سبد سهام و پرتفوی به چه معناست؟

سبد سهام چیست؟

در این مقاله قصد داریم به صورت اجمالی به بررسی مفهوم سبد سهام یا پرتفوی بورسی بپردازیم. این مقوله می تواند تا حد بسیار زیادی ریسک سرمایه گذاری در بورس را کاهش دهد. افراد مبتدی معمولا به این نکته توجه نمی کنند و آن را جدی نمی گیرند. سبد سهام چیست و یک پرتفوی خوب چه ویژگی هایی دارد. با ما همراه باشید تا با جزئیات این مبحث آشنا شوید.

سبد سهام یا پُرتفُوی بورسی ترکیبی مناسب از انواع سهام است، که یک سرمایه گذار آن ها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهم هایی از انواع گروه های بورسی است که می تواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که می گوید: "همه تخم مرغ ها را در یک سبد نگذارید". حتی مادر بزرگ های ما هم با این مقوله آشنا بوده اند و همیشه به بقیه توصیه می کردند که همه پول ها رو در یک جیب قرار ندهید چرا که در صورتی که جیب شما را بزنند همه دارایی شما نابود خواهد شد. بنابراین پرتفوی بورسی یعنی یک سبد از سهام شرکت های مختلف.

سبد سهام شامل چه سهم هایی است؟
یک پرتفوی مناسب می تواند شامل همه گروه های بورسی باشد. می توانید از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرتفوی بورسی می تواند شامل شرکت های سرمایه گذاری، گروه خودرویی دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و غیره باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروه ها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایه گذاری این کار را کرده اند و شما می توانید سهام این صندوقها را خریداری کنید. بسیاری از کارشناسان سرمایه گذاری توصیه می کنند بخشی از سبد سهام خود را به شرکت ها و هولدینگ ها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید. تمامی این کارها برای کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس است. بهترین حالت این است که در پرتفوی خود از سهم هایی که مخالف هم حرکت می کنند، داشته باشید. برای مثال گروه خودرویی و پتروشیمی در ایران معمولا روند های مخالفی دارند.

نحوه تقسیم سرمایه در سبد سهام
حال که تصمیم گرفتید که سبد سهام تشکیل بدهید و سهام مورد نظر خود را بر اساس تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال انتخاب کرده اید، زمان آن رسیده است که سرمایه خود را بین آنها تقسیم کنید. این تقسیم بندی نباید الزاما به طور مساوی انجام گیرد. تقسیم سرمایه نیز باید بر اساس میزان تحمل ریسک و شرایط بازار و همچنین شرایط سن و سال شما باشد. بله حتی سن شما در این مورد اهمیت دارد. یک فرد کهنسال نباید 70 در صد سرمایه خود را در یک سهم سرمایه گذاری کند. البته این مسئله به نوع سرمایه شما هم بستگی دارد. آیا شما پاداش بازنشستیگی خود را برای سرمایه گذاری در بورس انتخاب کرده اید یا خانه خود را فروخته و به بورس آورده اید!! همیشه توصیه می شود پولی را در بورس سرمایه گذاری کنید که لازم ندارید! اما مگر می شود کسی پولش را لازم نداشته باشد؟! این مسئله می تواند برای هر کسی یک معنی خاص داشته باشد. به هر حال شما نباید خانه خود را بفروشید و سهام بخرید. اما اگر به هر دلیلی این کار را کرده اید، باید توازن را در پرتفوی خود رعایت کنید. به این معنی که سرمایه خود را به طور مساوی بین سهام های پرتفوی خود تقسیم کنید و همیشه 30 درصد نقد باشید. گاهی شرایط بازار به گونه ای است که همه گروه های بورسی و همه 500 سهام بورسی نزولی می شود و اگر 30 درصد سرمایه خود را نقد باقی گذاشته باشید می توانید از فرصت به وجود آمده به خوبی استفاده کنید و زودتر از ضرر خارج شود.

تک سهم شدن نقطه مقابل تشکیل پرتفوی یا سبد سهام است.
تک سهم شدن مثل یک قارچ سمی برای سهامدار بورس مضر است. باید بدانید رم یک شبه ساخته نشده است اما هیروشیما یک شبه خراب سبد سهام و پرتفوی به چه معناست؟ شده است! این مطلب را هرگز فراموش نکنید. شاید تک سهم شدن گاهی نتیجه بدهد و شما را به سرعت به سود زیاد برساند اما یک باره همه آن را پس خواهد گرفت. همه کارشناسان بر این باورند که نخستین و ساده ترین اصل سرمایه گذاری در بورس، تقسیم دارایی ها یا تشکیل سبدی از سهم های متنوع است. تقسیم دارایی باعث می شود تا ریسک سرمایه گذاری در بورس به طور محسوسی کاهش یابد. هر چه سبد دارایی هایتان از تنوع بیشتری برخوردار باشد، سرمایه گذاری مطلوب تری خواهید داشت، البته این موضوع بدان معنا نیست که دارایی هایتان را آن قدر خرد کنید که کنترل سهم های مختلف را از دست بدهید! بلکه باید از قاعده ای منطقی پیروی کنید. توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به جای تک سهم شدن، نخستین گام عینیت بخشیدن به اصل تشکیل سبد سهام است.

