تنها امید بورس بازان برای خروج از رکود
دنیای معدن: بیخبری از مسائل برجام و ابهامات سیاسی- اقتصادی متاثر در بورس تهران روند معاملات بازار را در شرایطی قرار داده که نمیتوان شرایط خوبی برای آینده معاملات بورس تهران متصور شد؛ مگر اینکه نرخ دلار نیمایی افزایش یابد تا با تکنرخی شدن دلار و کاهش شکاف قیمتی موجود میان دلار نیمایی و دلار بازار آزاد، روند معاملات بورس تهران بهبود یابد.
به گزارش دنیای معدن، بورس اوراقبهادار تهران در حالی دومین هفته از مهرماه را به پایان رساند که برآیند دادوستدهای آن در چهار روز معاملاتی هفته گذشته با کاهش ۴۳/ ۲درصدی مواجه شد و دومین افت هفتگی بیش از ۴/ ۲درصدی را در سال۱۴۰۱ به ثبت رساند، ضمن اینکه ارزش کل بورس تهران نیز کاهش ۵۳/ ۲درصدی و ارزش کل فرابورس نیز در جریان معاملات هفته گذشته با کاهشی ۳۸/ ۲درصدی مواجه شدند. در ادامه چنین وضعیتی که بازار سرمایه در کشاکش خبرهای متعدد سیاسی و اقتصادی سرنوشت نامشخصی دارد و آنطور که باید به اخبار منتشرشده و بعضا اخبار مثبت هم توجه نمیکند، میتوان اذعان کرد که بازار سهام تنها در فضای آرام میتواند به خبرهای مثبت خود وزن بدهد و اتفاقات مثبت را در قیمتها و تابلو لحاظ کند، اما در فضای کنونی که با احتمال کاهش تقاضا در کامودیتیها خطر تشدید رکود در بازارهای جهانی وجود دارد و بررسیهای صورتگرفته هم خبر از افزایش نرخ بهره در اقتصادهای مهم جهان میدهد؛ بهنظر میرسد با حرکت بهسوی تکنرخی شدن دلار و کاهش شکاف قیمتی موجود میان دلار آزاد و دلار نیمایی عملکرد شرکتها را تحتتاثیر قرار داده و بر این اساس میتوان چشماندازی مثبت برای آینده عملکرد بورس تهران متصور شد.
از اینرو دماسنج اصلی بازار سرمایه طی هفته گذشته تا سطح یکمیلیون و ۳۱۳هزار واحد عقبنشینی داشت. نماگر هموزن بازار یادشده نیز طی هفتهگذشته کاهشی ۱/ ۳درصدی را به ثبت رساند و در سطح ۳۸۰هزار واحد قرار گرفت؛ این در حالی است که در مجموع طی چهار روز معاملاتی هفته اخیر حدود ۱۰۳۲میلیاردتومان نقدینگی حقیقی از بازار سهام خارج شد و بیشترین خروج پول هفتگی پس از ۸ هفته متوالی به ثبت رسید. بر این اساس بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که ارقام و اعداد یادشده در جریان دادوستدهای هفته گذشته هشداری جدی به بازار میدهد، چراکه ارزش معاملات در آخرین روز معاملات هفته اخیر در کمترین مقدار خود از روزها و ماههای اخیر قرار گرفته است، بهطوریکه در جریان معاملات روز شنبه نماگر اصلی بورس تهران در مدار نزولی پایدار باقی ماند و با ثبت زیان ۱۶/ ۱درصدی به محدوده یکمیلیون و ۳۳۰هزار واحد بازگشت؛ این در حالی است که نماگر هموزن بازار نیز در این روز کاهش ۶۲/ ۱درصدی را به خود دید و تا سطح ۳۸۶هزار واحد عقبنشینی داشت.
مجموع ارزش معاملات خرد سهام در روز ابتدایی هفته در سطح هزار و ۵۷۳میلیاردتومان قرار گرفت، ضمن اینکه در این روز حدود ۴۲۸میلیارد تومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد و برای سیزدهمینمرتبه بیش از ۴۰۰میلیارد تومان خروج پول در سالجاری به ثبت رسید، در جریان روند رکودی بازار سرمایه در روز یادشده گروه «خودرو و ساخت قطعات» بیش از ۹۲میلیاردتومان و صنعت «فرآوردههای نفتی» با خروج پول بیش از ۵۱میلیاردتومانی بیشترین خروج سرمایه حقیقی درمیان صنایع را داشتند، در مقابل گروه «محصولات کاغذی» با جذب نقدینگی حدود ۸۰میلیون تومانی در صدرجدول ورود نقدینگی صنایع قرار گرفت. در ادامه روند معاملاتی بورس تهران در هفته گذشته، نماگر اصلی بازار سهام در روز یکشنبه با کاهش ۶۷/ ۰درصدی در سطح یکمیلیون و ۳۲۲هزار واحد قرار گرفت و کمترین مقدار از ۱۴ اسفند سال۱۴۰۰ را به خود دید. نماگر هموزن بازار نیز در این روز با کاهش ۰۴/ ۱درصدی در سطح ۳۸۲هزار واحد قرار گرفت. از طرفی مجموع ارزش معاملات خرد سهام در روز یادشده رقم هزار و ۴۶۹میلیاردتومان را به ثبت رساند، ضمن اینکه حدود ۲۷۷میلیاردتومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد.
بازار سرمایه در سومین روز معاملاتی هفته نیز بر مدار نزولی باقی ماند و بازهم شاهد رکوردشکنی در رکود معاملات خرد سهام بودیم، بهطوریکه در روند معاملات بورس دوشنبه شاخصکل بورس تهران با افت ۲۵/ ۰درصدی تا محدوده یکمیلیون و ۳۱۸هزار واحد عقبنشینی کرد و شاخص هموزن نیز همگام با نماگر اصلی بازار زیانی ۲۶/ ۰درصدی را به ثبت رساند.
علاوهبر این، در جریان دادوستدهای بازار سرمایه در روز دوشنبه مجموع ارزش معاملات خرد سهام با کاهش ۶/ ۲۳درصدی در مقایسه با روز گذشته رقم هزار و ۱۲۲میلیاردتومان را به ثبت رساند و در کمترین سطح از ۶ بهمن سال۱۴۰۰ قرار گرفت، ضمن اینکه حدود ۱۹۷میلیاردتومان سرمایه حقیقی از بازار سهام خارج شد.
