سقوط آزاد حجم معاملات اوراق

عملیات بازار باز به چه معناست و چه اهداف و مزایایی را دنبال می‌کند؟

افت 511 واحدی شاخص کل بورس اوراق بهادار

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز با 511 واحد کاهش به 93 هزار و 100 واحد رسید.

کاهش حجم معاملات بورس در بازار

افزایش 9.9 میلیارد ریالی سقوط آزاد حجم معاملات اوراق سرمایه در بورس اوراق بهادار

افزایش 25 واحدی شاخص بورس تهران

سقوط آزاد شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران

رشد 219‌ واحدی شاخص بورس

بر اساس اطلاعات مندرج در سامانه شرکت مدیریت فناوریبورس تهران شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز شنبه با 511 واحد کاهش به رقم 93 هزار و 100 واحد رسید.

شاخص کل هم‌وزن با 83 واحد کاهش به 16 هزار و 526 واحد رسید، ارزش روز بازار امروز به بیش از 367 هزار میلیارد تومان رسید.

امروز معامله‌گران بورس بیش از 3.6 میلیارد برگه بهادار و اوراق در قالب حدود 42 هزار نوبت معامله و به ارزش 1006 میلیارد تومان داد و ستد کردند.

امروز شاخص قیمت با معیار وزنی ـ ارزشی 160 واحد افت کرده و به رقم 29 هزار و 248 واحد رسید. شاخص قیمت با معیار هم وزن با 62 واحد افت به رقم 12 هزار و 268 واحد، شاخص آزاد شناور با 524 واحد کاهش به رقم 98 هزار و 930 واحد رسید.

شاخص بازار اول بورس با 329 واحد افت به رقم 66 هزار و 135 واحد و شاخص بازار دوم بورس با رقم 1269 واحد کاهش به رقم 198 هزار و 260 واحد رسید.

امروز نمادهای فارس، فملی، شپنا، شپدیس، رانفور، پارسان، در کاهش شاخص بورس اثر گذاشته و نماد مبین بیشترین تأثیر در افزایش شاخص بورس را داشته است.

نمادهای پربیننده بورسی شامل خساپا، فایرا، وبصادر،‌امید، فولاد، فاسمین، وبملت بوده‌اند.

به گزارش فارس، امروز در فرابورس ایران نیز شاخص کل 15 واحد افت کرده و به رقم 1041 واحد رسید. ارزش بازار اول و دوم فرابورس به 61 هزار میلیارد تومان رسید.

امروز معامله‌گران فرابورس ایران بیش از 291 میلیون برگه بهادار حق‌تقدم و اوراق در قالب 30 هزار نوبت معامله و به ارزش 170 میلیارد تومان داد و ستد کردند.

امروز نمادهای مارون، وکوثر، وگردش، خراسان در کاهش شاخص فرابورس اثرگذار بوده و نمادهای ارفع، میدکو، زاگرس در تقویت شاخص فرابورس اثر داشته‌اند.

امروز نمادهای پربینندده فرابورس شامل ذوب، اپرداز، زاگرس، سنگا، شاوان، زنگان، تبرک بوده‌اند.

سقوط آزاد و سنگین شاخص بورس / صدرنشینی تجلی در معاملات بازار سهام / / پول مردم کجا رفته است؟

کبنا ؛در پایان معاملات روز یکشنبه، 3 بهمن ماه، نماگرهای بورس و فرابورس قرمزپوش شدند و شاخص کل بورس سقوط کرد.
به گزارش کبنا، امروز باز هم نقدینگی حقیقی از بازار خارج شد و بیشترین میزان خروج پول حقیقی از بورس در 3 ماه اخیر ثبت شد.

سقوط شاخص‌ها
اکوایران در این زمینه نوشت: امروز از ابتدای معاملات روند تغییرات شاخص بورس نزولی شد و در 30 دقیقه ابتدایی حدود 7 هزار واحد سقوط کرد. پس از آن روند نزولی شاخص ادامه داشت و شدت گرفت. شاخص کل در پایان معاملات با کاهش 25 هزار و 254 واحدی نسبت به روز شنبه به سطح یک میلیون و 256 هزار و 546 واحد رسید.
شاخص هم وزن نیز با ریزش 5 هزار و 944 واحدی در سطح 328 هزار و 244 واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابوس 201 واحد افت کرد و در سطح 17 هزار و 354 واحد قرار گرفت.
در پایان معاملات ‌روز یکشنبه، 44 نماد رشد قیمت داشتند که 27 نماد بورسی و 17 نماد فرابورسی بودند. همچنین 439 نماد کاهش قیمت داشتند که 316 نماد بورسی و 123 نماد فرابورسی بودند. به عبارت دیگر، 9 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 89 درصد بازار افت قیمت داشتند.
لیدرهای بازار
امروز نمادهای «فولاد»، «فملی» و «فارس» بیشترین تأثیر منفی را بر شاخص کل داشتند و «شتران»، «ومعادن» و «پاکشو» نیز بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص داشتند.
در فرابورسنیز نمادهای «زاگرس»، «هرمز» و «شگویا» بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «تجلی»، «وهور» و «دتوزیع» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص داشتند.
در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس شتران صدرنشین است و شپنا و خودرو در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز نمادهای تجلی، کرمان و سمگا پرتراکنش‌‌ترین نمادها هستند.
خروج سنگین نقدینگی حقیقی
امروز برای بیست و دومین روز متوالی ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و 791 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به روز شنبه رشد 190 درصدی را نشان می‌دهد. این بیشترین خروج پول حقیقی در 3 ماه اخیر است.
در معاملات روز یکشنبه بیشترین خروج پول حقیقی باز هم به سهام تجلی (شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 96 میلیارد تومان بود. پس از تجلی، نوری (شرکت پتروشیمی نوری) و شبندر (شرکت پالایش نفت بندرعباس) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.

