مزایا و معایب استخرهای نقدینگی

استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست و چگونه کار می کند؟

دنیای کریپتوکارنسی فقط به ارزهای دیجیتال محدود نمی‌شود. در حقیقت فناوری بلاکچین و رونق امور مالی غیرمتمرکز(DeFi) پنجره‌ای به دنیای نوآوری را به روی ما گشوده‌است. یکی از این نوآوری‌ها استخر نقدینگی(liquidity pool) است. اما استخر نقدینگی چیست و به چه کار ما می‌آید؟

در این مقاله از «اکس نوین» تصمیم داریم تا تمامی مفاهیم استخر نقدینگی را به ساده‌ترین شکل برای شما بازگو کنیم. با ما همراه باشید!

مطالبی که در این مقاله خواهید خواند:

مقدمه؛ آنچه پیش از شروع تعریف استخر نقدینگی باید بدانید

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) انقلابی در فعالیت‌های بلاکچینی بوجود آورده‌است به طوری که حجم معاملات صرافی‌های غیرمتمرکز گام به گام با صرافی‌های متمرکزی چون بایننس بالا می‌رود.

بر اساس داده‌های defipulse، در زمان نگارش این مقاله، بیش از 38 میلیارد دلار در پروتکل‌های دیفای قفل شده‌است و این اکوسیستم همچنان با انواع جدیدی از محصولات و خدمات به رشد خود ادامه می‌دهد.

اما پشت پرده این پیشرفت چیست؟ یکی از فناوری‌های اصلی پشت و پرده خدمات دیفای، استخر نقدینگی(liquidity pool) است.

استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست؟

استخر نقدینگی در اصل مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌است. از استخرهای نقدینگی در خدمات متعددی از جمله تسهیل ترید غیرمتمرکز، وام‌دهی و بسیاری از فعالیت‌های دیگر استفاده می‌شود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

استخرهای نقدینگی در اصل پایه و اساس بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ(Uniswap) هستند. کاربرانی که این نقدینگی را تهیه می‌کنند، مقدار مساوی از دو توکن را در یک جایی به نام استخر قرار می‌دهند و یک بازار بوجود می‌آورند.

اما هدف این کاربران از تهیه نقدینگی چیست؟

از قدیم گفته‌اند، هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیرد! به ازای هر تراکنشی که در صرافی‌های غیرمتمرکز صورت می‌گیرد، به این کاربران متناسب با سهمشان از کل میزان نقدینگی، کارمزد تعلق می‌گیرند.

به عبارتی سود این کاربران در کارمزد تراکنش‌هایی است که با نقدینگی که آنها بوجود آورده‌اند انجام می‌شود.

یکی از اولین پروتکل‌هایی که از استخرهای نقدینگی استفاده کرد، پروتکل Bancor بود. اما استخر نقدینگی با Bancor آنچنان مورد توجه قرار نگرفت. در حقیقت، Uniswap، اولین صرافی غیرمتمرکزی بود که توانست استخر نقدینگی را آنطور که باید و شاید به توجه کاربران برساند.

از دیگر صرافی‌های غیرمتمرکزی که بر بستر بلاکچین اتریوم از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنند می‌توان به سوشی سواپ (SushiSwap)، کرو (Curve) و بالانسر (Balancer) اشاره کرد.

اما آیا تمامی صرافی‌های غیر متمرکز از استخر نقدینگی استفاده می‌کنند؟ خیر!

در حال حاضر دو نوع صرافی غیرمتمرکز بر بلاکچین اتریوم وجود دارد. نوع اول صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که از دفتر سفارش (OrderBook) استفاده می‌کنند. نوع دیگر همان صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که از استخر نقدینگی استفاده می‌کنند.

بیایید تفاوت‌های میان استخر نقدینگی و دفتر سفارشات را با هم بررسی کنیم.

استخر نقدینگی در برابر دفتر سفارشات

برای درک بهتر استخر نقدینگی، اجازه دهید در ابتدا بخش اساسی تجارت الکترونیک یعنی دفتر سفارشات را بررسی کنیم. به زبان ساده، دفتر سفارشات، مجموعه از سفارشات یک بازار معین است.

سیستمی که سفارشات را منطبق به یکدیگر وصل می‌کند، موتور انطباق (matching engine) نامیده می‌شود. در حقیقت دفتر سفارشات و موتور انطباق، بخش اصلی هر صرافی غیرمتمرکز را تشکیل می‌دهد. مدل دفتر سفارشات امکان ایجاد بازارهای پیچیده مالی را برای ما فراهم می‌کند.

صرافی‌هایی که از دفتر سفارش استفاده می‌کنند، برای انجام معاملات متکی به یک سیستم پیشنهاد و درخواست هستند. موتور انطباق صرافی‌ها خریدار و فروشنده را به متصل می‌کند و ترید انجام خواهد شد.

در جاهایی که نقدینگی بالاست، مدل دفتر سفارشات بسیار مناسب است. اما در صورتی که معامله‌ای نقدینگی پایینی داشته‌باشد، این نوع سیستم به مشکل بر خواهد خورد. در این صورت، این سفارشات، با نوسانات بزرگ و غیر عادی رو به رو می‌شوند که آنها را از پذیرش عموم باز می‌دارد.

استخر نقدینگی برای حل این مشکل به وجود آمده‌است. در حقیقت استخر نقدینگی اینجاست تا با استفاده از قراردادهای هوشمند، وابستگی توکن‌ها به حجم ترید را از بین ببرد و مشکل نقدینگی را برطرف کند.

استخرهای نقدینگی چگونه کار می کنند؟

بازارسازهای خودکار (AMM) به نظر می‌رسد که قوانین بازی را تغییر داده‌اند. به وسیله این نوآوری چشم‌گیر، امکان انجام تراکنش‌های درون زنجیره‌ای بدون نیاز به دفتر سفارش فراهم شد.

یک صرافی همتا به همتا (peer-to-peer) با مدل دفتر سفارشات را در نظر بگیرید. در این صرافی، خریداران و فروشندگان توسط مکانیسم دفتر سفارشات به یکدیگر متصل می‌شوند.

در طرف دیگر اما، خرید و فروش با استفاده از بازارسازهای خودکار متفاوت و به صورت کاربر با قرارداد (peer-to-contract) انجام می‌شود.

همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، استخر نقدینگی مجموعه‌ای وجوه است که در یک قرارداد هوشمند توسط یک سری افراد به وجود می‌آید. هنگام کار با بازارسازهای خودکار، مانند خرید سنتی، نیازی به وجود طرف مقابل نیست.

در حقیقت شما ترید خود را در برابر نقدینگی موجود در استخر نقدینگی انجام می‌دهید. برای مثال، در صورتی که شخصی بخواهد توکنی خریداری کند، در آن لحظه نیازی به وجود فروشنده نیست. در عوض باید نقدینگی کافی وجود داشته‌باشد.

برای مثال، هنگام خرید یک کوین در یونی سواپ، فعالیت شما توسط الگوریتمی کنترل می‌شود که بر فعالیت‌های استخر استخراج حاکم است. علاوه بر این، قیمت‌گذاری نیز بر اساس این الگوریتم تعیین می‌شود.

استخرهای نقدینگی برای چه مواردی استفاده می شوند؟

عمده صحبت ما تاکنون در رابطه با بازارسازهای خودکار بوده‌است. بازار سازهای خودکار، محبوب‌ترین مدل استفاده از اسنخرهای نقدینگی است. با این حال، فراهم کردن نقدینگی یک مفهوم ساده است و می‌توان از آن در موارد متعددی استفاده کرد.