نهایتا در آخرین روز معاملاتی هفته نماگر اصلی بازار سهام با کاهش ۳۷/ ۰درصدی تا سطح یکمیلیون و ۳۱۳هزار واحد عقبنشینی کرد و نماگر هموزن نیز با ثبت زیان ۲/ ۰درصدی در محدوده ۳۸۲هزار واحد قرار گرفت، بهطوریکه در معاملات روز سهشنبه نیز مجموع ارزش معاملات خرد سهام در سطحی پایینتر از دوهزارمیلیارد تومان باقی ماند و با کاهش ۷/ ۱درصدی در مقایسه با روز گذشته به محدوده هزار و ۹۳میلیاردتومان رسید.
در این میان حدود ۱۲۹میلیاردتومان سرمایه حقیقی در جریان معاملات روز یادشده از بازار خارج شد؛ این در حالی است که با نزدیکشدن نماگر اصلی بازار سرمایه به محدوده حمایتی معتبر یکمیلیون و ۳۰۰هزار واحد حساسیت فعالان بازار بهعملکرد بورس تهران در این محدوده دوچندان شده است.
چراکه بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند با ازدسترفتن این محدوده حمایتی معتبر و مهم احتمالا بازار با شوک منفی هیجانی همراه شود و در کوتاهمدت نتوان چشمانداز مثبتی برای آن متصور شد.
بر اساس روند معاملات بازارهای جهانی طی روزهای اخیر و همچنین صحبتهای جو بایدن، رئیسجمهور ایالاتمتحده آمریکا پیرامون تصمیمات مطروحه در اوپکپلاس بهنظر میرسد سیاستهای مطروحه درخصوص کنترل تورم همچنان به افزایش نرخ بهره منجر شود، چراکه رئیسجمهور آمریکا پس از تصمیم اعضای اوپک برای کاهش تولید نفت از بهکارگیری و جستوجوی منابعی جایگزین خبر داد پس از تصمیم اوپکپلاس برای کاهش تولید، قیمت نفتخام ۲ درصد افزایش یافت، از اینرو با توجه به رشد مجدد قیمت نفت که به افزایش فشارهای تورمی منجر میشود، انتظار میرود بانکهای مرکزی مجبور شوند نرخهای بهره را همچنان بالا ببرند؛ زیرا بررسیهای صورتگرفته از افزایش نرخ بهره آمریکا تا سطح ۵/ ۴ تا ۷۵/ ۴درصدی در سهماه دوم ۲۰۲۳ خبر میدهند، از اینرو احتمالا سیاستهای اتخاذشده در کشورهای کانادا و انگلیس و همچنین بانک مرکزی اروپا نیز به افزایش نرخ بهره منجر خواهد شد و در پی آن تقاضا برای کامودیتیها هم کاهش خواهد یافت، ضمن اینکه در شرایط کنونی چشمانداز قیمت انرژی همچنان افزایشی است و با احتمال کاهش تقاضا در کامودیتیها خطر تشدید رکود در بازارهای جهانی وجود دارد. علاوهبر این اغلب تحلیلگران اقتصادی بر این باور هستند که افزایش قیمت حاملهای انرژی مهمترین نقش را در رشد فزاینده تورم تولیدکننده منطقه یورو داشته است. افزایش تورم تولیدکننده بههمراه رشد قیمتهای مصرفکننده نگرانیها درباره تاثیر منفی فشارهای تورمی بر رشد اقتصادی منطقه یورو را تشدید کرده، چراکه این مساله فشارها بر بانک مرکزی اروپا برای افزایش بیشتر نرخ بهره را بیشتر کرده است. از طرفی قیمت مس بهرغم بهبود بازار داخلی چین با کاهش مواجه شده است؛ این در حالی است که بهرغم وضعیت خوب بازار چین، نگرانیها در زمینه رکود اقتصاد جهانی، بازار کامودیتیها را تحتفشار قرار داده است.
در چنین شرایطی بورس تهران نیز که غالبا کالامحور است تحتتاثیر قرار گرفته و متناسب با تغییرات موجود در بازارهای جهانی تغییر وضعیت خواهد داد. این در حالی است که علاوهبر موارد ذکرشده، بیخبری از مسائل برجام و ابهامات سیاسی- اقتصادی متاثر در بورس تهران روند معاملات بازار را در شرایطی قرار داده که نمیتوان شرایط خوبی برای آینده معاملات بورس تهران متصور شد؛ مگر اینکه نرخ دلار نیمایی افزایش یابد تا با تکنرخی شدن دلار و کاهش شکاف قیمتی موجود میان دلار نیمایی و دلار بازار آزاد، روند معاملات بورس تهران بهبود یابد. همچنین با درنظرگرفتن عملکرد خوب شرکتها در ۶ماه نخست، عملکرد مطلوب شرکتها در سهماه پیشرو میتواند به دیگر عامل بهبود روند معاملات بازار سهام بدل شود.
فعلا بذارم باشه! دلیل بسیاری از ضررهای ما در بازار بورس
نخبگان عزیز سرمایه گذاری در بازار بورس، شاید شما هم چه در نقش یک سرمایه گذار، چه در نقش یک مدیر یا سرپرست یک خانواده با جمله «فعلا بذارم باشه» سر و کار زیادی داشته باشید. در این مطلب تصمیم داریم تا در خصوص یک اشتباه رفتاری که به جرأت میتوان گفت در رفتار اغلب سرمایه گذاران وجود دارد اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم. در اشتباه رفتاری «زیان گریزی» یا «Loss Aversion Bias» تمایل افراد به پرهیز از زیان، بیشتر از کشش آنها به سمت کسب سود است. وقتی فرد دچار زیان گریزی میشود از نظر روانی امکان وقوع زیان، دو برابر بیشتر از امکان کسب سود در تصمیمگیریاش تاثیر میگذارد. میتوان این طور گفت که برای یک شخص زیان گریز، ضرر هزار ریالی دارایی مطلوبیتی برابر با سود دو هزار ریالی دارد. این موضوع نشان میدهد که وقتی میزان سود و زیان با هم برابر باشند افراد در آن دارایی سرمایه گذاری نمیکنند چرا که زیان برای آنها نسبت به سود، بار روانی سنگینتری را دربردارد. شاید بازگشت بورس به محدوده زیان به نظر شما این موضوع، ویژگی بدی نباشد و فکر کنید که نوعی فرار از ریسک به شمار میرود؛ اما در واقعیت، همین ویژگی اخلاقی باعث کم شدن سود و بیشتر شدن ضررها میشود. با خانه سرمایه همراه باشید تا چگونگی این ماجرا را برایتان توضیح دهیم.