تک سهم شدن و خرید یک سهم و سرمایه گذاری تنها بر روی یک شرکت، می تواند آخرین سرمایه گذاری شما در بورس باشد! بنابراین تشکیل سبد سهام را فراموش نکنید.

پورتفولیو چیست؟ تفاوت پورتفولیو (یا سبد) با مجموعه چیست؟

تردیدی نیست که مفهوم پورتفولیو (Portfolio) در مدیریت و اقتصاد برای نخستین بار توسط فعالان بازار بورس و سهام مطرح شده است.

چنانکه هنوز حتی در فارسی هم، پورتفولیو را به جای سبد به سبد سهام ترجمه می‌کنند.

در حالی که وقتی Portfolio را به سبد سهام ترجمه می‌کنیم احتمالاً برای ترجمه‌ی Stock Market Portfolio واژه‌ی تازه‌‌ای نخواهیم یافت.

اما به هر حال، این مسئله در زبان انگلیسی نیز پذیرفته شده است که پورتفولیو در بازار سهام ریشه دارد و نمی‌توان این سابقه‌ی تاریخی را از آن جدا کرد.

امروز هم، در ادبیات عمومی مدیریت به هر مجموعه‌ای از اجزا که کارکرد یا دستاورد اقتصادی داشته باشند پورتفولیو (و گاهی پورتفو)‌ گفته می‌شود:

• پورتفولیو سهام (Stock Market Portfolio)
• پرتفولیو پروژه ها در مدیریت پروژه (Project Portfolio)
• پورتفولیو حق اختراعات ثبت شده (Patent Portfolio)
• پرتفولیو محصول (Product Portfolio)

اگر چه در ادبیات غیرتخصصی مدیریت اصطلاحات بالا را به مجموعه سهام و مجموعه پروژه ها و مجموع محصولات تعبیر می‌کنند، اما باید مشخص کنیم که چه زمانی از اصطلاح پورتفولیو (یا سبد) و چه زمانی از اصطلاح مجموعه استفاده می‌کنیم.

به همین علت است که بحث پورتفولیو و مدیریت پورتفولیو یک مطلب بسیار مهم در مدیریت و اقتصاد و علوم مالی تلقی می‌شود.

کسی مانند هری مارکوویتز به خاطر نظریه مدرن پورتفولیو جایزه نوبل می‌گیرد و در استراتژی کسب و کار هم، بحث پورتفولیوی محصول به یکی از بحث‌های کلیدی تبدیل می‌شود.

ما در درس‌های مختلف به این مفهوم باز خواهیم گشت. بنابراین لطفاً توضیحات فوق را در حد چند خط توضیح مقابل واژه‌ی پورتفولیو در یک لغت نامه در نظر بگیرید.

شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمه‌ی عبور) می‌توانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.

همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همه‌ی درس‌های متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درس‌های مختص کاربران ویژه متمم را نیز می‌توانید در اینجا ببینید:

از میان درس‌هایی که در فهرست بالا آمده است، درس‌های زیر از جمله پرطرفدارترین‌ موضوعات هستند:

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

معرفی 5 نوع سبد سهام از نظر کارشناسان

در بازار سهام شاید به تعداد مشارکت‌کنندگان در آن، روش و شکل متفاوت برای تشکیل سبد سهام وجود داشته باشد، اما کارشناسان و متخصصان کوشیده‌اند تا انواع سبد سهام را در قالب چند حالت کلی طبقه‌بندی کنند.

1- سبد تهاجمی (Aggressive Portfolio)

به این خاطر به این نوع تشکیل سبد، تهاجمی می‌گویند که سرمایه‌گذار در این حالت می‌کوشد تا بازدهی بالاتری را نسبت به بازدهی میانگین بازار (شاخص کل) به دست آورد و به همین خاطر نیز حد بالایی از ریسک را متحمل می‌گردد.

سهام این سبد عموما دارای ضریب بتای بالا و در نتیجه اثر پذیری بیشتر از نوسانات بازار هستند. زیرا هرچه بتای سهم بالاتر برود، میزان اثر پذیری رفتار آن از رفتار و نوسانات بازار بیشتر خواهد بود.