یکی از این موارد، ییلد فارمینگ یا استخراج نقدینگی است. استخرهای استخراج، اساس کار پلتفرم‌های کشت سود مانند یرن فایننس (Yearn.Finance) هستند. در این پلتفرم‌ها کاربران برای کسب سود بیشتر، وجوه خود را به استخرهای استخراج واریز می‌کنند.

توزیع توکن‌های جدید به دست افراد مناسب یکی از مشکلات بزرگ پروژه‌های کریپتو است. استخراج نقدینگی یکی از موفقیت‌آمیزترین رویکردها در برابر این مشکل بوده‌است.

در این روش توکن‌ها به صورت الگوریتمی بین کاربرانی که توکن‌های خود را در استخرهای نقدینگی گذاشته‌اند و متناسب با سهم آنها از نقدینگی توزیع می‌شود.

وقتی که شما برای پلتفرم‌هایی مانند یونی سواپ یا کامپاند (Compound) نقدینگی فراهم می‌کنید، به مزایا و معایب استخرهای نقدینگی شما توکن داده می‌شود که نشان‌دهنده سهم شما در آن مجموعه است.

جالب اینجاست که شما می‌توانید این توکن‌ها را در سایر استخرهای نقدینگی سپرده‌گذاری کنید و سود کسب کنید.

یکی دیگر از موارد استفاده از استخرهای نقدینگی، بیمه‌ها در برابر ریسک قراردادهای هوشمند است. بسیاری از این پلتفرم‌های بیمه از طریق استخرهای نقدینگی اجرا می‌شوند.

کاربرد استخرهای استخراج کم نیستند و در این مقاله تنها به چند مورد از آنها اشاره کردیم.

مزایا و معایب استخرهای نقدینگی

استخرهای نقدینگی دارای مزایای زیادی هستند و می‌توانند یکی از بهترین گزینه‌ها برای سرمایه گذاری باشند اما این استخرها ریسک‌هایی نیز دارند.

اگر قصد تأمین نقدینگی یک بازارساز خودکار را دارید، باید با مفهوم ضرر ناپایدار (impermanent loss) آشنا شوید. در حقیقت، هنگامی که نقدینگی برای یک بازارساز خودکار فراهم می‌شود، امکان کم شدن ارزش دارایی شما وجود خواهد داشت.

این ضرر گاهی اوقات می‌تواند کوچک و بسیار ناچیز باشد و گاهی اوقات ممکن است بسیار زیاد باشد.

خطر دیگری که وجود دارد، مربوط به قراردادهای هوشمند است. شما وجوه خود را به قراردادهای هوشمند واریز می‌کنید. در صورت هرگونه سوء استفاده یا نادرست بودن قرارداد هوشمند، ممکن است سرمایه‌تان از بین برود.

علاوه بر این، اگر قصد واریز وجوه خود به استخرهای نقدینگی را دارید، در مورد پروژه‌هایی ک توسعه دهندگان اجازه تغییر قوانین حاکم بر استخر را دارند کاملآ مراقب باشید.

گاهی اوقات توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از برخی دسترسی‌های خاص که در کد قرارداد هوشمند وجود دارد، دست به فعالیت‌های مخرب بزنند.

در کل می‌توان گفت که دیفای و اموری مانند استخرهای نقدینگی، فناوری‌های نو ظهوری هستند که تا بلوغ نهایی هنوز فاصله زیادی دارند بنابراین در حال حاضر هر اتفاقی ممکن است برای آنها بیافتد.

جمع بندی استخر نقدینگی

استخرهای نقدینگی(liquidity pool)، یکی از اصلی‌ترین فناوری‌های اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای است. این استخرها پایه و اساس بسیاری از خدمات مانند ترید غیرمتمرکز، وام دهی، ییلد فارمینگ و … هستند.

صرافی‌های غیرمتمرکز با دو مکانیسم دفاتر سفارش و استخرهای نقدینگی کارها را انجام می‌دهند. زمانی که نقدینگی کافی وجود داشته‌باشد دفاتر سفارش می‌توانند بسیار خوب عمل کنند اما در صورت کاهش نقدینگی، این مکانیسم برای کاربران مشکل‌ساز خواهد شد.

استخرهای نقدینگی در حقیقت برای برطرف کردن مشکلات ناشی از دفاتر سفارش در هنگام نقدینگی پایین پدید آمده‌اند و با استفاده از قراردادهای هوشمند، وابستگی توکن‌ها به حجم ترید را از بین می‌برند و مشکل نقدینگی را برطرف می‌کنند.

در آخر باید گفت که استخرهای نقدینگی همانند سایر خدمات حوزه دیفای، هنوز در ابتدای راه قرار دارند و در ادامه احتمالاً از آنها بیشتر خواهیم شنید.

سؤالات متداول

استخر نقدینگی(liquidity pool) مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌، هر کاربر می تواند سرمایه خود را به جای نگهداری در کیف پول، به استخرهای نقدینگی بریزد و سود دریافت کند!

بله! به ازای هر تراکنش، کاربران متناسب با سهمشان از کل میزان نقدینگی، کارمزد دریافت می‌کنند.

استخر نقدینگی چیست؟

در مقاله استخر نقدینگی چیست؟ به ارائه توضیحاتی در رابطه با استخر نقدینگی، نحوه عملکرد استخر نقدینگی، هدف از استخر نقدینگی و. می پردازیم. نقدینگی بخش اساسی هر دو بازار ارز دیجیتال و مالی است. نقدینگی روشی هست که در اون دارایی ها به سرعت و کارآمد به پول نقد تبدیل میشن و از نوسانات شدید قیمت جلوگیری میشه. اگه دارایی غیر نقد شونده باشه، مدت زیادی طول می کشه تا به پول نقد تبدیل بشه. همچنین استخرهای نقدینگی نقش زیادی در ایجاد یک سیستم مالی غیرمتمرکز نقدینگی (Defi) دارن که یکی از راه های کسب درامد از ارزهای دیجیتال به شمار میان.

تصور کنین در داخل یه رستوران فست فود منتظر سفارش هستین. نقدینگی با داشتن صندوقدار زیاد قابل مقایسه هست. این موضوع باعث افزایش سرعت سفارشات و تراکنش ها میشه و مشتری ها رو راضی می کنه. از طرف دیگه، نقدینگی با داشتن تنها یک صندوقدار با صف طولانی مشتریان هم قابل مقایسه هست. این موضوع نیز منجر به سفارشات کندتر و معاملات کندتر میشه و مشتریان رو ناراضی می کنه. در تامین مالی سنتی، نقدینگی توسط خریداران و فروشندگان یک دارایی تامین میشه. در مقابل، DeFi برای عملکرد به استخرهای نقدینگی متکی هست. یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) بدون نقدینگی معادل یک کارخانه بدون آب هست. استخرهای نقدینگی راه نجاتی برای DEX ها فراهم می کنند.

استخر نقدینگی چیست؟

احتمالا براتون این سوال پیش اومده که استخر نقدینگی چیست؟ برای پاسخ به این سوال می تونیم اینطوری توضیح بدیم که استخر نقدینگی نوعی سفارش گذاری ارز دیجیتال هست که در یک قرارداد هوشمند قفل شده. این منجر به ایجاد نقدینگی برای معاملات سریع تر میشه. یکی از اجزای اصلی یک استخر نقدینگی، بازارسازان خودکار (AMM) هستن. بازارساز خودکار پروتکلی هست که از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنه تا امکان داد و ستد دارایی‌های دیجیتال رو به روشی خودکار به جای بازار سنتی خریداران و فروشندگان فراهم کنه. به عبارت دیگه، کاربران مزایا و معایب استخرهای نقدینگی یک پلتفرم AMM استخر نقدینگی رو با توکن تامین می‌کنن و قیمت توکن‌های موجود در استخر با فرمول ریاضی خود AMM تعیین میشه.