تمایل افراد به پرهیز از زیان، بیشتر از کشش آنها به سمت کسب سود است. در واقعیت، همین ویژگی اخلاقی باعث کم شدن سود و بیشتر شدن ضررها میشود.
همانطور که در تصویر بالا میبینید با وجود آن که از نظر حجم سود و زیان، مقدار « x » ثابت است اما شادی کسب این سود، بسیار کوچکتر از اندوه از دست دادن آن مقدار از پول خواهد بود. همین موضوع باعث ضرر بسیاری از افراد میشود.
زیان گریزی، یکی از دلایل ضررتان است
جمله «فعلا بذار باشه!» در میان بسیاری از سرمایه گذاران شایع است. این جمله بدان معنی است که یک فرد آنقدر صبر میکند و منتظر میماند تا اینکه یک سرمایه گذاری زیانده، نتیجه معکوس دهد و رونق بگیرد. چنین استراتژی میتواند خطرناک باشد. چون بهترین پاسخ در شرایط زیان، فروش دارایی و سرمایه گذاری آن در فرصتهای دیگر است. مثلا شما سهم بانک صادرات را میخرید اما بعد از مدتی ناگهان سهم در سرازیری افت کردن قرار میگیرد. با وجود این که سهم شما دچار ضرری ۵ درصدی شده اما دلتان نمیآید آن را بفروشید و سهم را به امید برگشت نگه میدارید و به نوعی ریسک پذیر میشوید! این کار اشتباهی است. اگر در طول یک سال، سهم بانک صادرات شما ۴۰% افت کند چقدر ضرر میکنید؟! ۴۰% سرمایه شما از دست خواهد رفت. در صورتی که اگر پول خود را در بانک صادرات سرمایه گذاری کرده بودید، میتوانستید بدون ریسک ۲۰% سود کنید. در نتیجه، شما بعد از یک سال چیزی در حدود ۶۰% ضرر کردهاید. کاش ریسک پذیر نشده بودید و سهم خود را در همان ۵% ضرر میفروختید!
وارن بافت و زیان گریزی
در مطالب زیادی توصیه شده بازگشت بورس به محدوده زیان بازگشت بورس به محدوده زیان که اول در بازار بورس حفظ سرمایه کنیم. مثلا «وارن بافت» که از راه سرمایه گذاری در بازار سهام به ثروتمندترین مرد جهان تبدیل شده است میگوید: «قانون اول: هرگز پولتان را از دست ندهید. قانون دوم: هرگز قانون اول را فراموش نکنید.» شاید یکی از دلایلی که ما این قانون را زیر پا میگذاریم تبدیل شدن ناگهانی ما از فردی ریسک گریز به ریسک پذیر باشد.
نقطه خطر را بشناسید!
نکته جالب آنجا است که بیاییم زیان گریزی را به ریسک گریزی (Risk Aversion)، ریسک پذیری یا ریسک طلبی (Risk lover) ارتباط دهیم، چگونه؟ به این صورت که اگر فردی سرمایه گذاری خود را رو به رشد و ترقی ببیند ریسک گریز میشود و با شتاب، آن سرمایه گذاری را میفروشد. چون میترسد که بازار معکوس عمل کند و سودهای او از بین برود. اما زمانی که سرمایه گذاریهای او در زیان باشند به فردی ریسک پذیر تبدیل میشود و سرمایه گذاریهای زیانده خود را حفظ میکند. چون امیدوار است که شرایط تغییر کند و سرمایه گذاریهای او از زیان خارج و به سود تبدیل شوند. دقت کنید که موضوع ریسک گریز بودن افراد در شرایط سود با بحث «طمع» متفاوت است. چون طمع، زمانی معنا دارد که سرمایه گذاری شخص رشدی را در پیش نداشته ولی به امید رشد بیشتر، دارایی خود را به فروش نمیرساند. اما ریسک گریز بودن در سود یعنی وقتی یک سرمایه گذاری به احتمال زیاد در ادامه، رشد خواهد داشت اما شخص اطمینانی به این رشد ندارد و میترسد که روند رشد به وضعیتی منفی تبدیل شود.
نمونه بارز این اتفاق را میتوان در سال ۱۳۹۲ و در بورس اوراق بهادار تهران دید. به عنوان مثال، نماد واتی (سرمایه گذاری آتیه دماوند) در آن سال که اوج رشد بازار بورس در چندین سال اخیر بود تا حدود قیمت ۹۰۰۰ ریال رشد کرد. فردی که در قیمت ۹۰۰۰ ریال یا سقف قیمت، خرید کرده بود پس از افت قیمت تا محدوده کمتر از ۶۰۰۰ ریال (یعنی ۳۳% زیان) همچنان امیدوار به برگشت شرایط و رشد قیمت بود تا اینکه حداقل سهم خود را در نقطه سر به سر به فروش برساند. متاسفانه این اتفاق نیفتاد و سهامدار علاوه بر تحمل زیان شدید از فرصتهای سرمایه گذاری دیگر هم بازماند. این مثال میخواهد بیان کند که خریدار سهم واتی، حتی پس از سقوط قیمت این سهم، همچنان بر ریسک پذیری خود اصرار داشت که این اشتباه موجب شد تا زیان او روز به روز افزایش یابد.
راه چاره چیست؟
راه چاره را میتوان در این دانست که یک نخبه سرمایه گذاری در بازار بورس باید بتواند با استفاده از آموختههای خود در جایی مناسب از سهم زیانده خارج شود، بدون اینکه درگیر این اشتباه رفتاری یا به قولی سوگیری رفتاری شود. این کار با ابزاریهایی مثل تحلیل تکنیکالی که در دوره نخبگان بورس میآموزید اتفاق میافتد. حد ضرر را برای خرید سهم به یاد آورید؛ اگر یادتان باشد در دوره نخبگان بورس خانه سرمایه میگفتیم حد ضرر را کجا بگذارید و بدون چون و چرا در همان حد ضرر از سهم خارج شوید تا اول بتوانید سرمایه خود را حفظ کنید و سپس بتوانید در زمان مناسب از بازار کسب سود کنید. نخبگان بورس، شما به علم تحلیل تکنیکال و بنیادی مسلط هستید. فقط کافی است همین نکات ساده را رعایت کنید تا ببینید چقدر نسبت به افراد عادی در بازار بورس جلو هستید و سودهایی میکنید که خیلیها در خواب هم نمیبینند.
