دلایل افزایش قیمت دلار در ایران چیست؟
دلایل افزایش قیمت دلار در ایران چیست؟
دلار آمریکا در همه جا یافت میشود. در بسیاری از اقتصادهای قدرتمند جهان معتقدند، دلار آمریکا ارز جهانی است و همچنین دلار آمریکا قویترین ارز جهان است .
به همین خاطر در جهت یکپارچه سازی نرخ ارز ملت های مختلف با دلار، واژهی "Dollarization" پدید آماده است.
در واقع این واژه توصیف کنندهی روشی است که به کمک آن دو ارز در هر کشور برای هر معامله، چه رسمی و چه غیررسمی نیز معتبر محسوب میشود؛ یکی، ارز رسمی آن کشور، دیگری ارز دلار آمریکا است.
فراوانی و ثبات نسبی نرخ دلار باعث شده است که عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز سرمایهگذاران زیادی به این ارز اعتماد کرده و با آن سرمایهگذاری کنند.
اما با همهی این تفاسیر باز هم قیمت دلار دستخوش تغییر میشود؛ علت اصلی نوسان قیمت دلار، عرضه و تفاضا میباشد.
معرفی عرضه و تقاضا
عرضه میزان دارایی یک کشور را نشان میدهد، حال این دارایی میتواند از جنس های مختلف باشد، میتواند کالا، خدمات و یا ارزی باشد. عرضه و تقاضا به طور ذاتی به یکدیگر مرتبط هستند به گونهای که با افزایش یکی، دیگری ضعیف میشود و بلعکس.
به طور کلی یک اصل مهم را باید در نظر داشت: "هنگامی که عرضه فراتر از تقاضا باشد، قیمت کاهش مییابد."
پس عکس این اصل برای دلار، جواب سوال ماست.
« زمانی که عرضهی دلار کمتر از تقاضا برای دلار باشد، قیمت دلار افزایش مییابد »
بیشتر اوقات این اصل فوق العاده ساده و واضح از یاد خیلی از اقتصاددان، فراموش و یا نادیده گرفته میشود تا به همین دلیل قیمت دلار افزایش یابد.
لازم به ذکر است که عامل اصلی نوسان قیمت دلار که عرضه و تقاضا مطرح شد، تنها یک نظریه بوده و در عمل، فاکتورها و عوامل دیگری هم در مقوله افزایش قیمت دلار دخیل میباشند.
حال بهتر است این عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز عوامل که در بالا ذکر شد را عنوان کنیم، با این فاکتورها می توان دقیق ترین پیش بینی قیمت دلار در روزهای آینده را هم داشت. حال به عواملی که موثر بر افزایش قیمت دلار در ایران میباشند، می پردازیم که عبارتاند از:
- تعداد زیادی ازصاحبان صرافی ها و فعالان بازار ارز، مدعی هستند که بانک مرکزی با عرضه کمتر دلار، چرخهی عرضه و تقاضا را ناقص کرده و به همین دلیل، تقاضا برای دلار برطرف نگردیده که به سبب آن، ما شاهد افزایش قیمت دلار بودهایم.
- ناآرامیهای اخیر در شهرهای ایران بر افزایش قیمت دلار تاثیر داشته است. تعداد زیادی از سرمایهگذاران، سرمایه های خود را از بانکها و موسسات مالی خارج کردند و سرمایههای تومانی خود را به سرمایه هایی از جنس دلار و یورو کردند تا بدین وسیله، ارزش دارایی خود را حفظ کنند.
- وضعیت قرمز تجارتِ خارجی ایران در ۹ ماه گذشته، نشانگر آن است که واردات ارز کمتر از خروج ارز از کشور بوده است، که خود یکی از دلایل افزایش قیمت دلار مطرح گردیده.
- بیاعتمادی مردم به بانکها و موسسات مالی باعث شد که سرمایههای خود را به بازار ارز منتقل کنند و این کار آن عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز ها موجب افزایش قیمت دلار شد.
- با اجرای قانون مالیت بر ارزش افزوده از آغاز سال ۲۰۱۸ در دوبی، تامین ارز برای صرافی های ایران بسیار هزینهبر شده است.
- دولت برای افزایش قیمت ارز و تک نرخ کردن آن تلاش بسیاری کرد، رییس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس، امیر خجسته، در این باره گفت: برنامهی ما این است که دولت نرخ دلار را نهایتاً به ۵۰۰۰ تومان برساند که آن را تک نرخی کند، این در حالیست که با فاصلهی زیاد نرخ آزاد دلار با نرخ دولتی آن، این هدف دست نیافتنی از هر زمان دیگری به نظر میرسد.