استخرهای نقدینگی همچنین برای افزایش بازدهی و بازی‌های آنلاین مبتنی بر بلاک چین ضروری هستن. استخرهای نقدینگی برای تشویق کاربران پلتفرم های مختلف رمزنگاری به نام ارائه دهندگان نقدینگی (LP) طراحی شدن. پس از مدت زمان معینی، LP ها با کسری از کارمزدها و مشوق‌ها، معادل مقدار نقدینگی که عرضه کردن، پاداش دریافت می‌کنن که به اونها رو توکن‌های ارائه‌دهنده نقدینگی (LPT) می نامند. سپس توکن های LP رو می توان به روش های مختلف در یک شبکه دیفای استفاده کرد. سوشی سواپ و یونی سواپ صرافی‌های رایج دیفای هستنن که از استخرهای نقدینگی در شبکه اتریوم حاوی رمزهای ERC-20 استفاده می‌کنن. در همان زمان، پنکیک سواپ از توکن‌های BEP-20 در زنجیره BNB استفاده می‌کنه.

ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی:

بسیاری از پلتفرم‌های غیرمتمرکز از بازارسازان خودکار و استخر لیکوئیدیتی استفاده می کنن، تا امکان داد و ستد دارایی‌های دیجیتال رو به روشی خودکار و بدون مجوز فراهم کنن. در واقع، پلتفرم های محبوبی وجود دارن که فعالیت های خودشون رو بر روی استخرهای نقدینگی متمرکز می کنن. به همین منظور ما سعی می کنیم در این قسمت از مقاله استخر نقدینگی چیست؟ برخی از ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی رو برای شما معرفی کنیم.

• Uniswap

یکی از ارائه دهندگان محوب استخر نقدینگی، پلتفرم یونی سواپ هست. این پلتفرم به کاربران این امکان رو میده تا بدون نیاز به سرویس متمرکز، ETH رو با هر توکن ERC-20 دیگری مبادله کنن. این یک صرافی منبع باز هست که به هر کسی اجازه میده یک جفت مبادله رو به صورت رایگان در شبکه راه‌اندازی کنه. همچنین این پلتفرم ویژگی های زیادی داره که باعث میشه تا محبوبیت زیادی به دست بیاره.

• Curve

یکی دیگه از انواع ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی، پلتفرم Curve هست که کاربردها و مزایای زیادی به همراه داره که یک استخر نقدینگی غیرمتمرکز برای استیبل کوین‌های مبتنی بر شبکه اتریوم هست.

• Balancer

یکی دیگه از ارائه دهندگان محبوب استخر نقدینگی، پلتفرم بالانسر هست که محبوبیت زیادی در بین کاربران بازار ارزهای دیجیتال داره. یک پلتفرم غیرمتمرکز که چند گزینه ادغام مانند استخرهای نقدینگی خصوصی و اشتراکی رو ارائه میده که مزایایی رو برای ارائه دهندگان نقدینگی خود ارائه میده.

استخرهای نقدینگی رمزنگاری درDeFi:

استخرهای نقدینگی رمزنگاری در اکوسیستم DeFi (مالی غیرمتمرکز) به ویژه در DEX ها (صرافی های غیرمتمرکز) ضروری هستن. استخرهای نقدینگی ابزاری هستن که به وسیله اون کاربران این امکان رو دارن تا وجوه خودشون رو در قراردادهای هوشمند DEX جمع کنند تا نقدینگی دارایی رو برای معامله گران به منظور مبادله بین ارزها ارائه بدن. استخرهای رمزنگاری سرعت نقدینگی بسیار مورد نیاز و راحتی رو برای اکوسیستم DeFi ارائه میدن. قبل از معرفی بازارسازان خودکار (AMM)، نقدینگی بازار کریپتو برای DEX ها در اتریوم یک مشکل بود.
DEX ها یک فناوری جدید با یک رابط پیچیده بودن. در اون زمان خریداران و فروشندگان زیادی وجود نداشت، بنابراین یافتن کاربران کافی که مایل به تجارت منظم باشن، چالش برانگیز بود. AMM ها این مشکل محدودیت نقدینگی رو با ایجاد استخرهای نقدینگی و ارائه دهندگان نقدینگی برای تامین دارایی های این استخرها، بدون نیاز به دخالت شخص ثالث، برطرف می کنند. هرچه دارایی ها و نقدینگی بیشتر استخر باشه، معاملات در DEX آسون تر میشه.

استخرهای نقدینگی Crypto چگونه کار می کنند؟

یک استخر نقدینگی از 2 ارز دیجیتال یا توکن تشکیل شده. استخرها بازارهای مختلفی رو برای یک جفت توکن ایجاد می کنن. مبتکر هر استخر جدید قیمت شروع اون دارایی رو تعیین می کنه. اما اگه این قیمت برای استخر با بازار جهانی کریپتو مطابقت نداشته باشه، ارائه‌دهنده نقدینگی می‌تونه سرمایه خودش رو از دست بده. حفظ توکن ها در راستای قیمت های بازار مهم هست، زیرا ارائه دهندگان بیشتر وجوه رو به استخر اضافه می کنن. از اونجایی که استخر نقدینگی سوآپ توکن ها رو تسهیل می کنه، قیمت بر اساس یک الگوریتم قیمت گذاری تنظیم میشه.

هر مجموعه نقدینگی ممکنه از الگوریتم خاص خود برای محاسبه ارزش استفاده کنه. این الگوریتم تضمین می کنه که استخر بدون توجه به اندازه یک معامله، همیشه نقدینگی داره. نسبت توکن بر قیمت استخر حاکم هست. به عنوان مثال، در استخر DAI/ETH، اگه شخصی DAI رو از استخر بخره، حجم ETH افزایش پیدا می کنه که باعث افزایش قیمت DAI و کاهش قیمت ETH میشه. کل تغییر قیمت بر اساس میزان خرید فرد و میزان تغییر استخر متفاوت خواهد بود. استخرهای بزرگ تر نوسانات کمتری رو مشاهده می کنند، زیرا برای ایجاد تغییرات نیاز به معاملات و خریدهای بسیار بزرگ هست. ارائه دهندگان نقدینگی از کارمزد تراکنش برای دیگران برای خرید و فروش از استخر کسب درآمد می کنند.

این کارمزدهای تراکنش به استخر نقدینگی بر می گرده تا ارزش توکن های شما رو بیشتر کنه و به رشد استخر کمک کنه. استخرهای نقدینگی تاسیس شده می‌تونن بیش از 1 میلیون دلار سرمایه‌گذاری داشته باشن، که باعث میشه اونها برای معامله‌گران جدیدی که به دنبال شروع کار با ارزهای دیجیتال هستن، نسبتا پایدار باشن. استخرهای کوچکتر می تونن بیشتر مستعد نوسانات در بازار باشن، که می تونه به این معنی باشه که ارزش توکن های شما کاهش پیدا می کنه. با استخر مناسب، می تونین از ثبات ارزش عالی و از دریافت هزینه تراکنش برای افزایش سرمایه گذاری اصلی خودتون لذت ببرین.