شرکت‌هایی که سهام آنها خاصیت تهاجمی دارند، عموما در مرحله‌های اولیه رشد خود قرار دارند. مدیریت بهینه ریسک در چنین سبدهایی به اضافه کنترل زیان‌های احتمالی و همچنین شناسایی به موقع سودهای کسب شده، کلیدهای موفقیت می‌باشد.

2- سبد دفاعی (محتاطانه) (Defensive Portfolio)

این نوع از سبد، معمولا شامل سهم‌هایی است که بتای چندان بالایی نداشته باشند. این نوع سبد با نوسانات شدید بازار دچار هیجان نمی‌شود و به نوعی ایزوله است.

سهام این نوع سبد، عمدتا باید از وضعیت بنیادی قوی برخوردار بوده و مرتبط با شرکت‌ها و گروه‌هایی که هیجانات شدید بازار را دنبال می‌کنند، نباشد.

سهام یک سبد محتاطانه از شرکت‌هایی خریداری می‌شوند که محصول یا خدمات آنها به صورت همیشگی دارای یک تقاضای پیوسته و در یک محدوده نسبتا ثابت و مشخص در واحد زمان باشد. سهام محتاطانه و دفاعی، در خلال تمام سیکل‌های بازار می‌توانند خود را از ضرر و زیان‌های شدید و ضربه‌های منفی بازار در امان نگاه دارند.

یکی دیگر از خصوصیات چنین سبدهایی دارا بودن سهم‌هایی است که در اصطلاح غیرچرخه‌ای (Non-cyclical) هستند. در این نوع سهام، وضعیت اقتصادی کشور و مردم به تقاضای خرید محصولات یا خدمات شرکت مرتبط با سهم، تاثیری نمی‌گذارد.

شرکت در دوره‌ای خاص رشد و در دوره‌ای دیگر رکود ندارد و می‌تواند حیات و سوددهی خودش را حتی در حالات آشفته اقتصادی حفظ کند.

نکته کلیدی در تشکیل اینچنین سبدهایی، داشتن سهامی با P/E پایین نسبت به متوسط بازار و همچنین سهامی با بتای پایین است.

سهام این سبد همان طور که در برابر افت شدید بازار مصون هستند، در روند رشد بازار هم بالطبع نمی‌توانند مطابق آهنگ رشد بازار رشد کنند و به همین دلیل، سرمایه‌گذاران جوان و به دنبال هیجان، یا سرمایه‌گذارانی که افق سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت دارند به سمت چنین سبدهایی تمایل پیدا نمی‌کنند.

3- سبد درآمدی (Income Portfolio)

این نوع از سبد به کسب بازدهی از طریق سود تقسیمی هر سهم تکیه دارد. سهامداران برای تشکیل چنین سبدی می‌توانند به دنبال سهامی بگردند که به‌رغم افت زیادی که در قیمت داشته اند، همچنان دارای سیاست تقسیم سود به میزان خوب و بالایی باشند.

این شرکت‌ها نه تنها در عرصه ارائه خدمات فعال هستند بلکه دارای سودسازی سرمایه (Capital Gain) نیز هستند که این سودسازی سرمایه می‌تواند منجر به رشد قیمتی سهم شان نیز گردد و سرمایه‌گذار از محل فروش سهام خود در قیمت‌های بالا نیز می‌تواند سود شناسایی کند.

در این راستا، نسبتی که بیان‌کننده میزان کارآیی این سبد است حاصل تقسیم سود سالانه به ازای هر سهم بر قیمت هر سهم است.

در واقع با این نسبت فرد میزان درآمدی که به ازای هر یک تومان سرمایه‌گذاری‌اش از طریق سود تقسیمی سالانه به دست می‌آورد را محاسبه می‌کند. این مقدار سود تقسیمی در شرکت‌ها، بستگی به نوع تجارت شرکت، جایگاه آن در بازار، درآمد‌ها و cash flow آن دارد.

این نوع سبد بیشتر مورد تمایل سرمایه‌گذاران ارزش محور خواهد بود تا سرمایه‌گذارانی که به رشد قیمتی سهم بیشتر اهمیت می‌دهند.

4- سبد سوداگرانه ( Speculative Portfolio )

این نوع سبد دارای ریسک بسیار زیادی است. متخصصان پیشنهاد می‌کنند بیش از 10 درصد از سرمایه قابل سرمایه‌گذاری در چنین سبدی قرار نگیرد.

این نوع سبد، بیشتر بر اساس شایعات مدیریت می‌شود. هرچه تجربه افراد بیشتر باشد در گرداندن چنین سبدی موفق‌تر خواهند بود. در ایران به چنین نوع سرمایه‌گذاری، سفته بازی هم می‌گویند. در این نوع سبد، انتخاب یک سهم درست می‌تواند سود زیادی را در زمان کوتاهی نصیب فرد کند.