همهی این عوامل و دلایل در چند ماه اخیر دست به دست هم دادهاند تا قیمت دلار در ایران به صورت چشم گیری افزایش پیدا کند، همهی این دلایل قابل کنترل و جلوگیری میباشند؛ تنها درصورتی که بانک مرکزی نرخ ارز دلار را علی رغم اینکه نرخ آزاد ارز از نرخ دولتی آن، خیلی فاصله گرفته است، بتواند یکسان عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز کنند و وضعیت را حالت گذشتهی خود برگرداند.
با توجه به اقدامات اخیر آمریکا که خروج از برجام می شود، غلی رغم اعمال تحریم های جدید آمریکا از روز 13 مرداد 97، می توان تا حدودی عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز پیش بینی قیمت نرخ ارز دلار را حدس زد.
دلار در وحشیترین و درندهترین حالت تاریخ!
قیمت دلار رکورد زد. در شرایطی که روزهای گذشته بازار ارز در حال عبور از مرزهای مقاومتی جدیدی بود، دیروز دلار آمریکا از مرز ۳۴ هزار تومان عبور کرد و تا قبل از ظهر به ۳۴ هزار و ۳۰۰ تومان و بعد ۳۴ هزار و ۵۰۰ تومان رسید؛ و این قیمت نسبت به روز قبلتر تقریبا ۷۰۰ تومان بیشتر بود.
به گزارش «شایانیوز» به نقل از هم میهن؛ برخی از کارشناسان 33 هزار تومان را یک مرز روانی مهم برای دلار میدانستند؛ که دیروز دلار رسما وارد کانال 34 هزار تومان شد. این در حالی بود که روز گذشته دلار در صرافی ملی 28 هزار و 715 تومان نرخگذاری شده بود که عملا فاصله معناداری با نرخ دلار در بازار آزاد پیدا کرده است.
در مورد عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز روند فعلی بازار ارز، کارشناسان عوامل اقتصادی و غیراقتصادی را در جهش دوباره قیمت ارز تاثیرگذار میدانند. با وجود اینکه نمیتوان چشمانداز شفافی را برای نرخ دلار در ماههای پیش رو داشت اما به نظر میرسد افزایش تقاضا و کاهش عرضه از یکسو و مبهم ماندن فضای مذاکرات برجامی بهعنوان درو پارامتر اقتصادی و سیاسی وضعیت کنونی بازار دلار را شکل دادهاند. اما این رکوردشکنی در بازار ارز در حالی اتفاق افتاده است که در زمان شروع به کار دولت ابراهیم رئیسی در نیمهمرداد 1400، قیمت غیررسمی دلار در بازار 25 هزار و 500 تومان بود و دیروز بعد از گذشت بیش از 14 ماه از کار دولت سیزدهم با ثبت قیمت 34 هزا و 500 تومان، دلار با رشد نزدیک به 35 درصدی همراه شده است.
تاثیر بلاتکلیفی برجام
هادی حقشناس، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «هممیهن» درباره وضعیت جدید در بازار ارز و دلایل رکوردشکنی قیمت ارز اظهار کرد: «هر بازاری مثل بازار ارز یک سمت عرضه دارد و یک سمت تقاضا. بههر دلیلی وقتی که سمت عرضه ثابت بماند و سمت تقاضا افزایش پیدا کند، این اتفاق عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز منجر به افزایش قیمت کالا میشود.
حالا این کالا ممکن است یکبار ارز باشد و یکبار یک کالای دیگر. آن هم از منطق قیمت تبعیت میکند. اتفاقی را که الان در سمت تقاضا افتاده باید عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز در جاهای دیگر هم جستوجو کرد. در بازار بورس طی چند هفته گذشته شاخص کل به شدت کاهش عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز پیدا کرده است. بازار مسکن در همین ماه گذشته نسبت به ماه قبل و نسبت به ماه مشابه سال گذشته به لحاظ حجم معاملات به پایینترین سطح ممکن رسیده است. پول از بازار مسکن و سرمایه خارج میشود و در کنارش شاهد رشد نقدینگی بیش از 5 هزار و 594هزارمیلیارد تومانی هستیم و کسب و کارها نیز رونق ندارد.