هدف از راه اندازی استخر نقدینگی چیست؟

در یک معامله، معامله گران یا سرمایه گذاران می تونن با تفاوت بین قیمت مورد انتظار و قیمت اجرا شده مواجه بشن. این امر در بازارهای سنتی و ارزهای دیجیتال رایج هست. استخر نقدینگی با هدف از بین بردن مشکلات بازارهای غیر نقد شونده از طریق ایجاد انگیزه برای کاربران خود و تامین نقدینگی برای سهمی از کارمزد معاملاتی ایجاد شده و فعالیت می کنه. معاملات با برنامه های استخر نقدینگی مانند Uniswap نیازی به تطبیق قیمت مورد انتظار و قیمت اجرا شده نداره. AMM ها، که برای تسهیل معاملات کارآمد با از بین بردن شکاف بین خریداران و فروشندگان توکن های رمزنگاری برنامه ریزی شدن، معاملات در بازارهای DEX رو آسون و قابل اعتماد می کنن.

مزایا و معایب استخرهای نقدینگی:

استخرهای لیکوئیدیتی نیز مانند موارد دیگه بازار ارزهای دیجیتال مزایا و معایبی دارن که از موارد مهم برای مطالعه و کسب اطلاعات هستن و باید مورد بررسی قرار بگیرن. بنابراین در این پارت از مقاله استخرهای نقدینگی چیست؟ به بررسی مزایا و معایب استخرهای نقدینگی می پردازیم.

مزایای استخرهای نقدینگی:

• نقدینگی تضمین شده

یکی از مزایای استخرهای نقدینگی، فراهم کردن نقدینگی تضمین شده در هر سطح قیمتی هست. معامله گران مجبور نیستن مستقیما با معامله گران دیگه مرتبط باشن، زیرا تا زمانی که مشتریان دارایی های خودشون رو در استخر سرمایه گذاری کنن، نقدینگی ثابت هست. همین موضوع باعث میشه تا استخرهای نقدینگی مورد استقبال افراد و کاربران زیادی قرار بگیرن و محبوبیت زیادی به دست بیارن.

• قیمت گذاری خودکار

یکی دیگه از مزایای استخرهای نقدینگی این هست که قیمت گذاری خودکار بازارسازی منفعل رو امکان پذیر می کنند که این موضوع می تونه نقطه مثبتی برای استخرها محسوب بشه. ارائه دهندگان نقدینگی در واقع وجوه خودشون رو به استخر واریز می کنن و قیمت گذاری توسط قرارداد هوشمند انجام میشه.

• کسب درآمد

یکی دیگه از مزایای استخرهای نقدینگی این هست که هر کسی می تونه تامین کننده نقدینگی بشه و کسب درآمد کنه. استخرهای نقدینگی به هیچ کارمزد لیست، KYC یا سایر موانع مرتبط با مبادلات متمرکز نیاز ندارن. اگه سرمایه‌گذار بخواد نقدینگی رو در اختیار استخر قرار بده، معادل ارزش دارایی‌ها رو واریز می کنه.

• هزینه گس کمتر

قراردادهای هوشمند در صرافی های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ، به گونه ای طراحی شده که موجب کاهش هزینه های گس خواهد شد. محاسبات قیمتی کارآمد و توزیع کارمزد در داخل استخرها به معنای اصطکاک کمتر بین تراکنش هاست. اغلب قراردادهای هوشمند این قابلیت رو دارن که مبالغ معامله شده رو به کیف پول برگردونن اما در برخی از صرافی ها، همچون یونی سواپ این قابلیت به تریدرها داده میشه که همان دارایی ها رو مبادله کرده و به کیف پول دیگری ارسال کنن.

• عدم نیاز به استراتژی

بازارسازها در صرافی های متکی به دفتر سفارش، لازم هست که دائما سفارش های معاملاتی خودشون رو آپدیت کنن و نوسان قیمت رو در نظر بگیرن. بازارسازها زمان و تخصص لازم رو برای مدیریت استراتژی های خود داشته باشن اما در استخر نقدینگی نیازی به تخصص و استراتژی نیست، تامین کنندگان نقدینگی تنها کافیست که دارایی های خودشون رو وارد یک استخر نقدینگی کرده و مابقی کارها رو به قراردادهای هوشمند واگذار کنن.

معایب استخرهای نقدینگی:

استخرهای نقدینگی با وجود مزایای زیادی که به همراه دارن، معایبی نیز به همراه دارن که باعث میشه تا افراد دید بدی به این استخرها داشته باشن. به همین منظور ما سعی می کنیم مزایا و معایب استخرهای نقدینگی در این قسمت از مقاله استخر نقدینگی چیست؟ برخی از معایب استخرهای نقدینگی رو برای شما مورد بررسی قرار بدیم.

• نوسانات قیمتی

یکی از معایب استخرهای نقدینکی، وجود نوسانات قیمتی هست. نوسانات قیمتی یکی از مواردی هست که جزو معایب استخرهای لیکوئیدیتی محسوب میشه، چرا که نوسانات قیمتی سبب ضررهای غیرقابل جبران میشه و وقتی که سرمایه گذار، سرمایه خودش رو از بازار کریپتوکارنسی خارج می کنه، زیان وارده غیر قابل جبران هست که گاها این ضرر با پاداش هزینه تراکنش جبران میشه که میزان این پاداش بستگی به حجم نوسان و طول مدت استیک واریزی داره.

• مشکلات قراردادهای هوشمند

یکی دیگه از معایب استخرهای نقدینگی، مشکلات احتمالی در قراردادهای هوشمند هست. این مشکلات زمانی رخ میدن که کد مربوطه حسابرسی نشده و امنیت کامل وجود نداشته باشه. بنابراین بهتره که کاربر قبل از سپرده گذاری منابع خود، اطلاعات کاملی از تمامی مشکلات موجود در این زمینه داشته باشه.

ییلد فارمینگ یا استخر لیکوئیدیتی:

فرض کنید شخصی می خواد تجربه معاملاتی بهتری داشته باشه. دراین صورت، پروتکل‌های مختلف با ارائه توکن‌های بیشتر برای استخرهای خاص، کاربران رو به ارائه نقدینگی تشویق می‌کنه. شما می تونین از این استخرهای نقدینگی مشوق به عنوان ارائه دهنده برای کسب حداکثر مقدار توکن های LP (کاوی نقدینگی) استفاده کنین. استخراج نقدینگی به این معناست که چگونه LP های صرافی ارز دیجیتال می تونن درآمد توکن LP خودشون رو در یک بازار یا پلتفرم خاص بهینه کنن. بازارهای مختلف DeFi، پلتفرم‌ها و استخرهای مشوق به شما امکان میدن، برای تهیه و استخراج نقدینگی از طریق توکن‌های LP پاداش دریافت کنین.

ییلد فارمینگ عبارت هست از قرار دادن یا قفل کردن رمزارزها در یک پروتکل بلاک چین برای ایجاد پاداش های توکن شده. این هست که توکن‌ها رو در برنامه‌های مختلف DeFi قرار میده یا قفل می‌کنه تا پاداش‌های توکن‌شده‌ای ایجاد کنه که درآمد رو به حداکثر برسونه. در نتیجه، این به یک ارائه‌دهنده نقدینگی صرافی ارز دیجیتال اجازه میده تا بازده بالایی رو برای ریسک تا حدودی بالاتر جمع‌آوری کنه، زیرا الگوریتم وجوه، اونها رو بین جفت‌های معاملاتی و استخرهای مشوق با بالاترین کارمزد معاملات و پرداخت‌های توکن LP در چندین پلتفرم توزیع می‌کنه. این نوع سرمایه گذاری نقدینگی می تونه به ناچار وجوه کاربر رو در جفت دارایی با بالاترین بازدهی قرار بده.