پس یادمان باشد با داشتن حد ضرر و شجاعت در فروش در حد ضرر، میتوان از اشتباه رفتاری تبدیل شدن از ریسک پذیر به ریسک گریز جلوگیری کرد و همین موضوع، بخش اعظمی از موفقیت شما در بازار بورس را تضمین میکند.
پیش بینی بورس فردا ۱۲ مردادماه ۱۴۰۱| شاخص به روند صعودی ادامه میدهد؟
تلاش کمجان بازار سرمایه برای حفظ حمایت خود فعلا نتیجه داده و با اندک بازدهی مثبتی همچنان بالای کانال ۱.۴ میلیون واحدی در نوسان است. شاخص کل بورس امروز در نهایت رشد ۰.۱۷ درصدی را به ثبت رساند و شاخص هموزن نیز تنها ۰.۰۶ درصد افزایش یافت که نشان میدهد رشد بازار امروز اکثرا به واسطه افزایش قیمت برخی سهام خاص بوده است.
به گزارش نبض بورس، بازار روز سه شنبه تفاوت محسوسی با روزهای گذشته نداشت؛ ارزش معاملات خرد پایین بود و حتی به دو هزار میلیارد تومان هم نرسید. خروج پول حقیقی هم که دیگر پای ثابت بازار است. با این وجود وجه تمایز بازار روز سه شنبه، افزایش تقاضا در گروه خودرویی بود. اگر دلیل این افزایش تقاضا را جستجو کنیم، در حقیقت به یکی از ریسک های مهم بازار می رسیم که می تواند تعدیل این ریسک، خبر خوشی برای سهامداران و عاملی برای صعود بازار باشد. آیا بورس پس از مدت بازگشت بورس به محدوده زیان ها با لیدری خودرویی ها به روند صعودی باز می گردد؟
رکود در معاملات بورس موضوع جدیدی نیست و هر چند بازار از اوایل خرداد ماه وارد رکود شده بود، اما عملاً از ۲۰ تیر ماه و با بسته شدن نمادهای بزرگ برای برگزاری مجامع سالیانه این رکود تشدید شد و ارزش معاملات خرد روزانه به زیر سه هزار میلیارد تومان سقوط کرد. هر چند که انتظار می رفت این افت به دلیل بسته شدن نمادهای بزرگ باشد و با بازگشایی آن ها نه تنها ارزش معاملات صعودی می شود، بلکه انتشار گزارش های سه ماهه می تواند به عاملی برای بازگشت بازار به روند صعودی باشد. اما حالا شاهد این هستیم که سقف ارزش معلات خرد به دو هزار میلیارد تومان رسیده است.
بازار روز سه شنبه هم تفاوت محسوسی نداشت و روند روزهای گذشته را در پیش گرفت؛ ارزش پایین معاملات خرد، خروج پول حقیقی و افزایش عرضه در قیمت های مثبت. با این وجود دو نکته امیدوار کننده در بازار روز سه شنبه دیده می شود؛ اولاً تعداد نمادهایی که در محدوده مثبت معامله شدند بیش تر از نمادهای معامله شده در محدوده منفی بود. ثانیاً در یک ساعت پایانی بازار شاهد افزایش تقاضا در گروه خودرویی بودیم به گونه ای که نمادهای مهم این گروه قیمت آخرین معامله آن ها به بالای مثبت سه درصد رسید، درحالی که قیمت پایانی آنها در محدود مثبت ۰.۵ درصد ثبت شد.
دلیل این افزایش تقاضا به انتشار خبر عرضه دو خودروی شاهین و هایما در بورس کالا باز می گردد؛ آنچه که این اتفاق را برای بازار با اهمیت جلوه می دهد، احتمال تعدیل سیاستی است که همواره به عنوان یکی از ریسکهای اصلی بازار مطرح بوده است، یعنی قیمت گذاری دستوری.
در شرایط تورمی که هزینه بسیاری از شرکت ها روند صعودی دارد، این سیاست درآمد و در نتیجه سود شرکتها را تحت تاثیر قرار می دهد. به عنوان مثال گروه خودرویی یکی از صنایعی است که این سیاست منجر به تشدید زیان انباشته آن ها شده است. نگاهی به صورت های مالی دو خودرو ساز بزرگ کشور نشان می دهد که زیان انباشته ایران خودرو در بهار امسال به حدود ۴۳ هزار میلیارد تومان رسیده و این عدد برای سایپا بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان است.
روند معاملات بورس روز سه شنبه هم تفاوتی با روز گذشته نداشت؛ کم رونق و بدون تقاضا. تنها بازگشت بورس به محدوده زیان تفاوت به افزایش تقاضا در گروه خودرویی در تایم پایانی بازار بر می گردد؛ جاییکه به واسطه انتشار خبری مبنی بر عرضه خودروهای شاهین و هایما در بورس کالا، تقاضا نمادهای خودرویی افزایش پیدا کرد. این موضوع به این دلیل است که برخی عرضه خودرو در بورس کالا را به عنوان حذف تدریجی قیمت گذاری دستوری در نظر می گیرند؛ مسئله ای که طی بازگشت بورس به محدوده زیان سه سال گذشته به زیان سازی خودروسازان و زیان انباشته چند هزار میلیارد تومانی تبدیل شده است.
پیش بینی بورس فردا چهارشنبه ۱۲ مرداد
در این شرایط به نظر می رسد فردا شاهد افزایش تقاضا برای گروه خودرویی باشیم؛ با این وجود تجربه چند وقت گذشته نشان داده که اثر اخبار اثرگذار بر بازار کوتاه مدت است و تنها برای چند روز باعث افزایش قیمت ها می شود و پس از آن در قیمت های بالا عرضه ها افزایش پیدا می کند. بنابراین روند معاملات فردا به ویژه در نیمه دوم از اهمیت بالایی برخوردار است.
اما اولاً این افزایش تقاضا ادامه دار خواهد بود و ثانیاً این افزایش تقاضا به سایر بازار نیز سرایت می کند؟ این موضوع با یک فرصت و یک تهدید روبرو است.
