در سررسید اوراق مذکور، از محل بودجه سال ۱۴۰۲ تامین می شود.)

۳. تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و به مرور افزایش ریسک های موجود در بازارهای مالی مبلغ مذکور.

۴. واریز منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت از روز شنبه جمعاً به مبلغ حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال.

۵. هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت ها و نهاد های مالی شبه دولتی، صندوق های بازنشستگی و نهاد های نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار، و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی.

۶. همکاری مشترک بانک مرکزی و وزارت اقتصاد جهت مدیریت نرخ سود.

همچنین با تصویب هیئت مدیره سازمان بورس نیز موارد ذیل اجرایی خواهد شد.

۷. افزایش سپرده گذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت.

۸. محدود کردن بخش فروش بازارگردان ها تا اطلاع ثانوی.

۹. توقف پذیره نویسی اوراق بهادار و عرضه های اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه.

۱۰. بازگشت زمان جلسه معاملاتی در فرابورس به روال سابق از ساعت ۱۳:۰۰ به ۱۲:۳۰.

چالش در همه بخش‌های بازار سرمایه باید به حداقل برسد

همچنین رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بخشی‌ از ریسک‌های صنعت کارگزاری مربوط به نزول بازار سهام است، از این‌رو باید به گونه‌ای ترتیب اثر داده شود که تا حد ممکن این چالش برای همه بخش‌های بازار سرمایه به حداقل برسد.

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در جلسه‌ای با اعضای کانون کارگزاران در خصوص چالش‌های این صنعت، اظهار داشت: در زمان رکود و ریزش بازار با مسائل و دغدغه‌های پیچیده‌تری مواجه می‌شویم که حل و رفع آنها نیازمند همفکری و همکاری همه ارکان‌ها است. در شرایط کنونی و با کاهش ارزش سهام، ریسک نهادهای مالی افزایش پیدا می‌کند، بنابراین نیاز به مراقبت و توجه بیشتری احساس می‌شود.

وی توضیح‌ داد: با نزول بازار، صنعت کارگزاری بیش از سایر نهادهای مالی صدمه می‌بیند و با چالش‌های جدی‌تری روبه‌رو می‌شود؛ تاکنون این ریسک‌ها به درستی شناسایی و احصا نشده و ابزار درستی برای پیشگیری از وقوع آن به‌کار گرفته نشده است.

عشقی افزود: در حقیقت طی سال‌های گذشته فقط بحث مدیریت ریسک تسویه اعتباری کارگزاری‌ها در جهت بهبود فضای این صنعت پیش‌گرفته شد و تاکنون تفاوتی میان بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین کارگزار از نظر فرآیندی به وجود نیامده‌ است و همین مساله می‌تواند ریسک صنعت را افزایش بدهد؛ بنابراین باید اقدامات جدی در این خصوص شکل بگیرد. از آنجایی که کانون کارگزاران شناخت موشکافانه و عمیق‌تری به این صنعت دارد، پیشنهاد می‌شود که ریسک‌ها را شناسایی و راهکارهای خود را در رفع آنها پیشنهاد کند.

رئیس سازمان بورس با اشاره به اینکه کانون کارگزاران باید دغدغه‌های مشترک را برای تصمیم‌گیری نهایی جمع‌بندی و پیشنهاد کند، گفت: برای پشگیری از وقوع ریسک‌، ایده‌های مختلفی وجود دارد که از جمله آن می‌توان به فعال‌سازی «ترید اکانت» توسط کارگزاری‌ها، تقسیم و درجه‌بندی کارگزاران، ایجاد ضوابط برای عضویت اتاق‌های پایاپای و غیره اشاره کرد که هر یک از این موارد نیازمند بررسی است.

وی تصریح‌کرد: در گذشته مصوبات شتاب‌زده‌ای منتشر می‌شد که کل صنعت‌ را تا سال‌های زیادی درگیر می‌کرد؛ بنابراین بهتر است که هرچه سریع‌تر خلاء‌های موجود شناسایی بشود و تصمیماتی اجرایی در کانون کارگزاران شکل بگیرد تا به این واسطه کارگزاری‌ها صدماتی را متحمل نشوند؛ به طور نمونه اجرایی شدن راهکاری همچون ترید اکانت می‌تواند کل صنعت را متحول می‌کند.

عشقی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به دیگر ریسک‌های صنعت کارگزاری، بیان‌داشت: بخشی‌ از ریسک‌های این صنعت مربوط به نزول بازار سهام می‌شود و در مدت ۲ سال و ۲ ماه گذشته با این روند کاهشی مواجه بودیم؛ از این‌رو باید به نحوی ترتیب اثر داده شود که تا حد ممکن این چالش برای همه بخش‌های بازار سرمایه ریسک های موجود در بازارهای مالی به حداقل برسد.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه اکنون با روزهای دشواری روبه‌رو هستیم، ادامه‌داد: درآمد صنعت کارگزاری از کارمزدهاست و به همین‌خاطر این صنعت با فشار مضاعفی روبه‌رو است. صرف‌نظر از شرایط فعلی، توسعه بازار و زیرساخت‌ها هزینه‌های ثابتی دارد و توسعه لاجرم باید انجام بشود. کاهش ارزش معاملات انجام این الزامات را دشوار کرده است و کاهش عایدی‌ها ارکان بازار و سازمان بورس را نیز مبتلا می‌کند.

وی‌ گفت: کاهش ارزش معاملات به همه نهادهای بازار فشار آورده اما باید با مدیریت، این دوره‌ را پشت‌سر بگذاریم.