آیا استخرهای رمزنگاری ایمن هستن؟

استخرهای نقدینگی فناوری‌های کلیدی پشت فناوری مالی غیرمتمرکز فعلی هستن. اونها تجارت غیرمتمرکز، تولید بازده، وام دهی و بسیاری موارد دیگه رو امکان پذیر می کنن. این قراردادهای هوشمند تقریبا تمام بخش‌های DeFi رو تأمین می‌کنن و احتمالا به این کار ادامه خواهند داد. اما وقتی نوبت به ارزیابی ایمنی یک استخر نقدینگی می‌رسه، مزایا و معایب استخرهای نقدینگی باید در نظر داشته باشین که مانند هر سرمایه‌گذاری دیگه ای، این سرمایه‌گذاری نیز خطرات خودش رو داره در حالی که می‌تونه، سودآور باشه.

کلام پایانی:

تلاش کردیم در مقاله استخر نقدینگی چیست؟ اطلاعات کامل و کاربردی در رابطه با استخرهای نقدینگی خدمتتون ارائه کنیم. همونطور که بیان کردیم استخرهای نقدینگی نقش مهمی در اکوسیستم DeFi دارن و سبب غیر متمرکز شدن Defi شدن. برای شرکت در استخرهای نقدینگی، کاربر نیازی به رعایت معیارهای واجد شرایط بودن یا پر کردن فرم‌های KYC نداره. ارائه دهندگان نقدینگی می تونن با مشارکت در استخرهای نقدینگی درآمد کسب کنن که منجر به تمرکززدایی بیشتر میشه و مشکل دستکاری بازار رو که یکی از چالش های مرتبط با شفافیت بازارهای رمزنگاری هست، برطرف می کنه. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار ارزهای دیجیتال و خرید کریپتوکارنسی ها می تونین از صرافی ایران بایننس کمک بگیرین.

استخر نقدینگی یا Liquidity Pool؛ معرفی، کاربردها و نحوه انجام

بازار معاملات ارزهای دیجیتال هر روز توسعه‌های جدیدی را تجربه می‌کند. هم‌زمان با افزایش حجم خرید و فروش‌ها و تنوع معاملات، نیاز به توسعه‌های جدید برای رفع خواسته‌های فعالان حوزه رمزارز حس می‌شود. یکی از مفاهیم که توانست انقلابی در معاملات مالی ایجاد کند خرید و فروش غیر متمرکز (Decentralized trade) بود. این مفهوم حجم درخواست‌های ترید را به‌شدت افزایش داد و پس از مدتی نیاز به یک منبع نقدینگی برای انجام سریع‌تر معاملات حس شد. به همین علت آغاز پروژه‌ای به نام استخر نقدینگی (Liquidity Pool) کلید خورد که بتواند منابع مالی برای انجام معاملات غیر متمرکز را فراهم کند.

امور مالی غیرمتمرکز چیست؟

تا قبل از شروع شدن پروژه دیفای (decentralized Finance Leaderboard) گسترش تبادلات غیر متمرکز صرافی‌ها به‌صورت متمرکز معاملات ارزهای دیجیتال را انجام می‌دادند. بدین صورت که وقتی تقاضایی برای خرید یک ارز ارائه شود، می‌بایست همزمان درخواستی برای فروش همان ارز با همان مقدار یا حجم بیشتر در صرافی ایجاد شود. در این حالت با توجه به قیمت لحظه‌ای، ارز از فروشنده به خریدار منتقل خواهد شد و برای فروش حجم باقی‌مانده از ارز دیجیتال، فروشنده منتظر خریدار بعدی خواهد ماند. به این حالت همتا به همتا یا P2P می‌گویند. این نوع معامله همچنان نیز در بسیاری از صرافی‌ها در حال انجام است.

پس از آن که مفهوم ترید غیرمتمرکز به وجود آمد نیاز به یک منبع مالی برای مدیریت معاملات حس می‌شد. از همین جهت استخرهای نقدینگی به وجود آمدند تا فروشنده معادل کوین‌های فروخته شده را از استخر نقدینگی دریافت کند. همچنین خریدار نیز به‌محض ارسال سفارش بتواند رمزارز خود را تبادل و استخر نقدینگی سفارش را تحویل کاربر دهد. استخر به‌سرعت تقاضای خرید و فروش یا همان ترید غیرمتمرکز را پاسخ می‌دهد تا کاربر سریع‌تر به هدف خود دست یابد. بنابراین در صرافی متمرکز توکن خریدار با توکن فروشنده معاوضه می‌شود و در ترید غیرمتمرکز توکن خریدار با توکن استخر مبادله خواهد شد.

در حال حاضر صرافی‌های زیادی بر مبنای ترید غیرمتمرکز شکل گرفته‌اند که به آن‌ها صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange) می‌گوییم. این صرافی‌ها از تکنولوژی استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنند که با استفاده قرارداد هوشمند (Smart Contract) فرایند معامله برنامه‌ریزی خواهد شد.

استخر نقدینگی چگونه ایجاد می‌شود؟

می‌توان گفت استخرهای نقدینگی هسته اصلی صرافی غیرمتمرکز است. کاربرانی که نقدینگی استخر را تامین می‌کنند می‌بایست ارزهای مورد نظر نیاز را وارد استخر کنند. پس از هر ترید غیرمتمرکز، مبلغی به‌عنوان کارمزد از طرفین معامله اخذ می‌شود که بخشی از آن جهت پاداش به تامین‌کنندگان نقدینگی تعلق می‌گیرد. هر کسی می‌تواند به این استخرها بپیوندد و بخشی از نقدینگی را تامین کند. از همین رو سازوکار AMM وجود دارد که این ورود و خروج‌ها را مدیریت کند. دسترسی به بازارسازهای خودکار (Automated Market Makers) برای همه فعالان حوزه کریپتو فراهم است.

کاربران زمانی که رمز ارزهای خود را به استخرهای نقدینگی تزریق می‌کنند، در ازای آن توکن LP دریافت خواهند کرد. این توکن تایید می‌کند شما چه مقدار کوین وارد استخر کرده‌اید و زمانی که بخواهید سرمایه خود را از استخر نقدینگی خارج کنید، باید توکن‌های LP را برگردانید.

سود‌آوری از طریق استخر نقدینگی

قراردادهای هوشمند فرایندهای انجام معامله، دریافت کارمزد و تخصیص پاداش به تامین‌کنندگان را انجام می‌دهند. با استفاده از این قراردادها هیچ فرد یا سازمانی به‌عنوان واسطه در معامله حضور نخواهد داشت و معامله‌گر نیز نمی‌تواند بدون پرداخت کارمزد، ترید غیرمتمرکز انجام دهد. پس تمام معاملاتی که در صرافی غیرمتمرکز انجام می‌شود و استخر در تکمیل آن نقش دارد همراه با پرداخت کارمزد خواهد بود.

انجام ترید غیر متمرکز باعث تولید توکن‌های لیکوییدیتی می‌شود. سپس استخر با توجه به سهم هر کاربر از انجام معامله، توکن‌های تازه تولید شده را بین آن‌ها تقسیم می‌کند. بدین صورت سرمایه افراد در استخر نقدینگی دارای بازده‌های مالی خواهد بود. با این روش شما می‌توانید سرمایه خود را به صورت ارز دیجیتال ذخیره‌سازی کرده و همچنین در بازه‌های زمانی سود سرمایه‌گذاری را نیز دریافت کنید. البته میزان این سود همیشه ثابت و قطعی نیست اما یک راهکار برای کسب بازده از سرمایه‌گذاری رمزارزها است.