افزایش ارزش معاملات خُرد
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 8 هزار و 490 میلیارد تومان افزایش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 3 هزار و 335 میلیارد تومان بود که 39 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.
ارزش معاملات خرد سهام رشد کرد و با افزایش 12 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 3 هزار و 174 میلیارد تومان رسید که 37 درصد کل معاملات بازار ثانویه را تشکیل می‌دهد.
مازاد عرضه در پایان معاملات
در پایان معاملات یکشنبه ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز شنبه 103 درصد افزایش یافت و 333 میلیارد تومان شد. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 48 درصد افت کرد و در رقم 75 میلیارد تومان ایستاد.
امروز نماد تجلی (شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات) با صف‌ خرید 50 میلیارد تومانی برای دومین روز کاری متوالی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از تجلی، نمادهای قچار (شرکت قند چهارمحال) و پدرخش (شرکت درخشان تهران) بیشترین صف خرید را داشتند.
بیشترین صف فروش نیز به غدشت (شرکت دشت مرغاب) تعلق داشت که در پایان معاملات صف فروش 23 میلیارد تومانی داشت. پس از غدشت، نمادهای شبندر (شرکت پالایش نفت بندرعباس) و وسخوز (شرکت سرمایه گذاری استان خوزستان) بیشترین صف فروش داشتند.
روز پُرمعامله تجلی
در معاملات امروز نماد تجلی (شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات) بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را نیز به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 233 میلیارد تومان بود.
پس از تجلی، شتران بیشترین ارزش معاملات را داشت و شبندر رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن دو نماد شپنا و نوری در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.
در جدول حجم معاملات امروز نیز تجلی با تعداد یک میلیارد و 231 میلیون و 538 هزار و 262 سهم در صدر قرار گرفته است. پس از تجلی، شتران در رتبه دوم قرار گرفت و رتبه سوم به خودرو تعلق داشت. کرمان و خساپا نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند.

جلسه با مجلس هم بورس را برنمی‌گرداند/ وقت عمل در بازار سهام

پنجشنبه ۳۰ دی ماه جلسه کارگروه بازار سرمایه کمیسیون اقتصادی در ساختمان مجلس و به منظور بررسی تحلیلی و فنی بازار سرمایه و همچنین بررسی پیشنهادهای بورسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ برگزار شد. اما آیا این جلسه بورس را نجات می‌دهد؟
پنجشنبه ۳۰ دی ماه جلسه کارگروه بازار سرمایه کمیسیون اقتصادی در ساختمان مجلس برگزار شد. جلسه با حضور رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، جمعی از اساتید دانشگاه‌ها و برخی از فعالان بازار سهام به منظور بررسی تحلیلی و فنی بازار سرمایه و همچنین بررسی پیشنهادهای بورسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ برگزار شد.
اگر چه این اولین بار نبود که جلسه‌ای با حضور فعالان بازار سهام و مسئولان اقتصادی تشکیل می‌شد اما با توجه به حساسیت جلسه، لیست مدعوین حاشیه‌های زیادی در فضای مجازی ایجاد کرد. عده‌ای از فعالان و کارشناسان بازار سهام که دعوت نشده بودند از حضور برخی افراد در این جلسه انتقاد کردند و در واقع حاشیه بر متن لااقل در فضای مجازی پیشی گرفت. اما در جلسه بورسی‌ها با رئیس کمیسیون اقتصادی مجلسی چه گذشت؟ آیا از دید کارشناسان حاضر در جلسه امیدی به بهبود اضاع وجود دارد؟
برزو حق‌شناس، کارشناس بازار سهام گفت: محورهایی که در جلسه مطرح شد شامل موارد متعددی بود. گفتیم که بدنه سازمان مشکل دارد باید تغییر ایجاد شود. این تغییر قطعاً فراتر از تغییر رئیس سازمان است که اگر قرار بود با تعویض رئیس سازمان مشکل حل شود بعد از تغییر چهار رئیس اوضاع بدتر نمی‌شد.
وی ادامه داد: موضوع بعدی بازارگردانی بود. گفتم که قانون بازارگردانی مشکل دارد و اینکه صرفاً از بازارگردان انتظار نقدشوندگی دارید او را نوسان‌گیر می‌کند و قانون بازارگردانی باید حتماً عوض شود. موضوع بعدی این بود که باید به صندوق‌های دارایی و پالایش یکم بازارگردان اختصاص دهند. اینکه این صندوق‌ها به دلیل اینکه در دولت قبل ایجاد شدند اکنون به حال خود رها شوند اصلاً درست نیست. پیشنهاد دادم صندوق تثبیت بازار را بازارگردان این صندوق‌ها کنند.
بورس در کوتاه‌مدت با این جلسات برنمی‌گردد
حق‌شناس عنوان کرد: چندصدایی در تیم اقتصادی آقای رئیسی به بازار آسیب زده است. مباحث ضد و نقیض و تصمیماتی که با یکدیگر تداخل دارند به بازار و مخصوصاً اعتماد سهامداران آسیب می‌زند.
لزوم دوطرفه شدن بازار، برداشته شدن دامنه نوسان، لزوم افزایش ساعت معاملات و … نیز از جمله موضوعات مطرح شده در جلسه بود. تأسیس یک پژوهشکده نیز پیشنهاد آقای پورابراهیمی بود.
همچنین رئیس کمیسون اقتصادی مجلس گفت مصوبه ۱۰ بندی حمایت از بورس در سازمان برنامه و بودجه گیر کرده و هنوز به دست مجلس نرسیده است. که خب موضوع خوبی بود. چون باعث می‌شود ما فشار بیاوریم بلکه دوستان در سازمان برنامه و بودجه زودتر مصوبه را ابلاغ کنند.
حق‌شناس تصریح کرد: در کوتاه‌مدت نه این جلسه و نه سایر جلسات بازار را برنمی‌گرداند. بازار یک روزه به این وضعیت نیفتاده که یک روزه درست شود. اما در مجموع اینکه نمایندگان یک صنف در مجلس حضور پیدا کنند و برای وضعیت خودشان رایزنی و لابی کنند خیلی خوب است وگرنه این جلسات در این دو ساله راهگشا نبوده و اتفاقی برای بازار نیفتاده است.
زمان عمل به خواسته‌هاست
نیما میرزایی، کارشناس بازار سهام نیز گفت: جلسه با حضور اکثریت مدعوین برگزار شد و حدوداً ۴ ساعت طول کشید. تقریباً تمام کارشناسان موارد مد نظر خود را مطرح کردند.
وی ادامه داد: از جمله مهم‌ترین موارد کاهش منطقی نرخ بهره بدون ریسک، تشکیل کانون سهامداران خرد، لزوم اصلاح دامنه نوسان، بودجه سال آینده و پیگیری لحاظ شدن ۱۰ بند پیش نویس قانون بازار سرمایه را می‌توان نام برد.
میرزایی گفت: عمده این موارد پیشتر از این هم مکرراً در جلسات مطرح و شنیده شده است و به نظر می‌رسد که اکنون زمان اولویت‌بندی و عمل به خواسته‌های اصولی جامعه بزرگ بازار سرمایه است.
خودی‌های بازار سهام به جان هم افتادند
پیام الیاس‌کردی، کارشناس بازار سهام که یکی دیگر از مدعوین به جلسه بود، گفت: از زمانی که لیست مدعوین منتشر شد حمله‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی دیدیم. وقتی نگاه را فراتر و در حد کانون سهامداران حقیقی می‌بینیم باید توجه داشته باشیم هر جا تفرقه وجود داشته باشد صداهایی که قرار است شنیده شود کمرنگ می‌شود. در مورد جلسه مجلس متاسفانه خودی‌ها به جان خودی‌ها افتادند.
وی ادامه داد: اما همه ما در یک بازار فعالیت می‌کنیم و همه حق دارند حرفشان شنیده شود. ایجاد دودستگی چیزی جز آسیب زدن به فضا ندارد. اگر چیزی به نام کانون سهامداران حقیقی می‌خواهیم به این صورت محقق نمی‌شود.
الیاس‌کردی اظهار کرد: زمانی که به لیستی حمله کنیم به تک تک افراد آن لیست حمله می‌کنیم. ما به خوبی می‌دانیم این جلسات زیاد برگزار شده و صحبت‌ها دو سال است که مطرح می‌شود و مسائل زیرساختی گذشته نیز همچنان پابرجاست. جلسه مجلس با سایر جلسات فرقی نداشت. فعالان اعتراض خود را مطرح کردند و اگر همین نکاتی که در جلسه مطرح شد توسط مجلس اجرایی شود و مسئولان پای کار بایستند حل می‌شود.
مقایسه پراید با بورس و طلا