از یکسو شاخص کل به محدوده حمایتی قوی خود رسیده است و حتی مثبت های نه چندان قوی دو روز گذشته را نیز می توان به این دلیل دانست؛ بنابراین بازار مستعد بازگشت از سطح حمایتی خود است. از سوی دیگر، با توجه به اینکه فردا آخرین روز معاملاتی هفته است و هفته آینده تنها سه روز معاملاتی داریم، به نظر می رسد که رکود معاملات تشدید شود که می تواند اثر این موضوع را خنثی کند. بنابراین معاملات نیمه دوم بازار از اهمیت بالایی برخوردار است و می تواند تعیین کننده روزهای آینده بازار باشد./ اقتصادآنلاین
آینده پالایش یکم | بازگشت صندوق پالایش یکم به بازار مثبت
پالایش یکم دومین صندوق سرمایه گذاری دولت بود که شهریور ماه 1399 در قالب صندوقهای ETF عرضه شد. این صندوق که متشکل از سهام دولت در چهار پالایشگاه تهران، اصفهان، تبریز و بندرعباس است از همان ابتدا پر از حرف و حدیث و حاشیه بود. اولین حاشیه پیرامون پالایش یکم را وزیر نفت ایجاد کرد. وی درست زمانی که چند روزی بیشتر به عرضه پالایش یکم باقی نمانده بود، ساز مخالفت زد.
برخی سهامداران سرمست از سود دارایکم، بی صبرانه منتظر عرضه صندوق پالایش یکم یا به قولی دارا دوم بودند! برخی نیز با مشاهده سود اطرافیان خود در دارایکم به تکاپو افتاده بودند که این بار جانمانند. در این میان زمزمههایی هم به گوش میرسید که دارایکم در باغ سبزی بود که دولت به مردم نشان داد تا سودها را در دارا دوم از مردم پس بگیرد!
خلاصه با تمام این حواشی پالایش یکم با میزان مشارکت نسبتا بالای مردم عرضه شد. در همان ابتدای بازگشایی صندوق، اوضاع به قدری خراب بود که بیشتر افراد با همان مبلغ سر به سر، سهام خود را فروختند. عدهای نیز کمی بعدتر با قیمتی حتی پایینتر از ارزش ذاتی پالایش یکم نسبت به فروش سهام خود اقدام کردند. عدهای نیز (از جمله خودم) به امید بازگشت صندوق پالایش به بازار مثبت، هنوز هم سهامدار آن هستند!
در این مطلب سعی داریم به تحلیل و بررسی این صندوق دولت بپردازیم تا بلکه بتوانیم تکلیف خود را با آن روشن کنیم که بفروشیم یا نگهداریم؟! اگر قرار به نگهداری سهام این صندوق است، چه زمانی باید نسبت به فروشش اقدام نماییم؟ این مطلب میتواند حتی برای افرادی که پالایش یکم ندارند هم مفید باشد، چرا که پس از بررسی آن اگر نقطهای برای ورود به این سهم مناسب باشد معرفی خواهیم کرد.
سود پالایش یکم
همان طور که اشاره شد و میدانید، صندوق پالایش یکم متشکل از چهار سهم پالایشی است. در این قسمت بنده صرفا با دانش اندکم، نظر شخصی خودم را بیان میکنم. ابتدا نظری به بازدهی داراییهای صندوق داشته باشیم.
- بازدهی شپنا 3 ماهه حدود 5 درصد
- بازدهی شبندر 3 ماهه 85 درصد
- بازدهی شتران 3 ماهه 24 درصد
- بازدهی شبریز 3 ماهه 20 درصد
- بازدهی صندوق صفر درصد (نه منفی نه مثبت)
زمانی که NAV صندوق 7 هزار تومان است و روی قیمت 10 هزار تومان میخریم، و وقتی NAV صندوق نزدیک 10 تومان است و روی 7 هزار تومان اقدام به فروش آن میکنیم، یعنی ما در معاملات خود تصمیمات اشتباهی میگیریم. از برخی فعالان هم میشنویم که روند پالایش ارتباطی با NAV ندارد! سوالم اینجاست که وقتی به NAV ربط ندارد به چه متغیرهایی ارتباط دارد؟ از نظر بنیادی ارزش داراییهای یک صندوق است که میتواند ارزش آن را مشخص کند چرا که خود صندوق که درآمدی ندارد! کافیست نگاهی به صندوقهای دیگرداشته باشیم، خواهیم دید که به جز دارایکم هیچ صندوق دیگری با این فاصله از NAV خودش معامله نمیشود.
توجه داشته باشید که حاشیه سودهای پالایشیها به شدت افزایش پیدا کرده، قیمت نفت در حال افزایش است، معاملات آتی نفت و محصولات مشتقه همگی روندی صعودی دارند. به نظرم اگر اشتباه خرید کرده باشیم و حتی اگر گران خریده باشیم، این شرایط موقع فروش نیست!
تحلیل تکنیکال پالایش یکم
در زمان نگارش این مطلب ارزش هر سهم پالایش یکم معادل 73260 ریال میباشد. این واقعا قیمت ناامید کنندهای پس از گذشت یک سال است. با این حال طبق نمودار قیمت از بالای مثلث خارج شده، مناسب خرید است. و طبق تحلیل تکنیکال می تواند تا محدوده 9500 تومان رشد داشته باشد.
** تحلیل در فروردین 1401 بروز شده است. **
سهام جایزه پالایش یکم چقدر است؟
محمدعلی دهقان دهنوی رئیس سابق سازمان بورس در 7 اردیبهشت 1400 در این خصوص گفت: «کسانی که واحدهای سرمایهگذاری صندوق پالایش یکم یا ETF دولتی را خریدهاند، برخی از آنها به خاطر ریزش بازار دچار زیان شدهاند. قرار شد زیان آنها جبران شود، به این ترتیب که یا از واحدهای سرمایهگذاری همین صندوق پالایشی یا واحدهای صندوق بعدی به عنوان سهام جایزه به اندازه زیان آنها داده شود تا زیان خریداران پالایشی جبران شود و این بازگشت بورس به محدوده زیان در راستای تقویت اعتماد سرمایهگذاران به دولت ارائه شده است که در هیأت دولت موافقت شد.»
اکنون چند ماهی از این تصمیم گذشته و پالایش یکم حدود 30 درصد زیان را به سهامداران خود تحمیل کرده است. سازمان بورس به پرس و جو بابت سهام جایزه پالایش یکم این گونه جواب داد:
«سهام جایزه پالایش یکم، موضوعی است که در مصوبات 7+3 دیده شده بود. به محض ابلاغ از سوی مقام معظم رهبری حتما کار اجرایی میشود.»