صرافی‌های غیرمتمرکز

صرافی‌های بسیار زیادی وجود دارند که هم‌اکنون از استخر نقدینگی برای پردازش و انجام معاملات خود استفاده می‌کنند. از جمله آن‌ها می‌توان به یونی‌سواپ (Uniswap)، کیبر سوایپ (Kyber Swap)، وان‌اینچ‌اکسچنچ (1inch exchange)، اپن‌سی(Opensea) و … اشاره کرد. در این میان صرافی‌هایی همچون بایننس‌دکس (Binance DEX) و سروم (Solana) صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که می‌توانند از معاملات همتا به همتا هم پشتیبانی کنند. این معاملات که توسط دفتر سفارشات مدیریت می‌شود نیازی به استخر نقدینگی ندارد و با سفارش هم‌زمان خریدار و فروشنده انجام خواهد شد.

مزایا و معایب استخر نقدینگی

استخرهای نقدینگی مزایای فراوانی را برای هر صرافی غیرمتمرکز می‌توانند ایجاد کنند. با استفاده از این تکنولوژی نیازی به تغییر مالکیت رمزارز تا پیش از انجام کامل معامله نیست و باعث اطمینان خاطر بیشتر در سفارش‌دهنده خواهد شد. همچنین تا زمانی که استخر به اندازه کافی نقدینگی داشته باشد ترید غیرمتمرکز به‌صورت کاملا خودکار انجام می‌شود. امنیت بیشتر اطلاعاتی و سرعت بالای معاملات نیز از دیگر مزایای این تکنولوژی است.

در کنار این مزایا، مخاطرات و معایبی نیز شناسایی شده است. گاهی اشتباهات قیمت‌گذاری می‌تواند باعث سودآوری تریدهای آربیتراژ شود. این افراد از وجود اختلاف بین قیمت یک رمزارز در چند صرافی استفاده کرده و با انجام معاملات پی‌در‌پی، سودهای هنگفتی را کسب می‌کنند. در استخرها بسته به فعالیت‌های معاملاتی ارزش کوین‌ها تعیین می‌شود که همین اتفاق بستر را برای به وجود آمدن تفاوت بین قیمت‌ها ایجاد خواهد کرد.

با وجود پیچیدگی و دقت بالای قراردادهای هوشمند اما همچنان امکان بروز خطا و یا تامین نشدن امنیت کدها وجود دارد. در کنار این‌ها نوسان‌های دنیای ارز دیجیتال می‌تواند موجب خسارت شود زیرا خارج کردن سپرده گاهی تا چند روز زمان‌بر خواهد شد.

جمع‌بندی

استخر نقدینگی یک تحول بزرگ در راستای انجام ترید غیرمتمرکز بود که هر روز علاقه‌مندان بیشتری را جذب خود می‌کند. با وجود تمام مخاطرات و چالش‌های پیش ‌رو، به نظر می‌رسد این پدیده یک ایده مناسب برای کسانی باشد قصد سرمایه‌گذاری بر روی ارزهای دیجیتال را دارند و نمی‌خواهند ریسک معاملات متوالی و پردردسر را بپذیرند. این روزها تمایل تریدرها به مهاجرت به صرافی غیرمتمرکز نیز بیشتر شده است و به‌زودی حجم معاملات بازارهای غیرمتمرکز بیشتر خواهد شد. این روند قطعا در آینده‌ای نه چندان دور نیاز به افزایش استخرهای نقدینگی را ایجاد خواهد کرد.

مزایا و معایب استخرهای نقدینگی

استخرهای نقدینگی (Liquidity pools) دیفای چیست؟

استخرهای نقدینگی (Liquidity pools) دیفای چیست؟

یک استخر نقدینگی دیفای (DeFi) ، در واقع یک قرارداد هوشمند است که توکن ها را در قرارداد هوشمند قفل می کند تا بتواند نقدینگی آن توکن را در یک صرافی غیرمتمرکز تضمین کند.

به کاربرانی که توکن مورد نیاز برای قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کنند، تامین کنندگان نقدینگی (Liquidity providers) گفته می‌شود.

استخرهای نقدینگی دیفای، به عنوان روشی ابتکاری و اتوماتیک برای حل چالش نقدینگی در معاملات غیرمتمرکز ارز دیجیتال ظاهر شدند.

آن‌ها جایگزین مدل سنتی دفتر سفارشات یا order book هستند که توسط صرافی های متمرکز ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید : دیفای یا سیستم مالی غیرمتمرکز چیست؟

نحوه عملکرد دفتر سفارشات در صرافی‌های متمرکز ارزهای دیجیتال

در روش دفتر سفارشات، صرافی به عنوان بازاری عمل می کند که خریداران و فروشندگان در آن دور هم جمع می‌شوند و در مورد قیمت دارایی‌ها بر اساس عرضه و تقاضای نسبی توافق می‌کنند.

با این حال، این مدل به خریدار و فروشنده کافی برای ایجاد نقدینگی بستگی دارد. بنابراین، سازندگان بازار (Market makers) وجود دارند مزایا و معایب استخرهای نقدینگی تا اطمینان حاصل کنند که همیشه شخصی برای تأمین تقاضا وجود دارد و با مشارکت در نقدینگی، قیمت ها را عادلانه نگه می‌دارد.

اما استفاده از این مدل تامین نقدینگی برای معاملات غیرمتمرکز روشی کاملا بی‌اثر است. هزینه تراکنش‌های اتریوم و زمان طولانی تایید هر بلاک، آن را برای سازندگان بازار (Market makers) به گزینه ای که برای تامین نقدینگی به نظرشان جذاب نیست تبدیل می‌کند. در نتیجه استفاده از روش دفتر سفارشات با وجود نقدینگی کم، در صرافی‌های غیرمتمرکز روش مناسبی نخواهد بود.

بنابراین، استخرهای نقدینگی با ارائه نقدینگی مداوم و خودکار، به راه حلی اصلی برای حل مشکلات نقدینگی پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز تبدیل شده اند.

استخرهای نقدینگی دیفای چگونه کار می کنند؟

در ساده ترین حالت، یک استخر نقدینگی دیفای دارای دو توکن در یک قرارداد هوشمند برای تشکیل یک جفت ارز تجاری است.

به عنوان مثال دو جفت ارز مزایا و معایب استخرهای نقدینگی اتر (ETH) و USD Coin را در نظر بگیرید. اگر قیمت اتریوم برابر با ۱۰۰۰ USD Coin باشد، تامین کنندگان نقدینگی باید به همین اندازه USD Coin به این استخر اضافه کنند. درنتیجه اگر کسی ۱ اتریوم را در استخر نقدینگی قرار می‌دهد باید آن را با ۱۰۰۰ USD Coin مطابقت دهد.

نقدینگی موجود در استخر به این معنی است که اگر کسی بخواهد اتر یا ETH را با USDC معامله کند، می تواند این کار را بر اساس وجوه سپرده گذاری شده در استخر نقدینگی انجام دهد، نه اینکه مشابه با چیزی که در مدل دفتر سفارشات اتفاق می افتد، منتظر یک فرد دیگری باشد تا با معامله موردنظر خود مطابقت داشته باشد.

ارائه دهندگان نقدینگی برای مشارکت خود در نقدینگی شبکه با پاداش تشویق می شوند. آن‌ها وقتی در استخر نقدینگی سپرده گذاری می‌کنند، توکن جدیدی به نمایندگی از سهامی که سپرده گذاری کرده اند دریافت می‌کنند که به آن توکن استخر (Pool Token) ، می گویند. در مثال مطرح شده، توکن استخر USDCETH است.

کاربرانی که از استخر نقدینگی برای انجام معاملات خود استفاده می‌کنند، هزینه ای را در ازای انجام تراکنش‌های خود پرداخت می کنند. در استخرهای نقدینگی از این هزینه پرداخت شده، متناسب با اندازه سهام سپرده گذاری شده توسط تامین کنندگان در استخر نقدینگی، پاداشی داده می‌شود.