گزینه‌های هدف این سبد، سهام نوسانی هستند. سهام نوسانی، به سهامی گفته می‌شود که به نسبت پتانسیل بازدهی مثبتی که دارند، دارای ریسک زیادی نیز هستند.

افرادی که این نوع از سهام را می‌خرند، معتقدند که بدون انجام تحلیل‌های آنچنانی و جزء به جزء، می‌توان از بالارفتن قیمت سهام سود برد. همچنین این نوع از سرمایه‌گذاری، نمی‌تواند به طور خاص در رده سرمایه‌گذاری‌های رسمی و با قاعده دیگر قرار گیرد.

5- سبد هیبریدی (ترکیبی) – The Hybrid Portfolio

این سبد سرمایه‌گذاری مخصوص به سهام نیست و اقلام دیگری در آن حضور دارند. سبد هیبریدی، ترکیبی از فعالیت اقتصادی در اوراق قرضه، بورس‌های کالایی، املاک و مستغلات و حتی سرمایه‌گذاری در زمینه هنر است. در این رویکرد انعطاف پذیری زیادی است.

یک راه معمول برای گرفتن درآمد از چنین سبدهایی، خرید اوراق قرضه سبد سهام و پرتفوی به چه معناست؟ با سررسیدهای متفاوت از هم است. این سبد به صورت ترکیبی از مواردی که اشاره شد، تشکیل شده و نسبت‌های تخصیص هرکدام در سبد تقریبا به صورت ثابت است. معمولا اقلام تشکیل‌دهنده چنین سبدی بهتر است همبستگی منفی نسبت به همدیگر داشته باشند.

تعریف همبستگی (Correlation)

در دنیای علم اقتصاد، اندازه احتمالی حرکت دو اوراق بهادار نسبت به هم را همبستگی می‌نامند. این نسبت یا ضریب، عددی بین 1- و 1+ است.

ضریب همبستگی مثبت نشان‌دهنده این است که هر دو قیمت با هم نوسان می‌کنند و جهت بالا یا پایین رفتن هر دو قیمت با هم یکسان و هم جهت است و به همین ترتیب برای ضریب همبستگی منفی برعکس این حالت است.

اما ضریب همبستگی صفر به‌این معنا است که هیچ کدام از دو قیمت به همدیگر وابستگی ندارند و کاملا به صورت متفاوت از عملکرد یکدیگر عمل می‌کنند.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

پرتفوی چیست؟

به مجموعه سهام خریداری‌ شده توسط سرمایه گذار، پرتفو می‌گویند. در واقع، پرتفوی یا سبد سهام به این موضوع اشاره می‌کند که باید سرمایه خود را بین چندین دارایی مالی مختلف تقسیم کنید تا از این راه بتوانید ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید. اصطلاحی در دنیا رایج است که می‌گوید: «هیچ‌گاه تمام تخم‌مرغ‌هایت را در یک سبد نگذار» این اصلاح را می‌توان در مورد پرتفوی به کار گرفت. اجازه بدهید با یک مثال ساده، مفهوم سبد سهام را برایتان روشن‌تر کنیم. تصور کنید که شما ۲۰ میلیون تومان برای سرمایه‌گذاری در بورس اختصاص می‌دهید و آن را بین چهار سهم مختلف تقسیم می‌کنید. در این حالت شما یک سبد سرمایه‌گذاری تشکیل داده‌اید.

معامله گران در بازار سرمایه در مقابل سرمایه‌گذاری که انجام می‌دهند (ریسک) باید بازدهی را از بازار کسب کنند (ریوارد). درواقع میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته توسط هر سرمایه‌گذار، وابسته به مقادیر بازده و ریسک است. اگر دوشرکت را در نظر بگیرید که یک محصول یکسان را تولید می‌کنند و در مقاطعی شرکت اول دچار بحران می‌شود و شرکت دوم در حال بازدهی بیشتری ناشی از تولید بیشتر و کسب سهم بیشتری از بازار می‌باشد و یا برعکس این قضیه اتفاق بیفتد. فرض کنید که یک سرمایه‌گذار قصد خرید سهام یکی از این دوشرکت را دارد لذا برای این خریدار دو حالت وجود دارد:

• حالت اول اینکه اقدام به خرید سهام فقط یکی از شرکت‌ها کند حالت دوم این است که بخشی از سرمایه خود را به خرید سهام شرکت اول و بخشی دیگر را به شرکت دوم اختصاص دهد. در حالت اول ممکن است که سرمایه‌گذار بازده قابل‌توجهی (با توجه به افزایش ارزش سهم شرکت) به دست آورد، ولی از طرفی ممکن است که شرکت دیگر اقدام به اصلاح سازوکار داخلی خود کند تا بتواند در رقابت با شرکت مقابل پیروز شود و درنتیجه شرکت اول دچار کاهش شدید قیمت سهام شود.
• اما در حالت دوم به دلیل اینکه سرمایه‌گذار در تخصیص سرمایه‌های خود به شرکت برتر، به صورت یکجا و کامل عمل‌نکرده و پیش‌بینی رشد شرکت رقیب را در نظر گرفته است، اقدام به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خودکرده است. درواقع سرمایه‌گذار با خرید بخشی از سهام دو شرکت اقدام به تشکیل پرتفوی سبد سهام (portfolio) کرده است. معنی ساده واژه پرتفوی، سبد سرمایه‌گذاری به طور عام و سبد سهام از ترکیب دارایی‌های سرمایه‌گذاری شده توسط یک سرمایه‌گذار است.

معنای پرتفوی در بورس چیست؟

بازار بورس و در سهام مختلف سرمایه گذاری می کنید، در واقع یک پرتفوی بورسی برای خود ایجاد کرده اید که در آن سهام چندین شرکت مختلف قرار دارد. وقتی هم در مورد مدیریت ریسک و خرید سبد سهام در بورس صحبت میشود دقیقا منظور همین است که از خرید تک سهم و سرمایه گذاری تمام پول خود در یک سهم خودداری کنید و به جای آن کل سرمایه خود را به سه، چهار یا پنج بخش تقسیم کنید و هر قسمت را در یک شرکت سرمایه گذاری کنید. در تشکیل پرتفو شما باید از دانش تحلیلی شامل تحلیل بنیادی سهام و همینطور تحلیل تکنیکال آن آگاهی داشته باشید. به علاوه وقتی می خواهید هر بخش از سرمایه خود را به یک شرکت اختصاص دهید برای اینکه اصول متنوع سازی را رعایت کنید لازم است شرکتهایی را که انتخاب میکنید در چند صنعت مختلف بورسی باشند. همینطور میتوانید بخشی از سهام خود را به شرکتهای بزرگ بازار و بخشی دیگر را به شرکتهای کوچک و پرنوسان اختصاص دهید.

((همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نچینید))

قطعاً همه ما حداقل یک‌بار این جمله معروف را شنیده‌ایم و احتمالاً سعی کرده‌ایم آن را در مدیریت سرمایه خود بکار ببریم، اما نکته مهم آن است که تشکیل سبد سرمایه‌گذاری یا همان پرتفوی باید دارای یک سری مزایا و ویژگی‌هایی همچون تنوع‌بخشی (diversification) باشد تا بتوانیم بگوییم سبد مناسبی را تشکیل داده‌ایم. پورتفولیو یا پرتفوی در لغت به معنای کیف دستی بوده که درگذشته یک سرمایه‌گذار، مجموعه‌ای از اسناد و مدارک خود را در آن حمل می‌کرده، درواقع سرمایه‌گذارانی که سهام شرکت‌های بورسی را در اختیار داشتند هر روز به بازار بورس سر می‌زدند تا ببینند سرمایه آن‌ها در چه وضعیتی قرار دارد. در اصطلاح مالی نیز به کنار هم قرار گرفتن ترکیبی از دارایی‌های مختلف مالی اعم از املاک و مستغلات، سهام شرکت‌ها، اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی باهدف تنوع‌بخشی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری می‌گویند.

مفهوم پرتفوی بهینه سهام و مرز کارایی چیست؟

مفهوم پرتفوی بهینه سهام از شاخه‌های نظریه پرتفوی مدرن است. این نظریه فرض می‌کند که سرمایه گذاران در حالی دیوانه‌وار به دنبال حداقل کردن ریسک خود هستند که برای بیشترین بازده ممکن هم تلاش می‌کنند. مبنای این نظریه آن است که سرمایه گذاران به شکل عقلایی عمل خواهند کرد و همیشه تصمیماتی می‌گیرند که ضمن پذیریش مقدار قابل قبولی ریسک، بازده سرمایه گذاری آن‌ها را بیشینه می‌کند.

هری مارکویتز در سال ۱۹۵۲ مفهوم پرتفوی بهینه را مطرح کرد و به ما نشان داد که این امکان وجود دارد تا در عین واحد هزاران پرتفوی مختلف با سطوح متفاوت ریسک و بازده تشکیل داد. این به عهده سرمایه گذار است که تصمیم بگیرد چه مقدار ریسک را می‌تواند تحمل کند و در قبال آن میزان ریسک پرتفوی خود را به‌گونه‌ای متنوع سازی کند که بیشترین بازده ممکن را به دست آورد. اینجاست که مفاهیمی چون متنوع سازی و تخصیص دارایی‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند.