انتشار آمار جدید مرکز آمار ایران نشان می‌دهد تورم سالانه یا همان ۱۲ ماهه همچنان رقمی بیشتر از ۴۰ درصد است. در ۱۰ ماهه نخست امسال نیز میانگین تورم چندان تفاوتی با وضعیت تورم سالانه نداشته است.
اما دقیقاً در همین دوره ۱۰ بازدهی بازارها چقدر بوده است؟
طبق محاسبات منتشر شده در این دوره قیمت دلار ۱۲ درصد، قیمت سکه ۱۱ درصد و قیمت مسکن هشت درصد رشد و شاخص کل بورس دو درصد افت داشته است. البته شاخص هم‌وزن که شاید نشانگر بهتری برای وضعیت سبد سهامداران باشد بیشتر از این میزان و حداقل بیشتر از ۲۰ درصد افت داشته است.
اما در همین مدت قیمت پراید با ۵۰ درصد افزایش از ۱۲۳ میلیون تومان تا ۱۸۵ میلیون تومان رسیده است. این رشد قیمت درحالیست که وزیر صمت وعده کاهش قیمت را داده بود و خودروسازان نیز قرار بود با افزایش تولید به تنظیم بازار کمک کنند. با این حال مقایسه این میزان افزایش با بازدهی بازارهای مالی نشان می‌دهد متوسط سود بازارهای مالی در ۱۰ ماهه نخست امسال یک هفتم افزایش قیمت پراید هم نبوده است.
با این روند نگرانی‌ها نسبت به قبل بیشتر هم شده که احتمالاً پول‌های سرگردان به سمت بازارهایی مثل خودرو سوق پیدا کرده است. پیش از این، بانک مرکزی درباره روند سرمایه‌گذاری در دو بخش صنعت و ساخت‌وساز گزارش داده بود که در هر دو بخش رشد آنها منفی شده که این گزارش نیز تأیید می‌کرد سرمایه‌ها در حال حرکت به سمت صنعت و ساخت‌وساز نیست.
طی نیمه نخست امسال شش میلیارد دلار نیز از کشور خارج شده است. گزارش اخیر بانک مرکزی نشان می‌داد که در نیمه نخست امسال معادل کل پارسال سرمایه از کشور خارج شده است.
این آمار هشدار رئیس اتاق بازرگانی تهران را هم به همراه داشته است. مسعود خوانساری اخیراً گفته است: خروج سرمایه از کشور طی نیمه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال ۶۳ درصد بیشتر شده. در این شرایط به نظر می‌رسد اجرای مالیات بر سرمایه و عایدی که از سوی دولت در پیش گرفته شده، به سود اقتصاد کشور نباشد.
با این روند به نظر می‌رسد در دوره شدت گرفتن خروج سرمایه از کشور، کمتر بودن بازدهی بازارهای مالی نسبت به تورم دو بازار خودرو و خروج سرمایه از کشور وضعیت متفاوت و عجیبی را پشت سر گذاشته‌اند. در همین حال طی ۱۰ ماهه نخست امسال بخشی از پول‌ها نیز در بانک‌ها سپرده‌گذاری شده‌اند که البته علت سقوط آزاد حجم معاملات اوراق آن می‌تواند افزایش غیررسمی نرخ سود بانکی باشد.
تجارت‌نیوز اخیراً گزارش داده بود که برخی بانک‌ها حتی وعده پرداخت سود ۲۴ درصدی یکساله را می‌دهند اما بانک مرکزی پیش از گذشته اصرار و تاکید دارد که نهایت سود سالانه ۱۵ درصد است و مردم باید مراقب وعده‌های بانک‌ها باشند.