به عنوان مثال اگر هزینه انجام تراکنش‌ها برای استخر USDC-ETH ، ۰.۳ درصد باشد و یک تأمین کننده نقدینگی دارای ۱۰٪ از کل سهام استخر نقدینگی باشد، ۱۰ در صد از هزینه تمامی تراکنش‌های انجام شده به او اختصاص خواهد یافت.

زمانی که یک تامین کننده استخر نقدینگی بخواهد سهام خود را از صندوق نقدینگی برداشت کند، باید توکن‌های استخر (Token pools) خود را بسوزاند؛ سپس می‌تواند سهام خود را برداشت کند.

بزرگترین استخرهای نقدینگی در کدام یک از پلتفرم های دیفای قرار دارند؟

چندین پلتفرم با بزرگ‌ترین استخرهای نقدینگی در دیفای وجود دارند که در سال ۲۰۲۰ محبوبیت زیادی پیدا کردند.

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ (Uniswap) ، بزرگترین صرافی غیرمتمرکز در دیفای است که بزرگ‌ترین استخرهای نقدینگی دیفای را اداره می کند.

بیشتر بخوانید : معرفی صرافی غیرمتمرکز و ارز دیجیتال یونی سواپ

پلتفرم‌های دیفای Curve Finance، Balancer و Sushiswap هم دارای استخرهای نقدینگی هستند. بزرگ‌ترین استخرهای نقدینگی Curve Finance دارای چندین ارز هستند و بر روی استیبل کوین‌ها تمرکز دارند.

معایب و محدودیت های استخرهای نقدینگی دیفای چیست؟

یک استخر نقدینگی اگر چه دارای مزایای زیادی است و می‌تواند موقعیت خوبی برای سرمایه‌گذاری باشد، اما مخاطرات و ریسک‌های خاص خود را نیز دارد. این استخر‌ها زمانی بیشترین کارایی را دارند که قیمت بازار به تدریج تغییر کند و در زمان تغییرات ناگهانی قیمت، این استخر‌ها آسیب‌پذیر هستند.

از طرفی تراکنش‌ها در استخرهای نقدینگی با توجه به قراردادهای هوشمند انجام می گیرد که یک قطعه کد هستند و این کد‌ها می‌توانند دارای باگ و اشکال و یا در معرض دستکاری و فعالیت های مخرب قرار بگیرند. مواردی از جمله هک bZx در سال ۲۰۲۰ وجود داشته است که در آن کاربران از استخرهای کوچک‌تر به عنوان بخشی از یک حمله دستکاری گسترده در یک بازار بزرگ‌تر، سو استفاده کردند.

مزایای استخرهای نقدینگی دیفای چیست؟

بارزترین مزیت استخرهای نقدینگی این است که آن‌ها از عرضه نقدینگی تقریباً مداوم برای معامله گران ارز دیجیتالی که می‌خواهند از معاملات غیرمتمرکز استفاده کنند، اطمینان حاصل می‌کنند. این معامله گران همچنین با تبدیل شدن به یک تأمین کننده نقدینگی می‌توانند از دارایی‌های دیجیتال خود سود کسب کنند.

قرارداد هوشمند در صرافی‌های غیرمتمرکزی مانند مزایا و معایب استخرهای نقدینگی یونی سواپ (Uniswap)، طوری طراحی شده که هزینه گس را کاهش می‌دهد. محاسبات قیمتی کارآمد و توزیع کارمزد در داخل استخر به معنی اصطکاک کمتر بین تراکنش‌هاست. به عنوان مثال، بسیاری از قرارداد‌های هوشمند تنها قادرند که وجوه معامله شده را به همان کیف پول برگردانند؛ اما Uniswap این امکان را به معامله گران می‌دهد که دارایی‌های دیجیتال خود را مبادله کنند و آن‌ها را به کیف پول دیگری ارسال مزایا و معایب استخرهای نقدینگی کنند.

بیشتر بخوانید : با انواع کیف پول های دیجیتال آشنا شوید.

چگونه می‌توان در استخرهای نقدینگی دیفای مشارکت کرد؟

نحوه عضویت در استخرهای نقدینگی دیفای با توجه به پلتفرم‌های مختلف، متفاوت است. به طور کلی برای مشارکت در استخرهای نقدینگی، لازم است که یک حساب کاربری در پلتفرم مورد نظر خود ایجاد کنید و سپس حساب کاربری خود را به یک کیف پول اتریوم مانند متا ماسک (MetaMask) یا روش‌های دیگر مثل Web 3.0 را از صفحه اصلی این پلتفرم‌ها متصل کنید. سپس، می‌توانید ارزهای دیجیتال خود را به صندوق نقدینگی مربوطه واریز کنید.

در وب ۳ تمامی سیستم ها در یک شبکه غیر متمرکز بر پایه بلاک چین به یک دیگر متصل شده اند و برای ارتباط با همدیگر به یک پایگاه داده مبتنی بر سرور وابسته نمی باشد.

در پلتفرم‌هایی مانند Uniswap، شما باید جفت مشخصی را که می‌خواهید نقدینگی آن را تأمین کنید جستجو کرده و سپس کیف پول خودتان را به حساب کاربری خود متصل کنید. شما باید پس از بررسی بازده ها، مانند بزرگی استخر و نرخ تبادل در آن استخر نقدینگی، توکن‌های خود را در استخر نقدینگی واریز کنید.

مزایا و معایب استخرهای نقدینگی

استخرهای نقدینگی (Liquidity pools) دیفای چیست؟

استخرهای نقدینگی (Liquidity pools) دیفای چیست؟

یک استخر نقدینگی دیفای (DeFi) ، در واقع یک قرارداد هوشمند است که توکن ها را در قرارداد هوشمند قفل می کند تا بتواند نقدینگی آن توکن را در یک صرافی غیرمتمرکز تضمین کند.

به کاربرانی که توکن مورد نیاز برای قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کنند، تامین کنندگان نقدینگی (Liquidity providers) گفته می‌شود.

استخرهای نقدینگی دیفای، به عنوان روشی ابتکاری و اتوماتیک برای حل چالش نقدینگی در معاملات غیرمتمرکز ارز دیجیتال ظاهر شدند.

آن‌ها جایگزین مدل سنتی دفتر سفارشات یا order book هستند که توسط صرافی های متمرکز ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید : دیفای یا سیستم مالی غیرمتمرکز چیست؟

نحوه عملکرد دفتر سفارشات در صرافی‌های متمرکز ارزهای دیجیتال

در روش دفتر سفارشات، صرافی به عنوان بازاری عمل می کند که خریداران و فروشندگان در آن دور هم جمع می‌شوند و در مورد قیمت دارایی‌ها بر اساس عرضه و تقاضای نسبی توافق می‌کنند.

با این حال، این مدل به خریدار و فروشنده کافی برای ایجاد نقدینگی بستگی دارد. بنابراین، سازندگان بازار (Market makers) وجود دارند تا اطمینان حاصل کنند که همیشه شخصی برای تأمین تقاضا وجود دارد و با مشارکت در نقدینگی، قیمت ها را عادلانه نگه می‌دارد.

اما استفاده از این مدل تامین نقدینگی برای معاملات غیرمتمرکز روشی کاملا بی‌اثر است. هزینه تراکنش‌های اتریوم و زمان طولانی تایید هر بلاک، آن را برای سازندگان بازار (Market makers) به گزینه ای که برای تامین نقدینگی به نظرشان جذاب نیست تبدیل می‌کند. در نتیجه استفاده از روش دفتر سفارشات با وجود نقدینگی کم، در صرافی‌های غیرمتمرکز روش مناسبی نخواهد بود.