بنابراین طبق گفته سازمان بورس و اوراق بهادار، سهامداران پالایش یکم به منظور رسیدن به سهام جایزه میبایست منتظر ابلاغ مقام معظم رهبری باشند.
ارزش ذاتی دارا دوم | سیگنال ورود به پالایش یکم
در حال حاضر قیمت پالایش به میزان NAV آن پایینتر است. از نظر تکنیکال برای خرید میتواند ارزشمند باشد. اکنون میتوانیم به روش مارتینگل ضرر خود را کم کنیم. به این معنی که سرمایه خود را به قسمتهای نامساوی (از توانهای عدد 2) تقسیم میکنیم و خرید خود را در قیمتهای مختلف بر مبنای این ضرایب انجام میدهیم.
ما پالایش یکم را به قیمت هر 1 عدد سهم 10 هزار تومان خریداری کردیم و انتظار رشد آن را داشتیم. ولی برخلاف انتظار، قیمت آن حدود 30% افت کرده و به 7000 تومان رسیده است. بر اساس روش مارتینگل باید در این قیمت مثلا 2 عدد سهم جدید خریداری نماییم. با این کار میانگین کم میکنیم و در صورت رشد قیمت به بالای میانگین کل قیمت خرید ما سودآور میشود، درحالیکه قیمت هنوز به 10 هزار تومان اولیه نرسیده است.
حال اگر قیمت سهم به جای رشد مجددا 5% دیگر افت نماید، طبق روش مارتینگل این بار شما باید 2 برابر خرید قبلی یعنی مثلا 4 سهم را در این قیمت خریداری کنید. با این کار مجددا میانگین کم میکنید و درحالی که قیمت فعلی سهم در حال حاضر نسبت به قیمت خرید اولیه شما 35% کاهش داشته است، اگر فقط 3.5% رشد نماید کل خرید شما سودآور خواهد شد.بازگشت بورس به محدوده زیان
سخن پایانی
در حال حاضر فقط شاید بتوانیم با همان روش میانگین کم کردن و خرید پلکانی، زیان خودمان را در این ETF دولتی جبران نماییم. از نظر بنده این بهترین تصمیم در بازار فعلی است. البته احتمال حمایت دولت جدید از پالایش برای جبران ضرر مردم نیز کم نیست!
بورس به خزان نشست / راه رهایی بورس از تله رکود / پیش بینی بورس فردا 4 مهر 1401 / خبر بد برای بازار سهام
کبنا ؛ بورس تهران در اولین روز کاری پائیز 1401 قرمزپوش شد و شاخصهای بازار سقوط کردند. بازار سهام در شرایطی به استقبال پاییز۱۴۰۱ میرود که به نظر میآید احتمال بازگشت رونق به صحنه معاملات بورس در وضعیت کنونی بیش از انتظارات قبلی، کاهش یافته است. در این میان نیمه دوم سال جاری در حالی آغاز شده است که بخش مهمی از فعالان بازار سهام تحت تاثیر طولانی شدن مذاکرات برجامی و افزایش مداوم نرخهای بهره از سوی بانکهای مرکزی اقتصادهای قدرتمند، نسبت به مسیر آتی این بازار بیاعتماد شدهاند. بدبینی و تشدید آن با تداوم بلاتکلیفیهای سیاسی و افزایش احتمال کاهش تقاضای کل در اقتصاد جهانی سبب شده است بازاری که نماگر اصلی آن در دو ماه ابتدایی سال ۴/ ۱۷درصد بازدهی کسب کرده بود، حالا بازدهی منفی را به فصل برگریزان ببرد. از این رو کارشناسان بازار سهام نیز نظر چندان مثبتی نسبت به آینده ندارند.
به گزارش کبنا، اینگونه که روزنامه دنیای اقتصاد نظرسنجی انجام داده، از میان ۱۶کارشناس تنها یک نفر به عملکرد نیمسال دوم بورس خوشبین است.
بازار سهام در آخرین هفته تابستان نیز فضای سردی داشت. طی این هفته ۴/ ۲درصد دیگر از ارتفاع شاخصکل کاسته شد. به این ترتیب، بازدهی متوسط سرمایهگذاری در بورس تهران برای نخستینبار از ابتدای سال وارد محدوده منفی شد. ارزش معاملات روزانه نیز با غلتیدن به سطح کمتر از سههزارمیلیارد تومان، نشانهای از علاقهمندی متقاضیان به خرید سهام ندارد.
در حوزه عوامل موثر بر وضعیت کلان بازار نیز نوعی بیتحرکی مشاهده میشود. در حیطه نرخهای جهانی، پس از افتهای سنگین ماههای اخیر شرایط موقتا به ثبات رسیده است. در مذاکرات مربوط به رفع تحریمها نیز بهجز برخی شایعات پراکنده درخصوص دیدارهای نیویورک، پیشرفت خاصی مشاهده نشده و بهنظر میرسد کماکان تحولات جدی در این بخش به بعد از برگزاری انتخابات میاندورهای آمریکا موکول شده باشد. در بخش سیاستهای پولی داخلی نیز بهرغم تداوم رشد نقدینگی در سطوح بالای تاریخی، نرخهای سود موسوم به بدونریسک ثابت بوده و دسترسی به نرخ سود سالانه موثر ۲۲ تا ۲۳درصدی برای سرمایهگذاران در قالب سپردهها و صندوقهای با درآمد ثابت میسر است. نرخ دلار در سامانه نیما هم بهرغم عبور از مرز ۲۷هزار تومانی، با شتاب حلزونی به سمت نرخ توافقی در حال حرکت است. به این ترتیب، تلفیق رکود سنگین حاکم بر فضای معاملات بورس باثبات نسبی عوامل بنیادی، خروج از وضعیت فعلی در کوتاهمدت را با دشواری مواجه کرده است.