سقوط آزاد قیمت اوراق تسهیلات مسکن

قیمت هر برگه تسهیلات سقوط آزاد حجم معاملات اوراق مسکن در معاملات امروز فرابورس به کمترین نرخ چند سال اخیر رسید و قیمت ۳۹ تا ۴۱ هزار تومان را در چند نماد معاملاتی تجربه کرد.

به گزارش مشرق، اگرچه آمار غیر رسمی حکایت از حاکم شدن رکود سنگین بر بازار مسکن طی دو ماه اخیر دارد، اما در حالی که سه روز از آغاز تیر ماه گذشته، اما هیچیک از دستگاه‌های رسمی منتشرکننده آمار بازار مسکن شامل بانک مرکزی و دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی به انتشار آمار بازار مسکن پایتخت طی ماه گذشته (خرداد ۹۸) اقدام نکرده‌اند.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران نیز روز گذشته از کاهش ۳۳ درصدی معاملات مسکن در تهران در خرداد ماه امسال نسبت به ماه مشابه سال گذشته (خرداد ۹۷) خبر داده بود.

بیشتر بخوانید:

جزئیات ساخت ۱۰۰ هزار واحد مسکونی

فریاد اجاره‌نشین‌ها را کسی می شنود؟

نتایج این فضای مبهم ناشی از عدم انتشار اطلاعات بازار مسکن از یک سو و همچنین افزایش ۱۲.۵ درصدی میانگین قیمت مسکن در تهران در اردیبهشت ماه امسال نسبت به ماه قبل از آن (فروردین ۹۸) که بالاترین میزان افزایش قیمت ماهانه مسکن طی ۵ سال گذشته محسوب می‌شود، بی تمایلی خریداران و فروشندگان نسبت به حضور در این بازار و نیز ناتوانی بخش مهمی از خریداران مسکن نسبت به تهیه هزینه خرید واحد مسکونی در پایتخت و دیگر کلانشهرهاست.

رکود بازار مسکن به بازار اوراق تسهیلات مسکن نیز نفوذ کرده و سبب شده تا قیمت این اوراق طی روزهای اخیر به پایین‌ترین حد خود در چند سال اخیر برسد.

در معاملات امروز اوراق گواهی حق تقدم تسهیلات مسکن در فرابورس که سبب شده تا تابلوی این بازار کاملاً قرمزپوش باشد و یکی از نمادهای معاملاتی تسه شامل تسه ۹۸۰۴ (اوراق تسهیلات مسکن صادره در تیرماه ۹۶) به قیمت ۳۸ هزار و ۴۶۶ تومان در کمترین قیمت و ۴۰ هزار و ۴۸۷ تومان در گران‌ترین قیمت (با میانگین ۳۹ هزار تومان) به فروش برسد و اولین نماد معاملاتی در اوراق تسهیلات مسکن باشد که ورود به کانال ۳۰ هزار تومانی را تجربه کند.

امروز همچنین در ۵ نماد معاملاتی تسه ۹۶۱۱ (اوراق تسهیلات مسکن صادره در بهمن ۹۶)، تسه ۹۶۰۵ (اوراق تسهیلات مسکن صادره در مرداد ۹۶)، تسه ۹۶۱۲ (اوراق تسهیلات مسکن صادره در اسفند ۹۶)، تسه ۹۶۰۹ (اوراق تسهیلات مسکن صادره در آذر ۹۶) و تسه ۹۷۰۱ (اوراق تسهیلات مسکن صادره در فروردین ۹۷) در کمترین قیمت در بازه ۴۱ هزار تومان و در گران‌ترین قیمت در بازه ۴۲ تا ۴۴ هزار تومان به فروش رسیدند.

گفتنی است در ۷ نماد معاملاتی اوراق تسهیلات مسکن نیز فروش این برگه‌ها در کمترین قیمت در بازه قیمتی ۴۲ هزار تومان و گران‌ترین نرخ نیز در بازه قیمتی ۴۳ تا ۴۵ هزار تومان فروخته شد.

حجم معاملات اوراق تسهیلات مسکن

از نظر حجم معاملات نیز بیشترین تعداد خرید و فروش اوراق تسهیلات مسکن به اوراق تسهیلات مسکن صادره در خرداد ۹۸ (تسه ۹۸۰۳) اختصاص دارد که بیش از ۳ هزار نفر در صف خرید بوده و ۳۳ هزار و ۳۰۰ برگه خریداری کردند.

نماد معاملاتی تسه ۹۸۰۲ (اوراق تسهیلات مسکن صادره در اردیبهشت امسال) با ۵ هزار و ۹۰ برگه و ایجاد صف خرید از سوی ۸۴۴ نفر دومین نماد معاملاتی در معاملات امروز اوراق تسهیلات مسکن بود.

کمترین میزان فروش این برگه‌ها نیز به نماد معاملاتی تسه ۹۷۰۹ (اوراق تسهیلات مسکن صادره در آذر ۹۷) با خرید ۲ برگه از سوی یک نفر تعلق داشت.

با این حال در ۵ نماد معاملاتی تعداد برگه‌های خریداری شده در بازه هزار تا ۲ هزار برگه قرار داشت و در ۱۱ نماد معاملاتی کمتر از هزار برگه به فروش رسید. در سه نماد معاملاتی نیز کمتر از ۱۰ برگه خرید و فروش شد.