بنابراین، استخرهای نقدینگی با ارائه نقدینگی مداوم و خودکار، به راه حلی اصلی برای حل مشکلات نقدینگی پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز تبدیل شده اند.

استخرهای نقدینگی دیفای چگونه کار می کنند؟

در ساده ترین حالت، یک استخر نقدینگی دیفای دارای دو توکن در یک قرارداد هوشمند برای تشکیل یک جفت ارز تجاری است.

به عنوان مثال دو جفت ارز اتر (ETH) و USD Coin را در نظر بگیرید. اگر قیمت اتریوم برابر با ۱۰۰۰ USD Coin باشد، تامین کنندگان نقدینگی باید به همین اندازه USD Coin به این استخر اضافه کنند. درنتیجه اگر کسی ۱ اتریوم را در استخر نقدینگی قرار می‌دهد باید آن را با ۱۰۰۰ USD Coin مطابقت دهد.

نقدینگی موجود در استخر به این معنی است که اگر کسی بخواهد اتر یا ETH را با USDC معامله کند، می تواند این کار را بر اساس وجوه سپرده گذاری شده در استخر نقدینگی انجام دهد، نه اینکه مشابه با چیزی که در مدل دفتر سفارشات اتفاق می افتد، منتظر یک فرد دیگری باشد تا با معامله موردنظر خود مطابقت داشته باشد.

ارائه دهندگان نقدینگی برای مشارکت خود در نقدینگی شبکه با پاداش تشویق می شوند. آن‌ها وقتی در استخر نقدینگی سپرده گذاری می‌کنند، توکن جدیدی به نمایندگی از سهامی که سپرده گذاری کرده اند دریافت می‌کنند که به آن توکن استخر (Pool Token) ، می گویند. در مثال مطرح شده، توکن استخر USDCETH است.

کاربرانی که از استخر نقدینگی برای انجام معاملات خود استفاده می‌کنند، هزینه ای را در ازای انجام تراکنش‌های خود پرداخت می کنند. در استخرهای نقدینگی از این هزینه پرداخت شده، متناسب با اندازه سهام سپرده گذاری شده توسط تامین کنندگان در استخر نقدینگی، پاداشی داده می‌شود.

به عنوان مثال اگر هزینه انجام تراکنش‌ها برای استخر USDC-ETH ، ۰.۳ درصد باشد و یک تأمین کننده نقدینگی دارای ۱۰٪ از کل سهام استخر نقدینگی باشد، ۱۰ در صد از هزینه تمامی تراکنش‌های انجام شده به او اختصاص خواهد یافت.

زمانی که یک تامین کننده استخر نقدینگی بخواهد سهام خود را از صندوق نقدینگی برداشت کند، باید توکن‌های استخر (Token pools) خود را بسوزاند؛ سپس می‌تواند سهام خود را برداشت کند.

بزرگترین استخرهای نقدینگی در کدام یک از پلتفرم های دیفای قرار دارند؟

چندین پلتفرم با بزرگ‌ترین استخرهای نقدینگی در دیفای وجود دارند که در سال ۲۰۲۰ محبوبیت زیادی پیدا کردند.

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ (Uniswap) ، بزرگترین صرافی غیرمتمرکز در دیفای است که بزرگ‌ترین استخرهای نقدینگی دیفای را اداره می کند.

بیشتر بخوانید : معرفی صرافی غیرمتمرکز و ارز دیجیتال یونی سواپ

پلتفرم‌های دیفای Curve Finance، Balancer و Sushiswap هم دارای استخرهای نقدینگی هستند. بزرگ‌ترین استخرهای نقدینگی Curve Finance دارای چندین ارز هستند و بر روی استیبل کوین‌ها تمرکز دارند.

معایب و محدودیت های استخرهای نقدینگی دیفای چیست؟

یک استخر نقدینگی اگر چه دارای مزایای زیادی است و می‌تواند موقعیت خوبی برای سرمایه‌گذاری باشد، اما مخاطرات و ریسک‌های خاص خود را نیز دارد. این استخر‌ها زمانی بیشترین کارایی را دارند که قیمت بازار به تدریج تغییر کند و در زمان تغییرات ناگهانی قیمت، این استخر‌ها آسیب‌پذیر هستند.

از طرفی تراکنش‌ها در استخرهای نقدینگی با توجه به قراردادهای هوشمند انجام می گیرد که یک قطعه کد هستند و این کد‌ها می‌توانند دارای باگ و اشکال و یا در معرض دستکاری و فعالیت های مخرب قرار بگیرند. مواردی از جمله هک bZx در سال ۲۰۲۰ وجود داشته است که در آن کاربران از استخرهای کوچک‌تر به عنوان بخشی از یک حمله دستکاری گسترده در یک بازار بزرگ‌تر، سو استفاده کردند.

مزایای استخرهای نقدینگی دیفای چیست؟

بارزترین مزیت استخرهای نقدینگی این است که آن‌ها از عرضه نقدینگی تقریباً مداوم برای معامله گران ارز دیجیتالی که می‌خواهند از معاملات غیرمتمرکز استفاده کنند، اطمینان حاصل می‌کنند. این معامله گران همچنین با تبدیل شدن به یک تأمین کننده نقدینگی می‌توانند از دارایی‌های دیجیتال خود سود کسب کنند.

قرارداد هوشمند در صرافی‌های غیرمتمرکزی مانند یونی سواپ (Uniswap)، طوری طراحی شده که هزینه گس را کاهش می‌دهد. محاسبات قیمتی کارآمد و توزیع کارمزد در داخل استخر به معنی اصطکاک کمتر بین تراکنش‌هاست. به عنوان مثال، بسیاری از قرارداد‌های هوشمند تنها قادرند که وجوه معامله شده را به همان کیف پول برگردانند؛ اما Uniswap این امکان را به معامله گران می‌دهد که دارایی‌های دیجیتال خود را مبادله کنند و آن‌ها را به کیف پول دیگری ارسال کنند.

بیشتر بخوانید : با انواع کیف پول های دیجیتال آشنا شوید.

چگونه می‌توان در استخرهای نقدینگی دیفای مشارکت کرد؟

نحوه عضویت در استخرهای نقدینگی دیفای با توجه به پلتفرم‌های مختلف، متفاوت است. به طور کلی برای مشارکت در استخرهای نقدینگی، لازم است که یک حساب کاربری در پلتفرم مورد نظر خود ایجاد کنید و سپس حساب کاربری خود را به یک کیف پول اتریوم مانند متا ماسک (MetaMask) یا روش‌های دیگر مثل Web 3.0 را از صفحه اصلی این پلتفرم‌ها متصل کنید. سپس، می‌توانید ارزهای دیجیتال خود را به صندوق نقدینگی مربوطه واریز کنید.

در وب ۳ تمامی سیستم ها در یک شبکه غیر متمرکز بر پایه بلاک چین به یک دیگر متصل شده اند و برای ارتباط با همدیگر به یک پایگاه داده مبتنی بر سرور وابسته نمی باشد.

در پلتفرم‌هایی مانند Uniswap، شما باید جفت مشخصی را که می‌خواهید نقدینگی آن را تأمین کنید جستجو کرده و سپس کیف پول خودتان را به حساب کاربری خود متصل کنید. شما باید پس از بررسی بازده ها، مانند بزرگی استخر و نرخ تبادل در آن استخر نقدینگی، توکن‌های خود را در استخر نقدینگی واریز کنید.