معادله رکود بورس چگونه پایان مییابد؟
همانطور که پیشتر ذکر شد، در موقعیت فعلی بهنظر میرسد عوامل محرک رونق بازار سهام دچار نوعی رکود و کمواکنشی هستند. در این شرایط بهرغم مناسببودن سطوح ارزشگذاری اکثر سهام، سوال اکثر سهامداران این است که چه عاملی در و چه زمانی میتواند معادله رکود کنونی بازگشت بورس به محدوده زیان را برهم بزند؟ در اینخصوص نگاهی به الگوهای تاریخی دورههای مشابه میتواند راهگشا باشد. واقعیت این است که بهطور سنتی، رونقهای بورس تهران انفجاری و دارای عمر کوتاه و رکودها بهصورت فرسایشی و طولانیمدت محقق شدهاند. در فاز نخست دورههای رکود هم معمولا چند نمونه رونقهای موقت (موسوم بهBear Market Rally) بهصورت ادواری مشاهده میشود که هیچگاه قدرت تبدیل به رونق پایدار را ندارد، با این حال هرچه به پایان سیکل رکود نزدیک میشویم، امید فعالان بازارها بیشتر تضعیف شده و حتی همان بارقههای رونق موقت نیز از میان میرود. آخرین نمونه این وضعیت در پاییز سال۹۴ قابلمشاهده بود که با تداوم رکود فرسایشی بعد از دوسال، بازار هیچگونه واکنش مثبتی به وقایع پیرامونی از جمله کاهش نرخ سود بانکی نشان نمیدهد، بنابراین آنچه بهعنوان ویژگی آخرین فاز رکود بازگشت بورس به محدوده زیان در بورس تهران قابلاشاره است؛ عبارت از کمواکنشی سرمایهگذاران به متغیرهای محیطی توام با تداوم افت قیمتها بهرغم ارزندگی سهام است. در همین راستا، در ماههای پایانی رکود، در حالیکه طاقت سهامداران صبور هم طاق شده و یک نوع ناامیدی مطلق بر فضا حاکم شده، افت قیمتها ادامه مییابد، اما آنچه در نهایت میتواند به معادله رکود خاتمه دهد چیست؟ پاسخ در «گذشت زمان» خلاصه میشود. بهعبارت دیگر، به دلیل تداوم خلق نقدینگی با شتاب بیش از ۳۰درصد در سال و نیز رشد مستمر ارزش تولید ناخالص داخلی در ایران به دلیل تورم، در نهایت دورههای فرسایشی بورس تهران به شرایطی میانجامد که ارزش کل بازار در مقایسه با سایر متغیرهای کلان شامل ابعاد نقدینگی و اقتصاد بهطور نامتناسبی کوچک میشود. در این فضا، آنچه تغییر نهایی معادله رکود را کلید میزند، یکی از همان بهانههایی است که تا پیشتر نسبت به آن بیتفاوت مانده بود. در شرایط کنونی بورس تهران به لحاظ نسبتهای ارزش بازار به نقدینگی و تولیدناخالصداخلی در محدوده کمی بالاتر از میانگینهای تاریخی قرار دارد؛ از اینمنظر با عنایت به تداوم فعالیت موتور نقدینگی و تورم، با فرض امتداد رکود بورس، ارزش بازار در اوایل سالآینده بهجایی میرسد که به لحاظ تاریخی در نقاط جذاب خود قرار میگیرد.
سیگنال انبساط از سیاست پولی
با وجودی که شهود کلی سرمایهگذاران از وضعیت سیاست پولی به سمت انقباض متمایل است، بررسی آمار رسمی رشد پایه پولی و نقدینگی حکایت متفاوتی دارد. بر همین اساس، حجم پایه پولی و نقدینگی بر پایه گزارشهای مردادماه بانک مرکزی به ترتیب معادل ۳ و ۹/ ۲درصد منبسط شده که بالاتر از میانگین ۱۲ماه گذشته است. تداوم این وضعیت بهمعنای پایداری رشد دو متغیر مزبور در محدوده بیش از ۳۵درصد سالانه است که بازهم از متوسط بلندمدت تاریخی حدود ۱۰درصد بالاتر است؛ این در حالی است که این تصور وجود داشت که با عنایت به نرخهای بالای فروش نفت، افزایش حجم صادرات این محصول و نیز اخبار مربوط به رشد قابلتوجه درآمدهای مالیاتی، از شتاب رشد پایهپولی و نقدینگی به نحوه معناداری کاسته شود. جمعبندی تحولات مزبور برای بازارهای دارایی از جمله سهام بهمعنای تداوم روند نسبتا پرشتاب نیروهای تقویتکننده قیمتها در میانمدت است.
آخرین گام انقباضی فدرال رزرو؟
سرانجام انتظارها به پایان رسید و بانک مرکزی آمریکا برای سومینبار متوالی نرخ بهره پایه بینبانکی دلار را ۷۵/ ۰درصد دیگر رشد داد تا تهاجمیترین سیاست انقباضی تاریخ این نهاد مالی از زمان معرفی ابزار مزبور در سه دهه پیش پیگیری شود. سیاست
افزایش جسورانه نرخ بهره دلار در واکنش به تورم سالانه بیش از ۸درصدی در دستور کار قرار گرفته که آنهم در نوع خود در چهار دهه اخیر بیسابقه است. مطالعه تاریخی نشان میدهد که آخرینباری که اقتصاد آمریکا با انقباض پولی در ابعاد مشابهی روبهرو شد به اوایل دهه ۸۰ میلادی بازمیگردد که در آن زمان هم رئیس وقت فدرالرزرو با سیاستی مشابه، موفق به مهار نسبتا سریع تورم شد، با اینحال آنچه شرایط امروز را متفاوت میکند عبارت است از حجم بیش از دو برابری ابعاد بدهی در اقتصاد آمریکا نسبت به تولید ناخالص داخلی (معادل ۳۷۰درصد) است که فشار فزایندهای بر بدهکاران در شرایط افزایش ناگهانی بهره وارد میسازد. از سوی دیگر، سیکل افزایش بهره اخیر چون ظرف ۱۸ماه و از سطح تقریبا صفردرصد آغاز شده، تبعات متفاوتی از دهه ۸۰ میلادی دارد که افزایش بهره با شتاب مشابهی از کف ۵درصدی آغاز شد. علاوهبر این، بررسیها نشان میدهد که مدت زمان متوسط سررسید کل بدهیها در اقتصاد آمریکا نسبت به دهه ۸۰ میلادی کوتاهتر شده و به کمتر از ۵ سال رسیده است. همه اینها موجب میشود تا بازگشت بورس به محدوده زیان اقتصاد در مواجهه با انقباض شدید پولی از آسیبپذیری به مراتب بیشتری برخوردار باشد. با وجود آنکه منحنیهای پیشبینی در بازار بر امکان یک افزایش بهره ۷۵/ ۰درصدی دیگر در دوماه بعد دلالت دارند، گروه اندکی از اقتصاددانان پیشبینی میکنند که نهتنها افزایش بهره اخیر آخرین گام انقباضی در سیکلجاری بود، بلکه فدرالرزرو بهزودی مجبور خواهد شد تا جهت مقابله با پیامدهای رکودی افزایش شدید بهره در فضای بدهیهای سنگین، فرمان را چرخانده و شروع به انبساط پولی کند! با عنایت به آشکارشدن آثار سیاستهای پولی این نهاد مالی با ۸ تا ۱۲ماه اخیر بر اساس الگوی تاریخی، این احتمال وجود دارد که بهزودی بازار داراییهای ریسکپذیر از جمله سهام جهانی و موادخام تحت موج فشار مضاعف از منظر پیامد سیاستهای فدرالرزرو قرار گیرد؛ وضعیتی که برای بورس تهران از منظر وابستگی درآمد بخش مهمی از شرکتهای بزرگ به صادرات کامودیتی چشمانداز مثبتی در کوتاهمدت تصویر نمیکند.