گزارش معنادار فرابورس از بازار اوراق تسهیلات مسکن در خرداد

در حالی که فرابورس ماهانه آمار معاملات انواع سهام، برگه‌ها، اوراق بدهی، اسناد خزانه، سهام گروه‌های مختلف بورس شامل صنعتی‌ها، شیمیایی، فلزی‌ها و …، صندوق‌های سرمایه گذاری و ابزار نوین معاملاتی را منتشر می‌کند، در خرداد ماه آماری از میزان خرید و فروش اوراق تسهیلات مسکن ارائه نکرده و تنها به ذکر این جمله که «اوراق تسهیلات مسکن افت حجم و ارزش معاملات را تجربه کرد»، بسنده کرده است.

افت شدید حجم و ارزش معاملات نسبت به خرداد پارسال

جمع آوری آمار منتشره در خصوص معاملات اوراق تسهیلات مسکن در خرداد ماه امسال نشان می‌دهد تنها در ۱۸ روز کاری، معاملات در این بازار انجام شد و تعداد ۴۳ میلیارد و ۶۵۲ میلیون برگه اوراق تسهیلات مسکن به ارزش ۱۴ هزار و ۷۱۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان (با احتساب مجموع قیمت هر برگه به اضافه ارزش ۵۰۰ هزار تومانی هر برگه برای دریافت تسهیلات مسکن) خرید و فروش شد که نسبت به ماه مشابه سال گذشته (خرداد ۹۷) کاهش ۲۱ درصدی از نظر حجم و ۴۲ درصدی از نظر ارزش معاملات را نشان می‌دهد.

رشد ۷۵درصدی معاملات اوراق تسهیلات مسکن در فرابورس

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ در سومین هفته معاملاتی خرداد امسال تعداد 3 هزار و 630 میلیون ورقه در 134 هزار دفعه در بازارهای فرابورس ایران دادوستد شد که ارزش آن 6 هزار و 777میلیارد ریال بود تا به این ترتیب حجم معاملات در مقایسه با هفته پیشین با رشد 272 درصدی و تعداد دفعات معاملات و ارزش آن افزایش 34 و 46 درصدی را تجربه کند.

در میان بازارهای فرابورس ایران نیز در این مدت بازارهای اول، پایه و ابزارهای نوین مالی با افزایش حجم معاملات تا سقف حداکثر 259 درصد روبه‌رو شدند، رشد ارزش معاملات را نیز بازارهای اول، دوم و پایه تا سطح حداکثر 220 درصد کسب کردند.

در این میان بازار ابزارهای نوین مالی هم در هفته گذشته در حالی معامله 22 میلیون ورقه به ارزش 2 هزار و 344 میلیارد ریال را تجربه کرد که اوراق بدهی افت 35 درصدی حجم و ارزش معامله را در این بازار شاهد بود و در مقابل صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و اوراق تسهیلات مسکن با رشد قابل ملاحظه معاملات روبه‌رو شدند.

همچنین اوراق بدهی به تعداد 1.9 میلیون ورقه به ارزش یک‌هزار و 852 میلیارد ریال، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله به میزان 20 میلیون ورقه به ارزش 180 میلیارد ریال و در نهایت اوراق تسه به تعداد 400 هزار ورقه به ارزش 312 میلیارد ریال در هفته گذشته معامله شدند و به ترتیب اوراق بدهی افت 35 درصدی حجم و ارزش معاملات و در مقابل ETFها و اوراق تسه افزایش بیش از 75 درصدی حجم و ارزش دادوستدها را تجربه کردند.

از سوی دیگر ارزش معاملات خرد بازار سهام شامل معاملات بازارهای اول، دوم، پایه، مشتقه و SME به یک‌هزارو 986 میلیارد ریال رسید که از این میزان گروه فلزات اساسی سهم 14 درصدی معادل 287 میلیارد ریالی را از آن خود کرد. پس از آن گروه انبوه‌سازی و محصولات شیمیایی با ارزش معاملاتی به میزان 266 و 178 میلیارد ریال به ترتیب سهم 13 و 9 درصدی را از ارزش کل معاملات به دست آوردند و در جایگاه دوم و سوم ایستادند.

بر پایه این گزارش؛ شاخص کل فرابورس ایران نیز در پایان هفته معاملاتی گذشته با رشد محدود 0.2 درصدی همراه شد و آیفکس روز چهارشنبه در ارتفاع 902.4 واحدی قرار گرفت.

عملیات بازار باز چیست؟ ابزاری برای خرید و فروش اوراق دولتی در بازار آزاد

عملیات بازار باز به چه معناست و چه اهداف و مزایایی را دنبال می‌کند؟

بانک مرکزی یکی از مهم‌ترین نهادهای مالی هر کشوری است. این بانک برنامه‌های مختلفی می‌ریزد تا بتواند اقتصاد را به درستی مدیریت و کنترل کند. این کنترل به ویژه در قالب کنترل تورم و نرخ سود بیشتر خودنمایی می‌کند. از جمله ابزارهای در دسترس بانک مرکزی برای اجرای این مهم، عملیات بازار باز است. هدف این عملیات، نگهداری نرخ سود در بازه‌ای مشخص و نزدیک به هدف تعیین‌شده در بانک مرکزی است. حالا سوال اینجاست که روش اجرا و دستورالعمل عملیات بازار باز بانک مرکزی در ایران چیست؟ این عملیات چطور می‌تواند به کمک بانک مرکزی بیاید و نرخ سود را به تعادل برساند؟ اگر به دنبال جوابی برای این سوالات هستید، این مقاله از اخبار بورس را مطالعه کنید که عملیات بازار باز را به زبان ساده توضیح می‌دهد.

فهرست مطالب

عملیات بازار باز چیست؟

عملیات بازار باز در زبان انگلیسی تحت عنوان Open Market Operation شناخته می‌شود که به شکل مخفف با اصطلاح OMO از آن می‌شود. نخستین بار که عملیات بازار باز در ایران انجام شد به سال ۱۳۹۸ برمی‌گردد. در ۲۸ دی‌ماه آن سال، بانک مرکزی برای اولین بار دست به معامله اوراق بدهی دولتی در قالب عملیات بازار باز زد و این اوراق را از بانک‌ها خریداری کرد.