تنوع بخشی پرتفو یعنی چه؟

تنوع بخشی سبد سهام یک تکنیک برای مدیریت ریسک است. برای استفاده از این تکنیک شما باید انواع مختلفی از ابزارهای سرمایه گذاری را در یک پرتفوی با هم ترکیب کنید تا تأثیری را که هر یک از این ابزارها بر عملکرد کل پرتفوی خواهد داشت به حداقل برسانید. ابزارهای سرمایه گذاری شامل سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، طلا و ارز می‌شود. تنوع بخشی ریسک پرتفوی شما را کاهش می‌دهد. مدیران مالی می‌توانند با فرمول‌های پیچیده‌ای به شما نشان دهند که تنوع بخشی چگونه می‌تواند ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهد.

چرا تنوع بخشی پرتفوی مهم است؟

یکی از خطراتی که همواره سرمایه گذاران و فعالان بازار بورس را تهدید می‌کند، نوسانات قیمت سهام است. ازآنجایی‌که بسیاری از سرمایه گذاران بورسی نمی‌توانند نوسانات کوتاه‌مدت بازار سهام را پیش‌بینی و با استراتژی‌های سرمایه گذاری مختلف خطرات نوسان پذیری قیمت را کنترل کنند، همواره متخصصان پیشنهاد می‌کنند که سرمایه گذاران از تنوع بخشی پرتفوی خود به عنوان بهترین راه برای تسهیل این مسیر استفاده کنند.

رای تشکیل پرتفوی باید به چه نکاتی توجه کرد؟

قبل از تشکیل پرتفو باید بررسی کنید چه انگیزه هایی باعث میشود تا در دارایی های مالی گوناگون سرمایه گذاری کنید. اساسا ما به طور خودآگاه یا اغلب ناخودآگاه بر اساس سه مولفه انواع مختلف دارایی ها را در پرتفوی خود قرار میدهیم:

1. میزان پذیرش و سبد سهام و پرتفوی به چه معناست؟ تحمل ریسک
2. افق زمانی سرمایه گذاری
3. هدف از سرمایه گذاری

مثلا فرد ریسک پذیر بخش اصلی پرتفو خود را به سهام تخصیص میدهد یا فردی که به زودی به سرمایه اش برای خرید خانه نیاز دارد، ترجیح میدهد که ریسک کمتری کند و در دارایی کم نوسانی مثل اوراق با درآمد ثابت یا سپرده های بانکی سرمایه گذاری کند و در نهایت فردی که هدفش به دست آوردن یک جریان درآمدی ثابت است تا با آن بخشی از مخارج خود را پرداخت کند به سراغ صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می رود و فردی که هدفش اندوخته کافی برای دوران بازنشستگی است به سراغ صندوقهای سرمایه گذاری در سهام میرود.

بنابراین با توجه به این سه مولفه بایستی ابتدا ببنید حاضرید چقدر ریسک کنید، همینطور تا چه مدت به سرمایه ی خود احتیاج ندارید و در نهایت هدف خود را از تشکیل پرتفو مشخص کنید. وقتی این سه مورد مشخص میشود، شما به سادگی میتوانید پرتفویی تشکیل دهید که هم نوسانات آن متناسب با سطح پذیرش ریسک شما باشد و هم بالاترین بازدهی را متناسب با افق و اهداف سرمایه گذاری شما ارائه کند.

ارزش پرتفوی

به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گویند. برای قیمت‌گذاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، مهم‌ترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکت‌ها است.

پرتفوی صنایع پربازده را شناسایی کنید

در زمان تشکیل پرتفوی ابتدا صنایع پربازده را شناسایی کنید. سپس از میان آن صنایع پرتفوی خود را ایجاد کنید. قابل‌ذکر است بدون مطالعه شرکت‌ها و انتخاب سهام‌های مختلف و تصادفی نیز ممکن است ضرر کنید. پس لازم است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدودی می‌توانید ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را کاهش دهید.

ریسک سرمایه گذاری چیست؟

در مبحث سرمایه گذاری، ریسک به شانس از بین رفتن ارزش یک دارایی اشاره دارد یعنی اینکه دارایی که در آن سرمایه گذاری کرده‌اید، ارزش خود را از دست بدهد. انواع مختلفی از ریسک ها وجود دارد که سرمایه گذاران در معرض آن‌ها قرار دارند و به طبع آن راه‌های زیادی هم برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری وجود دارد، مثل تخصیص دارایی و متنوع سازی، ولی هیچ راهی برای از بین بردن کامل ریسک وجود ندارد. دانستن منابع مختلف ریسک به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید همچنان که پرتفوی خود را می‌سازید، دارایی های مالی خود را نیز ارزیابی کنید. ریسک هایی که معمولا دارایی های مالی شما را تهدید میکنند عبارتند از:

• ریسک بازار
• ریسک صنعت
• ریسک توقف نماد
• ریسک نرخ بهره
• ریسک نرخ سرمایه گذاری مجدد
• ریسک نرخ ارز

موارد بالا فهرستی از منابع اصلی ریسک معمول کلاس‌های دارایی مختلف است. شما با دانستن اینکه پرتفوی چیست و چطور میتوانید ریسک سرمایه گذاری های خود را با تشکیل پرتفوی کاهش دهید، میتوانید انواع ریسک ها مدیریت کنید.