اکوایران نوشت، در معاملات روز شنبه دوم مهر ماه، شاخص کل بورس پایتخت نسبت به روز کاری قبل 27 هزار و 57 واحد افت کرد و به رقم یک میلیون و 328 هزار و 183 واحد رسید.
شاخص هم وزن بورس با کاهش 9 هزار و 163 واحدی در سطح 386 هزار و 515 واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) 249 واحد پائین آمد و در سطح 18 هزار و 146 واحد قرار گرفت.
نمادهای اثرگذار بر شاخصها
امروز نمادهای «فارس»، «وپاسار» و «فولاد» بیشترین تأثیر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در مقابل نمادهای «اتکام»، «امین» و «ختور» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.
در فرابورس نیز نمادهای «زاگرس»، «آریا» و «شراز» بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «رنیک»، «وتعاون» و «گکوثر» بیشترین تأثیر افزایشی را بر شاخص داشتند.
در جدول پرتراکنشترین نمادهای بورس شستا صدرنشین است و خودرو و شپنا در رتبههای بعدی هستند. در فرابورس نیز نمادهای دی، فرابورس و کرمان پرتراکنشترین نمادها هستند.
ارزش معاملات بازار
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 6 هزار و 700 میلیارد تومان کاهش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه هزار و 732 میلیارد تومان بود که 26 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل میدهد.
امروز ارزش معاملات خرد سهام با افزایش 22 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 623 میلیارد تومان رسید.
نقشه بازار سهام
پیش بینی بورس فردا 4 مهر 1401 / خبر بد برای بازار سهام
در طی هفته های گذشته برای بازار و به خصوص شاخص کل سطوح حمایتی را از منظر تکنیکالی رسم و پیشبینی کردیم و این مورد را همیشه یادآورد بودیم که همه این سطوح با یک خبر بد میتواند از بین برود و قاعده تحلیل هم همین است.
بررسی ابعاد کلان اقتصاد، بررسی وضعیت بازار سرمایه، بررسی وضعیت صنعت و در نهایت بررسی نماد شرکت مد نظر و دست آخر هم بررسی تحلیل تکنیکال به این دلیل که رفتار سایر افراد را نسبت به قیمتها و سطوح مورد بررسی قرار دهیم.
خیلی از تحلیل گران تکنیکالی سطوح حمایتی را برای شاخص در نظر داشتند. خیلی از بنیادی کارهای بازار هم نسبتهای پی به ای پایینی برای نماد های بزرگ پیش بینی و محاسبه کردند اما نکته ای که همیشه باید در نظر داشت این است که امکان دارد همه این سطوح با یک خبر بد از بین برود.
حالا بازار این خبر بد را چگونه برداشت کرده است؟!
افزایش نرخ بهره که روز چهارشنبه توسط فدرال رزور اعلام شد را میتوان به عنوان خبر بد بازار سرمایه در نظر داشت. البته شرایط این روزهای فضای سیاسی و اجتماعی کشور را نیز نباید نادیده گرفت. قطع اینترنت و مشکلات ایجاد شده به همراه هفته نیمه تعطیل از دیگر دلایل افت بیش از 27 هزار واحدی شاخص کل است.
به هر حال چیزی که وجود دارد این است که سرمایه ترسو است و هر جایی پا نمیگذارد و زمانی وارد بازی میشود که امید به برد داشته باشد. البته حجم پول با میزان ریسک پذیری پول رابطه عکس دارد و هرچه پول شما بیشتر باشد میزان ریسک شما کمتر است و برعکس پولهای کم، ریسکهای بالا را قبول میکنند.
سطوح حمایتی شکسته شده است و هیجان فروش به بیشترین مقدار خود در هفتههای قبل رسیده است. اعتماد به بازار کم رنگتر شده است و فرار سرمایه بیشتر ، در نقشه بازار باید به دنبال تک نمادهایی باشیم که در سرخی روز قبل ( شنبه ) خود نمایی میکنند . نماد هایی همچون بانک رسالت در گروه بانکی ، فمراد در گروه غیر آهنی ، وتعاون در گروه بیمه ای و نماد ولکار در گروه لیزینگی.
در مورد موج شماریها هم در روز های قبل صحبت شد که ممکن است موج پنجم از موج سوم بزرگتر باشد که چنین شد . طول بازگشت بورس به محدوده زیان موج سوم حوالی 10 درصد افت را تجربه کرده است و حالا موج پنجم به این مقدار رسیده است و ممکن است تا کف کانال صعودی که برای شاخص در نظر داشتیم افت کند.
سطح حمایتی تکنیکالیست ها سطح کف کانال است و هیجان فروش اندیکاتور RSI که به محدوده 11 واحدی رسیده است. محدوده ای که در بدترین حالت افت از مرداد ماه سال 1399 تا به امروز در کمترین مقدار خود قرار دارد . این مقدار در این مدت حداکثر تا 17 واحد افت کرده است و حالا رکورد جدید ثبت کرده و به محدوده 11 واحدی رسیده است.
آیا معامله گران برای روز کاری بعد از این افت پشیمان میشوند و بازار را مثبت میکنند و یا در همین حوالی تا روشن شدن قضایا منتظر و نظارهگر هستند؟
دیدگاه شما