اما عملیات بازار باز چیست؟ این عملیات به فعالیت بانک مرکزی اشاره دارد که طی آن اوراق قرضه دولتی را در بازار آزاد معامله می‌کند. این سقوط آزاد حجم معاملات اوراق عملیات یکی از ابزارهای پولی مهم بانک مرکزی است. در جریان این معاملات سه عامل اصلی دخیل هستند: بانک مرکزی، بانک‌ها و موسسات مورد تایید بانک مرکزی و دولت. بانک‌های مرکزی و بانک‌های حاضر در بازار بین بانکی دو طرف معاملات هستند. یعنی خرید و فروش‌ها میان این دو عامل صورت می‌گیرد. اما از آن‌جایی که اوراق دخیل در این عملیات، دولتی هستند نمی‌شود نقش دولت را در این عملیات نادیده گرفت. پس این بازار مثلثی است از بانک مرکزی، بازار بین بانکی و دولت.

در عملیات بازار باز،‌ با جذب منابع از بانک‌ها و یا تخصیص منابع به بانک‌ها سروکار داریم.

در جریان عملیات بازار باز، بانک مرکزی با پیش‌بینی مازاد یا کسری تقاضا وارد عمل می‌شود. اگر منابع (ذخایر) در این بازار کم باشد، بانک مرکزی اوراق بهادار دولتی یا همان اوراق بدهی را از بانک‌ها خریداری می‌کند. به این ترتیب پولی که بابت این اوراق می‌دهد، به افزایش نقدینگی کمک می‌کند. در نتیجه نرخ بهره در سطحی که بانک مرکزی تعیین کرده است باقی می‌ماند. به طور معکوس اگر منابع در این بازار زیاد باشد، بانک مرکزی اقدام به فروش اوراق به بانک‌ها می‌کند و از این طریق ذخایر مازاد را جذب می‌کند تا نرخ بهره را به تعادل برساند.

عملیات بازار باز به زبان ساده

بانک‌ها ممکن است به هر دلیلی پس از محاسبات روزانه‌شان با کسری یا مازاد مواجه شوند. به همین دلیل مبلغ کسری را از بازار بین بانکی و با نرخ سود بین بانکی استقراض می‌کنند که معمولا از آن با نام وام‌های شبانه یاد می‌شود. این‌جاست که بانک مرکزی می‌تواند با معاملات اوراق قرضه دولتی، اقدام به کنترل و مدیریت نقدینگی کند.

حالا می‌خواهیم این عملیات را با زبانی ساده توضیح دهیم تا متوجه شویم نقش آن در کنترل تورم و یا رشد اقتصادی چیست.

• اول شرایطی را در نظر می‌گیریم که بانک‌ها با کمبود منابع مواجه‌اند. بانک مرکزی اوراق دولتی را از بانک‌ها می‌خرد و به جای آن به آن‌ها پول می‌دهد. وقتی منابع بانکی زیاد می‌شود، عرضه هم افزایش پیدا می‌کند. این مسئله باعث می‌شود نرخ بهره کم شود. درست مثل وقتی که عرضه کالایی زیاد است که باعث کاهش قیمت آن می‌شود. به این ترتیب بیشتر افراد سراغ روش‌های دیگری به جز سپرده‌گذاری در بانک‌ها می‌روند. یعنی بیشتر خرید می‌کنند و یا در بخش‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که سرمایه‌شان بیشتر شود. این امر به رشد اقتصادی کمک می‌کند.

• اما وقتی تورم در کشور به چشم می‌خورد، بانک مرکزی باید حجم پول را کم کند. پس اوراق دولتی را به بانک‌ها سقوط آزاد حجم معاملات اوراق می‌فروشد و پول از آن‌ها دریافت می‌کند. با این کار عرضه کم می‌شود و نرخ بهره افزایش پیدا می‌کند. درست مثل وقتی که همه به دنبال کالایی خاص هستند، ولی آن کالا در بازار کم است. همین مسئله قیمت آن را افزایش می‌دهد. پس مردم با مشاهده‌ی افزایش نرخ بهره، سپرده‌گذاری را امری معقول‌تر می‌دانند و کمتر به سراغ خرید کالا و خدمات می‌روند. این امر می‌تواند به کنترل تورم کمک کند.

سازوکار عملیات بازار باز در ایران چیست؟

همان‌گونه که توضیح دادیم، بانک مرکزی به عنوان خریدار یا فروشنده در عملیات بازار باز ظاهر می‌شود. این امر هم به شرایط بستگی دارد و هم به اینکه بانک مرکزی سیاست‌های انقباضی را در پیش گرفته است یا انبساطی. مکانیزم عملیات بازار باز به دو صورت قابل انجام است:

مطابق تعاریف فصل ششم مجموعه دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌های عملیات بازار باز، خرید و فروش قطعی این‌طور تعریف می‌شود:

مبادله اوراق بهادار با ذخایر آزاد به قصد خرید یا فروش که طی آن مالکیت و تمامی ریسک‌های مترتب بر اوارق از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود.

در همین مجموعه، تعاریف توافق بازخرید منطبق با شریعت چنین تعریف شده است:

این قرارداد مبتنی بر عقد بیع همراه دو اختیار خرید و فروش میان طرفین اجرا می‌گردد. بر این اساس به جای شرط بازخرید، همراه قرارداد فروش اولیه اوراق، یک حق اختیار فروش برای خریدار اوراق و یک حق اختیار خرید برای فروشنده اوراق نیز معامله می‌شود.