پرتفوی لحظه ای چیست و تفاوت پرتفوی و پرتفوی لحظه ای در چیست؟

پرتفوی لحظه ای یکی از گزینه های موجود در سامانه های معاملاتی آنلاین کارگزاری مفید است و بسیاری از سرمایه گذاران تازه کار که وارد سامانه های آنلاین این کارگزاری میشوند، با این سوال روبرو میشوند که پرتفوی لحظه ای چیست و چه تفاوتی با سبد پرتفوی یا پرتفوی سپرده گذاری دارد؟ در سامانه معاملاتی این کارگزاری و در قسمت پرتفوی 2 نوع پرتفوی وجود دارد

1. پرتفوی سپرده گذاری یا سبد پرتفوی : دارایی واقعی شما نزد کارگزار ناظر (کارگزاری مفید) را به شما نشان میدهد. اگر شما سهمی را برای اولین بار از طریق هر کارگزاری غیر از کارگزاری مفید خریده باشید، تعداد سهامی که از طریق آن کارگزاری خریده اید، در این بخش نمایش داده نمیشود.
2. پرتفوی لحظه‌ای : وضعیت سود/ زیان دارایی های تحت سبد سهام و پرتفوی به چه معناست؟ مدیریت شما را به نمایش می‎گذارد. در پرتفو لحظه ای تعداد دقیق سهامی را که در مدیریت شماست و مالک آن هستید نمایش داده میشود.

مبنای پورتفوی لحظه ای معاملات آنلاین کاربر است. بدین ترتیب کلیه معاملاتی که از طریق سامانه های آنلاین کارگزاری مفید انجام شوند، در لحظه و به صورت خودکار به پورتفوی لحظه ای اضافه می شوند. در صورتیکه تعداد دارایی شما درست نیست، می توانید معاملات خود را در این قسمت به صورت دستی ویرایش کنید. در پرتفوی لحظه‌ای اطلاعات لحظه‌ای چون قیمت، ارزش دارایی، مقدار سود/زیان، درصد سود/زیان، قیمت سر به سر و… برای تسهیل محاسبات کاربران در نظر گرفته شده است.

مرکز آموزشی و کارآفرینی خوارزمی اصفهان در آشنایی هرچه بیشتر با اینگونه موضوعات در کنار شما خواهد بود و با تدارک دوره های مختلف در زمینه های گوناگون راهگشای کسب و کار شما عزیزان است.

پرتفوی یا سبد سهام

پرتفوی (portfolio) یک لغت با ریشه لاتین و به معنی کاغذ‌های قابل حمل است، شاید شبیه “پرونده”. در ابتدای تأسیس بورس وقتی خبر از اینترنت و دنیای گسترده اطلاعات نبود سهامداران برگه های کاغذی سهام را در پوشه‌هایی که پرتفوی خوانده می‌شد حمل می‌کردند. اما این اسم در طول زمان تکامل پیدا کرد و امروزه یک پرتفوی شامل گروهی از دارایی‌های مختلف، از قبیل سهام، اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک، صندوق‌های قابل معامله در بورس، کالا، ارز و یا معادل نقدی آنها است. یک پرتفوی همچنین می تواند از اوراق بهادار غیر قابل معامله مانند سرمایه گذاری در املاک و مستغلات ، هنر و سرمایه گذاری‌های خصوصی تشکیل شود. ما امروزه در بازار اقتصاد روزمره، این اصطلاح را عموما به معنی “سبد سهام” به کار می بریم. سرمایه گذاران باید مطابق با “ریسک پذیری و تمایل به سود” ، یک سبد سرمایه گذاری بسازند. سرمایه گذاران همچنین می توانند پرتفوی‌های مختلفی را برای اهداف مختلف داشته باشند. همه اینها به اهداف اختصاصی یک سرمایه گذار بستگی دارد. پرتفوی یکی از بهترین راه ها برای کاهش میزان ریسک است. بدین معنا که با ایجاد طیف متنوعی از سهام یا دارایی‌ها می توان کمترین خطر را برای سرمایه در عین حال سود متعادل به دست آورد. در جهت تنویر و ساده سازی این جریان به مثال ها و توضیحات زیر که برگرفته از یکی از حساب های معتبر سایت ویرگول است توجه فرمایید.