پس نقدینگی نه به سمت بازار و نه به سمت کسب و کارهای مختلف رفته است، چون رونقی وجود ندارد. نه به سمت مسکن و یا بازار سرمایه میرود و نه نرخ پول در بانکها متناسب با نرخ تورم تعیین شده است که در آنجا جذب و سپردهگذاری اتفاق عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز بیفتد. در این شرایط نقطهای که نقدینگی میتواند راحت برود، سمت بازار ارز است. در نتیجه، این موضوع، بازار ارز را دچار التهاب کرده و باعث افزایش قیمت شده است. » این کارشناس اقتصادی ادامه داد: «اینها متغیرهای اقتصادی است. باید به اینها متغیرهای سیاسی را هم اضافه کرد. مثل نبود چشمانداز احیای برجام و مثل قرار گرفتن ایران در لیست سیاه FATF. اینها هم مثل عرضه نشدن نفت به شکل مستقیم یا بلوکه شدن ارز در خارج از کشور تاثیرگذار است. این موارد متغیرهای سیاسی است که متغیرهای اقتصادی را تقویت میکند و برآیند آن باعث میشود بازار ارز ملتهب شود »
حقشناس درباره چشمانداز نرخ ارز توضیح داد: «تا یکیدو ماه آینده نمیتوان تصویر روشنی ارائه داد. چون احتمالا تا آن زمان تصویر روشنی از احیای برجام و همینطور حجم صادرات و واردات وجود ندارد. در هفت ماه گذشته تراز تجارت غیرنفتی کشور منفی سهمیلیارد دلار بوده است. اگر این تراز منفی ادامه پیدا کند معنایش این است که تقاضای ارز برای واردات افزایشی میشود و تقاضای ارز ملتهب میشود. لذا بهنظر میرسد تا حدود دو ماه آینده بازار همین وضعیت فعلی را ادامه دهد.»
قیمت طلا در بازار مشهد پنجشنبه (۱۲ آبان ۱۴۰۱) | پیش بینی روند قیمت طلا
رئیس اتحادیه طلا و جواهر مشهد اعلام کرد: در روزهای گذشته شاهد افزایش نرخ طلا بودیم که علت آن رشد نرخ ارز در بازار است. این در حالی است که اونس جهانی در همین مدت کاهشی بوده و به ۱۶۲۵ دلار رسیده است. لازم به ذکر است که امروز پنجشنبه ۱۲ آبان شاهد کاهش ناچیز قیمت گرم طلای ۱۸ عیار نسبت به روز گذشته بودیم.
به گزارش شهرآرانیوز، یوسف تقی زادگان ظهر پنجشنبه ۱۲ آبان در گفتگو با خبرنگار شهرآرانیوز گفت: همزمان با افزایش نرخ طلا در بازار و افزایشات نوسانات، شاهد کاهش معاملات هستیم.
وی افزود: اگر افزایش نرخ طلا در بازار بعد از افزایش نرخ اونس جهانی اتفاق بیافتد این رشد را طبیعی ارزیابی میکنیم، اما اکنون رشد نرخ طلا در پی افزایش نرخ دلار اتفاق افتاده است. از سمتی افزایش نرخ ارز نیز مربوط به مسائل در حوزه سیاست بین الملل است.
رئیس اتحادیه طلا و جواهر مشهد ادامه داد: گمان میکنم افزایش نرخها در بازار دائمی نباشد چراکه اتفاقات در عرصه سیاست بین الملل ممکن است به آزادسازی پولهای بلوکه عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز شده ایران طی روزهای آینده بیانجامد و این موضوع روی نرخها در بازار ایران تاثیرگذار خواهد بود.
تقی زادگان درباره آخرین نرخ طلا در بازار مشهد نیز گفت: هرگرم طلای ۱۸ عیار در یک میلیون و ۳۹۵ هزار تومان، سکه طرح امام ۱۵ میلیون و ۸۳۰ هزار تومان، سکه تمام بهار آزادی ۱۵ عوامل تاثیر گذار بر قیمت نرخ ارز میلیون تومان، نیم سکه ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، ربع سکه ۵ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان معامله میشود.
پیش بینی روند قیمت طلا در هفته آینده
نرخ طلا در بازار ایران همواره از دو عامل اساسی یعنی نرخ ارز و همینطور اونس جهانی پیروی کرده است. در روزهای گذشته عامل اساسی رشد نرخ طلا و صعود یک میلیون تومان سکه ظرف یک هفته به خاطر صعود نرخ دلار بوده است.
به نظر میرسد در صورت تثبیت نرخ دلار در کانال 34 هزار تومان و یا بالاتر از آن شاهد حفظ شیب صعودی قیمت طلا در بازار خواهیم بود. البته در این میان نباید فراموش کنیم که ممکن است دولت با اعمال سیاستهای انقباضی نرخ ارز و در نتیجه نرخ طلا در بازار را مهار کند.
دیدگاه شما