قرارداد بازخرید در عملیات بازار باز را می‌توان به زبان ساده چنین تعریف کرد: توافقی میان بانک مرکزی و بانک‌های فعال در بازار بین بانکی که بر اساس آن یکی از این بانک‌ها اوراقی را به دیگری واگذار می‌کند و تعهد می‌دهد که همان اوراق را در سررسید بازخرید کند و عملی معکوس را انجام دهند. به این ترتیب پوشش ریسک نیز اتفاق می‌افتد.

فرق بازخرید با بازخرید معکوس در نقش بانک مرکزی است. در بازخرید بانک مرکزی به عنوان خریدار اوراق بهادار عمل می‌کند. ولی در بازخرید معکوس به عنوان فروشنده ظاهر می‌شود تا مازاد منابع بانک‌ها را جذب کند. این عملیات معمولا یک روز در هفته (چهارشنبه) انجام می‌شود. می‌توانید از طریق سایت بانک مرکزی، به گزارش‌های معاملات مربوط به عملیات اجرایی سیاست پولی دسترسی پیدا کنید که شامل عملیات بازار باز نیز می‌شود.

کریدور یا دالان نرخ سود

بانک مرکزی دامنه‌ی نرخ سود مشخصی را به شکل حداقل و حداکثر وضع می‌کند تا بانک‌ها از آن محدوده عدول نکنند. این سقف و کف تعیین شده، همان دالان یا کریدور نرخ بهره هستند. بانک مرکزی زمانی که می‌بینید برخی بانک‌ها به این سقف و کف نزدیک شده‌اند، با خرید اوراق بدهی از آن‌ها یا فروش اوراق به آن‌ها، نرخ بهره را در این کریدور نگه می‌دارد.

یعنی وقتی نرخ سود به کف کریدور می‌رسد، بانک مرکزی باید خود را برای فروش اوراق قرضه به بانک‌ها و جذب نقدینگی آماده کند. در سمت مقابل وقتی این نرخ به سقف کریدور نزدیک می‌شود بانک مرکزی با خرید اوراق بهادار این بانک‌ها و تزریق نقدینگی، اقدام به نگهداری نرخ در کریدور می‌کند. این مهم‌ترین هدفی است که بانک مرکزی از انجام عملیات بازار باز دنبال می‌کند. اکنون سقف نرخ دالان نرخ سود، برابر است با ۲۲٪.

ویژگی‌های اوراق عملیات بازار باز

اوراقی که در عملیات بازار باز معامله می‌شوند باید از استانداردهای خاصی برخوردار باشند تا بتوانند در این فرایند شرکت کنند. در عملیات بازار باز در ایران، از اوراق خزانه دولتی، صکوک و هم‌چنین اوراق مرابحه عام استفاده می‌شود. چرا که این اوراق به لحاظ شریعت اسلام عاری از ربا و قابل استفاده در بازارهای مالی هستند. اما ویژگی‌های مورد قبول اوراق به منظور شرکت در عملیات بازار باز چیست؟ بانک مرکزی چهار ویژگی را برای این منظور برشمرده است که عبارت‌اند از:

• ریسک کم و حداقلی بالا
• سررسید کوتاه‌مدت
• دارای نرخ سود مشخص

عملیات بازار باز بستری آزاد را فراهم می‌کند که طی آن بانک مرکزی و سایر بانک‌ها این اختیار و اجازه را دارند که اوراق بهادار دولتی را خرید و فروش کنند.

اهداف و مزایای عملیات بازار باز چیست؟

با توضیحاتی که به آن اشاره کردیم، کم و بیش می‌شود فهمید که اهداف و مزایای عملیات بازار باز چیست و بانک مرکزی با اجرای این سیاست به دنبال چه چیزی است. برخی از این اهداف و مزایا به این شرح هستند:

• کنترل نقدینگی در سیستم بانکی
• تازه‌سازی چارچوب سیاست‌گذاری پولی به کمک ابزارهای غیرمستقیم پولی
• مدیریت موثر بر بازار پول از طریق اعطای تسهیلات به بانک‌ها
• رشد اقتصادی
• کنترل تورم
• مدیریت نرخ بهره و حرکت آن به سمت نرخ بهره تعیین شده
• کاهش عرضه پول
• افزایش نقدشوندگی اوراق دولتی و تثبیت نرخ آن‌ها
• کمک به کنترل نرخ بهره بین بانکی
• کاهش هزینه تامین مالی
• افزایش اثربخشی سیاست‌های پولی
• نزدیک کردن نرخ تورم به نرخ هدف بانک مرکزی
• جلوگیری از تامین کسری بودجه از طریق پولی‌سازی
• کاهش مراجعه به بانک مرکزی
• کاهش نوسان در بازار بین بانکی
• کنترل اضافه برداشت بانک‌ها
• کمک به بهبود شرایط اقتصادی
• مهار رشد پایه پولی
• سالم‌سازی ترازنامه بانک‌ها

در عملیات بازار باز، بانک مرکزی بانک‌ها را ملزم می‌کند که درصد مشخصی از سپرده‌های خود را به شکل اوراق دولتی سقوط آزاد حجم معاملات اوراق نگهداری کنند. این مسئله موجب ایجاد تقاضا برای این اوراق می‌شود. امری که خود به جلوگیری از کسری بودجه بانک‌ها کمک می‌کند.

تاثیر عملیات بازار باز بر اقتصاد

تمام آن چیزی که تاکنون در عملیات بازار باز گفتیم نشان می‌دهد که تاثیر این ابزار بر روی اقتصاد چیسه. چه به لحاظ کنترل تورم و چه به لحاظ کمک به رشد اقتصادی. با توجه به عمر کم عملیات بازار باز در ایران، نمی‌توان با قطعیت از آثار آن در اقتصاد کشورمان صبحت کرد. با این‌همه در همین برهه‌ی کوتاه هم شاهد آثار مثبت این اقدام بوده‌ایم. به طوری که پس از گذشت یک سال از اجرای این عمیات، آمارها نشان از آن داشت که جلوی تامین کسری بودجه دولت از طریق پولی‌سازی گرفته شد.

اصلی‌ترین و مهم‌ترین ابزار در عملیات بازار باز، نرخ بهره است.