چرا ایجاد پرتفوی سرمایه‌گذاری یک روش مناسب در بازار است؟

در مکانیزم ایجاد یک پرتفوی سرمایه‌گذاری، فرد بعد از تحقیق و مطالعه در بازار، چندین سهم را به عنوان سهام مناسب برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کند. حال بعد از انتخاب سهام، با توجه به نظر سرمایه‌گذار، وی سرمایه‌ خود را با نسبت‌هایی مشخص بین این سهام تقسیم کرده و نسبت به خرید آن‌ها اقدام می‌نماید.

به عقیده کارشناسان بازار، این عملکرد، روش مناسبی برای دوری از ضررهای مالی می‌باشد. چرا که در نظر داشته باشید، اگر به جای ایجاد پرتفوی، در صورتی که نسبت به خرید فقط یک سهم خاص در بازار اقدام می‌کردید، در این حالت با کاهش قیمت این سهم، سرمایه‌ی شما به طور کلی دچار ضرر و زیان مالی می‌ شد. اما اگر سرمایه‌ی خود را برای خرید چندین سهم متفاوت در نظر بگیرید، حتی در صورت کاهش قیمت یک سهم از سهام خریداری شده، افزایش قیمت سهام دیگر، می‌تواند این ضرر مالی را برای شما جبران نماید.یعنی در این شرایط، با کاهش قیمت یکی از سهام خریداری شده، انتظار می‌رود که ثبات قیمتی سهام دیگر و یا حتی افزایش قیمت آن‌ها، کمکی برای سرمایه‌گذار در حفظ سرمایه‌ی وی شود. در این حالت، احتمال بسیار پایینی وجود دارد که همه سهام خریداری شده با کاهش قیمت رو به رو شوند. از این رو از روش پرتفوی به عنوان یکی از روش‌های اساسی در کاهش ریسک نوسانات قیمتی بازار یاد می‌شود.

در این بخش به بررسی مثال‌هایی از سرمایه‌گذاری بر روی یک سهم و نیز سرمایه‌گذاری پرتفوی اشاره خواهیم نمود.

سرمایه‌گذاری تنها بر روی یک سهم مشخص در بازار

فرض کنید که شما سرمایه‌ 5 میلیون تومانی خود را صرف خرید سهام شرکت “الف” نموده‌اید. حال بعد از مدتی از خرید این سهام، به دلیل نوسانات قیمتی به وجود آمده در بازار، قیمت سهام شما با کاهش رو به رو شده و سرمایه‌ 5 میلیونی شما با کاهش ارزش هر سهم، به 3 میلیون تومان تنزل می‌کند.

در این شرایط شما با کاهش قیمت مربوط به یک سهم مشخص، با ضرر مالی قابل توجهی رو به رو شده‌اید. ولی اگر از روش پرتفوی استفاده کنید، ممکن است با سناریوی بسیار خوش‌بینانه‌تری رو به رو شوید.

ایجاد پرتفوی سرمایه گذاری

در این روش، شما سرمایه 5 میلیون تومانی خود را برای خرید 5 سهم مختلف در نظر می‌گیرید. به طوری که به عنوان مثال برای خرید هر سهم یک میلیون تومان اختصاص می‌دهید. حال بعد از خرید سهام مدنظر خود در بازار، به دلیل برخی نوسانات قیمتی به وجود آمده، ارزش دو مورد از سهام شما با کاهش رو به رو می‌شود.

به طوری که ارزش 1 میلیونی هر دوی آن‌ها به 200 هزار تومان کاهش می‌یابد. یعنی در مجموع از این دو سهم مشخص، 1 میلیون 600 هزار تومان ضرر می‌کنید.

همچنین از طرفی دیگر یکی از سهام شما توانسته قیمت خود را ثابت نگه دارد، از این رو از این سهم هیچ گونه ضرر و یا سودی نخواهید برد.

نکته جالب قضیه در اینجاست که دو سهم دیگر شما هم، هر کدام با رشد قیمتی 100 درصدی رو به رو شده و ارزش یک میلیون تومانی خود را به دو میلیون تومان رسانده‌اند. در این شرایط از این دو سهم در مجموع، 2 میلیون تومان سود خواهید کرد.

حال در کل شما با کاهش قیمت دو تا از سهام خود، 1 میلیون و 600 هزار تومان ضرر کرده و با افزایش قیمت دوتای دیگر از سهام خود نیز 2 میلیون تومان سود کرده‌اید. یعنی در نتیجه موفق به کسب سود هزار تومانی شده‌اید، این در حالی است که حتی برخی از سهام شما با کاهش شدید قیمت رو به رو شده‌اند.

پس در کل، استفاده از روش پرتفوی، شما را از ریسک بالای کاهش قیمت سهام در بازار دور نگه خواهد داشت.