همه می‌دانیم که رشد بیش از حد نقدینگی می‌تواند آثار زیان‌باری روی اقتصاد بگذارد که با انجام عملیات بازار باز جلوی آن گرفته می‌شود. بانک مرکزی با تکیه بر عملیات بازار باز، این حجم نقدینگی اضافی را به سمت بخش‌های مولد هدایت می‌کند. اقدامی که موجب کنترل رکود و رشد اقتصادی می‌شود. تصویر زیر می‌تواند نقش عملیات بازار باز را روی اقتصادی به شکلی موثر و گویا نشان بدهد.

پس به زبان ساده و به طور خلاصه می‌توان گفت مهم‌ترین اثر عملیات بازار باز بر اقتصاد تزریق نقدینگی به جامعه در شرایط رکود و جذب نقدینگی در شرایط تورم است.

عملیات بازار باز در دنیا چطور انجام می‌شود؟

بد نیست در پایان، نگاهی هم داشته باشیم به عملیات بازار باز در سراسر جهان. این عملیات را به اختصار در چهار نقطه‌ی زیر بررسی می‌کنیم:

• ایالات متحده
• منطقه یورو
• سوئیس
• هندوستان

ایالات متحده

در ایالات متحده، فدرال رزرو مسئول تعیین نرخ بهره هدف برای بازار صندوق‌های فدرال است. وقتی نرخ این صندوق‌ها از نرخ هدف بالاتر باشد، به معنای کمبود نقدینگی است. پس بانک مرکزی فدرال رزرو از طریق خرید مجدد یا همان ریپو اقدام به وام‌دهی به بانک‌های تجاری می‌کند. در شرایط معکوس هم زمانی که نرخ واقعی صندوق‌های فدرال کمتر از نرخ تعیین‌شده باشد بازپرداخت معکوس صورت می‌گیرد. یعنی این بار فدرال رزرو فروشنده است و سایر بانک‌ها خریدار. به این ترتیب عرضه پول کاهش پیدا می‌کند.

منطقه یورو

در این‌جا هم همان سازوکار را می‌بینیم. منتهی به جای فدرال رزرو دیگر با بانک مرکزی اروپا سروکار داریم. این عملیات برای کنترل نرخ بهره، مدیریت میزان نقدینگی در سیستم مالی و هم‌چنین نشان دادن موضع سیاست پولی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عملیات بازار باز در منطقه یورو شامل تامین نقدینگی یک هفته‌ای به یورو (یعنی عملیات تامین مالی اصلی یا MRO) و عملیات تامین نقدینگی سه‌ماهه به یورو (عملیات تامین مالی مجدد بلندمدت یا LTRO) است.

سوئیس

بانک ملی سوئیس هم نرخ فرانک سوئیس سه‌ماهه را به عنوان نرخ هدفش مشخص کرده است. این بانک از طریق عملیات بازار باز بر نرخ لایبور سه‌ماهه فرانک سوئیس اثر می‌گذارد. نرخ لایبور همان میانگین نرخ بهره بانکی است. مشابه تمام نقاط دنیا، عملیات بازار باز در این کشور هم همان رسالتی را دارد که می‌توان از آن به عنوان ابزار سیاست پولی بانک‌های مرکزی نام برد.

هندوستان

هندوستان کشوری در حال توسعه است و مشخصا ویژگی‌های سیستم مالی و جریان سرمایه‌اش با کشورهایی مثل سوئیس یا آمریکا تفاوت دارد. بانک مرکزی هند عملیات بازار باز را از دو طریق انجام می‌دهد. یکی به روش PEMO یا روش دائمی که شامل خرید و فروش مستقیم اوراق بهادار دولتی است. روش دیگر هم همان قرارداد بازخرید یا ریپو است که در کشورمان نیز شاهد آن هستیم.

جمع بندی

عملیات بازار باز در ردیف عملیات پولی غیرمستقیم بانک مرکزی قرار می‌گیرد. این عملیات به اقدامات بانک مرکزی در جهت خرید و فروش اوراق دولتی در بازار آزاد مربوط است. یعنی زمانی که شاهد افزایش ذخایر هستیم، بانک مرکزی این ذخایر را با فروش اوراق قرضه به بانک‌ها نزد خود جذب می‌کند تا جلوی افزایش نقدینگی را بگیرد. در سمت دیگر وقتی شاهد کمبود ذخایر هستیم، بانک مرکزی اوراق را از بانک‌ها می‌خرد و با پولی که در ازای آن به بانک‌ها می‌پردازد اقدام به تزریق نقدینگی می‌کند. هدف بانک مرکزی از این کار، کنترل نرخ سود و تورم است.

سوالات متداول با پاسخ های کوتاه

اقدامات بانک مرکزی برای خرید و فروش اوراق بهادار دولتی.

بانک مرکزی، بازار بین بانکی، دولت

کنترل نرخ سود بانکی و نقدینگی.

از دو طریق خرید و فروش قطعی و ریپو (بازخرید)

توافق میان دو طرف برای خرید اوراق و بازخرید آن در سررسید. یعنی دو طرف توافق می‌کنند که در تاریخ سررسید عکس عمل اولیه را انجام بدهند. اگر بانک الف از بانک ب اوراقی خریده باشد، در سررسید این اوراق را به بانک ب مجددا می‌فروشد.

سقف و کف مجاز نرخ سود که بانک مرکزی آن را معین می‌کند و به کمک عملیات بازار باز سعی در حفظ نرخ سود در این دالان دارد.

کنترل بانک مرکزی روی حجم نقدینگی، تثبیت نرخ اوراق دولتی و افزایش نقدشوندگی آن‌ها، مدیریت نرخ بهره در بازار بین بانکی، کاهش مراجعه به بانک مرکزی، مهار رشد پایه پولی، کنترل اضافه برداشت بانک‌ها و به طور کلی کمک به بهبود شرایط اقتصادی.